Cứu trợ người dân vùng bão, lũ: Đảm bảo an toàn thực phẩm thế nào?

Hút chân không có thể bảo quản thực phẩm lâu hơn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm. Ảnh minh họa.

Nguy cơ tiềm ẩn từ thực phẩm tự chế biến

Cơn bão số 3 vừa qua đã gây thiệt hại rất lớn, hoàn lưu bão gây lũ quét, sạt lở tạo ra những vùng cô lập, người dân cần được hỗ trợ nhu yếu phẩm trong đó có thực phẩm và nước sạch để uống.

Việc cứu trợ không chỉ dừng lại ở tiền bạc và đồ dùng thiết yếu mà còn cần một lượng lớn thực phẩm từ các tổ chức, cá nhân quyên góp. Tuy nhiên, phân phối hàng hóa, thực phẩm cho người dân không đơn giản, phải mất thời gian di chuyển, cung đường khó khăn cộng với thời tiết mưa gió kéo dài, do vậy cần phải lưu ý đảm bảo thực phẩm an toàn tới tay người dân vùng bão, lũ.

Trong đợt cứu trợ lần này, nhiều loại thực phẩm như bánh chưng, bánh mì, và các sản phẩm tự chế biến được đóng gói hút chân không để kéo dài thời gian bảo quản.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên cán bộ Viện Khoa học công nghệ và Thực phẩm – ĐH Bách Khoa Hà Nội), mặc dù phương pháp này có thể giữ thực phẩm lâu hơn, nhưng nếu không đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến, thực phẩm có nguy cơ bị ô nhiễm, đặc biệt là vi khuẩn yếm khí.

"Cho dù thực hiện đúng thao tác hút chân không nhưng thực phẩm không đủ điều kiện tiệt trùng thì vi khuẩn nguy hiểm vẫn có thể phát triển trong môi trường yếm khí, gây nhiễm độc, thậm chí tử vong. Một trong những loại vi khuẩn nguy hiểm nhất là vi khuẩn Clostridium botulinum sinh sôi rất tốt trong môi trường thiếu oxy, sinh ra độc tố botulinum, gây ngộ độc nặng, thậm chí tử vong chỉ với liều lượng rất nhỏ", PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết.

Vi khuẩn nguy hiểm vẫn có thể phát triển trong môi trường yếm khí. Ảnh minh họa.

Khuyến cáo từ Cục An toàn thực phẩm

Để đảm bảo an toàn cho người dân trong vùng bị bão lũ, Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế đã đưa ra một số khuyến cáo:

Đối với tổ chức/cá nhân cứu trợ thực phẩm:

Ưu tiên quyên góp, ủng hộ lương thực, thực phẩm bao gói sẵn, có hạn sử dụng, bảo quản dài ngày như: lương khô, các thực phẩm đóng hộp, bao gói kín như thịt, cá, rau củ quả đóng hộp, mỳ ăn liền, xúc xích tiệt trùng, nước uống đóng chai, đóng bình… của các cơ sở chế biến đảm bảo an toàn thực phẩm, có ghi nhãn và hạn sử dụng đầy đủ theo quy định;

Ủng hộ vitamin, men tiêu hóa hỗ trợ sức khỏe cho các đối tượng trẻ em, người già trong vùng bão, lũ.

Khi tự chế biến thực phẩm, bao gói hút chân không để hỗ trợ cho người dân vùng bão, lũ cần lưu ý:

+ Lựa chọn các thực phẩm phù hợp với đóng gói hút chân không như: thịt khô, cá khô, bỏng ngô, bỏng gạo, các loại bánh có lá bọc được chế biến đun kỹ (nhiều giờ) như bánh chưng, bánh téc, sau khi vớt bánh cần để nơi sạch sẽ, ép ráo nước, để nguội trước khi đóng gói hút chân không;

+ Đảm bảo các yêu cầu vệ sinh, sử dụng nước sạch để chế biến thực phẩm; khi đóng gói và hút chân không nên để mảnh giấy ghi ngày sản xuất bên trong màng gói để người vận chuyển và người sử dụng biết và bố trí thời gian cấp phát, sử dụng phù hợp.

Nên hỗ trợ những loại thực phẩm tự chế biến, bao gói hút chân không cho những khu vực mà thời gian vận chuyển ngắn để đảm bảo người dân có thể tiếp cận được với thực phẩm hỗ trợ trong thời gian sớm nhất kể từ khi chế biến.

Đối với người cấp phát thực phẩm cứu trợ:

Bao gói hàng cẩn thận để tránh bị ngấm nước mưa hoặc rơi, ngập trong nước lũ, bùn.

Đối với các thực phẩm tự chế biến, bao gói có thời hạn sử dụng ngắn, cần lưu ý thời gian vận chuyển để đảm bảo khi thực phẩm tới tay người được cứu trợ không bị biến chất, ôi, thiu, mốc hỏng.

Nhiều nơi nấu bánh chưng để cứu trợ đồng bào vùng lũ phía bắc. Ảnh minh họa.

Đối với người sử dụng thực phẩm cứu trợ:

Cần kiểm tra bao gói thực phẩm được cấp phát, cứu trợ trước khi ăn; tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm đã hết hạn sử dụng, thực phẩm đóng hộp bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường; Thực phẩm đóng hộp không phồng, nhưng khi mở ra nghe tiếng "xì" tức là có không khí ở trong, hơi “nặng mùi” cũng không nên sử dụng để phòng đã bị nhiễm vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt là độc tố botulinum.

Đối với các loại thực phẩm do người hỗ trợ tự làm như bánh chưng, bánh dày, bánh téc... được sản xuất thủ công, tự đóng gói, đóng kín bằng màng bọc hút chân không thì trước khi sử dụng cần quan sát kỹ. Nếu phía trong màng bọc có các bóng khí, màng bọc căng phồng hoặc khi mở màng bọc ra thực phẩm bị nhớt, mốc, mùi, vị khác thường thì tuyệt đối không sử dụng.

Các loại thực phẩm này có hạn sử dụng ngắn, trong vòng vài ngày, nên cần được biết ngày sản xuất, đóng gói.

Đối với chính quyền và các cơ quan chức năng địa phương bị bão, lũ:

Cần bố trí lực lượng để tổ chức tiếp nhận và cấp phát hàng thực phẩm cứu trợ nhanh chóng nhất có thể cho người dân;

Duy trì việc tuyên truyền để người dân thực hiện đảm bảo vệ sinh ăn uống tốt nhất trong điều kiện có thể; - Chủ động dự trữ thuốc men, hoá chất, phương tiện, nhân lực, phương án sẵn sàng để chủ động xử lý, khắc phục nếu có ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh liên quan đến thực phẩm xảy ra.

Việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong vùng bão lũ không chỉ là trách nhiệm của tổ chức cứu trợ mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và người dân. Đây chính là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng trong điều kiện thiên tai phức tạp.

Bộ Y tế hướng dẫn đảm bảo an toàn vệ sinh cá nhân, thực phẩm trong và sau bão lũ Sau cơn bão số 3 gây ngập lụt và sạt lở đất tại nhiều tỉnh phía Bắc, Bộ Y tế đã đưa ra hướng dẫn ...

Vingroup ủng hộ 250 tỷ đồng cho đồng bào bị thiệt hại bởi bão Yagi và lũ quét Ngày 12/9/2024, Tập đoàn Vingroup và các công ty trong hệ sinh thái công bố tài trợ 250 tỷ đồng cho đồng bào đang chịu ...

Chủ tịch LĐLĐ TP Hà Nội trao hỗ trợ cho người lao động bị ảnh hưởng bởi bão lũ Nhằm kịp thời chăm lo, hỗ trợ cho đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3, ngày 13/9, đồng chí ...