Công nhân xây dựng và lao động tự do “vật lộn” trong nắng nóng

Hình ảnh công nhân xây dựng với áo quần ướt đẫm mồ hôi, mặt đỏ bừng vì chịu nhiệt kéo dài không còn xa lạ trong mùa nắng nóng. Lao động tự do như thợ cắt tóc vỉa hè cũng không tránh khỏi cảnh mệt mỏi, mất nước, nhiều người phải hạn chế ra ngoài trong những giờ cao điểm nắng gắt để giữ sức khỏe.

Vào thời điểm nắng nóng đầu Hè vừa qua, nhiệt độ ngoài trời tại nhiều khu vực như Hà Nội đã lên tới 39-40 độ C hoặc cao hơn, gây ra nắng nóng gay gắt như “đổ lửa”. Công nhân xây dựng phải làm việc liên tục dưới trời nắng, mồ hôi đầm đìa, áo quần ướt sũng, khuôn mặt ửng đỏ, sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Những công nhân xây dựng cần phải được trang thiết bị bảo hộ đầy đủ để bảo đảm sức khỏe mùa nắng nóng. Ảnh: N.Huệ

Bên cạnh đó, những lao động tự do như thợ cắt tóc vỉa hè, những người bán hàng rong… cũng chịu cảnh nắng nóng, mệt mỏi, mất nước, thậm chí phải hạn chế ra ngoài làm việc trong những giờ nắng gắt.

ThS.BS Trương Tư Thế Bảo, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: “Người lao động ngoài trời thường không có đủ điều kiện ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý. Họ làm việc liên tục dưới ánh nắng gay gắt khiến cơ thể nhanh chóng suy kiệt, mất nước và rối loạn điện giải, làm tăng nguy cơ sốc nhiệt và các biến chứng nguy hiểm”.

Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi nhiều người lao động không có biện pháp bảo hộ đầy đủ, không được trang bị mũ, quần áo chống nắng, hoặc không được đào tạo nhận biết sớm các triệu chứng của say nắng, say nóng.

Sốc nhiệt và kiệt sức do nhiệt – hiểm họa không thể xem nhẹ

Sốc nhiệt (heat stroke) là tình trạng cấp cứu y tế khẩn cấp do thân nhiệt cơ thể tăng vọt trên 40°C, kèm theo rối loạn ý thức, co giật, thậm chí hôn mê. Theo ThS.BS Trương Tư Thế Bảo, các triệu chứng sốc nhiệt ban đầu rất dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường, khiến người lao động và cả người thân dễ chủ quan.

Mới đây, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã tiếp nhận một nam bệnh nhân 42 tuổi (Bắc Ninh) trong tình trạng nguy kịch sau một ngày làm việc ngoài trời giữa thời tiết nắng nóng gay gắt.

Khai thác tiền sử bệnh, người nhà bệnh nhân cho biết, bệnh nhân T.V.T., làm nghề thợ xây, bắt đầu cảm thấy mệt lả vào khoảng 15-16h sau nhiều giờ lao động liên tục dưới trời nắng. Anh trở nên thẫn thờ, không giao tiếp, sau đó xuất hiện các biểu hiện bất thường như co giật, rối loạn ý thức và mất kiểm soát hành vi. Khi được người nhà đưa đến cơ sở y tế, bệnh nhân đã trong tình trạng co cứng toàn thân, cắn vào lưỡi gây chảy máu khoang miệng và sốt cao tới 42 độ C.

BS đang tập phục hồi cho bệnh nhân T. Ảnh: BVCC

Theo ThS.BS Trương Tư Thế Bảo, bác sĩ trực tiếp điều trị, bệnh nhân nhập viện với các dấu hiệu điển hình của tình trạng sốc nhiệt nghiêm trọng, bao gồm: tăng thân nhiệt quá mức, rối loạn thần kinh trung ương như co giật, lơ mơ, hôn mê; kèm theo rối loạn điện giải và tổn thương gan và thận cấp tính.

Đáng lưu ý, người bệnh có tiền sử: lạm dụng rượu, xơ gan – yếu tố này thúc đẩy bệnh nhân dễ bị say nắng, say nóng và tình trạng khi mắc say nắng, say nóng cũng diễn tiến nặng nề và phục hồi chậm hơn bình thường.

Bác sĩ Bảo cảnh báo: “Nguy cơ sốc nhiệt tăng cao đối với người có bệnh lý nền như xơ gan, hoặc những người lạm dụng rượu như trường hợp bệnh nhân này, vì những yếu tố đó làm giảm khả năng thích nghi và hồi phục của cơ thể trước nhiệt độ cao”.

Không chỉ sốc nhiệt, kiệt sức do nhiệt cũng là vấn đề lớn. Triệu chứng bao gồm đổ mồ hôi nhiều, mạch nhanh, mệt mỏi kéo dài, có thể tiến triển thành sốc nhiệt nếu không được xử lý kịp thời. Đồng thời, môi trường nắng nóng kéo dài làm giảm hiệu suất làm việc đến 16,6%, khiến sức lao động suy giảm, ảnh hưởng tiến độ và năng suất lao động.

Bác sĩ Bảo còn cảnh báo về stress kéo dài do làm việc trong nắng nóng, gây căng thẳng tinh thần, suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh da liễu, tiêu hóa và tổn thương thần kinh trung ương, gan thận cấp tính. Những tác động này không chỉ làm suy giảm sức khỏe tức thời mà còn ảnh hưởng lâu dài, làm tăng tỷ lệ nghỉ ốm, bệnh nghề nghiệp và tai nạn lao động.

Video: BS của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang tập phục hồi cho bệnh nhân.

Khuyến cáo của chuyên gia dành cho người lao động ngoài trời

Bộ Y tế đã phát đi nhiều khuyến cáo cụ thể:

Hạn chế làm việc từ 10h đến 16h, giờ cao điểm nắng nóng, để tránh quá tải nhiệt.

Doanh nghiệp nên linh hoạt cho nghỉ ngơi hoặc tạm ngừng làm việc khi nhiệt độ vượt ngưỡng an toàn mà không trừ lương, nhằm bảo vệ sức khỏe người lao động.

Người lao động phải được trang bị bảo hộ phù hợp: mũ rộng vành, quần áo rộng rãi, khăn che cổ gáy, đồng thời uống đủ nước và bổ sung điện giải thường xuyên.

Nâng cao nhận thức, đào tạo phòng tránh stress nhiệt và tăng cường vai trò tổ chức công đoàn để bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Theo ThS.BS Trương Tư Thế Bảo: “Việc trang bị kiến thức nhận diện sớm dấu hiệu say nắng, say nóng là chìa khóa giúp người lao động và người quản lý kịp thời ứng phó, ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra”.

Cũng theo BS Bảo, với những người có bệnh mạn tính như xơ gan, suy thận… hoặc đang lạm dụng rượu, nguy cơ bị sốc nhiệt và các biến chứng nghiêm trọng sẽ cao hơn nhiều. Do đó, cần đặc biệt thận trọng khi làm việc trong điều kiện thời tiết oi bức.

Nếu nghi ngờ có người bị say nắng hoặc sốc nhiệt, cần nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi mát mẻ, hạ thân nhiệt bằng cách lau người bằng khăn ấm, quạt nhẹ, cho uống nước nếu còn tỉnh táo và nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Nắng nóng mùa Hè không chỉ là thách thức với sức khỏe người lao động mà còn là “rào cản” lớn đối với năng suất lao động và an toàn nghề nghiệp. Thực trạng làm việc dưới trời nắng gay gắt đang đặt hàng triệu người lao động trước nguy cơ sốc nhiệt, kiệt sức và các biến chứng nghiêm trọng khác.

Chỉ khi các doanh nghiệp, tổ chức công đoàn và bản thân người lao động nhận thức đúng mức và phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, tình trạng nguy hiểm này mới có thể được kiểm soát hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho người lao động trong mùa nắng nóng khắc nghiệt.

Hơn 40.000 mẫu môi trường lao động không đạt chuẩn vệ sinh, đe dọa nghiêm trọng sức khỏe người lao động Dữ liệu mới nhất từ Bộ Y tế cho thấy, trong năm 2024, cả nước có đến 42.681 mẫu quan trắc môi trường lao động ...

Công đoàn chung tay vì sức khỏe và an toàn cho người lao động Sau kỳ nghỉ lễ dài ngày, không khí lao động sản xuất tại các doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị đã trở lại nhịp độ ...

Chủ động phòng ngừa tai nạn lao động mùa nắng nóng Mùa nắng nóng kéo dài đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và an toàn của người lao động trên khắp cả nước, đồng thời ...