Với gần một triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh và đóng góp hơn 51% GDP, khu vực kinh tế tư nhân đang trở thành trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, vấn đề an toàn, vệ sinh lao động tại các doanh nghiệp tư nhân – nơi sử dụng trên 40 triệu lao động, tương đương hơn 82% tổng số lao động toàn quốc – cần được nhìn nhận như một yêu cầu pháp lý, và là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Phải coi nhiệm vụ thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân là nhiệm vụ trọng tâm của chúng ta hiện nay. Ảnh: baochinhphu

Kinh tế tư nhân – động lực thúc đẩy cải thiện điều kiện lao động

Tổng bí thư Tô Lâm khẳng định: trong hai thập niên trở lại đây, nhất là khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 09 năm 2011 và Trung ương ban hành Nghị quyết 10 năm 2017 về phát triển kinh tế tư nhân, khu vực kinh tế này đã trỗi dậy mạnh mẽ, trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế và ngày càng thể hiện là động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Không chỉ mở rộng sản xuất, thương mại, dịch vụ, khu vực này còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ và tạo ra một môi trường lao động năng động, đa dạng. Sự trỗi dậy mạnh mẽ này tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân đầu tư bài bản hơn vào an toàn, vệ sinh lao động – từ cơ sở vật chất, quy trình làm việc đến đào tạo và xây dựng văn hóa an toàn.

Trong một nền kinh tế thị trường hiện đại, nơi người lao động là nguồn lực trung tâm, việc đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động giúp doanh nghiệp giữ chân nhân lực, tăng năng suất và giảm thiểu chi phí phát sinh từ tai nạn, bệnh nghề nghiệp. Điều này đặc biệt quan trọng khi Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2025 (tương đương mức trên 5.000 USD/người/năm), đòi hỏi khu vực tư nhân phải chuyển mình không chỉ về quy mô mà còn về chất lượng hoạt động và quản trị lao động.

Một trong những lợi thế nổi bật của khu vực kinh tế tư nhân là khả năng thích ứng nhanh và chủ động ứng dụng công nghệ mới. Điều này mở ra cơ hội lớn để đổi mới công tác an toàn, vệ sinh lao động – từ phương pháp giám sát, kiểm tra đến hình thức đào tạo, truyền thông.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã bước đầu ứng dụng các giải pháp công nghệ số trong quản lý an toàn, vệ sinh lao động như cảm biến giám sát an toàn tại nơi làm việc, phần mềm đánh giá rủi ro, các nền tảng đào tạo trực tuyến. Việc sử dụng hệ thống cảnh báo tự động khi có nguy cơ rò rỉ khí độc, quá tải điện hoặc tai nạn thiết bị... không chỉ giúp ngăn ngừa sự cố mà còn tăng cường tính minh bạch và kịp thời trong phản ứng.

Đào tạo an toàn, vệ sinh lao động qua nền tảng trực tuyến cũng đang được các doanh nghiệp nhỏ và vừa ưa chuộng bởi chi phí thấp, dễ tổ chức và phù hợp với đặc thù làm việc theo ca, linh hoạt thời gian. Những công cụ này giúp người lao động tiếp cận kiến thức an toàn, vệ sinh lao động một cách chủ động, thường xuyên, thay vì chỉ tham gia một vài buổi huấn luyện định kỳ.

An toàn, vệ sinh lao động là điểm tựa cho kinh tế tư nhân vươn xa

Thực tiễn cho thấy, khi doanh nghiệp tư nhân xem an toàn, vệ sinh lao động là một phần trong chiến lược phát triển dài hạn, hiệu quả sản xuất - kinh doanh được cải thiện rõ rệt. Một số doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến gỗ, xây dựng, may mặc… đã chứng minh rằng, đầu tư vào an toàn, vệ sinh lao động không chỉ giảm số vụ tai nạn lao động mà còn giúp tăng năng suất lao động từ 5-10% nhờ môi trường làm việc an toàn, thân thiện.

Để phòng ngừa tai nạn trong quá trình sản xuất, người lao động cần sử dụng các phương tiện bảo vệ cá nhân như găng tay, kính bảo hộ, khẩu trang... Trong ảnh: Cơ sở chế biến gỗ tại huyện Ba Bể (Bắc Kạn). Ảnh: Hương Lan.

Tuy nhiên, mặt bằng chung vẫn còn nhiều doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, chưa chú trọng đúng mức đến an toàn, vệ sinh lao động. Nguyên nhân không chỉ nằm ở nhận thức hạn chế, mà còn xuất phát từ thiếu vốn, thiếu chuyên môn kỹ thuật và thiếu hỗ trợ từ chính sách. Điều này khiến khu vực tư nhân – dù năng động – vẫn dễ tổn thương trước các rủi ro an toàn, vệ sinh lao động, đặc biệt trong bối cảnh tốc độ phát triển nhanh chóng và thiếu lực lượng giám sát, kiểm tra tương xứng.

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm không chỉ khẳng định vai trò then chốt của kinh tế tư nhân, mà còn nhấn mạnh yêu cầu phát triển trên nền tảng bền vững, có trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh. An toàn, vệ sinh lao động chính là một trong những nội dung cốt lõi của trách nhiệm đó.

Để biến an toàn, vệ sinh lao động từ “nghĩa vụ” thành “lợi thế cạnh tranh”, doanh nghiệp tư nhân cần: Gắn công tác an toàn, vệ sinh lao động với chiến lược nhân sự, đổi mới công nghệ và quản trị rủi ro; Xây dựng văn hóa an toàn bắt đầu từ cam kết của lãnh đạo, truyền thông nội bộ hiệu quả và sự tham gia thực chất của người lao động; Chủ động tìm kiếm các chương trình hỗ trợ từ Nhà nước, công đoàn, các tổ chức quốc tế để nâng cao năng lực về an toàn, vệ sinh lao động.

Ở chiều ngược lại, Nhà nước và tổ chức Công đoàn cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn lực về an toàn, vệ sinh lao động – từ đào tạo, tư vấn kỹ thuật đến vốn ưu đãi hoặc kết nối chuyển giao công nghệ.

Việt Nam đang ở thời điểm bản lề để bứt phá lên một tầm cao mới. Trong tiến trình đó, khu vực kinh tế tư nhân không thể phát triển mạnh mẽ nếu thiếu đi nền tảng an toàn và ổn định cho người lao động – những người trực tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội. An toàn, vệ sinh lao động không chỉ là trách nhiệm, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp tư nhân nâng tầm chất lượng và thể hiện bản lĩnh hội nhập.

Như Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Một nền kinh tế cường thịnh không thể chỉ dựa vào khu vực nhà nước hay đầu tư nước ngoài, mà phải dựa vào nội lực là khu vực tư nhân vững mạnh.” Và một khu vực tư nhân vững mạnh phải bắt đầu từ môi trường lao động an toàn, nhân văn và bền vững – nơi mọi người lao động đều được bảo vệ, tôn trọng và phát triển.

Nâng cao nhận thức an toàn vệ sinh lao động: Trọng tâm trong Kế hoạch mới của Bộ Công Thương Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định nhằm nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức và ...

Tăng cường an toàn vệ sinh lao động, bảo vệ sức khỏe nhân viên y tế Bộ Y tế vừa ban hành công văn gửi các đơn vị trực thuộc và Sở Y tế các tỉnh, thành phố nhằm tăng cường ...

Phát triển kinh tế tư nhân: Cơ hội và thách thức với tổ chức Công đoàn Việt Nam Trong những năm gần đây, khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những ...