Tình hình cháy nổ trong dịp Tết

Tết là thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới, người người sum họp bên gia đình. Song, để có những ngày Tết đầy đủ và trọn vẹn, thời gian trước Tết, các nhà máy, xí nghiệp, doanh nghiệp gia tăng sản xuất; các cơ quan, văn phòng tất bật hoàn thành các chỉ tiêu công tác năm. Công nhân, NLĐ tích cực làm thêm, tăng ca.

Chính vì vậy, thời gian này cũng là lúc con người bất cẩn, lơ là, chủ quan về vấn đề an toàn nói chung, trong đó có công tác PCCN. Cùng với nhu cầu sử dụng điện, nhiên liệu, các hoạt động sản xuất, sinh hoạt gia tăng đột biến, nguy cơ xảy ra nhiều vụ cháy nổ tăng cao. Đối với các nhà máy, xí nghiệp và các khu vực tập trung đông công nhân, NLĐ, nguy cơ cháy, nổ càng cao hơn nếu không có các biện pháp phòng cháy hiệu quả.

Thiệt hại về tài sản trong các vụ cháy, nổ ở các cơ sở công nghiệp chiếm phần lớn trong tổng số thiệt hại về tài sản của cả nước. Chẳng hạn, số lượng các vụ cháy, nổ ở các kho, cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh mấy năm qua như sau: năm 2020 có 479 vụ (8,8%), năm 2021 có 221 vụ (chiếm 9,8%), năm 2022 là 285 vụ (chiếm 16,18%). Đây là những con số đáng báo động về nguy cơ cháy, nổ.

Cháy, nổ, không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về tài sản mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng con người, đặc biệt là đối với công nhân, NLĐ ở những cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ hoặc ở cơ sở không quan tâm, coi trọng công tác an toàn. Song song với thiệt hại trực tiếp cho cơ sở, những hệ quả của cháy, nổ có thể lớn hơn rất nhiều, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế địa phương, thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài; hàng trăm, thậm chí hàng nghìn NLĐ mất việc làm, kéo theo nguy cơ lớn về tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn.

Đối với khu vực nhà ở, hàng năm, số lượng các vụ cháy chiếm khoảng 50% tổng số vụ, gây thiệt hại to lớn về tài sản của các cá nhân và hộ gia đình; số nạn nhân thiệt mạng cũng như bị thương ở khu vực dân cư cũng là lớn nhất. Người dân bị mất nhà, mất người thân, nhiều hộ gia đình“mất Tết” vì cháy, nổ.

Các nguyên nhân chính gây cháy nổ trong dịp Tết

Sử dụng điện quá tải

Theo thống kê hàng năm của Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ, trung bình số lượng các vụ cháy do sự cố hệ thống điện và thiết bị điện chiếm khoảng 50-60% tổng số vụ (hình 1).

Hình 1: Thống kê các nguyên nhân gây cháy.

Trong dịp sát Tết, nhu cầu sử dụng điện tăng cao, hệ thống điện và thiết bị điện hoạt động liên tục dẫn đến quá tải, quá nhiệt, chập điện và hình thành cháy, nổ. Ở các khu ký túc xá, nhà ở, việc lơ là, bất cẩn khi rời khỏi phòng hoặc nhà ở mà quên tắt, ngắt các thiết bị điện là nguyên nhân hàng đầu gây ra cháy, nổ. Các thiết bị điện có nguy cơ cháy, chập thường là các thiết bị sinh nhiệt lớn: thiết bị sưởi ấm, bếp điện, cục nóng điều hòa, ấm điện, chăn điện, xe đạp và xe máy điện, sạc điện thoại…

Sơ suất khi sử dụng nguồn nhiệt, và nhiên liệu

Tại các cơ sở sản xuất, cơ sở công nghiệp, các nguồn nhiệt như máy hàn, máy cắt hoặc bếp gas công nghiệp, lò đốt, nồi hơi… thường được sử dụng với tần suất cao trong những ngày làm việc cận Tết. Nếu không kiểm soát hoặc quản lý chặt chẽ về an toàn, tia lửa hoặc nhiên liệu rò rỉ, áp suất vượt quá ngưỡng an toàn có thể gây cháy, nổ. Một số cơ sở vẫn còn hiện tượng công nhân hút thuốc lá ở những khu vực, môi trường có nguy hiểm cháy, nổ, như khu vực hóa chất, khu vực sơn, khu vực có nhiều bụi công nghiệp nguy hiểm cháy, nổ.

Ở khu vực nhà ở, ký túc xá, công nhân, NLĐ có thể bất cẩn trong việc đun nấu, thắp hương thờ cúng nhưng không giám sát mà đi làm việc khác; sạc pin các thiết bị điện và điện tử qua đêm ở khu vực dễ cháy như giường ngủ, ghế sôfa; sạc xe máy và xe đạp điện mà không quản lý, phòng ngừa cháy hoặc sẵn sàng phương tiện chữa cháy; hóa vàng mã nhưng không che chắn; đun nấu có sử dụng gas nhưng không kiểm soát dẫn đến rò rỉ khí gas gây cháy, nổ; trẻ em sử dụng diêm, lửa… Các hành vi và thói quen này có thể gây cháy nhanh và cháy lớn, gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản.

Ý thức chủ quan của con người

Cháy, nổ là những rủi ro từ lâu đã được con người coi trọng và quan tâm phòng ngừa. Tuy nhiên nhiều vụ cháy, nổ vẫn xảy ra bởi tâm lý và suy nghĩ chủ quan, lơ là trong việc tuân thủ các quy định về PCCN, đặc biệt vào những ngày cuối năm khi áp lực công việc tăng cao.

Ở các cơ sở sản xuất, cơ sở công nghiệp, nhiều cơ sở hay bỏ qua các công việc quan trọng như bảo dưỡng thiết bị, máy móc sản xuất; NLĐ mệt mỏi ngủ quên khi đang sản xuất khiến thiết bị xảy ra sự cố; lực lượng bảo vệ chủ quan, không thực hiện chức trách nhiệm vụ trong việc giữ gìn an ninh, an toàn cho cơ sở; nhiều cán bộ ở các văn phòng để thiết bị điện hoạt động khi rời khỏi khu vực làm việc; còn nhiều người chưa biết sử dụng thành tạo các thiết bị chữa cháy tại chỗ để chữa cháy khi xảy ra cháy.

Tại khu vực nhà ở, ký túc xá, người dân thường mải tập trung vào công việc mà quên bảo dưỡng phương tiện giao thông (gây cháy xe máy, xe máy điện và xe đạp điện); sử dụng quá nhiều thiết bị trên cùng một đường dây, một ổ cắm điện; bật bình nóng lạnh liên tục; không rút, ngắt các thiết bị khỏi nguồn điện khi không sử dụng, đặc biệt là vào ban đêm; không biết cách sử dụng các thiết bị chữa cháy tại chỗ khi phát hiện cháy…

Cháy tại tầng để xe của nhà trọ 5 tầng vào ngày 27/12/2024 khiến 2 người chết ở TP Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: TGCC.

Phòng ngừa vì một dịp Tết bình an

Từ phân tích trên, có thể thấy rủi ro xuất hiện cháy, nổ luôn tồn tại và có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đặc biệt là cuối năm. Vì vậy, để có một kỳ nghỉ Tết đầy đủ và an toàn cháy, nổ, chủ cơ sở, công nhân, NLĐ cần thực hiện các yêu cầu đảm bảo an toàn cháy, nổ sau:

Đối với chủ cơ sở sản xuất

Đặc biệt quan tâm đến vấn đề ATVSLĐ và an toàn cháy, nổ tại cơ sở, chú trọng thực hiện nghiêm phương châm “4 tại chỗ” (Chỉ huy tại chỗ, Lực lượng tại chỗ, Phương tiện tại chỗ, Vật tư và hậu cần tại chỗ), trong đó thường xuyên đôn đốc, quản lý, giám sát NLĐ, lực lượng bảo vệ cơ sở trong công tác đảm bảo an toàn.

Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện và các thiết bị điện; bảo dưỡng hệ thống lọc và thu hồi bụi, đảm bảo thông gió thường xuyên để không tạo thành môi trường nguy hiểm cháy, nổ trong khu vực sản xuất, kho có nguy hiểm cháy, nổ; các trang thiết bị PCCN, đặc biệt là các thiết bị chữa cháy tại chỗ, đảm bảo chúng sẵn sàng hoạt động và hoạt động tốt khi có sự cố.

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, giáo dục nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm về ATVSLĐ và PCCN cho toàn thể cán bộ, công nhân viên trong cơ sở.

Đối với công nhân, NLĐ

Chú trọng vấn đề ăn uống, sinh hoạt và ngủ, nghỉ điều độ để đủ sức khỏe tăng ca, làm thêm giờ, giúp duy trì sự tỉnh táo, chú ý trong đảm bảo ATVSLĐ và an toàn cháy, nổ.

Tuân thủ các quy định chung, các yêu cầu ATVSLĐ và PCCN tại nơi làm việc, tuân thủ quy định an toàn và yêu cầu kỹ thuật khi vận hành, sử dụng các thiết bị sinh nhiệt cao hoặc thiết bị có nguy cơ cháy chập, đặc biệt là các thiết bị sử dụng năng lượng điện, khí đốt và chất đốt có nhiệt lượng cao. Trang bị kỹ năng sử dụng thành thạo các thiết bị chữa cháy tại chỗ để xử lý sự cố khi cần.

Mỗi người cần phải trang bị kỹ năng PCCC. Ảnh: Nguyễn Huệ

Tại nơi ở, thường xuyên kiểm tra, giám sát, quản lý các thiết bị điện sinh hoạt; phải có người trông giữ khi đun nấu và thắp hương thờ cúng, hóa vàng mã; bố trí nơi sạc pin điện thoại, xe máy và xe đạp điện ở khu vực an toàn, tốt nhất là cách xa nơi ở và nơi sinh hoạt; tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc “ngắt điện” khi không sử dụng các thiết bị điện và khi rời khỏi nơi ở, nơi sinh hoạt;

Ở bất cứ nơi đâu, cần chú ý phương án thoát nạn, có kế hoạch thoát nạn để khi có sự cố cháy, có thể di chuyển thuận lợi, nhanh chóng, đến khu vực có thông gió, được che chắn khỏi lửa, nhiệt và sản phẩm cháy độc hại, từ đó thoát sang khu vực an toàn.

Kết luận

An toàn cháy, nổ trong dịp Tết không chỉ là trách nhiệm của các cấp quản lý mà còn là trách nhiệm của toàn thể công nhân, NLĐ trong các cơ sở sản xuất cũng như tại nơi ở. Bằng việc nâng cao ý thức, tuân thủ các quy định an toàn, và triển khai các biện pháp PCCN hiệu quả, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố, bảo vệ tính mạng và tài sản, đảm bảo một mùa Tết an lành, an toàn.

Những khuyến cáo quan trọng phòng ngừa nguy cơ cháy nổ dịp Tết Dịp Tết là thời điểm cần đặc biệt lưu ý đến công tác phòng cháy chữa cháy để bảo vệ an toàn cho gia đình ...

Đón Tết Ất Tỵ an toàn: Lưu ý phòng chống cháy nổ từ các hoạt động sưởi ấm, thắp hương Thời tiết rét đậm, rét hại khiến nhu cầu sưởi ấm của người lao động tăng cao. Việc sử dụng các thiết bị sưởi hoặc ...

Cháy căn hộ ở Hà Nội khi chủ nhà về quê ăn Tết: Chuyên gia hướng dẫn phòng tránh cho mọi gia đình Vụ cháy đáng tiếc đã xảy ra tại một căn hộ ở phố Tôn Thất Thiệp (phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội) vào ...