Đảm bảo môi trường làm việc an toàn cho nhân viên y tế

Theo Khoản 1, Điều 43 Luật Khám bệnh, Chữa bệnh số 15/2023/QH15, nhân viên y tế có quyền được làm việc trong môi trường an toàn, đảm bảo vệ sinh lao động. Điều này cũng được nhấn mạnh trong Chỉ thị số 31-CT/TW ngày 19/3/2024 của Ban Bí thư về tăng cường công tác ATVSLĐ trong tình hình mới.

Để thực hiện hiệu quả chủ trương này, đồng thời nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém, tăng cường chủ động phòng ngừa, giảm thiểu tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho nhân viên y tế, Bộ Y tế đề nghị: Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế tập trung chỉ đạo củng cố nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị để đáp ứng được công tác chăm sóc sức khỏe, phòng chống bệnh nghề nghiệp cho nhân viên y tế, người lao động trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động Trung ương trao quà cho những cán bộ ngành y tế tỉnh Hà Nam bị bệnh nghề nghiệp, có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: ĐVCC

Tăng cường quản lý, kiểm tra, đôn đốc thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động, chăm sóc sức khỏe và phòng chống bệnh nghề nghiệp tại các cơ sở y tế; chỉ đạo thực hiện các hoạt động cải thiện điều kiện lao động;

Khám sức khỏe trước khi bố trí làm việc, khám sức khỏe định kỳ, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp; huấn luyện về an toàn, vệ sinh lao động; chủ động phòng chống bệnh nghề nghiệp, chăm sóc sức khỏe và phục hồi khả năng lao động cho nhân viên y tế bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong toàn ngành thực hiện tốt công tác xây dựng kế hoạch an toàn, vệ sinh lao động và kế hoạch tự kiểm tra công tác an toàn vệ sinh lao động theo hướng dẫn.

Bộ Y tế cũng đề nghị các đơn vị phối hợp các các cơ quan hữu quan tổ chức thực hiện tốt các chế độ chính sách về công tác bảo hộ lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động và phòng chống bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Đặc biệt là chế độ bồi dưỡng độc hại nguy hiểm bằng hiện vật.

Tổ chức sơ kết, tổng kết hàng năm; biểu dương khen thưởng kịp thời với những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác an toàn, vệ sinh lao động và phòng chống bệnh nghề nghiệp đồng thời xử lý nghiêm với những cá nhân, tập thể không chấp hành pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động và phòng chống bệnh nghề nghiệp.

Bộ Y tế đề nghị các Sở Y tế và các đơn vị trong ngành tùy theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phải xây dựng kế hoạch, nghiêm túc tổ chức thực hiện việc tăng cường công tác an toàn, vệ sinh lao động, chăm sóc sức khoẻ, phòng chống bệnh nghề nghiệp cho nhân viên trong ngành y tế; báo cáo kết quả về Bộ Y tế.

Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã triển khai mô hình "Xanh, sạch, đẹp, đảm bảo an toàn vệ sinh lao động", giúp không gian làm việc thoáng đãng, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Ảnh: CĐCC

Những rủi ro sức khỏe mà nhân viên y tế phải đối mặt

Hiện có khoảng 500.000 nhân viên y tế đang làm việc trong hệ thống y tế Việt Nam, phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của hơn 100 triệu dân. Tuy nhiên, đây cũng là lực lượng phải đối mặt với những rủi ro sức khỏe nghề nghiệp cao nhất. Theo PGS.TS. Lương Mai Anh, Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế), những nguy cơ chính đối với nhân viên y tế bao gồm:

Lây nhiễm vi sinh vật: Nhân viên y tế thường xuyên tiếp xúc với bệnh nhân, dịch tiết, máu có nguy cơ lây nhiễm cao.

Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các hóa chất sát khuẩn, thuốc điều trị, khí gây mê có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp và hệ thần kinh.

Ảnh hưởng từ bức xạ ion hóa: Nhân viên X-quang, y học hạt nhân, xạ trị có nguy cơ tiếp xúc với tia phóng xạ cao.

Căng thẳng tâm lý và lao động quá sức: Áp lực công việc, lịch trực đêm và cường độ làm việc cao có thể gây stress và ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

Mặc dù Luật Khám chữa bệnh 2023 đã quy định rõ quyền lợi của nhân viên y tế trong việc được bảo đảm an toàn vệ sinh lao động, và nhiều cơ sở y tế đã có những nỗ lực đáng ghi nhận (ví dụ, trên 55% đơn vị thực hiện lập hồ sơ vệ sinh môi trường lao động, gần 70% thực hiện quan trắc đánh giá môi trường lao động hằng năm, trên 90% thực hiện khám sức khoẻ định kỳ), nhưng vẫn còn nhiều "điểm nghẽn" cần tháo gỡ.

Một trong những nguyên nhân chính là sự thiếu quan tâm đúng mức từ một số cơ sở y tế, đặc biệt là các cơ sở y tế tư nhân và các cơ sở y tế ở vùng sâu vùng xa. Điều này có thể xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của an toàn lao động, hoặc do áp lực về chi phí và lợi nhuận.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục về an toàn lao động còn chưa hiệu quả, dẫn đến việc nhiều nhân viên y tế chưa nắm vững các quy trình, quy định, hoặc chủ quan, lơ là trong việc thực hiện. Ngoài ra, việc kiểm tra, giám sát môi trường lao động còn hạn chế, chưa đủ sức răn đe và phát hiện kịp thời các sai phạm.

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tổ chức lớp đào tạo an toàn bức xạ cho cán bộ, nhân viên y tế. Ảnh: CĐCC

Giải pháp tăng cường bảo vệ sức khỏe nhân viên y tế

Bên cạnh việc kiểm soát môi trường làm việc, Bộ Y tế đang triển khai hàng loạt giải pháp nhằm bảo vệ sức khỏe cho nhân viên y tế gồm:

Tiêm vaccine phòng bệnh nghề nghiệp

Nhân viên y tế là nhóm có nguy cơ cao mắc các bệnh lây nhiễm, do đó việc tiêm vaccine phòng bệnh nghề nghiệp là vô cùng cần thiết.

Đơn cử, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chủ trương tiêm vaccine viêm gan B miễn phí cho toàn bộ cán bộ, viên chức và vaccine phòng ung thư cổ tử cung cho nữ nhân viên. Đồng thời, tiêm phòng cúm mùa cho tất cả cán bộ, người lao động, kể cả nhân viên bảo vệ, nhân viên vệ sinh. TS. Nguyễn Văn Đừng – Phó Chủ tịch Công đoàn Bệnh viện Việt Đức cho biết: "Bệnh viện luôn chú trọng bảo vệ sức khỏe nhân viên bằng cách cung cấp trang thiết bị bảo hộ đầy đủ, kiểm định chất lượng phóng xạ và máy móc hằng năm."

Cải thiện điều kiện làm việc

Tạo môi trường làm việc an toàn là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro bệnh nghề nghiệp.

Như nhiều đơn vị khác, Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã triển khai mô hình "Xanh, sạch, đẹp, đảm bảo an toàn vệ sinh lao động", giúp không gian làm việc thoáng đãng, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.

Đồng chí Phạm Thị Thúy – Chủ tịch Công đoàn Bệnh viện Nội tiết Trung ương chia sẻ: "Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến cải thiện điều kiện làm việc cho cán bộ, nhân viên, đồng thời nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường y tế."

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Các cơ sở y tế được yêu cầu thực hiện nghiêm túc chế độ an toàn vệ sinh lao động, thường xuyên kiểm tra và đánh giá môi trường lao động.

Chăm sóc sức khỏe tinh thần, giảm tải công việc

Nhiều bệnh viện đang xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính, phụ cấp độc hại cho nhân viên làm việc trong môi trường rủi ro cao.

Các chương trình tư vấn tâm lý, hỗ trợ sức khỏe tinh thần giúp giảm stress và cải thiện chất lượng làm việc của nhân viên y tế.

TS. BS Hà Lan Phương - Trưởng khoa Khám bệnh chuyên ngành, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế) cho biết: Một số công đoàn cơ sở đã triển khai các phòng thư giãn dành riêng cho nhân viên, tổ chức các lớp thể dục như aerobic, yoga hay khiêu vũ zumba vào giờ nghỉ trưa. Những hoạt động này giúp tạo không gian để chia sẻ, giảm căng thẳng, từ đó nâng cao chất lượng công việc cho nhân viên y tế.

Đặc biệt, hiểu rõ những áp lực và vất vả của đội ngũ cán bộ y tế, Công đoàn Y tế Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều chương trình thiết thực nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho đoàn viên, người lao động trong ngành.

Đồng chí Phạm Thị Thanh Thủy, Phó Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam cho biết: Hằng năm, Công đoàn Y tế Việt Nam chủ động lên kế hoạch tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, nhằm tạo điều kiện cho đoàn viên tham gia, giúp tái tạo sức lao động, nâng cao tinh thần đoàn kết. Trước khi triển khai, Công đoàn đều xin ý kiến, thông báo rộng rãi để các công đoàn cơ sở và đơn vị trong ngành đóng góp ý kiến, đảm bảo chương trình phù hợp, hấp dẫn và hiệu quả.

"Các hoạt động được bố trí linh hoạt, phân bổ đều trong năm, tạo điều kiện để đông đảo đoàn viên công đoàn có cơ hội tham gia. Đây không chỉ là sân chơi bổ ích mà còn là động lực để đội ngũ nhân viên y tế có thêm niềm vui, sự gắn kết và tiếp tục cống hiến trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân", đồng chí Phạm Thị Thanh Thủy chia sẻ.

Công tác an toàn vệ sinh lao động không chỉ giúp bảo vệ đội ngũ nhân viên y tế mà còn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. Việc triển khai đồng bộ các giải pháp sẽ giúp ngành y tế xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững và hiệu quả hơn.

Video: Đồng chí Phạm Thị Thanh Thủy, Phó Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam chia sẻ: Công đoàn với hoạt động nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho đoàn viên.

Quy định xử lý vi phạm pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động ra sao? Việc xử lý vi phạm pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động được quy định Theo Điều 90 Luật An toàn, vệ sinh ...

Bảo hộ lao động đúng đặc thù – Chìa khóa bảo vệ sức khỏe công nhân Nhằm đảm bảo an toàn và sức khỏe cho hơn 4.500 lao động, Công ty CP Dệt may Huế (thị xã Hương Thủy, thành phố ...

Giải quyết khiếu nại về lao động, an toàn vệ sinh lao động thuộc thẩm quyền của ai? Trong môi trường lao động, việc phát sinh khiếu nại liên quan đến quyền lợi và an toàn vệ sinh lao động là điều không ...