Vấn đề sống còn trong công tác an toàn, vệ sinh lao động tại công ty Xăng dầu Quân đội KV1

Xăng dầu – nguồn năng lượng thiết yếu cho sự phát triển kinh tế, xã hội, và đặc biệt quan trọng trong công tác quốc phòng. Tuy nhiên, đi cùng với vai trò ấy là những nguy cơ tiềm ẩn khôn lường, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ. Đối với những người làm công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong ngành xăng dầu, việc phòng chống cháy nổ (PCCN) không chỉ là nhiệm vụ, mà thực sự là vấn đề sống còn, là thước đo cho sự bình yên trên từng giọt nhiên liệu, trên từng mét vuông kho bãi, trạm cấp phát.

Ưu tiên hàng đầu - phòng ngừa đồng bộ

Công ty xăng dầu Quân đội khu vực 1 – Tổng Công ty xăng dầu Quân đội, trực thuộc Tổng Công ty XNK tổng hợp Vạn Xuân là đơn vị với bề dày hoạt động, đảm nhiệm song song hai nhiệm vụ chiến lược: tiếp nhận, cấp phát nhiên liệu bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng và tổ chức kinh doanh xăng dầu phục vụ dân sinh.

Đại tá Nguyễn Xuân Hương, Phó Giám đốc Công ty, chia sẻ: "Hiện nay, đơn vị quản lý kho xăng dầu với khối lượng chứa trữ lớn, với hơn 50 nghìn m3 nhiên liệu và hơn 20 trạm bán lẻ xăng dầu phân tán giải rác từ Hà Tĩnh ra đến các tỉnh phía Bắc."

Chính vì xuất phát từ tính chất đặc thù, nguy cơ cháy nổ rất cao của mặt hàng xăng dầu, Đảng ủy, Chỉ huy Công ty đã xác định công tác ATVSLĐ, PCCN luôn được ưu tiên hàng đầu. Đại tá Hương nhấn mạnh: "Không được phép lơ là chủ quan, không được phép rút kinh nghiệm".

Điều này được quán triệt xuyên suốt từ nghị quyết Đảng ủy, các buổi giao ban, sinh hoạt đến ban hành những nội quy, quy định, bộ quy trình làm việc chi tiết trên tất cả các vị trí. Công ty còn thành lập những tổ an toàn chuyên trách kiểm tra phương tiện, trang thiết bị, bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Để chủ động ứng phó với mọi tình huống, Công ty đã xây dựng bộ phương án PCCN gồm 11 phương án (10 PCCC, 1 ứng cứu sập) trên cơ sở thực tế đơn vị. Việc luyện tập phương án được duy trì thường xuyên, đều đặn vào chiều thứ Năm hàng tuần – một sự kiên trì đáng nể.

Công tác tuyên truyền cũng được triển khai đa dạng: băng rôn, khẩu hiệu, hệ thống truyền thanh nội bộ, giao ban, hội ý, sinh hoạt. Đặc biệt, Công ty tổ chức nhiều hội thi, phong trào thi đua gắn liền với an toàn như "Công ty Xăng dầu Quân đội Khu vực 1 an toàn, kinh doanh giỏi", "Kho trạm xăng dầu chính quy, sạch đẹp, an toàn", "Ca tiếp nhận cấp phát an toàn tuyệt đối" (đối với kho), và "Ca bán hàng văn minh, mẫu mực" (đối với trạm). Những phong trào này không chỉ nâng cao ý thức mà còn biến an toàn trở thành một nét văn hóa trong đơn vị.

Bên cạnh đó, các chế độ tuần tra, canh gác, trực PCCC chuyên trách khi phương tiện đến nhập/cấp hàng được duy trì nghiêm túc. Công ty cũng thường xuyên kiểm tra kỹ thuật hệ thống van bể, đo điện trở tiếp đất, đo nồng độ hơi xăng dầu, áp dụng các biện pháp giảm bay hơi hao hụt. Tất cả những nỗ lực này đã góp phần nâng cao nhận thức của người lao động và giữ vững thành tích an toàn tuyệt đối.

Con người – Yếu tố quyết định và quản trị rủi ro

Trong câu chuyện về PCCN, Đại tá Nguyễn Xuân Hương chia sẻ một điểm mấu chốt: yếu tố quan trọng nhất là con người. Mặc dù điều kiện xảy ra cháy nổ cần ba yếu tố (nhiên liệu, nguồn nhiệt, oxy), nhưng xăng dầu và không khí (oxy) luôn có sẵn. Yếu tố quyết định cần kiểm soát chính là nguồn nhiệt, đặc biệt là phát sinh tia lửa. Nguồn nhiệt có thể do khách quan (sấm sét – cần hệ thống tiếp đất) hoặc chủ quan (con người).

Ông phân tích: "Yếu tố chủ quan là gì? Con người. Ví dụ như là trong quá trình lao động sản xuất, trong quá trình thực hành thao tác kỹ thuật, thực hành cấp phát, mình sơ suất sẽ phát sinh giữa điện (ma sát tĩnh điện) hoặc là trong quá trình rơi dụng cụ như cà-lê hay rơi vật dụng nhiêu sắt thì nó phát sinh yếu tố đấy. Chú trọng tập trung quan trọng nhất là yếu tố con người."

Cũng theo Đại tá Hương, nguy cơ cao nhất, đó là khi tiếp nhận hoặc cấp phát hàng cho xe. Vì ở đó là hội tụ một số yếu tố. Thứ nhất, khi mình cấp hàng vào thì nồng độ hơi xăng dầu bắt lên bốc lên rất cao. Sự tương tác giữa hệ thống bơm, người cấp hàng, và đặc biệt là xe nhận hàng tiềm ẩn nguy cơ.

Công tác ATVSLĐ, PCCN không chỉ giới hạn ở kho chính mà còn là thách thức lớn tại hơn 20 trạm bán lẻ phân tán. Trung tá Đỗ Ngọc Nhuận, Phó trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp phụ trách công tác kỹ thuật an toàn của Công ty, cho biết: "Cái quan trọng nhất của bên kho xăng dầu là phòng ngừa là chính. Nếu mà xăng dầu đã xảy ra cháy nổ thì rất khó có thể xử lý được.

Tại các trạm, việc tuyên truyền để người lao động "nắm được nguy cơ cháy nổ... để ý thức được trong quá trình lao động và phải tuân thủ các quy trình quy phạm là cực kỳ quan trọng.”

Theo đó, Đại tá Hương cũng phân tích thêm về các trạm lẻ: Người lao động đều được tập huấn, học, trang bị kiến thức PCCC hàng năm, được cấp chứng chỉ an toàn. Quy trình làm việc tại trạm cũng rất chi tiết, bao gồm cả các bước ứng phó khi xảy ra tình huống.

Ví dụ trong quy trình bán hàng 5 bước, việc đầu tiên là nhắc nhở khách hàng không sử dụng điện thoại, không hút thuốc, tắt máy xe trước khi bơm.

Các tình huống cháy khi đang bơm cũng được đưa vào huấn luyện thực hành sử dụng bình chữa cháy MFZ4 và chăn a mi ăng.

Các trạm cũng thường xuyên đón các đoàn kiểm tra liên ngành (quân đội, công an phòng cháy), đảm bảo việc tuân thủ quy định được duy trì nghiêm ngặt.

Người lao động muốn vào làm việc tại kho xăng dầu bắt buộc phải có chứng chỉ PCCN và ATVSLĐ được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền (cảnh sát PCCC, Quân đội). Sau khi vào, họ còn được đào tạo và huấn luyện lại trực tiếp bởi đội trưởng đội PCCC chuyên trách của đơn vị trước khi chính thức làm việc.

Hệ thống an toàn vệ sinh viên (ATVSV) cũng được thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên tại các trạm lẻ (mỗi trạm 1 ATVSV), khối cơ quan và kho chính.

Trung tá Đỗ Ngọc Nhuận cho biết: "Các ATVSV thường xuyên nắm chắc những quy trình quy phạm, phổ biến cho người lao động, đôn đốc, kiểm tra quá trình thực hiện, và định kỳ thì có tổ chức họp rút kinh nghiệm. Hệ thống ATVSV này cũng được tập huấn thường xuyên.”

Từ sáng kiến an toàn đến sự đồng hành của Công đoàn

Đối diện với những nguy cơ ấy, Công ty không ngừng tìm tòi, sáng tạo. Một sáng kiến được ghi nhận có ưu điểm, không chỉ liên quan đến PCCN mà còn bảo vệ sức khỏe người lao động, đó là hệ thống thu hồi hơi xăng dầu khi cấp phát. Sáng kiến này, đã được áp dụng khoảng 4-5 năm nay, xuất phát từ chính người lao động trong kho.

“Nó giúp giảm nồng độ hơi xăng dầu bay ra môi trường, hạn chế tiếp xúc cho người lao động và đồng thời ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ từ hơi xăng dầu nồng độ cao. Đây là minh chứng sống động cho phong trào "Công nhân sáng tạo" mà công đoàn đang phát động”, Đại tá Hương tâm đắc chia sẻ.

Không thể không nhắc đến vai trò của tổ chức Công đoàn trong việc chăm lo và bảo vệ người lao động, đặc biệt là trong công tác an toàn. Thiếu tá Nguyễn Mạnh Thắng, Chủ nhiệm Chính trị kiêm Chủ tịch Công đoàn cơ sở, chia sẻ về những hoạt động ý nghĩa: Với đặc thù nhiều trạm xăng dầu ở xa, Công đoàn thành lập các nhóm để mọi người chia sẻ khó khăn, nắm bắt tâm tư nguyện vọng. Đặc biệt, Công đoàn phối hợp với Chỉ huy đơn vị xây dựng "Quỹ Tấm lòng vàng" từ nguồn tự nguyện đóng góp của anh em.

Quỹ này dùng để hỗ trợ những trường hợp khó khăn, ốm đau, bệnh tật, tai nạn lao động của bản thân và thân nhân. Năm vừa rồi, quỹ thu được hơn 90 triệu và đã trợ cấp cho hơn chục trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo, hỗ trợ các cháu có hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, Công đoàn cũng có chương trình "Mái ấm Công đoàn" hỗ trợ xây nhà cho người lao động có hoàn cảnh đặc biệt (đã hỗ trợ xây dựng 2-3 ngôi nhà).

Trong công tác an toàn, Công đoàn phối hợp chặt chẽ với bộ phận kỹ thuật tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ PCCC. Sắp tới, trong hội thi "Kho trạm xăng dầu chính quy, sạch đẹp, an toàn", nội dung ATVSLĐ cũng là trọng tâm kiểm tra và kết hợp tập huấn luôn. Công đoàn cũng tổ chức các hoạt động giao lưu, vui chơi dịp lễ Tết để anh em đoàn kết, trao đổi kinh nghiệm.

Chia sẻ từ góc độ người lao động trực tiếp, Thiếu tá chuyên nghiệp Bùi Văn Hiệp, nhân viên tại Kho K99, bày tỏ sự yên tâm: "Công đoàn của công ty xăng dầu Quân đội khu 1 rất quan tâm đến người lao động. Cấp phát bảo hộ lao động đầy đủ như, giày, mũ, quần áo, áo bông, găng tay, khẩu trang theo quý. Quỹ Tấm lòng vàng "rất là thiết thực," đã hỗ trợ gia đình anh em khi gặp khó khăn.

Bên cạnh đó, việc thăm hỏi ốm đau, hỗ trợ nước khoáng mùa hè, và chương trình Mái ấm Công đoàn khiến người lao động rất là yên tâm công tác, phấn khởi cũng là nhiệt tình trách nhiệm."

Không chỉ có vậy, anh Hiệp cũng khẳng định việc được tập huấn ATVSLĐ thường xuyên, có cả công an PCCC đến hướng dẫn, tổ chức các hội thi ATVSV giỏi giúp anh em nâng cao kiến thức và kỹ năng.

Nhìn về phía trước, Công ty Xăng dầu Quân đội Khu vực 1 đang chuẩn bị cho Tháng Công nhân và hưởng ứng Tháng hành động về ATVSLĐ năm 2025 (trong tháng 5), với chủ đề "Công nhân Việt Nam tiên phong bước vào kỷ nguyên mới" và "Tăng cường đánh giá nhận diện nguy cơ, rủi ro và chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động nơi làm việc."

Kế hoạch đã được xây dựng với nhiều hoạt động trọng tâm: Chương trình "Công nhân sáng tạo, vững bước vào kỷ nguyên mới" khuyến khích sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; Chương trình "Đối thoại tháng 5" và Diễn đàn "Đảng với công nhân - Công nhân với Đảng" tạo kênh đối thoại, lắng nghe tâm tư nguyện vọng, đề xuất của người lao động; Chương trình "Cảm ơn người lao động" thăm hỏi, tặng quà, tôn vinh các điển hình tiên tiến, người lao động vượt khó; Đẩy mạnh phát triển đoàn viên, giới thiệu phát triển đảng viên; Tuyên truyền nâng cao nhận thức về ATVSLĐ, pháp luật liên quan.

Các hoạt động cụ thể hưởng ứng Tháng hành động về ATVSLĐ bao gồm phổ biến quán triệt văn bản pháp luật, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền đa hình thức, phối hợp bồi dưỡng huấn luyện kiến thức, kỹ năng an toàn cho ATVSV (đối tượng 6), tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra rà soát nguy cơ mất an toàn tại nơi làm việc, tổ chức khám sức khỏe định kỳ và bệnh nghề nghiệp, giao lưu, tọa đàm, hội thi ATVSV giỏi, hội thao thao diễn PCCN, đẩy mạnh phong trào "Xanh, Sạch, Đẹp, bảo đảm An toàn vệ sinh lao động" và "Lao động giỏi, Lao động sáng tạo".

Qua những chia sẻ và thực tế công tác tại Công ty Xăng dầu Quân đội Khu vực 1, chúng tôi cảm nhận rõ sự đầu tư nghiêm túc, đồng bộ và toàn diện cho công tác ATVSLĐ, đặc biệt là PCCN.

Từ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo, việc xây dựng hệ thống quy trình, quy định chặt chẽ, đầu tư trang thiết bị, đến việc thường xuyên huấn luyện, nâng cao ý thức và kỹ năng cho người lao động.

Đặc biệt, vai trò của tổ chức Công đoàn trong việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và hỗ trợ thiết thực cho người lao động đã tạo nên một môi trường làm việc an toàn, tin cậy.

Phòng chống cháy nổ trong ngành xăng dầu thực sự là vấn đề sống còn. Tại Công ty Xăng dầu Quân đội Khu vực 1, điều này không chỉ là khẩu hiệu mà đã trở thành hành động cụ thể, liên tục, xuất phát từ nhận thức sâu sắc về trách nhiệm với nhiệm vụ được giao, với tài sản của Nhà nước, Quân đội, và trên hết là với sinh mạng, sức khỏe của người lao động.

Sự an toàn trên từng giọt xăng được xây dựng và duy trì bằng nỗ lực không ngừng của toàn thể cán bộ, đoàn viên, người lao động dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy, Chỉ huy và sự đồng hành của Công đoàn. Đó là câu chuyện đẹp về văn hóa an toàn tại một đơn vị mang sứ mệnh kép.