5 câu hỏi giúp phát hiện sớm trầm cảm
| Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc |
 |
| Trầm cảm là một rối loạn tâm thần được ghi nhận trong y khoa, với tỷ lệ hồi phục gần như tuyệt đối nếu phát hiện sớm. Ảnh minh họa: NHS |
Bạn mệt mỏi, nhưng giấc ngủ chỉ là những mảnh vỡ.
Bạn nở nụ cười, nhưng lòng trống rỗng như một căn phòng bỏ hoang.
Bạn đến nơi làm việc, nhưng ngọn lửa đam mê đã lụi tàn.
Đây không chỉ là một ngày tồi tệ. Đây có thể là dấu hiệu đầu tiên của trầm cảm – một kẻ thù vô hình, không chọn giới tính, tuổi tác, hay địa vị. Nó len lỏi vào cuộc sống của công nhân, giám đốc, nghệ sĩ, hay bất kỳ ai đã quá lâu không lắng nghe tiếng nói nội tâm.
Hôm nay, tôi mời bạn dừng lại – chỉ vài phút – để đối diện với chính mình qua một bài kiểm tra năm câu hỏi. Đây không phải để gán nhãn hay phán xét. Đây là cách để bạn nhìn rõ bản thân, để biết rằng bạn không hề đơn độc, và để thắp lại ánh sáng trong tâm hồn.
Bài kiểm tra 5 câu hỏi: Ánh đèn soi rọi bóng tối
Dựa trên công cụ sàng lọc trầm cảm PHQ-2 và PHQ-9, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị:
Hãy hít thở sâu. Nhắm mắt lại một giây. Trả lời những câu hỏi dưới đây với tất cả sự chân thành - không vì ai khác, chỉ vì chính bạn.
1. Trong hai tuần qua, bạn có thường xuyên cảm thấy buồn bã, chán nản hoặc tuyệt vọng không?
Nếu cảm giác này xuất hiện hơn bốn ngày mỗi tuần, hãy chú ý. Đây là dấu hiệu cốt lõi của trầm cảm, như một vết nứt nhỏ trên bức tường tâm hồn, dễ bị bỏ qua nhưng có thể lan rộng nếu không được chăm sóc.
2. Bạn có mất hứng thú với công việc, sở thích, hay những điều từng khiến bạn hạnh phúc không?
Trầm cảm không chỉ là nỗi buồn. Nó là sự đứt gãy kết nối với niềm vui, như thể thế giới bỗng mất đi màu sắc. Nếu bạn gật đầu, hãy ghi nhớ: đây là dấu hiệu cần được quan tâm.
3. Giấc ngủ của bạn thế nào? Ngủ không đủ? Thức dậy giữa đêm? Hay ngủ quá nhiều mà vẫn kiệt sức?
Rối loạn giấc ngủ là tiếng chuông cảnh báo sớm nhất. Khi cơ thể và tâm trí không đồng điệu, giấc ngủ trở thành chiến trường của những cơn mộng mị hoặc sự trống rỗng.
4. Bạn có từng cảm thấy mình vô dụng, tự trách bản thân, hay nghĩ rằng “giá như mình không tồn tại”?
Đây là tín hiệu đỏ. Nếu bạn từng có suy nghĩ này, dù chỉ một lần, hãy hành động ngay. Trầm cảm ở mức độ nặng không phải là thứ bạn phải đối mặt một mình.
5. Bạn có gặp khó khăn trong việc tập trung, ra quyết định, hay ghi nhớ những điều đơn giản không?
Trầm cảm không chỉ cướp đi cảm xúc. Nó làm mờ đi trí óc, khiến những công việc quen thuộc trở nên nặng nề như leo núi.
Đọc kết quả: Bạn đang ở đâu trong hành trình?
Nếu bạn trả lời “Có” cho từ hai câu hỏi trở lên, và tình trạng kéo dài hơn hai tuần, bạn có nguy cơ cao mắc trầm cảm mức độ nhẹ đến trung bình. Nếu câu số 4 khiến bạn gật đầu, dù chỉ một lần, hãy coi đây là hồi chuông khẩn cấp. Hãy tìm đến bác sĩ tâm thần hoặc chuyên gia tâm lý ngay lập tức.
Tại sao bài kiểm tra này quan trọng?
Trầm cảm không phải là “yếu đuối” hay “nghĩ linh tinh”. Nó là một rối loạn tâm thần thực sự, được ghi nhận trong y khoa, với tỷ lệ hồi phục gần như tuyệt đối nếu phát hiện sớm. Với liệu pháp tâm lý, thuốc chống trầm cảm thế hệ mới, và những thay đổi nhỏ trong lối sống – như chăm sóc giấc ngủ, dinh dưỡng, vận động, và kết nối xã hội – bạn có thể lấy lại ánh sáng của chính mình.
4 bước hành động ngay hôm nay
Chia sẻ với người bạn tin tưởng: Không cần phải nói hay, chỉ cần nói thật. Một cuộc trò chuyện có thể là ánh sáng đầu tiên trong bóng tối.
Tìm đến chuyên gia: Bác sĩ tâm thần hay nhà tâm lý không ở đây để phán xét. Họ là người đồng hành, giúp bạn tìm lại chính mình.
Viết nhật ký cảm xúc: Mỗi tối, dành năm phút ghi lại những gì bạn cảm nhận. Đó là cách bạn lắng nghe chính mình – điều chúng ta thường quên làm.
Tập thở sâu: Ba phút mỗi ngày, hít vào, thở ra, như một cách trở về với bản thân. “Thở là trở về”, như một triết lý giản dị nhưng mạnh mẽ.
Bạn xứng đáng sống một cuộc đời đáng sống
Trầm cảm không chọn người. Nó không quan tâm bạn là ai, làm gì, hay sở hữu bao nhiêu. Nhưng bạn có quyền chọn cách đối diện với nó. Hôm nay, hãy lưu bài kiểm tra này. Gửi nó cho một người bạn. Một chia sẻ nhỏ có thể thắp sáng một tâm hồn đang cần được giúp đỡ.
Hãy hành động. Không phải vì ai khác, mà vì bạn – một tâm hồn duy nhất, xứng đáng được yêu thương và chữa lành.
Tin cùng chuyên mục
Khỏe – Đẹp 17:03 | Thứ năm, 16/10/2025
Rửa tay - Một hành động đơn giản giúp phòng ngừa những đe dọa lớn
Ngày Rửa tay Thế giới nhắc chúng ta rằng một hành động đơn giản - rửa tay bằng xà phòng - có thể cứu sống, bảo vệ trẻ em và củng cố cộng đồng.
Khỏe – Đẹp 19:58 | Thứ ba, 14/10/2025
"Chìa khóa vàng" cho sức khỏe phụ nữ trung niên
“Thay đổi lối sống để hỗ trợ hành trình mãn kinh của bạn” là chủ đề của Ngày Mãn kinh Thế giới năm 2025.
Sống an toàn 19:03 | Thứ sáu, 19/09/2025
Báo động đái tháo đường thai kỳ: Cứ 5 thai phụ có 1 người mắc, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau
Với thực trạng đáng báo động cứ 5 thai phụ tại Việt Nam có 1 người mắc bệnh, đái tháo đường thai kỳ không chỉ là mối đe dọa sức khỏe trước mắt mà còn tạo ra một vòng lặp nguy cơ di truyền sang các thế hệ tương lai. Trước tình hình này, Bộ Y tế đã ban hành “Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc và quản lý đái tháo đường thai kỳ”.
Khỏe – Đẹp 15:00 | Thứ năm, 11/09/2025
Ghép tủy đồng loại cho trẻ từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu lần đầu tại Việt Nam
Bệnh viện Trung ương Huế vừa công bố ca ghép tủy Thalassemia thứ 11 thành công. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam thực hiện ca ghép tủy đồng loại với nguồn tủy từ mẹ ruột, có bất đồng nhóm máu.
Khỏe – Đẹp 09:00 | Thứ ba, 09/09/2025
Bộ Y tế cảnh báo: Bệnh tả bùng phát phức tạp trên toàn cầu, tỷ lệ tử vong tăng 46%
Dù Việt Nam đã duy trì thành công 12 năm không ghi nhận ca bệnh tả, nhưng trước diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp trên thế giới với số ca tử vong tăng vọt, Bộ Y tế đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ bệnh xâm nhập và nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa chủ động trong cộng đồng.
Tin nổi bật cuocsongantoan
Doanh nghiệp an toàn 17:23 | 06/10/2025
Định hướng hoạt động công đoàn các cấp trong Quân đội
Sáng kiến an toàn 14:08 | 02/10/2025
Người thầy thuốc chỉ ngừng nghiên cứu khi nào “ngừng hơi thở”
Đọc thêm
Khỏe – Đẹp 16:31 | Thứ tư, 23/07/2025
Cứu sống bé 2 tuổi ngưng tim do đuối nước, làm gì để phòng đuối nước cho trẻ?
Sau khi tiếp nhận bệnh nhi 2 tuổi bị tai nạn đuối nước ngưng tim tại nhà, các bác sĩ đặt nội khí quản, thở máy, sử dụng kháng sinh, vận mạch, đặc biệt áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy giúp trẻ hồi sinh kỳ diệu.
Khỏe – Đẹp 11:45 | Thứ tư, 23/07/2025
Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu
Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong công tác bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh phòng ngừa được bằng vắc xin, theo số liệu ước tính mới nhất về tỷ lệ tiêm chủng toàn quốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF (WUENIC) công bố mới đây.
Khỏe – Đẹp 19:22 | Thứ năm, 17/07/2025
Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Quảng Trị, cách chọn thịt lợn an toàn
Dịch tả lợn châu Phi đã bùng phát tại 11 xã ở tỉnh Quảng Trị, buộc tiêu hủy hơn 1.750 con lợn và có nguy cơ lan rộng hơn. Đây cũng là nỗi ám ảnh cho người tiêu dùng, vậy dấu hiệu nhận biết thịt lợn bệnh như thế nào?
Khỏe – Đẹp 15:52 | Thứ ba, 15/07/2025
Tự tiêm thuốc giảm đau, người đàn ông bị liệt tứ chi, suy hô hấp
Bị đau mỏi cổ - vai gáy, ông Đ.Đ.B, 70 tuổi (Quảng Ninh) tự tiêm thuốc giảm đau tại một phòng khám tư nhân. Sau tiêm, tình trạng không cải thiện mà ngày càng nặng: yếu chi, mất cảm giác, khó thở rồi liệt hoàn toàn từ cổ trở xuống, buộc phải chuyển tuyến khẩn cấp.
Khỏe – Đẹp 15:52 | Thứ ba, 15/07/2025
Ngăn chặn sốt xuất huyết bùng phát: Mỗi người dân là một mắt xích phòng dịch
Dù số ca mắc sốt xuất huyết từ đầu năm 2025 (hơn 32.000 ca) hiện thấp hơn cùng kỳ, các chuyên gia cảnh báo không thể chủ quan. Nguy cơ một đợt dịch bùng phát vẫn rất cao, do chu kỳ dịch đang đến gần và thời tiết hiện tại rất thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sinh sôi.
An sinh - Xã hội 21:44 | Thứ năm, 10/07/2025
Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh
Cục Bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) vừa có công văn hướng dẫn triển khai Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025. Năm nay, sự kiện mang đến một thông điệp đột phá: lựa chọn nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là nền tảng sức khỏe cho thế hệ tương lai mà còn là một hành động có sức ảnh hưởng lớn đến môi trường, tương đương với việc trồng cả một cánh rừng.
Khỏe – Đẹp 21:15 | Thứ tư, 09/07/2025
Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc
Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế. Những điểm mới như cho phép kê đơn tối đa 90 ngày, đơn thuốc chỉ có giá trị 5 ngày tại nhà thuốc ngoài bệnh viện, hay cơ chế thống nhất đơn khi khám nhiều chuyên khoa… đang đặt ra yêu cầu mới cho cả bác sĩ và người bệnh.
Khỏe – Đẹp 17:18 | Thứ ba, 08/07/2025
Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày
Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 30/6/2025 quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế đã chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt là quy định cho phép bác sĩ kê đơn thuốc tối đa 90 ngày đối với một số bệnh mạn tính. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị liên tục, ổn định.
Khỏe – Đẹp 14:00 | Thứ ba, 08/07/2025
Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!
Thông tư 26/2025/TT-BYT vừa ban hành không chỉ bổ sung các trường thông tin bắt buộc trong đơn thuốc mà còn đưa ra quy định cụ thể về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, thời gian sử dụng. Thay đổi kỹ thuật nhỏ nhưng lại có ý nghĩa lớn với người bệnh. Thông tư cũng đặt ra nguyên tắc kê đơn chặt chẽ, tăng cường kiểm soát thuốc kháng sinh, thuốc gây nghiện – tiến tới thực hiện kê đơn điện tử toàn quốc từ năm 2026.
Khỏe – Đẹp 07:43 | Thứ ba, 08/07/2025
Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn
Bệnh viện Trung ương Huế (thành phố Huế) cho biết, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã ghi nhận điều trị cho 30 trường hợp dương tính với liên cầu khuẩn Streptococcus Suis (liên cầu lợn). Trong đó, có trường hợp nhập viện trong tình trạng nặng, đã tử vong, ngành Y tế đưa ra khuyến cáo khẩn.
Khỏe – Đẹp 14:35 | Thứ sáu, 04/07/2025
Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe
Cơ quan chức năng thành phố Huế vừa phát hiện và tiến hành tiêu hủy 1 tấn chân gà không rõ nguồn gốc tại một hộ kinh doanh. Điều đáng lo ngại, nếu số chân gà này bị tuồn ra thị trường, người tiêu dùng có thể đối mặt với nguy cơ sử dụng thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến sức khỏe.
Sống an toàn 15:17 | Thứ tư, 02/07/2025
Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống
Một trường hợp nhiễm sán dây dài tới hơn 3 mét vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gióng lên hồi chuông cảnh báo về những thói quen ăn uống tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe.
Khỏe – Đẹp 20:23 | Thứ hai, 30/06/2025
Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa
Những mong muốn về một vẻ ngoài hoàn hảo đang đẩy nhiều người tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ như một giải pháp nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những lời quảng cáo hấp dẫn là bóng tối của những hiểm họa khôn lường, khi không ít người đặt niềm tin sai chỗ vào các cơ sở thẩm mỹ không an toàn, kém chất lượng.
Sống an toàn 19:50 | Thứ sáu, 27/06/2025
Nặn mụn – Thói quen tưởng vô hại nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng
Mới đây nhất, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận nữ bệnh nhân D.T.L (32 tuổi, ở Mê Linh, Hà Nội), nhập viện trong tình trạng viêm mô bào nghiêm trọng, thậm chí đối diện với nguy cơ nhiễm trùng huyết. Câu chuyện này là hồi chuông báo động dành cho những người lao động nữ, những người thường xuyên đối mặt với áp lực công việc và ít có thời gian chăm sóc bản thân.
Khỏe – Đẹp 17:08 | Thứ năm, 26/06/2025
Mùa nắng nóng cực đoan: Cẩm nang toàn diện để tránh ngộ độc thực phẩm
Nắng nóng cực đoan mùa hè là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, biến nhiều loại đồ ăn thành “cái bẫy” đối với sức khỏe. Từ những bữa tiệc ngoài trời đến các quán ăn vỉa hè, nguy cơ ngộ độc thực phẩm luôn tiềm ẩn. Nắm vững các nguyên tắc phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình trong thời điểm này.
Khỏe – Đẹp 15:27 | Thứ năm, 26/06/2025
Nắng nóng cực đoan – “Sát thủ thầm lặng” đối với người lao động
Mùa Hè với những đợt nắng nóng khắc nghiệt kéo dài không chỉ gây mệt mỏi, giảm năng suất lao động mà còn là “sát thủ thầm lặng” đối với hàng triệu người lao động đang ngày ngày làm việc dưới trời nắng gắt hoặc trong các nhà xưởng nóng bức.
Khỏe – Đẹp 20:01 | Thứ tư, 25/06/2025
Nấm "bẩn" bủa vây: Chuyên gia chỉ cách nhận biết nấm sạch, nấm hóa chất
Nấm, với hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao, ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong bữa ăn của nhiều gia đình. Tuy nhiên, đằng sau sự phổ biến này là những nỗi lo về an toàn thực phẩm. Thị trường nấm đang bị "bủa vây" bởi nhiều vấn đề nhức nhối: nấm không rõ nguồn gốc, nấm nhập khẩu từ Trung Quốc đội lốt hàng Việt, nấm chứa chất bảo quản độc hại, thậm chí cả nấm độc chết người.
Khỏe – Đẹp 20:01 | Thứ tư, 25/06/2025
Phẫu thuật thay khớp háng, xương đùi bằng Megaprosthesis thành công đầu tiên ở miền Trung
Bệnh viện Trung ương Huế vừa thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp háng và xương đùi bằng Megaprosthesis. Kỹ thuật này được xem là giải pháp tối ưu cho những trường hợp tổn thương nặng mà trước đây có nguy cơ cao phải cắt cụt chi.
Khỏe – Đẹp 14:54 | Thứ ba, 24/06/2025
Giữa thời tiết cực đoan, sĩ tử cần làm gì để giữ sức khỏe trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025?
Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2025 diễn ra từ ngày 25 đến 28/6, trùng với thời điểm thời tiết trên cả nước biến động mạnh: ban ngày nắng nóng diện rộng, chiều tối mưa dông bất chợt. Trong bối cảnh này, sức khỏe thể chất và tinh thần của gần một triệu sĩ tử trở thành mối quan tâm lớn không chỉ của phụ huynh mà cả ngành giáo dục và y tế.
Khỏe – Đẹp 16:18 | Thứ hai, 23/06/2025
Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Thay đổi tư duy vì một Việt Nam khỏe mạnh
Không còn chỉ là câu chuyện của ngành y, việc chăm sóc sức khỏe chủ động đang trở thành một chiến lược quốc gia, với sự vào cuộc của các chuyên gia, nhà quản lý và toàn xã hội. Sự ra đời của Hiệp hội Tư vấn Nâng cao Sức khỏe Việt Nam (VAHCP) chính là bước đi then chốt, hiện thực hóa khát vọng này.
