Thực trạng đáng báo động

Thực tế, người tiêu dùng đang phải đối mặt với nhiều rủi ro khi lựa chọn nấm. Tình trạng nấm không rõ nguồn gốc, đặc biệt là nấm kim châm nhập khẩu từ Trung Quốc, đang tràn lan trên thị trường. Mặc dù giàu vitamin và khoáng chất, nhưng nếu không được sản xuất và bảo quản đúng cách, loại nấm này có thể mất đi giá trị dinh dưỡng và tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Đáng lo ngại hơn, nhiều loại nấm Trung Quốc được bán với giá rẻ bất ngờ, thấp hơn nhiều so với nấm sản xuất trong nước. Đa phần các sản phẩm này thiếu thông tin về nguồn gốc, ngày sản xuất, hạn sử dụng và xuất xứ, gây khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng. Thậm chí, một số sản phẩm còn không có nhãn mác, tiềm ẩn nguy cơ người tiêu dùng mua phải hàng kém chất lượng hoặc không an toàn.

Người tiêu dùng cảnh giác với một số loại nấm đóng túi bán với những thông tin trên bao bì không minh bạch. (Ảnh:M.Hưng)

Không chỉ dừng lại ở đó, nấm là loại thực phẩm dễ hỏng, đòi hỏi điều kiện bảo quản nghiêm ngặt. Tình trạng nấm bị mốc, đặc biệt là mốc trắng, dấu hiệu của sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, đang diễn ra phổ biến. Việc ăn phải nấm mốc có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng.

Ngoài ra, việc sử dụng chất bảo quản không rõ nguồn gốc để kéo dài thời gian sử dụng nấm đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Các chất bảo quản này có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng nếu sử dụng lâu dài hoặc vượt quá liều lượng cho phép.

Chị Phan Hoài Linh (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Các thành viên trong gia đình tôi rất thích ăn nấm, trước đây tôi hay mua ở chợ quen hoặc siêu thị. Tuy nhiên thời gian vừa qua, đọc được nhiều thông tin về thực trạng nấm Trung Quốc gắn nhãn mác Việt chất lượng cao, nấm chứa hóa chất bảo quản... Tôi rất hoang mang và lo lắng, không biết nên lựa chọn thực phẩm nấm như thế nào để an toàn, đảm bảo sức khỏe cho mình và người thân trong gia đình.”

Một vấn đề nghiêm trọng khác là sự xuất hiện của nấm độc tự nhiên. Nhiều loại nấm độc có hình dáng rất giống nấm ăn được, gây ra những vụ ngộ độc thương tâm. Các loại nấm mọc dưới đất hoặc trong rừng thường nguy hiểm hơn. Các triệu chứng ngộ độc nấm bao gồm buồn nôn, chóng mặt, tiêu chảy, và có thể tiến triển nặng gây suy gan, suy thận nếu không được điều trị kịp thời.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cảnh báo ngộ độc nấm loại chứa độc tố amatoxin.

Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã từng tiếp nhận cấp cứu và điều trị nhiều bệnh nhân nguy kịch vì ngộ độc nấm mọc tự nhiên ở vườn, ở rừng từ các tỉnh Tuyên Quang, Hòa Bình, Bắc Kạn…

Bệnh nhân được cấp cứu và điều trị tại Trung tâm Chống độc (BVBM) vì ngộ độc nấm rừng. (Ảnh: BVBM)

“Trung tâm Chống độc đã cấp cứu nhiều người ngộ độc nặng với loại nấm chứa độc tố amatoxin. Ở Việt Nam có thể gặp các loài như nấm độc tán trắng (Amanita verna), nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa). Trái với suy nghĩ của nhiều người là các nấm hoặc sinh vật độc phải có hình thức xấu xí, sặc sỡ hay đe dọa; các loài nấm độc này có hình thức khó nhận biết: trông rất lành tính, trắng đẹp, rất dễ nhầm với nấm không độc. Nhưng đây lại là một trong những loài nấm độc nhất thế giới.” – BS Nguyên cho biết.

Loại nấm độc mà nhiều người dân dễ bị hiểu nhầm là nấm ăn được. (Ảnh: BVBM)

Làm sao để phân biệt nấm sạch, nấm Trung Quốc và nấm dùng hóa chất?

Theo ông Mai Văn Hưng, người trồng và sản xuất nấm sạch theo quy chuẩn hàng chục năm nay, nấm sạch có 3 tiêu chí cơ bản: thơm – giòn – ngọt. Đó là vị ngọt tự nhiên, mùi thơm đặc trưng của từng loại nấm mà nấm nhập tẩm chất bảo quản không có được.

“Còn nấm có hóa chất thì thường có mùi hắc, chỉ còn độ giòn, như ăn cái xác không hồn”, ông Hưng cho biết thêm. Loại nấm này có thể để tới cả tháng, không hỏng dù không bảo quản lạnh – điều phi lý với nấm thật, vốn chỉ “sống” được tối đa 10–15 ngày trong điều kiện lạnh từ 3–8 độ C.

Ông Mai Văn Hưng, người trồng và sản xuất nấm từ nhiều năm nay. (Ảnh: NVCC)

Ông Hưng khuyến cáo: “Hãy ngửi nấm trước khi mua. Nếu thấy mùi lạ, hoặc không thơm, cần xem kỹ nguồn gốc nhà sản xuất. Nấm Việt Nam thường là nấm rơm, nấm sò, nấm mỡ theo mùa. Nấm trái vụ nhưng giá lại rẻ bất thường, cần cảnh giác”.

Thêm nữa, người tiêu dùng khi mua nấm thì cần phải truy xuất nguồn gốc: Ưu tiên chọn nấm có tem mác rõ ràng, ghi nơi sản xuất và chứng nhận hữu cơ (nếu có).

Với mong muốn lan tỏa lối sống xanh và tạo ra nguồn thực phẩm sạch tại nhà, ông Hưng đã hướng dẫn người tiêu dùng cách trồng nấm tại nhà một cách đơn giản và an toàn.

“Người tiêu dùng có thể mua 5-10 bịch phôi nấm, tự nuôi trồng và kết hợp trồng rau sạch ngay tại nhà. Sau khi thu hoạch nấm, giá thể còn lại có thể được sử dụng làm phân bón hữu cơ cho rau, tạo ra một quy trình khép kín và thân thiện với môi trường,” ông Hưng chia sẻ.

Người tiêu dùng có thể dùng giá thể nấm để trồng rau sạch tại nhà. (Ảnh: NVCC)

Trong cuộc chiến chống lại thực phẩm bẩn, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức, nâng cao cảnh giác và lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn cho sức khỏe bản thân và gia đình. Hãy là người tiêu dùng thông thái, đồng hành cùng những người sản xuất chân chính để bảo vệ sức khỏe và lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong cộng đồng.

Mời theo dõi video được nhiều quan tâm:

Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Thay đổi tư duy vì một Việt Nam khỏe mạnh Không còn chỉ là câu chuyện của ngành y, việc chăm sóc sức khỏe chủ động đang trở thành một chiến lược quốc gia, với ...

Trẻ em hóa “nông dân - doanh nhân - đầu bếp” với mô hình trồng nấm sạch tại nhà Trong thời đại mà nhiều đứa trẻ “nghiện” dùng điện thoại thông minh hơn là cầm cuốn sách hay xắn tay làm việc nhà, mô ...

Thu nhập thấp, thực phẩm bẩn: Công nhân "tiến thoái lưỡng nan" Tết Nguyên đán cận kề, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng cao, song đi kèm với đó là những lo ngại về an toàn ...