Suy gan, suy thận vì ăn phải nấm độc

Mới đây, tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, hai bệnh nhân từ các tỉnh khác nhau đã phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc nấm. Một bệnh nhân nam, 37 tuổi, ở Lâm Bình, Tuyên Quang, đã cùng nhóm bạn hái một loại nấm có hình dáng giống chiếc ô trong rừng. Sau khoảng 8-9 giờ sau khi ăn nấm, anh xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt và tiêu chảy.

Những triệu chứng này kéo dài, sau đó bệnh nhân bị vàng da, vàng mắt, có dấu hiệu suy gan, suy thận và tiến triển đến tình trạng tiền hôn mê gan. Bệnh nhân đã trải qua quá trình điều trị tích cực tại Trung tâm Chống độc, bao gồm lọc máu, thay huyết tương và sử dụng thuốc giải độc.

Bệnh nhân bị vàng da sau khi ăn loại nấm tự hái trên rừng. (Ảnh: BV Bạch Mai)

Một trường hợp khác là một nữ bệnh nhân 57 tuổi đến từ Ngân Sơn, Bắc Kạn. Bà đã hái một nắm nấm màu trắng trong rừng và nấu canh ăn một mình. Khoảng 13 giờ sau, bà cũng xuất hiện các triệu chứng buồn nôn, đau bụng và tiêu chảy. Dù đã được điều trị tại bệnh viện địa phương, bệnh nhân vẫn phải chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai vì tình trạng viêm gan cấp và suy gan nặng.

Theo lời kể của bệnh nhân, loại nấm bà tự hái có màu trắng, hình dáng giống chiếc ô, dài như ngón tay, đầu nấm hơi tròn. Bệnh nhân cũng có thói quen hái các loại nấm trên rừng về ăn, nhưng chưa lần nào gặp phải tình trạng tương tự.

Bác sĩ Trung tâm Chống độc kiểm tra tình trạng vàng da của người bệnh. (Ảnh: BV Bạch Mai)

BS. Nguyễn Tiến Đạt, Trung tâm Chống độc, cho biết, kết quả kiểm tra, xét nghiệm máu của các bệnh nhân cho thấy nhiều chỉ số bất thường, cao vượt ngưỡng gấp nhiều lần so với người bình thường. Hiện tại, các bệnh nhân đều trong tình trạng suy gan, suy thận, phải lọc máu hỗ trợ gan và dùng các thuốc giải độc.

BS. Đạt cũng cho biết thêm, trước đó, ngày 06/03/2025, Trung tâm Chống độc cũng tiếp nhận hai vợ chồng ở Thanh Hoá bị ngộ độc do ăn nấm tự hái trên rừng. Tuy nhiên, hai bệnh nhân này đã không qua khỏi do suy đa tạng nặng.

Điều đáng lưu ý là những bệnh nhân này đều có thói quen hái nấm trong rừng nhưng chưa từng gặp phải tình trạng ngộ độc tương tự. Họ không hề biết rằng loại nấm mà họ ăn có thể chứa độc tố nguy hiểm.

Chuyên gia cảnh báo: Không tự ý hái và ăn nấm rừng

TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, khuyến cáo: "Các loại nấm tự nhiên đều khó có thể nhận dạng bằng mắt thường, không thể phân biệt được nấm độc hay không độc, trừ mộc nhĩ. Người dân không thể tự nhận biết được, thậm chí đến chuyên gia cũng có thể nhầm lẫn. Có hàng nghìn loại nấm, số nấm độc không quá nhiều nhưng rất dễ nhầm lẫn. Đơn cử, một số nấm trông rất đẹp mắt nhưng lại chứa chất độc như amatoxin, gây tử vong cho rất nhiều bệnh nhân khi ăn phải."

Hình ảnh nấm bệnh nhân hái về ăn (ảnh do bệnh nhân cung cấp).

Theo TS. Nguyễn Trung Nguyên, nguyên nhân của tất cả các trường hợp ngộ độc nấm là do người dân tự ý hái nấm mọc hoang dại và ăn phải nấm độc.

Mỗi loại nấm độc khi ăn phải sẽ gây ra những dấu hiệu riêng. Các loại nấm độc hiện nay được chia thành 2 nhóm: nhóm nấm gây ngộ độc sớm và nhóm nấm gây độc muộn.

Như vậy, đối với nhóm nấm gây ngộ độc sớm, các biểu hiện ngộ độc xuất hiện trong vòng 6 giờ sau khi ăn. Hình thức của các loại nấm này thường không bắt mắt, ít hấp dẫn, thậm chí có màu sắc rực rỡ. Khi ăn phải nhóm nấm này, người bệnh sẽ có các triệu chứng như nôn, đau bụng, tiêu chảy, thường kèm theo các triệu chứng thần kinh, tâm thần, và có thể có triệu chứng tim mạch. Tuy nhiên, đối với nhóm nấm gây ngộ độc sớm, nếu người dân được đưa đến cơ sở y tế cấp cứu kịp thời thì hầu hết sẽ không tử vong.

Còn nhóm nấm gây ngộ độc muộn thường có màu trắng, sạch sẽ, trông rất ngon, ví dụ như nấm độc tán trắng (Amanita verna) hoặc nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa). Biểu hiện ngộ độc xuất hiện sau ăn quá 6 giờ, với ba giai đoạn:

Giai đoạn 1: Đau bụng, nôn, tiêu chảy rất nhiều, xuất hiện muộn và kéo dài khoảng 1 ngày.

Giai đoạn 2: Giai đoạn yên lặng, các triệu chứng đau bụng, nôn, tiêu chảy giảm hoặc hết trong 1 ngày.

Giai đoạn 3: Viêm gan, suy gan, suy thận, tổn thương/suy đa cơ quan và tử vong.

Tính nguy hiểm của các nấm gây ngộ độc muộn là vẻ ngoài hấp dẫn và thời gian ủ bệnh kéo dài. Khi phát hiện ra thì chất độc đã hấp thu hết vào cơ thể, gây ngộ độc gan rất nặng, ồ ạt, thậm chí ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác. Tỷ lệ tử vong rất cao, tới 50%, kể cả khi áp dụng các biện pháp cấp cứu, hồi sức, giải độc tích cực. Ở giai đoạn 2, khi các triệu chứng có vẻ yên tĩnh, nhưng thực tế gan vẫn đang bị tổn thương âm thầm. Bệnh nhân và bác sĩ nếu chưa có kinh nghiệm có thể cho bệnh nhân ra viện sớm, để rồi sau đó bệnh nhân lại sớm quay lại viện vì tình trạng bệnh nặng hơn.

TS. Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, thời điểm mùa xuân là thời gian ở miền Bắc, miền Trung có mưa ẩm trở lại, tạo điều kiện cho các loài nấm mọc lên, trong đó có nhiều nấm độc. Người dân không nên hái các nấm mọc hoang dại về ăn, có lẽ chỉ trừ mộc nhĩ.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức và các cá nhân cần tăng cường tuyên truyền, chia sẻ thông tin an toàn này đến người dân.

Ngộ độc nấm rừng không phải là một sự cố hiếm gặp và có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hãy luôn ghi nhớ: "Không biết không ăn". Chỉ có sự thận trọng và kiến thức đúng đắn mới giúp giảm thiểu những hậu quả đau lòng từ ngộ độc nấm.

Xem thêm voice: BS chia sẻ dấu hiệu ngộ độc chất phụ gia trong thực phẩm:

Mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt và đau bụng... cẩn thận ngộ độc hàn the! Mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt, đau bụng – những triệu chứng tưởng chừng như thông thường lại có thể là dấu hiệu của ngộ ...

32 học sinh uống nhầm, ngộ độc thuốc diệt chuột Mới đây, Trung tâm Nhi Khoa và Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận cấp cứu 32 bệnh nhi bị ngộ độc, ...

Hà Nội: Nguy kịch vì ngộ độc rượu không rõ nguồn gốc, người đàn ông 61 tuổi hôn mê sâu, teo não Mới đây, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận bệnh nhân nam, 61 tuổi (Hà Nội) trong tình trạng rối ...