Thực trạng tràn lan thuốc giảm cân trên mạng xã hội

Trong vài năm trở lại đây, việc mua bán thực phẩm chức năng giảm cân trên TikTok, Facebook và các nền tảng mạng xã hội khác đã trở nên phổ biến.

Các video quảng cáo tràn ngập với những lời hứa hẹn như "giảm 7kg trong 7 ngày", "giảm cân không cần tập luyện", thu hút hàng nghìn lượt xem và đặt hàng. Tuy nhiên, phía sau những lời mời gọi hấp dẫn này là nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.

Theo khảo sát, nhiều sản phẩm giảm cân trên mạng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không được kiểm định chất lượng. Người tiêu dùng dễ dàng bị thu hút bởi những hình ảnh trước – sau ấn tượng, những chia sẻ thành công từ người dùng ảo, nhưng không thể kiểm chứng được độ an toàn của sản phẩm.

Chị N.T. (30 tuổi, Hà Nội), một người tiêu dùng từng sử dụng thực phẩm chức năng giảm cân mua trên TikTok, chia sẻ: "Ban đầu, tôi tin vào những video giới thiệu sản phẩm. Nhưng sau khi sử dụng, tôi thấy đau bụng, mệt mỏi, thậm chí có loại thuốc tôi mua không có thông tin nguồn gốc, khiến tôi rất lo lắng."

Tràn lan bán thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân trên mạng xã hội. (Ảnh cắt từ màn hình FB)

Một điểm đáng chú ý là phần lớn các video quảng cáo trên TikTok đều thiếu thông tin rõ ràng về nguồn gốc và thành phần của sản phẩm. Thay vào đó, các clip chỉ tập trung vào những câu chuyện thành công, hình ảnh trước và sau khi giảm cân.

Nguy kịch vì thuốc giảm cân chứa Sibutramin

Mới đây, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận một bệnh nhân nữ, 21 tuổi (Hà Nội) trong tình trạng bị nhiễm độc chất Sibutramin, tổn thương não nặng.

Gia đình bệnh nhân cho biết, cô gái hoàn toàn khỏe mạnh trước khi uống loại thuốc giảm cân không có nhãn phụ tiếng Việt trong hơn một tháng.

Vào ngày 21/2, sau khi vẫn nói chuyện bình thường vào buổi chiều, đến tối cùng ngày, cô rơi vào trạng thái hôn mê, bất tỉnh, phải nhập viện cấp cứu.

Kết quả chụp MRI cho thấy bệnh nhân bị tổn thương vùng đồi thị hai bên. Kết quả kiểm nghiệm mẫu thuốc cho thấy có chứa Sibutramin, một chất đã bị cấm lưu hành tại Việt Nam từ năm 2011 do nguy cơ gây đột quỵ, rối loạn tim mạch và tử vong.

Phim chụp cho thấy não bệnh nhân bị tổn thương vùng đồi thị hai bên. (Ảnh: BV Bạch Mai)

Nữ bệnh nhân cho biết, chị mua thuốc giảm cân này trên Tiktok, đã uống liên tục được hơn 1 tháng, với liều lượng mỗi ngày 1 viên. Sau thời gian uống thuốc và nhịn ăn, bệnh nhân giảm được 4-5kg. Đặc biệt, bệnh nhân cũng không thấy có biểu hiện mệt mỏi, lo lắng, hồi hộp, run chân tay, trống ngực sau khi uống thuốc.

Theo quan sát, lọ thuốc giảm cân của bệnh nhân sử dụng có chữ tiếng nước ngoài, không có nhãn phụ tiếng Việt. Trên lọ thuốc có nội dung “7 ngày giảm 7kg” bằng Tiếng Anh.

Sibutramin làm tăng nguy cơ các tai biến về đột quỵ và bệnh lý tim mạch

TS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Sibutramin trước đây là một thuốc dùng đường uống để điều trị béo phì. Tuy nhiên qua quá trình sử dụng tại nhiều nước đã có các báo cáo về những trường hợp ngộ độc khi sử dụng thuốc này để giảm cân, bao gồm các trường hợp nặng và tử vong.

Đã có nghiên cứu lớn chính thức cho thấy khi dùng thuốc này, tác hại, nguy cơ nhiều hơn so với lợi ích có thể mang lại. Đặc biệt, thuốc làm tăng nguy cơ các tai biến về đột quỵ và bệnh lý tim mạch. Do vậy, tại Mỹ, Châu Âu đã ngừng sử dụng làm thuốc giảm cân.

Thuốc giảm cân người bệnh đang sử dụng. (Ảnh: BV Bạch Mai)

Tại Việt Nam, từ năm 2010, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành công văn về việc ngưng cấp phép nhập khẩu nguyên liệu sibutramin. Ngày 14/04/2011, Cục Quản lý Dược cũng đã có công văn đình chỉ lưu hành trên toàn quốc các thuốc có chứa hoạt chất sibutramin và thu hồi toàn bộ các thuốc có chứa hoạt chất này. Do có tác dụng không mong muốn, Cục cũng đã rút số đăng ký của tất cả thuốc có chứa hoạt chất sibutramin.

“Sibutramin thuộc danh mục chất cấm sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe", theo Thông tư số 10/2021/TT-BYT.

“Tại Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cũng đã từng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng, các loại cà phê giảm cân,… do có chứa sibutramin. Đã có bệnh nhân bị hôn mê, co giật, tổn thương não. Trung tâm chống độc từng có các thông báo tới các cơ quan chức năng và chia sẻ khuyến cáo với cộng đồng về vấn đề này. Sibutramin là chất có nguy cơ độc tính rất cao, cấu trúc phân tử của sibutramin giống với ma túy amphetamine. Rõ ràng đây là chất nguy hiểm”, bác sỹ Nguyên chia sẻ.

Cũng theo các bác sĩ, Trung tâm chống độc còn từng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng giảm cân có chứa nhiều chất khác như Phenolphthalein, cafein liều rất cao, synephrine,…

Giảm cân an toàn thế nào?

TS.BS Nguyên khuyến cáo, để giảm cân, người dân nên đi khám hoặc có lời khuyên trực tiếp từ bác sỹ hướng dẫn, đánh giá tình trạng và biện pháp cụ thể với từng người. Cách thức phổ biến và an toàn nhất vẫn là điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động thể lực.

Bên cạnh đó, các loại thực phẩm chức năng hiện nay ở Việt Nam đang được quảng cáo và hiểu sai rất nhiều. Khi cần mua bất cứ sản phẩm gì, đặc biệt dùng trên cơ thể người cần chọn các sản phẩm được sản xuất bởi các công ty được cấp phép và đáp ứng tiêu chuẩn của nhà nước, việc mua bán cũng cần trực tiếp qua nhà phân phối chính thức, có hóa đơn, đóng thuế rõ ràng.

Cho tới hiện nay, để đảm bảo an toàn và có tác dụng mong muốn, với tất cả các sản phẩm thực phẩm chức năng và thuốc thì người dân vẫn không nên mua trên mạng xã hội, qua internet hay điện thoại.

Video: BSCK2 Trần Ngọc Lưu Phương - Giảng viên Đại học Y dược TPHCM chia sẻ phương pháp giảm cân khoa học.

10 cách giảm cân bền vững mà không cần ăn kiêng kham khổ Để giảm cân bền vững, tốt nhất bạn nên giảm cân từ từ. Và nhiều chuyên gia cho biết bạn có thể làm được điều ...

Giảm cân thần tốc bằng thuốc đón tết: Cẩn thận… lê lết Trước tết, nhu cầu giảm béo, làm đẹp tăng cao không chỉ riêng đối với chị em phụ nữ mà cánh đàn ông cũng quan ...

Mô hình điều trị giảm cân, giảm mỡ toàn diện đầu tiên tại Việt Nam Ngày 18/9, hệ thống BVĐK Tâm Anh chính thức ra mắt và đưa vào hoạt động Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị ...