Bệnh đậu mùa khỉ nguy hiểm như thế nào?

Hàng trăm người đã tử vong

Trong năm 2024, đặc biệt trong 2 tháng gần đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ghi nhận sự gia tăng cao bất thường số trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ (mpox) tại Cộng hòa Dân chủ Công Gô.

Từ đầu năm đến nay, nước này đã nghi nhận khoảng 15.600 trường hợp mắc, trong đó có trên 537 trường hợp tử vong; vi rút đậu mùa khỉ nhánh Ib (Clade Ib) đang là nhánh trội trong đợt dịch tại nước này, bước đầu ghi nhận có một số đặc điểm dịch tễ của bệnh khác biệt so với các đặc điểm dịch tễ trong vụ dịch trước đó xảy trong năm 2022-2024 tại khu vực châu Âu và một số quốc gia khác như: các trường hợp mắc trẻ hơn (khoảng 50% ở độ tuổi dưới 15 tuổi, khoảng 39% trẻ dưới 5 tuổi), có sự lây truyền qua nhóm mại dâm nữ (7,5%) và có sự lây nhiễm trong các thành viên trong hộ gia đình.

Virus đậu mùa khỉ (màu cam) lây nhiễm vào các tế bào. Ảnh: NIAID

Ngoài ra, 04 nước giáp với Cộng hòa Dân chủ Công Gô (Burundi, Kenya, Rwanda and Uganda) đã lần đầu ghi nhận các trường hợp mắc đậu mùa khỉ có yếu tố dịch tễ liên quan đến dịch bệnh đậu mùa khỉ đang xảy ra tại Cộng hòa Dân chủ Công Gô.

Hai nước khác ngoài khu vực châu Phi (Thụy Điển, Pakistan) cũng ghi nhận trường hợp mắc đậu mùa khỉ nhánh Ib. Trước diễn biến của dịch đậu mùa khỉ lần này và nguy cơ lây lan sang các quốc gia khác, WHO đã công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế (PHEIC) đối với dịch bệnh mpox, hôm 14/8/2024.

Những điều cần biết về bệnh đậu mùa khỉ. Nguồn: TTXVN

Dấu hiệu và triệu chứng

Bệnh đậu mùa khỉ có nhiều dấu hiệu và triệu chứng khác nhau. Ở một số người, bệnh chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ, nhưng với một số người khác bệnh có triệu chứng nặng hơn và cần được chăm sóc tại cơ sở y tế.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh nặng hoặc biến chứng bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ em và người bị suy giảm miễn dịch. Triệu chứng điển hình về bệnh đậu mùa khỉ bao gồm sốt, đau đầu giật, đau cơ, đau lưng, suy nhược cơ thể, tăng bạch huyết. Cụ thể:

- Có phát ban cấp tính dạng mụn nước hoặc mụn mủ và không giải thích được bằng các bệnh phát ban phổ biến khác (thủy đậu, herpes, sởi, nhiễm trùng da do vi khuẩn, lậu, giang mai...).

- Có một hoặc nhiều triệu chứng sau: đau đầu, sốt (>38,5℃), nổi hạch (sưng hạch bạch huyết), đau cơ, đau lưng, đau nhức cơ thể, mệt mỏi.

- Có một hoặc nhiều yếu tố dịch tễ sau:

+ Trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có tiếp xúc với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ, thông qua tiếp xúc vật lý trực tiếp với da hoặc tổn thương da (bao gồm cả quan hệ tình dục), hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường, đồ dùng cá nhân của người bệnh.

+ Trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có quan hệ với nhiều bạn tình.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh nặng hoặc biến chứng bao gồm phụ nữ mang thai, trẻ em và người bị suy giảm miễn dịch. Ảnh minh họa.

​Các biện pháp phòng bệnh

Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn.

Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ, cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ/mắc bệnh, động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Để kiểm soát dịch bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố và các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, Bệnh viện tuyến cuối thực hiện các biện pháp sau:

UBND các tỉnh, thành phố: Chỉ đạo các sở, ngành thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ về phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ; tăng cường giám sát tại cửa khẩu và các cơ sở y tế, đặc biệt lồng ghép với công tác phòng, chống HIV/AIDS;

tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế về giám sát, điều trị và phòng chống bệnh; rà soát kế hoạch phòng chống dịch, chuẩn bị sẵn thuốc, thiết bị và nhân lực;

đẩy mạnh truyền thông về biện pháp phòng chống bệnh, tập trung vào nhóm nguy cơ cao; tăng cường kiểm tra, giám sát và báo cáo kịp thời các trường hợp nghi ngờ.

Các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, Bệnh viện tuyến cuối: Theo dõi, phân tích tình hình dịch, phát hiện kịp thời các ca bệnh và tham mưu Bộ Y tế về các biện pháp phòng chống; sẵn sàng thiết bị, sinh phẩm và kỹ thuật xét nghiệm; tổ chức tập huấn và hỗ trợ địa phương về giám sát, xử lý ổ dịch và điều trị bệnh; chuẩn bị đầy đủ thuốc, thiết bị, nhân lực để triển khai các biện pháp chống dịch.

Nguồn: TTXVN

Bình tĩnh, chủ động phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ Việt Nam đã có ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên. Điều quan trọng nhất để phòng ngừa hiệu quả bệnh đậu mùa khỉ, mỗi ...

Tăng cường công tác đáp ứng y tế phòng chống dịch Đậu mùa khỉ Nhằm chủ động công tác phòng, chống dịch bệnh Đậu mùa khỉ, ngày 5/10, đoàn công tác của Sở Y tế do Phó Giám đốc ...

Đậu mùa khỉ, thủy đậu: giống và khác nhau như thế nào? Mặc dù có những điểm giống nhau về biểu hiện bệnh giữa đậu mùa khỉ và thủy đậu, nhưng trên thực tế, hai căn bệnh ...