Từ tuyên truyền một chiều đến tương tác đa chiều

Năm 2024 ghi dấu bước chuyển mạnh mẽ của công tác truyền thông về an toàn, vệ sinh lao động khi nhiều hình thức mới được triển khai, chú trọng vào tính tương tác, trực quan và phù hợp với thói quen tiếp cận thông tin của người lao động.

Một điểm nhấn tiêu biểu là cuộc thi trực tuyến toàn quốc “Công nhân, viên chức, lao động tìm hiểu về công tác an toàn, vệ sinh lao động”, diễn ra từ 15/4 đến 15/5/2024 trên nền tảng của Tạp chí điện tử Lao động và Công đoàn. Cuộc thi đã thu hút tới 836.177 người tham gia từ 82 liên đoàn lao động tỉnh, thành phố và công đoàn ngành Trung ương. Đáng chú ý, có tới 34.772 người trả lời đúng toàn bộ câu hỏi trắc nghiệm, cho thấy sự tiếp cận sâu sắc và chủ động của người lao động đối với nội dung an toàn, vệ sinh lao động.

Bà Trần Thị Thanh Hà, Ủy viên Đoàn Chủ tịch,Trưởng Ban Quan hệ Lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam, trao giải cho các tác giả Cuộc thi trực tuyến toàn quốc “Công nhân, viên chức, lao động tìm hiểu về công tác an toàn, vệ sinh lao động”. Ảnh: Thu Chinh.

Bên cạnh nền tảng số, công đoàn các cấp đã tận dụng sức mạnh của mạng xã hội để lan tỏa thông tin: hơn 28.663 bài viết, hình ảnh, video clip được đăng tải trên Facebook, Zalo, website công đoàn, góp phần tạo nên không gian truyền thông gần gũi, dễ tiếp cận với công nhân ở mọi vùng miền, ngành nghề.

Không dừng lại ở trực tuyến, các hoạt động truyền thông truyền hình và sân khấu hóa cũng được phát huy hiệu quả. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã phối hợp với VTV1 thực hiện phóng sự chuyên đề về an toàn, vệ sinh lao động, đưa hình ảnh người lao động và cán bộ công đoàn cơ sở lên sóng truyền hình quốc gia, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng.

Đặc biệt, các hội thi an toàn, vệ sinh lao động giỏi theo hình thức sân khấu hóa, xử lý tình huống, tiểu phẩm… đã thu hút đông đảo người lao động. Năm 2024, 12 liên đoàn lao động tỉnh, thành phố và công đoàn ngành tổ chức hội thi với gần 23.000 người tham gia, mang lại hiệu ứng truyền thông sâu rộng và sinh động.

Theo Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Bình Phước Nguyễn Văn Sang, năm 2024, LĐLĐ tỉnh tổ chức Hội thi an toàn vệ sinh viên giỏi lần thứ IV. Các đội phải trải qua 3 phần thi, gồm:

Phần thi Năng khiếu được sân khấu hóa bằng nhiều hình thức nhằm giới thiệu về công tác an toàn, vệ sinh lao động của đơn vị, địa phương mình;

Phần thi trắc nghiệm lý thuyết xoay quanh các kiến thức về pháp luật an toàn, vệ sinh lao động quyền và trách nhiệm của doanh nghiệp, đơn vị về công tác an toàn, vệ sinh lao động; Hiểu biết về nội dung triển khai công tác an toàn, vệ sinh lao động ở đơn vị, cơ sở, doanh nghiệp và các kỹ năng hoạt động trong công tác an toàn, vệ sinh lao động như đánh giá rủi ro, nhận diện, phát hiện và giải quyết, xử lý các nguy cơ gây tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, cháy nổ… giám sát việc thực hiện pháp luật, tư vấn, giải quyết các chế độ chính sách về an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động;

Phần thi thực hành sơ cấp yêu cầu các đội thực hiện các thao tác sơ cấp cứu tai nạn lao động, xử lý sự cố và phối hợp ứng cứu tại chỗ như: cấp cứu điện giật, sơ cứu băng bó các vết thương, cháy nổ tại nơi làm việc, cách sử dụng các trang thiết bị bảo vệ an toàn, chữa cháy và trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân…

“Hội thi An toàn vệ sinh viên góp phần nâng cao nhận thức, phương pháp, kỹ năng hoạt động về công tác an toàn, vệ sinh lao động cho đội ngũ an toàn, vệ sinh viên, qua đó nâng cao chất lượng hoạt động của mạng lưới, góp phần vào việc thực hiện tốt công tác an toàn, vệ sinh lao động ở cơ sở; đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền; nâng cao trách nhiệm của cộng đồng, doanh nghiệp trong việc cải thiện điều kiện và môi trường làm việc, giảm thiểu tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động.

Thông qua Hội thi, các đơn vị còn góp phần để các cấp công đoàn đánh giá, rà soát và quản lý có hiệu quả mạng lưới an toàn, vệ sinh viên ở cấp mình, từ đó xây dựng các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động công đoàn trong công tác an toàn, vệ sinh lao động tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp”, ông Nguyễn Văn Sang cho biết.

Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Phước tổ chức Hội thi “An toàn vệ sinh viên giỏi” lần thứ IV, năm 2024. Ảnh: CĐCC

Bên cạnh đó, hình thức tư vấn trực tiếp, truyền thông lưu động, phát thanh nội bộ vẫn phát huy hiệu quả nhất định. Trong Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2024, đã có 5.484 cuộc tư vấn chính sách liên quan đến an toàn, vệ sinh lao động, tiếp cận trực tiếp 233.323 cán bộ công đoàn và người lao động. Các cấp công đoàn còn phát hành 220.404 tờ gấp, 82.433 băng rôn, 342.078 ấn phẩm tuyên truyền đến cơ sở – những con số cho thấy sự đầu tư và đa dạng hóa hình thức truyền thông ở mọi cấp.

Khi người lao động trở thành chủ thể thông điệp

Sự thành công của các hoạt động truyền thông trong năm qua cho thấy một điều cốt lõi: người lao động không chỉ là đối tượng tiếp nhận thông tin, mà đang ngày càng trở thành chủ thể của những thông điệp về an toàn.

Cuộc thi trực tuyến với hàng trăm nghìn người tham gia, các hội thi xử lý tình huống, các video, hình ảnh chia sẻ từ chính công nhân trên mạng xã hội… là minh chứng rõ rệt cho tinh thần này. Thay vì “nói cho người lao động nghe”, công đoàn đang chuyển hướng sang “để người lao động lên tiếng” – chia sẻ câu chuyện của chính họ, đóng góp sáng kiến, kể lại tình huống nghề nghiệp, đề xuất giải pháp đảm bảo an toàn.

Muốn làm được điều đó, truyền thông an toàn, vệ sinh lao động cần tiếp tục gắn với ngôn ngữ và lợi ích thực tế của người lao động. Đó không chỉ là các khẩu hiệu như “An toàn là trên hết” hay “Nghĩ về an toàn trước khi hành động”, mà là hướng dẫn cụ thể về cách xử lý sự cố điện giật, kỹ năng làm việc trên cao, phân biệt khẩu trang chống bụi và chống độc… Những thông tin gần gũi, cụ thể, thiết thực – đúng với nhu cầu mà người lao động đang cần.

Liên đoàn Lao động thành phố Đà Nẵng tổ chức Hội thi An toàn, vệ sinh viên giỏi lần thứ X năm 2024. Ảnh: CĐCC

Đổi mới truyền thông an toàn, vệ sinh lao động trong thời đại số

Trước sự phát triển của công nghệ và thay đổi thói quen tiếp cận thông tin, công tác truyền thông về an toàn, vệ sinh lao động cần được tiếp tục đổi mới theo hướng linh hoạt, số hóa và cá nhân hóa.

Thứ nhất, ứng dụng công nghệ số vào tuyên truyền an toàn, vệ sinh lao động là hướng đi tất yếu. Có thể phát triển ứng dụng trên điện thoại di động dành cho đoàn viên công đoàn, trong đó tích hợp các nội dung như quy trình an toàn theo ngành nghề, cảnh báo nguy cơ tại nơi làm việc, cập nhật chính sách mới, phản ánh tình huống mất an toàn. Ngoài ra, việc xây dựng chatbot tư vấn an toàn, vệ sinh lao động tự động có thể giúp người lao động tra cứu nhanh thông tin về quyền lợi, cách xử lý tình huống tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp.

Thứ hai, truyền thông cần cá nhân hóa theo ngành nghề và vị trí lao động cụ thể. Thông điệp gửi tới công nhân xây dựng không thể giống công nhân ngành may hay kỹ sư điện lực. Mỗi nhóm nghề đều có nguy cơ và đặc điểm riêng, vì vậy truyền thông cần được thiết kế sát với thực tế, sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ trực quan và gần gũi.

Thứ ba, cần gắn truyền thông với phong trào thi đua và chính sách khuyến khích. Chẳng hạn, người lao động tham gia cuộc thi tìm hiểu an toàn, vệ sinh lao động trực tuyến có thể được cộng điểm thi đua cuối năm, hoặc được tuyên dương tại doanh nghiệp. Việc tích hợp truyền thông – thi đua – chính sách giúp tạo động lực lâu dài và tăng cường sự lan tỏa.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, truyền thông về an toàn vệ sinh lao động chỉ thật sự hiệu quả khi người lao động được đặt ở vị trí trung tâm – là người nghe, người nói, người lan tỏa và người thực hiện. Những đổi mới sáng tạo trong công tác truyền thông đã tạo ra hiệu ứng tích cực rõ nét: tăng cường nhận thức, nâng cao kỹ năng và hành vi an toàn, góp phần giảm thiểu tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

Trong thời đại số, khi thông tin trở thành tài nguyên và mỗi cá nhân đều là một “trạm phát sóng nhỏ”, truyền thông về an toàn, vệ sinh lao động cần tiếp tục được hiện đại hóa, cá nhân hóa và gắn chặt hơn nữa với quyền lợi và tâm lý của người lao động. Đó không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là cam kết nhân văn của tổ chức Công đoàn với sự an toàn và hạnh phúc của người lao động trên khắp mọi miền đất nước.

Video: Hội thi An toàn vệ sinh viên giỏi ngành Dầu khí lần thứ X năm 2024.

Hội thi An toàn vệ sinh viên giỏi - hình thức tuyên truyền thiết thực của Công đoàn Hội thi An toàn vệ sinh viên giỏi ngành Dầu khí lần thứ X năm 2024 không chỉ là sân chơi dành cho người làm ...

Tháng Công nhân – Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động 2025: Đồng hành để bảo vệ người lao động Năm 2025, với nhiều dấu mốc lịch sử quan trọng của đất nước và cũng là năm đầu tiên thực hiện Luật Công đoàn mới, ...

Sức lan tỏa của Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động trong hệ thống Công đoàn Việt Nam Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động từ lâu đã trở thành dịp cao điểm để toàn xã hội, đặc biệt là ...