Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc
| Trầm cảm hậu kỳ nghỉ: Khắc phục thế nào? |
Một buổi tối sau ca làm...
Tôi gặp anh – một công nhân đứng tuổi – khi xưởng đã lặng lẽ sau tiếng máy. Ai cũng vội vã thay đồ về nhà, riêng anh đứng chần chừ trước tủ đồ. Trên tay anh là chiếc điện thoại cũ, viền vỡ. Khi tôi gặng hỏi, anh buông một câu rất khẽ, như nói với chính mình:
“Tôi không hiểu con bé nhà tôi nữa… Về đến nhà là nó đóng cửa. Không nói gì. Học hành bỏ bê. Có hôm tôi quát, nó bật khóc rồi nhịn ăn ba ngày.”
Giọng anh lạc đi. Một tiếng thở dài rơi giữa không gian loãng tan mùi dầu máy. Anh không biết, và cũng chưa từng được ai nói cho biết: có thể con gái anh đang bị trầm cảm.
 |
| Hình minh họa: AI |
“Không đói, không khát, không muốn nói chuyện với ai”
Tôi nhớ đến một người bạn – là công nhân may ca đêm. Chị nói, có hôm về nhà chỉ muốn nằm im, không thiết tha gì. Nhưng vẫn phải tươi cười, nấu ăn, làm mẹ như thể chẳng có chuyện gì. Chị bảo, chắc mình yếu lòng.
Tôi không nghĩ vậy.
Không phải chị yếu lòng. Chị chỉ mệt – mệt đến mức không cảm thấy nổi cơn đói. Và rất có thể, như hàng nghìn người lao động khác, chị đang sống cùng trầm cảm mà không biết.
Có những nỗi đau không thể nhìn thấy bằng mắt
Trầm cảm, đặc biệt ở người lao động phổ thông, những người vốn phải gồng gánh cả áp lực kinh tế lẫn trách nhiệm gia đình thường bị bỏ qua, xem nhẹ, hoặc hiểu sai. Ở một quốc gia nơi khái niệm “cố gắng” là giá trị văn hóa, thì sự buông xuôi lại bị gán là yếu đuối, là “không chịu vượt khó”.
Và vì thế, hàng triệu người như anh, như chị… âm thầm chịu đựng, hoặc trách chính mình, hoặc không hiểu nổi người thân của mình.
Họ không sai. Họ chỉ chưa hiểu. Chưa hiểu rằng trầm cảm là một bệnh lý phức tạp, với những biểu hiện khó nắm bắt, và việc đối diện với nó đòi hỏi kiến thức, sự kiên nhẫn và một cách tiếp cận đúng đắn.
 |
| Cuốn sách "Hãy nói rằng con cần mẹ". Ảnh: Anbooks. |
Giữa mê cung của sự bất lực và thiếu thông tin ấy, có một ánh sáng nhỏ được thắp lên. Đó là cuốn sách “Hãy nói rằng con cần mẹ – Cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm” của PGS.TS Nguyễn Phương Hoa. Không phải là những lý thuyết khô khan, cuốn sách này được viết lại từ hành trình đồng hành cùng con bị trầm cảm của chính tác giả – một người mẹ từng trải qua những ngày sống thật với nước mắt, bất lực, và rồi tìm thấy hy vọng.
 |
| PGS.TS Nguyễn Phương Hoa tại buổi giao lưu với độc giả. Ảnh: TGCC. |
| Cuốn sách không chỉ dành cho người có con bị trầm cảm. Nó dành cho bất kỳ ai đang sống với người trầm cảm: người bạn đời, đồng nghiệp, hay chính bản thân bạn - những người từng nghĩ “cố lên là đủ”. |
Với hơn 400 trang, cuốn sách là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa khoa học và đời sống, giúp mỗi người đọc, ở vai trò khác nhau có thể soi chiếu chính mình, và trang bị một chiếc la bàn tinh thần để không lạc lối khi đồng hành với người bệnh.
| Những con số giật mình về trầm cảm Trầm cảm không còn là vấn đề của riêng ai. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trung bình cứ mỗi 20 người trên thế giới thì có một người bị bệnh trầm cảm (chiếm 5% dân số toàn cầu). Hiện có khoảng 300 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh này và con số này không ngừng tăng lên, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19 từ năm 2020. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y Tế, tỷ lệ người được chẩn đoán trầm cảm dao động từ 3,1 – 6% dân số tùy theo vùng miền, thường cao hơn ở các thành phố lớn. Đặc biệt, trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên đang ngày càng trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, khiến nhiều gia đình rơi vào cảm giác hoang mang, bất lực. Tuy nhiên, con số đáng báo động hơn nằm ở khả năng tiếp cận điều trị. Ngay cả ở những quốc gia phát triển như Mỹ, tỷ lệ bệnh nhân trầm cảm được chữa trị hiệu quả vẫn khá thấp (chỉ trên dưới 1/3). Ở Việt Nam, dù chưa có số liệu nghiên cứu chính xác, nhưng tỷ lệ này được dự đoán là thấp hơn nhiều. Sự thiếu hiểu biết và những ngộ nhận về bệnh trầm cảm đã hạn chế khả năng tiếp cận đầy đủ và đúng đắn về kiến thức, đồng thời giới hạn người bệnh tiếp cận hệ thống trợ giúp y tế. Điều này kéo theo hệ quả nghiêm trọng: suy giảm chất lượng sống, tăng tỷ lệ gây hại. Một nghiên cứu của Bệnh viện Bạch Mai công bố năm 2017 cho thấy tỷ lệ tử vong do trầm cảm tại Việt Nam là 40.000 người/năm, cao gấp 4 lần so với tai nạn giao thông. |
 Mạng xã hội có liên quan thế nào đến bệnh trầm cảm Theo ước tính, khoảng 4 tỷ người trên khắp thế giới sử dụng mạng xã hội như Facebook, Twitter và Instagram. Thực trạng này đã ... |
 Nghiên cứu rối loạn trầm cảm sau sinh và thông điệp nhân văn Nhóm nữ bác sĩ ở Quảng Trị đã có nghiên cứu nhằm cung cấp cái nhìn khách quan và chính xác về vấn đề trầm ... |
Tin cùng chuyên mục
An sinh - Xã hội 21:44 | Thứ năm, 10/07/2025
Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh
Cục Bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) vừa có công văn hướng dẫn triển khai Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025. Năm nay, sự kiện mang đến một thông điệp đột phá: lựa chọn nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là nền tảng sức khỏe cho thế hệ tương lai mà còn là một hành động có sức ảnh hưởng lớn đến môi trường, tương đương với việc trồng cả một cánh rừng.
Khỏe – Đẹp 21:15 | Thứ tư, 09/07/2025
Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc
Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế. Những điểm mới như cho phép kê đơn tối đa 90 ngày, đơn thuốc chỉ có giá trị 5 ngày tại nhà thuốc ngoài bệnh viện, hay cơ chế thống nhất đơn khi khám nhiều chuyên khoa… đang đặt ra yêu cầu mới cho cả bác sĩ và người bệnh.
Khỏe – Đẹp 17:18 | Thứ ba, 08/07/2025
Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày
Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 30/6/2025 quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế đã chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt là quy định cho phép bác sĩ kê đơn thuốc tối đa 90 ngày đối với một số bệnh mạn tính. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị liên tục, ổn định.
Khỏe – Đẹp 14:00 | Thứ ba, 08/07/2025
Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!
Thông tư 26/2025/TT-BYT vừa ban hành không chỉ bổ sung các trường thông tin bắt buộc trong đơn thuốc mà còn đưa ra quy định cụ thể về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, thời gian sử dụng. Thay đổi kỹ thuật nhỏ nhưng lại có ý nghĩa lớn với người bệnh. Thông tư cũng đặt ra nguyên tắc kê đơn chặt chẽ, tăng cường kiểm soát thuốc kháng sinh, thuốc gây nghiện – tiến tới thực hiện kê đơn điện tử toàn quốc từ năm 2026.
Khỏe – Đẹp 07:43 | Thứ ba, 08/07/2025
Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn
Bệnh viện Trung ương Huế (thành phố Huế) cho biết, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã ghi nhận điều trị cho 30 trường hợp dương tính với liên cầu khuẩn Streptococcus Suis (liên cầu lợn). Trong đó, có trường hợp nhập viện trong tình trạng nặng, đã tử vong, ngành Y tế đưa ra khuyến cáo khẩn.
Tin nổi bật cuocsongantoan
Sống an toàn 14:50 | 05/07/2025
Y tế biển đảo: Hành trình nhân văn của sự phối hợp liên ngành
Sống an toàn 14:52 | 04/07/2025
Thu hồi hàng loạt sản phẩm mỹ phẩm, người tiêu dùng cẩn trọng
Đọc thêm
Khỏe – Đẹp 14:35 | Thứ sáu, 04/07/2025
Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe
Cơ quan chức năng thành phố Huế vừa phát hiện và tiến hành tiêu hủy 1 tấn chân gà không rõ nguồn gốc tại một hộ kinh doanh. Điều đáng lo ngại, nếu số chân gà này bị tuồn ra thị trường, người tiêu dùng có thể đối mặt với nguy cơ sử dụng thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến sức khỏe.
Sống an toàn 15:17 | Thứ tư, 02/07/2025
Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống
Một trường hợp nhiễm sán dây dài tới hơn 3 mét vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gióng lên hồi chuông cảnh báo về những thói quen ăn uống tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe.
Khỏe – Đẹp 20:23 | Thứ hai, 30/06/2025
Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa
Những mong muốn về một vẻ ngoài hoàn hảo đang đẩy nhiều người tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ như một giải pháp nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những lời quảng cáo hấp dẫn là bóng tối của những hiểm họa khôn lường, khi không ít người đặt niềm tin sai chỗ vào các cơ sở thẩm mỹ không an toàn, kém chất lượng.
Sống an toàn 19:50 | Thứ sáu, 27/06/2025
Nặn mụn – Thói quen tưởng vô hại nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng
Mới đây nhất, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận nữ bệnh nhân D.T.L (32 tuổi, ở Mê Linh, Hà Nội), nhập viện trong tình trạng viêm mô bào nghiêm trọng, thậm chí đối diện với nguy cơ nhiễm trùng huyết. Câu chuyện này là hồi chuông báo động dành cho những người lao động nữ, những người thường xuyên đối mặt với áp lực công việc và ít có thời gian chăm sóc bản thân.
Khỏe – Đẹp 17:08 | Thứ năm, 26/06/2025
Mùa nắng nóng cực đoan: Cẩm nang toàn diện để tránh ngộ độc thực phẩm
Nắng nóng cực đoan mùa hè là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, biến nhiều loại đồ ăn thành “cái bẫy” đối với sức khỏe. Từ những bữa tiệc ngoài trời đến các quán ăn vỉa hè, nguy cơ ngộ độc thực phẩm luôn tiềm ẩn. Nắm vững các nguyên tắc phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình trong thời điểm này.
Khỏe – Đẹp 15:27 | Thứ năm, 26/06/2025
Nắng nóng cực đoan – “Sát thủ thầm lặng” đối với người lao động
Mùa Hè với những đợt nắng nóng khắc nghiệt kéo dài không chỉ gây mệt mỏi, giảm năng suất lao động mà còn là “sát thủ thầm lặng” đối với hàng triệu người lao động đang ngày ngày làm việc dưới trời nắng gắt hoặc trong các nhà xưởng nóng bức.
Khỏe – Đẹp 20:01 | Thứ tư, 25/06/2025
Nấm "bẩn" bủa vây: Chuyên gia chỉ cách nhận biết nấm sạch, nấm hóa chất
Nấm, với hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao, ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong bữa ăn của nhiều gia đình. Tuy nhiên, đằng sau sự phổ biến này là những nỗi lo về an toàn thực phẩm. Thị trường nấm đang bị "bủa vây" bởi nhiều vấn đề nhức nhối: nấm không rõ nguồn gốc, nấm nhập khẩu từ Trung Quốc đội lốt hàng Việt, nấm chứa chất bảo quản độc hại, thậm chí cả nấm độc chết người.
Khỏe – Đẹp 20:01 | Thứ tư, 25/06/2025
Phẫu thuật thay khớp háng, xương đùi bằng Megaprosthesis thành công đầu tiên ở miền Trung
Bệnh viện Trung ương Huế vừa thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp háng và xương đùi bằng Megaprosthesis. Kỹ thuật này được xem là giải pháp tối ưu cho những trường hợp tổn thương nặng mà trước đây có nguy cơ cao phải cắt cụt chi.
Khỏe – Đẹp 14:54 | Thứ ba, 24/06/2025
Giữa thời tiết cực đoan, sĩ tử cần làm gì để giữ sức khỏe trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025?
Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2025 diễn ra từ ngày 25 đến 28/6, trùng với thời điểm thời tiết trên cả nước biến động mạnh: ban ngày nắng nóng diện rộng, chiều tối mưa dông bất chợt. Trong bối cảnh này, sức khỏe thể chất và tinh thần của gần một triệu sĩ tử trở thành mối quan tâm lớn không chỉ của phụ huynh mà cả ngành giáo dục và y tế.
Khỏe – Đẹp 16:18 | Thứ hai, 23/06/2025
Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Thay đổi tư duy vì một Việt Nam khỏe mạnh
Không còn chỉ là câu chuyện của ngành y, việc chăm sóc sức khỏe chủ động đang trở thành một chiến lược quốc gia, với sự vào cuộc của các chuyên gia, nhà quản lý và toàn xã hội. Sự ra đời của Hiệp hội Tư vấn Nâng cao Sức khỏe Việt Nam (VAHCP) chính là bước đi then chốt, hiện thực hóa khát vọng này.
Sống an toàn 16:34 | Thứ sáu, 20/06/2025
Cồn sát trùng giả - “Bóng ma” giữa đời thường, lỗ hổng quản lý?
Một người đàn ông khỏe mạnh, không nghiện rượu, chỉ ngậm cồn để giảm đau răng, đã phải nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp nặng và tổn thương não không thể hồi phục. Những chai cồn được mua tại nhà thuốc - nơi lẽ ra đáng tin cậy, lại là sản phẩm chứa methanol độc hại, được nguỵ trang dưới cái tên “Ethanol 70 độ”. Khi lòng tham đánh đổi bằng tính mạng con người, xã hội cần một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Khỏe – Đẹp 20:13 | Thứ sáu, 13/06/2025
Bộ Y tế khuyến cáo phòng chống dịch bệnh trong mùa mưa bão
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ đêm 13/6 đến ngày 23/6, các khu vực Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ sẽ có nhiều đợt mưa rào và dông rải rác, kèm theo nguy cơ mưa lớn cục bộ và nắng nóng diện rộng. Bộ Y tế vừa có khuyến cáo quan trọng về công tác phòng chống dịch bệnh trong và sau mưa bão.
Khỏe – Đẹp 16:54 | Thứ sáu, 13/06/2025
Những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng ô tô trong thời tiết nắng nóng
Mùa hè với những đợt nắng nóng gay gắt đã và đang là thử thách lớn đối với sức khỏe người dân, trong đó có những người thường xuyên sử dụng ô tô. Chiếc xe vốn mang lại sự tiện lợi, an toàn trên đường phố, nhưng lại ẩn chứa nhiều rủi ro nghiêm trọng nếu sử dụng không đúng cách trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Khỏe – Đẹp 16:11 | Thứ năm, 12/06/2025
Nỗi sợ mang tên “nghỉ hè”: Khi mùa vui trở thành mùa nguy hiểm
Mùa hè luôn được các em nhỏ mong chờ. Bởi đó là thời gian các em được nghỉ ngơi, vui chơi thỏa thích sau một năm học căng thẳng. Tuy nhiên, phía sau những niềm vui ấy lại tiềm ẩn vô vàn nguy hiểm mà nhiều bậc phụ huynh chưa thật sự lường trước.
Khỏe – Đẹp 07:00 | Thứ bảy, 07/06/2025
Cách phân biệt kiệt sức, sốc nhiệt và đột quỵ do nắng nóng để tránh tử vong
Dưới tác động của nắng nóng kéo dài và gay gắt, nhiều người lao động dễ bị kiệt sức do nóng, sốc nhiệt và đột quỵ do nắng, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không xử trí kịp thời. Mỗi trạng thái có nguyên nhân, triệu chứng và mức độ nguy hiểm khác nhau, nên việc nhận biết chính xác và sơ cứu đúng cách là rất quan trọng.
Khỏe – Đẹp 14:41 | Thứ sáu, 06/06/2025
Người lao động ngoài trời cẩn thận với nguy cơ sốc nhiệt, kiệt sức và các biến chứng khác
Đầu mùa Hè năm nay, chứng kiến những ngày nắng nóng kỷ lục, nhiệt độ ngoài trời tại nhiều khu vực như Hà Nội đã vượt ngưỡng 39-40 độ C, tạo ra điều kiện làm việc ngoài trời gần như "đổ lửa". Trong hoàn cảnh này, hàng triệu người lao động, từ công nhân xây dựng đến lao động tự do, đang phải đối mặt với những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm tính mạng nếu không được bảo vệ đúng mức.
Khỏe – Đẹp 09:03 | Thứ sáu, 06/06/2025
Chuyên gia “giải mã” vụ bé trai hôn mê nguy kịch do ngộ độc khí trong ô tô
Một bé trai khỏe mạnh đột ngột hôn mê sâu sau hơn một giờ ngồi trong ô tô kín. Các chuyên gia đã "giải mã" nguyên nhân: ngộ độc khí styrene từ chai hóa chất để quên trong xe. Vụ việc không chỉ là tai nạn đơn lẻ mà còn là lời cảnh báo về mối nguy hiểm hóa chất rình rập ngay trong không gian tưởng chừng an toàn nhất – khoang xe.
Khỏe – Đẹp 18:40 | Thứ hai, 02/06/2025
Bệnh tâm thần phân liệt ở vị thành niên: Nhận diện sớm, can thiệp kịp thời, hòa nhập tốt
Trong bối cảnh sức khỏe tâm thần của trẻ em và thanh thiếu niên ngày càng trở thành vấn đề toàn cầu, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này với những thách thức không nhỏ. Đặc biệt, bệnh tâm thần phân liệt ở vị thành niên đang gia tăng về số lượng và độ phức tạp, đòi hỏi sự quan tâm, đầu tư nghiêm túc từ ngành y tế, gia đình và xã hội.
Khỏe – Đẹp 10:45 | Thứ bảy, 31/05/2025
Bệnh sởi bùng phát trở lại: Đã đến lúc bảo vệ con em công nhân bằng tiêm chủng đầy đủ
Tại nhiều khu công nghiệp, trẻ em là con của công nhân lao động đang đứng trước nguy cơ bị bỏ sót trong các chương trình tiêm chủng định kỳ – khi nhiều người lao động bận rộn, ít quan tâm đến các hoạt động phòng ngừa bệnh dịch; hệ thống y tế cơ sở chưa theo kịp nhu cầu và niềm tin vào vắc-xin có dấu hiệu suy giảm sau đại dịch.
Khỏe – Đẹp 15:35 | Thứ sáu, 30/05/2025
Thủy đậu: Tử thần rình rập ngay cả người trẻ khỏe
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận hai ca thủy đậu biến chứng nặng. Cả hai đều là nam giới trẻ, trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, không có bệnh nền, nhập viện kịp thời nhưng vẫn nhanh chóng rơi vào tình trạng nguy kịch, tiên lượng xấu.
Có thể bạn quan tâm
Chuyên trang của tạp chí Lao động và công đoàn
Phụ trách Ban Biên tập: Lê Cao Thắng
