Bên trong mỗi chiếc xe điện là một hệ thống phức tạp, trong đó công nghệ pin và phần mềm quản lý là yếu tố cốt lõi quyết định việc vận hành an toàn và hiệu quả. Ảnh: Currency Transfer

Những động lực và thách thức chính

Câu chuyện thành công của xe điện thường được minh họa rõ nét nhất qua Na Uy. Theo The Washington Post, nhờ các chính sách hỗ trợ quyết liệt và kéo dài, đặc biệt là miễn giảm thuế, quốc gia này đã trở thành hình mẫu khi gần 90% xe mới bán ra trong năm 2024 là xe điện. Thành công này cho thấy vai trò quyết định của chính phủ trong việc định hình thị trường ở giai đoạn đầu.

Tuy nhiên, bức tranh tại các thị trường lớn lại phức tạp hơn. Tại Hoa Kỳ, theo phân tích trên The New York Times, sự phát triển của xe điện phụ thuộc lớn vào định hướng của mỗi chính quyền. Sự thay đổi trong các chính sách ưu tiên, bao gồm các chương trình hỗ trợ hạ tầng sạc và trợ giá, có thể tạo ra sự bất ổn, làm chậm đà tăng trưởng và gây khó khăn cho cả nhà sản xuất lẫn người tiêu dùng.

Tại châu Âu, thị trường cũng ghi nhận sự phục hồi trong năm 2025, nhưng theo tờ Deutsche Welle, động lực chính đến từ áp lực pháp lý, khi các hãng xe phải đẩy mạnh doanh số xe điện để đáp ứng tiêu chuẩn khí thải CO₂. Dù vậy, người tiêu dùng vẫn còn hoài nghi. Các khảo sát cho thấy nhiều người vẫn ưu tiên xe hybrid (xe lai sử dụng hai nguồn động cơ đốt trong và động cơ điện) do lo ngại về giá bán ban đầu còn cao và mạng lưới trạm sạc chưa đủ bao phủ.

Trong khi đó, động lực tăng trưởng chính của thế giới đến từ Trung Quốc và các thị trường mới nổi. Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) chỉ ra rằng Trung Quốc chiếm gần 2/3 doanh số xe điện toàn cầu năm 2024. Các mẫu xe giá cả phải chăng từ Trung Quốc cũng đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi tại châu Á và Mỹ Latinh, cho thấy yếu tố chi phí vẫn là then chốt.

Như vậy, có thể thấy lý do một số quốc gia vẫn còn dè dặt trong việc chuyển đổi hoàn toàn sang xe điện là sự tổng hòa của nhiều yếu tố. Đó là sự phụ thuộc vào các chính sách trợ cấp thiếu bền vững, hạ tầng sạc chưa theo kịp tốc độ tăng trưởng, giá xe còn cao so với thu nhập trung bình, và một rào cản tâm lý không hề nhỏ đến từ chính sự an toàn của công nghệ.

Mối lo ngại về an toàn cháy nổ và các vụ thu hồi xe điện đáng chú ý

Bên cạnh những rào cản về chính sách, hạ tầng và chi phí, một thách thức lớn khác mà xe điện phải đối mặt là xây dựng lòng tin của người tiêu dùng về sự an toàn. Những lo ngại về độ tin cậy và nguy cơ cháy nổ của pin không phải là không có cơ sở, điều này được thể hiện rõ qua hàng loạt vụ thu hồi xe quy mô lớn từ chính các thương hiệu uy tín trong năm qua. Các sự cố này, dù không thường xuyên, lại có tác động mạnh mẽ đến tâm lý người tiêu dùng và là một phần nguyên nhân khiến quá trình chấp nhận xe điện ở một số nơi diễn ra chậm hơn.

Dưới đây là một số vụ thu hồi xe điện từ giữa năm 2024 đến năm 2025 liên quan đến nguy cơ cháy nổ:

Mercedes-Benz EQB: Theo thông tin từ Cục An toàn Giao thông Đường bộ Mỹ (NHTSA) và hãng Mercedes-Benz công bố vào khoảng tháng 2/2025, khoảng 7.362 xe EQB đời 2022–2025 (bao gồm các phiên bản EQB 250, EQB 300 và EQB 350) bị thu hồi do nguy cơ cháy nổ liên quan đến hệ thống pin cao áp. Cụ thể, bộ pin có thể bị chạm mạch, đặc biệt khi xe đang dừng hoặc sạc, dẫn đến khả năng phát sinh cháy. Mercedes đã yêu cầu các chủ xe tạm thời giới hạn mức sạc tối đa ở 80%, và triển khai cập nhật phần mềm quản lý pin (Battery Management System) nhằm ngăn chặn rủi ro.

Audi e-tron và Porsche Taycan: Tháng 5/2025, Liên doanh Volkswagen Group thông báo thu hồi tổng cộng 34.026 xe điện gồm 6.499 chiếc Audi e-tron GT và 27.527 chiếc Porsche Taycan (sản xuất từ 2022 đến 2024) do nguy cơ cháy nổ liên quan đến lỗi sản xuất pin cao áp. Lỗi được xác định do các cell pin không đạt chuẩn cách điện, dẫn đến khả năng chập mạch và phát lửa. Các hãng đã chủ động giới hạn mức sạc pin xuống còn 80%, triển khai cập nhật phần mềm cảnh báo sớm và yêu cầu kiểm tra lại toàn bộ hệ thống lưu trữ năng lượng tại các đại lý uỷ quyền.

Các trạm sạc công cộng là lời giải cho bài toán hạ tầng, nhưng cũng là nơi tiềm ẩn rủi ro khi nhiều vụ thu hồi xe điện lớn đều cảnh báo về nguy cơ cháy nổ trong quá trình sạc. Ảnh: AP

Hyundai, Kia và Genesis: Theo thông tin từ AP News vào tháng 11/2024, Hyundai Motor Group đã tiến hành đợt thu hồi quy mô lớn với tổng cộng hơn 208.000 xe điện thuộc ba thương hiệu Hyundai, Kia và Genesis. Các dòng xe bị ảnh hưởng bao gồm Hyundai Ioniq 5, Kia EV6, Genesis GV60 và các mẫu xe điện khác sản xuất từ 2022 đến 2025. Nguyên nhân chính là lỗi bộ điều khiển sạc tích hợp (ICCU), gây quá nhiệt và chập mạch ở pin phụ 12V, từ đó có thể lan sang hệ thống điện chính, dẫn đến cháy xe trong một số trường hợp nghiêm trọng. Hãng đã ra chỉ đạo cập nhật phần mềm và thay thế toàn bộ bộ phận ICCU cùng cầu chì miễn phí tại các đại lý, đồng thời cảnh báo người dùng ngừng sử dụng xe nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Mini Cooper SE: Theo Fox Business, tháng 9/2024, hãng BMW đã thông báo thu hồi 12.535 xe điện Mini Cooper SE đời từ 2020 đến 2024, sau khi phát hiện lỗi quá nhiệt tại module pin, làm tăng nguy cơ cháy khi xe đang đỗ hoặc sạc trong điều kiện nóng ẩm. Lỗi này được xác định là do một số cell pin không đạt tiêu chuẩn kiểm soát nhiệt độ, có thể gây phát sinh nhiệt bất thường dẫn đến cháy cục bộ. Biện pháp khắc phục bao gồm cập nhật phần mềm điều khiển pin (BMS) để tăng khả năng giám sát nhiệt độ và giới hạn tốc độ sạc cũng như mức pin khi cần thiết. BMW cho biết hãng sẽ theo dõi tiếp tục và thay thế pin đối với các xe có biểu hiện bất thường.

Có thể thấy, xu hướng điện hóa giao thông toàn cầu là không thể đảo ngược, được thúc đẩy bởi các mục tiêu phát triển bền vững. Tuy nhiên, hành trình này không chỉ là câu chuyện về tăng trưởng doanh số mà còn đối mặt với những thách thức thực tiễn. Trong đó, vấn đề an toàn, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ liên quan đến pin, nổi lên như một yếu tố quan trọng.

Các vụ thu hồi quy mô lớn từ những thương hiệu hàng đầu cho thấy đây là một thách thức công nghệ đang hiện hữu, ảnh hưởng trực tiếp đến lòng tin của người tiêu dùng. Do đó, sự thận trọng của một số quốc gia không chỉ phản ánh các rào cản về chính sách hay hạ tầng, mà còn là sự cân nhắc cần thiết về mức độ trưởng thành và an toàn của công nghệ. Sự phát triển bền vững của thị trường xe điện trong tương lai, một phần sẽ phụ thuộc vào khả năng giải quyết các lo ngại về an toàn để củng cố niềm tin của người sử dụng.