Hậu quả nặng nề từ thiên tai nối tiếp

Từ tháng 8/2025, các cơn bão Kajiki, Bualoi và Matmo liên tiếp trút những trận mưa lớn chưa từng có xuống 18 tỉnh thành, gây ra lũ lụt, lũ quét và sạt lở đất trên diện rộng. Thảm họa đã cướp đi sinh mạng của hơn 238 người, gần 400 người bị thương và khiến 85 người khác vẫn đang mất tích. Con số thương vong dự kiến còn tiếp tục tăng khi công tác tìm kiếm cứu nạn vẫn đang diễn ra.

Thiệt hại do bão Matmo tại tỉnh Tuyên Quang: nhà cửa và đường sá bị ngập, trẻ em được sơ tán đến nơi an toàn. Ảnh: WVIV

Thiệt hại về vật chất cũng vô cùng nặng nề. Theo báo cáo cập nhật ngày 14/10/2025, hơn 400 ngôi nhà đã bị sập hoàn toàn, 211.000 ngôi nhà khác bị hư hại và khoảng 245.000 căn nhà chìm trong biển nước. Nền nông nghiệp, vốn là sinh kế của hàng triệu người dân, gần như bị xóa sổ với hơn 200.000ha lúa và hoa màu cùng khoảng 23.000ha thủy sản bị mất trắng.

Hàng loạt tuyến đường, trường học, và các công trình đê điều ven biển, ven sông bị phá hủy, cô lập nhiều khu vực. Tổng thiệt hại kinh tế ước tính đã vượt quá 35.000 tỷ đồng (tương đương 1,2 tỷ USD), một con số khổng lồ vượt xa khả năng ứng phó của các địa phương.

Nhà cửa, đường sá và mùa màng bị thiệt hại khi bão Bualoi quét qua miền Trung Việt Nam. Ảnh: WVIV

Trước tình hình nguy cấp, ngày 9/10, Chính phủ Việt Nam đã chính thức kêu gọi hỗ trợ quốc tế thông qua Đối tác Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai (DRRP), một động thái thể hiện rõ nhu cầu cấp thiết và sự đoàn kết toàn cầu trong giai đoạn khó khăn này.

Bà Vũ Thị Nga, Giám đốc Vận hành của World Vision International tại Việt Nam (WVIV), chia sẻ: “Đây là một trong những tình huống khẩn cấp nhân đạo phức tạp và lan rộng nhất mà Việt Nam phải đối mặt trong những năm gần đây. Các gia đình đang kiệt quệ. Sinh kế của họ đã bị cuốn trôi. Chúng tôi cam kết sẽ đồng hành cùng họ, không chỉ hôm nay mà trong suốt quá trình phục hồi đầy khó khăn phía trước”.

Từ nỗi đau cá nhân

Đằng sau những con số thống kê là vô vàn câu chuyện về sự mất mát của người dân. Tại Thường Xuân, Thanh Hóa, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề từ bão Bualoi, bà Tấn, một người dân địa phương, vẫn chưa hết bàng hoàng: “Trận lũ vừa rồi quét sạch hết, chẳng còn lại cái chi. Nước lớn lắm, bà ở đây có một mình, muốn sang nhà con cũng không sang được. Bà có hơn sào ruộng với cái ao nuôi cá, mà nay mất hết, trắng tay. Mấy chục năm nay bà mới thấy một trận lũ to và dữ dằn đến vậy”.

Bà Tấn lo lắng cho tương lai khi bão lũ cuốn trôi mọi thứ. Ảnh: WVIV

Xa hơn về phía Bắc, tại xóm Núi Hột, tỉnh Thái Nguyên, hậu quả của bão Matmo cũng không kém phần thảm khốc. Chỉ trong một đêm, nước lũ dâng cao hơn một mét, cuốn trôi toàn bộ hoa màu mà gia đình chị Bích đã dày công chăm sóc suốt nhiều tháng. Đứng bên hiên nhà nhìn mảnh vườn chìm trong nước đục ngầu, chị nghẹn ngào: “Bao công sức bỏ ra, giờ trắng tay cả rồi”.

Chị Bích chia sẻ về những mất mát sau bão với đại diện WVIV. Ảnh: WVIV

Đến chiến lược ứng phó toàn diện của World Vision

Trước tình cảnh hàng nghìn gia đình, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, đang cần hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp sau khi mất nhà cửa và sinh kế, World Vision đã triển khai hành động ứng phó ngay từ giai đoạn đầu. Ban đầu, tổ chức đã tiến hành cứu trợ cho hơn 5.600 người, trong đó có 1.600 trẻ em, tại tỉnh Thanh Hóa với các nhu yếu phẩm như thực phẩm, bộ dụng cụ vệ sinh và dung dịch khử khuẩn.

Song song với đó, để có cơ sở vững chắc cho việc mở rộng quy mô, từ ngày 10-12/10, WVIV đã phối hợp chặt chẽ với các đối tác chủ chốt như Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UNICEF và UNDP để tiến hành đánh giá sâu rộng, qua đó xác định các nhu cầu cấp bách nhất tại các vùng bị ảnh hưởng.

Trên cơ sở những đánh giá này, World Vision đã công bố kế hoạch ứng phó mở rộng trong 12 tháng tới, với mục tiêu hỗ trợ 50.000 người, bao gồm 17.200 trẻ em. Khu vực triển khai sẽ được mở rộng từ Thanh Hóa ra các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề khác ở phía Bắc như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn và Cao Bằng.

Tổ chức đang kêu gọi khoản ngân sách tối thiểu 1,5 triệu USD (cho 3 tháng triển khai đầu tiên) từ các nhà tài trợ quốc tế, các cơ quan nhân đạo và các đối tác toàn cầu. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam, các cơ quan Liên Hợp Quốc và các đối tác địa phương như Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhằm đảm bảo công tác cứu trợ được thực hiện hiệu quả và đồng bộ.

Các can thiệp chính sẽ tập trung vào những nhu cầu cốt lõi: hỗ trợ bằng tiền mặt, cung cấp nước sạch và vệ sinh (WASH), đảm bảo nơi ở tạm thời, thực phẩm, dinh dưỡng và bảo vệ trẻ em. Nhóm đối tượng ưu tiên là trẻ em và các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất, bao gồm cả người khuyết tật.

Ngày 15/10/2025, đoàn công tác của World Vision đã có buổi làm việc với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thái Nguyên và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tại địa phương để thống nhất kế hoạch triển khai Quỹ Ứng phó Khẩn cấp Quốc gia (NEPRF). Các bên đã nhất trí chọn xã Văn Hán làm địa điểm triển khai gói hỗ trợ đầu tiên, sau đó tiếp tục tại xã Linh Sơn và Dân Tiến.

WVIV đồng hành cùng Thái Nguyên triển khai Quỹ Ứng phó Khẩn cấp Quốc gia (NEPRF) trị giá 50.000 USD để hỗ trợ tỉnh Thái Nguyên. Ảnh: WVIV

Trong toàn bộ quá trình, World Vision cam kết đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Tổ chức ưu tiên giao tiếp hai chiều để hiểu rõ nhu cầu của người dân, thiết lập cơ chế phản hồi, khiếu nại và bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Hành trình phục hồi phía trước đối với các cộng đồng từ Thanh Hóa đến các tỉnh miền núi phía Bắc sẽ còn kéo dài và đầy thách thức. Đây không chỉ là cuộc chạy đua với thời gian để dựng lại nhà cửa, khôi phục mùa màng, mà còn là nỗ lực bền bỉ để tái thiết sinh kế và chữa lành những vết thương vô hình.

Với sự hỗ trợ nhanh chóng và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, World Vision tin tưởng rằng, vượt qua hậu quả của thiên tai, những cộng đồng này không chỉ được xây dựng lại, mà còn trở nên vững vàng và có khả năng chống chịu tốt hơn trước những biến đổi khí hậu trong tương lai.

Một số hình ảnh về hoạt động cứu trợ của World Vision:

WVIV tiến hành đánh giá hậu quả sau bão Matmo tại Tuyên Quang vào ngày 10/10/2025. Ảnh: WVIV

Nhân viên WVIV trò chuyện với giáo viên tại một trường nội trú bị ảnh hưởng bởi bão Matmo, nơi sách vở của học sinh bị ướt do lũ và đang được phơi khô ngoài sân trường. Ảnh: WVIV

WVIV hỗ trợ ứng phó với bão Kajiki tại Chương trình vùng Thường Xuân, Thanh Hóa. Ảnh: WVIV

Nhân viên WVIV hỗ trợ nhu yếu phẩm cho các hộ gia đình tại Chương trình vùng Thường Xuân (Thanh Hóa) sau khi bão Kajiki đổ bộ. Ảnh: WVIV

Các nỗ lực của WVIV đang được triển khai để đảm bảo phúc lợi cho trẻ em, bao gồm hỗ trợ các nhu yếu phẩm như gạo, dầu ăn và nước mắm. Ảnh: WVIV