Thứ bảy 18/10/2025 03:42

Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc

Trên chuyến xe tan ca muộn hay trong góc xưởng còn vương mùi dầu mỡ, có những câu chuyện buồn không nói thành lời, những gánh nặng tinh thần ẩn mình sau vẻ ngoài mệt mỏi. Trầm cảm, căn bệnh tưởng chừng xa lạ, chỉ dành cho những ai có cuộc sống "phức tạp" lại đang hiện hữu, len lỏi vào cuộc sống của cả những người lao động chân tay vất vả…
Trầm cảm hậu kỳ nghỉ: Khắc phục thế nào?

Một buổi tối sau ca làm...

Tôi gặp anh – một công nhân đứng tuổi – khi xưởng đã lặng lẽ sau tiếng máy. Ai cũng vội vã thay đồ về nhà, riêng anh đứng chần chừ trước tủ đồ. Trên tay anh là chiếc điện thoại cũ, viền vỡ. Khi tôi gặng hỏi, anh buông một câu rất khẽ, như nói với chính mình:

“Tôi không hiểu con bé nhà tôi nữa… Về đến nhà là nó đóng cửa. Không nói gì. Học hành bỏ bê. Có hôm tôi quát, nó bật khóc rồi nhịn ăn ba ngày.”

Giọng anh lạc đi. Một tiếng thở dài rơi giữa không gian loãng tan mùi dầu máy. Anh không biết, và cũng chưa từng được ai nói cho biết: có thể con gái anh đang bị trầm cảm.

Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc
Hình minh họa: AI

“Không đói, không khát, không muốn nói chuyện với ai”

Tôi nhớ đến một người bạn – là công nhân may ca đêm. Chị nói, có hôm về nhà chỉ muốn nằm im, không thiết tha gì. Nhưng vẫn phải tươi cười, nấu ăn, làm mẹ như thể chẳng có chuyện gì. Chị bảo, chắc mình yếu lòng.

Tôi không nghĩ vậy.

Không phải chị yếu lòng. Chị chỉ mệt – mệt đến mức không cảm thấy nổi cơn đói. Và rất có thể, như hàng nghìn người lao động khác, chị đang sống cùng trầm cảm mà không biết.

Có những nỗi đau không thể nhìn thấy bằng mắt

Trầm cảm, đặc biệt ở người lao động phổ thông, những người vốn phải gồng gánh cả áp lực kinh tế lẫn trách nhiệm gia đình thường bị bỏ qua, xem nhẹ, hoặc hiểu sai. Ở một quốc gia nơi khái niệm “cố gắng” là giá trị văn hóa, thì sự buông xuôi lại bị gán là yếu đuối, là “không chịu vượt khó”.

Và vì thế, hàng triệu người như anh, như chị… âm thầm chịu đựng, hoặc trách chính mình, hoặc không hiểu nổi người thân của mình.

Họ không sai. Họ chỉ chưa hiểu. Chưa hiểu rằng trầm cảm là một bệnh lý phức tạp, với những biểu hiện khó nắm bắt, và việc đối diện với nó đòi hỏi kiến thức, sự kiên nhẫn và một cách tiếp cận đúng đắn.

Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc
Cuốn sách "Hãy nói rằng con cần mẹ". Ảnh: Anbooks.

Giữa mê cung của sự bất lực và thiếu thông tin ấy, có một ánh sáng nhỏ được thắp lên. Đó là cuốn sách “Hãy nói rằng con cần mẹ – Cẩm nang đồng hành với người thân bị trầm cảm” của PGS.TS Nguyễn Phương Hoa. Không phải là những lý thuyết khô khan, cuốn sách này được viết lại từ hành trình đồng hành cùng con bị trầm cảm của chính tác giả – một người mẹ từng trải qua những ngày sống thật với nước mắt, bất lực, và rồi tìm thấy hy vọng.

Công nhân trầm cảm: Những nỗi buồn không tên phía sau ca làm việc
PGS.TS Nguyễn Phương Hoa tại buổi giao lưu với độc giả. Ảnh: TGCC.
Cuốn sách không chỉ dành cho người có con bị trầm cảm. Nó dành cho bất kỳ ai đang sống với người trầm cảm: người bạn đời, đồng nghiệp, hay chính bản thân bạn - những người từng nghĩ “cố lên là đủ”.

Với hơn 400 trang, cuốn sách là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa khoa học và đời sống, giúp mỗi người đọc, ở vai trò khác nhau có thể soi chiếu chính mình, và trang bị một chiếc la bàn tinh thần để không lạc lối khi đồng hành với người bệnh.

Những con số giật mình về trầm cảm

Trầm cảm không còn là vấn đề của riêng ai. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trung bình cứ mỗi 20 người trên thế giới thì có một người bị bệnh trầm cảm (chiếm 5% dân số toàn cầu). Hiện có khoảng 300 triệu người được chẩn đoán mắc bệnh này và con số này không ngừng tăng lên, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19 từ năm 2020.

Tại Việt Nam, theo báo cáo của Bộ Y Tế, tỷ lệ người được chẩn đoán trầm cảm dao động từ 3,1 – 6% dân số tùy theo vùng miền, thường cao hơn ở các thành phố lớn. Đặc biệt, trầm cảm ở trẻ vị thành niên và thanh niên đang ngày càng trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, khiến nhiều gia đình rơi vào cảm giác hoang mang, bất lực.

Tuy nhiên, con số đáng báo động hơn nằm ở khả năng tiếp cận điều trị. Ngay cả ở những quốc gia phát triển như Mỹ, tỷ lệ bệnh nhân trầm cảm được chữa trị hiệu quả vẫn khá thấp (chỉ trên dưới 1/3).

Ở Việt Nam, dù chưa có số liệu nghiên cứu chính xác, nhưng tỷ lệ này được dự đoán là thấp hơn nhiều. Sự thiếu hiểu biết và những ngộ nhận về bệnh trầm cảm đã hạn chế khả năng tiếp cận đầy đủ và đúng đắn về kiến thức, đồng thời giới hạn người bệnh tiếp cận hệ thống trợ giúp y tế.

Điều này kéo theo hệ quả nghiêm trọng: suy giảm chất lượng sống, tăng tỷ lệ gây hại. Một nghiên cứu của Bệnh viện Bạch Mai công bố năm 2017 cho thấy tỷ lệ tử vong do trầm cảm tại Việt Nam là 40.000 người/năm, cao gấp 4 lần so với tai nạn giao thông.

Mạng xã hội có liên quan thế nào đến bệnh trầm cảm Mạng xã hội có liên quan thế nào đến bệnh trầm cảm

Theo ước tính, khoảng 4 tỷ người trên khắp thế giới sử dụng mạng xã hội như Facebook, Twitter và Instagram. Thực trạng này đã ...

Nghiên cứu rối loạn trầm cảm sau sinh và thông điệp nhân văn Nghiên cứu rối loạn trầm cảm sau sinh và thông điệp nhân văn

Nhóm nữ bác sĩ ở Quảng Trị đã có nghiên cứu nhằm cung cấp cái nhìn khách quan và chính xác về vấn đề trầm ...

Tin cùng chuyên mục

Rửa tay - Một hành động đơn giản giúp phòng ngừa những đe dọa lớn

Khỏe – Đẹp

Rửa tay - Một hành động đơn giản giúp phòng ngừa những đe dọa lớn

Ngày Rửa tay Thế giới nhắc chúng ta rằng một hành động đơn giản - rửa tay bằng xà phòng - có thể cứu sống, bảo vệ trẻ em và củng cố cộng đồng.

"Chìa khóa vàng" cho sức khỏe phụ nữ trung niên

Khỏe – Đẹp

"Chìa khóa vàng" cho sức khỏe phụ nữ trung niên

“Thay đổi lối sống để hỗ trợ hành trình mãn kinh của bạn” là chủ đề của Ngày Mãn kinh Thế giới năm 2025.

Báo động đái tháo đường thai kỳ: Cứ 5 thai phụ có 1 người mắc, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau

Sống an toàn

Báo động đái tháo đường thai kỳ: Cứ 5 thai phụ có 1 người mắc, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau

Với thực trạng đáng báo động cứ 5 thai phụ tại Việt Nam có 1 người mắc bệnh, đái tháo đường thai kỳ không chỉ là mối đe dọa sức khỏe trước mắt mà còn tạo ra một vòng lặp nguy cơ di truyền sang các thế hệ tương lai. Trước tình hình này, Bộ Y tế đã ban hành “Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc và quản lý đái tháo đường thai kỳ”.

Ghép tủy đồng loại cho trẻ từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu lần đầu tại Việt Nam

Khỏe – Đẹp

Ghép tủy đồng loại cho trẻ từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu lần đầu tại Việt Nam

Bệnh viện Trung ương Huế vừa công bố ca ghép tủy Thalassemia thứ 11 thành công. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam thực hiện ca ghép tủy đồng loại với nguồn tủy từ mẹ ruột, có bất đồng nhóm máu.

Bộ Y tế cảnh báo: Bệnh tả bùng phát phức tạp trên toàn cầu, tỷ lệ tử vong tăng 46%

Khỏe – Đẹp

Bộ Y tế cảnh báo: Bệnh tả bùng phát phức tạp trên toàn cầu, tỷ lệ tử vong tăng 46%

Dù Việt Nam đã duy trì thành công 12 năm không ghi nhận ca bệnh tả, nhưng trước diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp trên thế giới với số ca tử vong tăng vọt, Bộ Y tế đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ bệnh xâm nhập và nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa chủ động trong cộng đồng.

Đọc thêm

Cứu sống bé 2 tuổi ngưng tim do đuối nước, làm gì để phòng đuối nước cho trẻ?

Khỏe – Đẹp

Cứu sống bé 2 tuổi ngưng tim do đuối nước, làm gì để phòng đuối nước cho trẻ?

Sau khi tiếp nhận bệnh nhi 2 tuổi bị tai nạn đuối nước ngưng tim tại nhà, các bác sĩ đặt nội khí quản, thở máy, sử dụng kháng sinh, vận mạch, đặc biệt áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy giúp trẻ hồi sinh kỳ diệu.

Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu

Khỏe – Đẹp

Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu

Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong công tác bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh phòng ngừa được bằng vắc xin, theo số liệu ước tính mới nhất về tỷ lệ tiêm chủng toàn quốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF (WUENIC) công bố mới đây.

Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Quảng Trị, cách chọn thịt lợn an toàn

Khỏe – Đẹp

Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Quảng Trị, cách chọn thịt lợn an toàn

Dịch tả lợn châu Phi đã bùng phát tại 11 xã ở tỉnh Quảng Trị, buộc tiêu hủy hơn 1.750 con lợn và có nguy cơ lan rộng hơn. Đây cũng là nỗi ám ảnh cho người tiêu dùng, vậy dấu hiệu nhận biết thịt lợn bệnh như thế nào?

Tự tiêm thuốc giảm đau, người đàn ông bị liệt tứ chi, suy hô hấp

Khỏe – Đẹp

Tự tiêm thuốc giảm đau, người đàn ông bị liệt tứ chi, suy hô hấp

Bị đau mỏi cổ - vai gáy, ông Đ.Đ.B, 70 tuổi (Quảng Ninh) tự tiêm thuốc giảm đau tại một phòng khám tư nhân. Sau tiêm, tình trạng không cải thiện mà ngày càng nặng: yếu chi, mất cảm giác, khó thở rồi liệt hoàn toàn từ cổ trở xuống, buộc phải chuyển tuyến khẩn cấp.

Ngăn chặn sốt xuất huyết bùng phát: Mỗi người dân là một mắt xích phòng dịch

Khỏe – Đẹp

Ngăn chặn sốt xuất huyết bùng phát: Mỗi người dân là một mắt xích phòng dịch

Dù số ca mắc sốt xuất huyết từ đầu năm 2025 (hơn 32.000 ca) hiện thấp hơn cùng kỳ, các chuyên gia cảnh báo không thể chủ quan. Nguy cơ một đợt dịch bùng phát vẫn rất cao, do chu kỳ dịch đang đến gần và thời tiết hiện tại rất thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sinh sôi.

Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh

An sinh - Xã hội

Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh

Cục Bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) vừa có công văn hướng dẫn triển khai Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025. Năm nay, sự kiện mang đến một thông điệp đột phá: lựa chọn nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là nền tảng sức khỏe cho thế hệ tương lai mà còn là một hành động có sức ảnh hưởng lớn đến môi trường, tương đương với việc trồng cả một cánh rừng.

Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc

Khỏe – Đẹp

Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc

Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế. Những điểm mới như cho phép kê đơn tối đa 90 ngày, đơn thuốc chỉ có giá trị 5 ngày tại nhà thuốc ngoài bệnh viện, hay cơ chế thống nhất đơn khi khám nhiều chuyên khoa… đang đặt ra yêu cầu mới cho cả bác sĩ và người bệnh.

Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày

Khỏe – Đẹp

Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày

Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 30/6/2025 quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế đã chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt là quy định cho phép bác sĩ kê đơn thuốc tối đa 90 ngày đối với một số bệnh mạn tính. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị liên tục, ổn định.

Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!

Khỏe – Đẹp

Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!

Thông tư 26/2025/TT-BYT vừa ban hành không chỉ bổ sung các trường thông tin bắt buộc trong đơn thuốc mà còn đưa ra quy định cụ thể về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, thời gian sử dụng. Thay đổi kỹ thuật nhỏ nhưng lại có ý nghĩa lớn với người bệnh. Thông tư cũng đặt ra nguyên tắc kê đơn chặt chẽ, tăng cường kiểm soát thuốc kháng sinh, thuốc gây nghiện – tiến tới thực hiện kê đơn điện tử toàn quốc từ năm 2026.

Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn

Khỏe – Đẹp

Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn

Bệnh viện Trung ương Huế (thành phố Huế) cho biết, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã ghi nhận điều trị cho 30 trường hợp dương tính với liên cầu khuẩn Streptococcus Suis (liên cầu lợn). Trong đó, có trường hợp nhập viện trong tình trạng nặng, đã tử vong, ngành Y tế đưa ra khuyến cáo khẩn.

Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe

Khỏe – Đẹp

Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe

Cơ quan chức năng thành phố Huế vừa phát hiện và tiến hành tiêu hủy 1 tấn chân gà không rõ nguồn gốc tại một hộ kinh doanh. Điều đáng lo ngại, nếu số chân gà này bị tuồn ra thị trường, người tiêu dùng có thể đối mặt với nguy cơ sử dụng thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến sức khỏe.

Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống

Sống an toàn

Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống

Một trường hợp nhiễm sán dây dài tới hơn 3 mét vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gióng lên hồi chuông cảnh báo về những thói quen ăn uống tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe.

Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa

Khỏe – Đẹp

Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa

Những mong muốn về một vẻ ngoài hoàn hảo đang đẩy nhiều người tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ như một giải pháp nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những lời quảng cáo hấp dẫn là bóng tối của những hiểm họa khôn lường, khi không ít người đặt niềm tin sai chỗ vào các cơ sở thẩm mỹ không an toàn, kém chất lượng.

Nặn mụn – Thói quen tưởng vô hại nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng

Sống an toàn

Nặn mụn – Thói quen tưởng vô hại nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng

Mới đây nhất, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận nữ bệnh nhân D.T.L (32 tuổi, ở Mê Linh, Hà Nội), nhập viện trong tình trạng viêm mô bào nghiêm trọng, thậm chí đối diện với nguy cơ nhiễm trùng huyết. Câu chuyện này là hồi chuông báo động dành cho những người lao động nữ, những người thường xuyên đối mặt với áp lực công việc và ít có thời gian chăm sóc bản thân.

Mùa nắng nóng cực đoan: Cẩm nang toàn diện để tránh ngộ độc thực phẩm

Khỏe – Đẹp

Mùa nắng nóng cực đoan: Cẩm nang toàn diện để tránh ngộ độc thực phẩm

Nắng nóng cực đoan mùa hè là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, biến nhiều loại đồ ăn thành “cái bẫy” đối với sức khỏe. Từ những bữa tiệc ngoài trời đến các quán ăn vỉa hè, nguy cơ ngộ độc thực phẩm luôn tiềm ẩn. Nắm vững các nguyên tắc phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình trong thời điểm này.

Nắng nóng cực đoan – “Sát thủ thầm lặng” đối với người lao động

Khỏe – Đẹp

Nắng nóng cực đoan – “Sát thủ thầm lặng” đối với người lao động

Mùa Hè với những đợt nắng nóng khắc nghiệt kéo dài không chỉ gây mệt mỏi, giảm năng suất lao động mà còn là “sát thủ thầm lặng” đối với hàng triệu người lao động đang ngày ngày làm việc dưới trời nắng gắt hoặc trong các nhà xưởng nóng bức.

Nấm "bẩn" bủa vây: Chuyên gia chỉ cách nhận biết nấm sạch, nấm hóa chất

Khỏe – Đẹp

Nấm "bẩn" bủa vây: Chuyên gia chỉ cách nhận biết nấm sạch, nấm hóa chất

Nấm, với hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao, ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong bữa ăn của nhiều gia đình. Tuy nhiên, đằng sau sự phổ biến này là những nỗi lo về an toàn thực phẩm. Thị trường nấm đang bị "bủa vây" bởi nhiều vấn đề nhức nhối: nấm không rõ nguồn gốc, nấm nhập khẩu từ Trung Quốc đội lốt hàng Việt, nấm chứa chất bảo quản độc hại, thậm chí cả nấm độc chết người.

Phẫu thuật thay khớp háng, xương đùi bằng Megaprosthesis thành công đầu tiên ở miền Trung

Khỏe – Đẹp

Phẫu thuật thay khớp háng, xương đùi bằng Megaprosthesis thành công đầu tiên ở miền Trung

Bệnh viện Trung ương Huế vừa thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp háng và xương đùi bằng Megaprosthesis. Kỹ thuật này được xem là giải pháp tối ưu cho những trường hợp tổn thương nặng mà trước đây có nguy cơ cao phải cắt cụt chi.

Giữa thời tiết cực đoan, sĩ tử cần làm gì để giữ sức khỏe trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025?

Khỏe – Đẹp

Giữa thời tiết cực đoan, sĩ tử cần làm gì để giữ sức khỏe trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025?

Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2025 diễn ra từ ngày 25 đến 28/6, trùng với thời điểm thời tiết trên cả nước biến động mạnh: ban ngày nắng nóng diện rộng, chiều tối mưa dông bất chợt. Trong bối cảnh này, sức khỏe thể chất và tinh thần của gần một triệu sĩ tử trở thành mối quan tâm lớn không chỉ của phụ huynh mà cả ngành giáo dục và y tế.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Thay đổi tư duy vì một Việt Nam khỏe mạnh

Khỏe – Đẹp

Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Thay đổi tư duy vì một Việt Nam khỏe mạnh

Không còn chỉ là câu chuyện của ngành y, việc chăm sóc sức khỏe chủ động đang trở thành một chiến lược quốc gia, với sự vào cuộc của các chuyên gia, nhà quản lý và toàn xã hội. Sự ra đời của Hiệp hội Tư vấn Nâng cao Sức khỏe Việt Nam (VAHCP) chính là bước đi then chốt, hiện thực hóa khát vọng này.