Được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động từ ngày 19/8/2025, cuộc thi trực tuyến “Công nhân, viên chức, lao động tìm hiểu về Luật Công đoàn và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024” đã thực sự tạo nên một đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý có quy mô và chiều sâu chưa từng có. Không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức, phần bài luận với đề bài mở đã trao cho mỗi thí sinh cơ hội trở thành một người kể chuyện, một nhà phản biện xã hội. Hàng trăm nghìn bài luận gửi về đã tạo nên một kho tư liệu sống động, nơi luật pháp không còn là những điều khoản trên giấy mà thực sự “thở” cùng nhịp đập của cuộc sống, thể hiện rõ mục tiêu cuối cùng là lan tỏa sâu rộng hai đạo luật quan trọng vào thực tiễn.

“Tấm lưới an toàn” mang đến niềm tin cho người lao động

Nhắc đến Luật Bảo hiểm xã hội trong bài dự thi, chị Vũ Thị Ngọc (công tác tại Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội Hải Hà) chia sẻ: “Đây không chỉ là tấm lưới an toàn cho người lao động trong các thời điểm khó khăn của cuộc sống mà còn thể hiện cam kết của Nhà nước đối với quyền lợi của người làm công ăn lương”. Niềm tin ấy được củng cố mỗi ngày khi chị thấy mức đóng bảo hiểm xã hội minh bạch trên bảng lương, khi các chế độ ốm đau, thai sản được giải quyết kịp thời.

Đó còn là sự tích lũy cho tương lai. Như lời chị Bùi Thị Diễm Mi từ Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, số tiền trích nộp vào quỹ Bảo hiểm xã hội mỗi tháng “không chỉ là khoản chi phí bắt buộc mà còn là sự tích lũy để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình trong tương lai”.

Đặc biệt, qua góc nhìn của chị Hạ Thị Lan (Công ty TNHH Elentec Việt Nam), chế độ thai sản trong Luật Bảo hiểm xã hội không chỉ là sự bảo vệ về vật chất mà còn là sự trân trọng sâu sắc, là một chính sách “vừa bảo đảm sức khỏe cho người mẹ, vừa tôn vinh thiên chức làm mẹ và góp phần nuôi dưỡng thế hệ tương lai”.

Song hành cùng Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Công đoàn cũng được khắc họa như một “chỗ dựa pháp lý quan trọng”. Qua lời kể của cô giáo Nguyễn Thị Quy (Trường Mầm non Thanh Nghị, Ninh Bình), trong môi trường lao động đặc thù của ngành giáo dục, thông qua tổ chức Công đoàn, các giáo viên được đối thoại, được bảo vệ và chia sẻ, động viên nhau vượt qua áp lực nghề nghiệp.

Với hình thức thi trực tuyến tiện lợi, mỗi người lao động đều có thể dễ dàng tham gia cuộc thi, từ đó nâng cao kiến thức pháp luật và chủ động bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Và những trăn trở từ thực tiễn cuộc sống

Bên cạnh những gam màu tươi sáng, giá trị sâu sắc của các bài luận còn thể hiện ở sự chân thực khi phản ánh những vướng mắc trong quá trình thực thi pháp luật. Câu chuyện mà anh Trần Minh Phúc (Công ty 3 - Tổng công ty Viễn thông MobiFone) chia sẻ về người bạn của mình là một ví dụ điển hình cho những trăn trở đó. Sau nhiều năm cống hiến, người bạn ấy đổ bệnh và bàng hoàng phát hiện công ty đã không hề đóng bảo hiểm xã hội cho mình. Anh Phúc kể về người bạn trong day dứt: “Điều này không chỉ gây tổn thất tài chính cho anh mà còn khiến anh cảm thấy bất an và mất niềm tin vào hệ thống bảo hiểm xã hội”.

Sự “mất niềm tin” ấy là một nỗi trăn trở lớn, xuất phát từ những hành vi vi phạm pháp luật vẫn còn tồn tại trong thực tế. Chị Vũ Thị Ngọc cũng trăn trở khi chứng kiến những chiêu trò “lách luật” tinh vi như ghi lương cơ bản rất thấp để giảm mức đóng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chế độ hưu trí của người lao động.

Một vấn đề khác là tâm lý muốn “rút bảo hiểm xã hội một lần”. Là một lao động trẻ, bạn Nguyễn Lê Nhật Linh (Phân xưởng Nhiệt Điện - DNA, Công đoàn Than Khoáng sản) thẳng thắn thừa nhận chính mình từng có suy nghĩ này, và cho rằng chính sách hiện hành “chưa đủ hấp dẫn để giữ chân người lao động tham gia dài hạn”. Điều này cho thấy công tác truyền thông chính sách cần đi vào chiều sâu để người lao động trẻ thấy được giá trị của việc an sinh dài hạn.

Lời kêu gọi từ thực tiễn và hy vọng về sự đổi thay

Từ những trăn trở đó, các bài luận đã không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ tâm tư mà còn mạnh dạn đề xuất giải pháp. Hầu hết các ý kiến đều chung một mong muốn: Nhà nước cần tăng cường giám sát, siết chặt thanh tra và xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm. Bên cạnh đó, nhu cầu về truyền thông chính sách được đặt ra một cách cấp thiết, mong muốn có những chiến dịch “dễ hiểu, gần gũi” để luật pháp không còn xa vời.

Cuối cùng, chính người lao động và tổ chức Công đoàn cũng cần chủ động hơn. Các tác giả kêu gọi mỗi người lao động hãy tự trang bị kiến thức để bảo vệ mình. Đồng thời, tổ chức Công đoàn cần “ngày càng đổi mới, gần gũi và mạnh mẽ hơn”, thực sự là cầu nối vững chắc, lắng nghe và đại diện cho tiếng nói của đoàn viên.

Cuộc thi đang đi vào chặng đường cuối cùng, sẽ chính thức khép lại vào 0h00 ngày 01/10/2025. Thời gian không còn nhiều, đây là cơ hội để mỗi người lao động cất lên tiếng nói của mình, góp phần làm cho bức tranh thực thi pháp luật thêm hoàn chỉnh. Những câu chuyện, những trăn trở và hy vọng được gửi gắm qua mỗi bài luận sẽ không chỉ là một bài dự thi, mà còn là những góp ý quý báu để các nhà hoạch định chính sách lắng nghe. Bởi lẽ, luật chỉ thực sự đi vào cuộc sống khi nó bảo vệ được con người, củng cố niềm tin và góp phần xây dựng một xã hội công bằng, nhân văn và bền vững hơn.

Mời xem video về thể lệ cuộc thi: