Ảnh minh họa. Nguồn: tuoitre.vn

Thủ đoạn của bọn lừa đảo rất tinh vi và "muôn hình vạn trạng", với các thủ thuật của công nghệ cao. Thật khó có thể tin tình huống: là một giám đốc doanh nghiệp nhưng khi nghe cuộc gọi và chuyển tiền vào tài khoản do người ta chỉ bảo. Sau khi chuyển tiền, mới phát hiện ra là bị lừa đảo, mới tá hỏa đi tìm thì chẳng biết gì về người ta, là ai và ở đâu.

Những kẻ lừa đảo thường có một số "chiêu" cơ bản: Một là bán hàng giả, hàng dởm. Hai là gạ gẫm “đầu tư” để chiếm đoạt tiền. Ba là dọa nạt cho sợ mà phải nộp tiền. Bốn là đánh cắp thông tin cá nhân để đánh cắp tiền trong tài khoản.

Mục đích của các thủ thuật mà kẻ lừa đảo nhắm đến là làm sao cho bạn nhanh chóng đưa tiền cho chúng hoặc để lộ thông tin về tài khoản cá nhân.

Sau đây là một số lưu ý để bạn nhận diện kẻ lừa đảo:

1. Người đàng hoàng thì không sợ lộ. Cổ nhân dạy “Quân tử đi không thay tên, ngồi không đổi họ”. Người đàng hoàng thì khi bán hàng hay dịch vụ không ngại cho khách hàng biết mình là ai và đang ở đâu, muốn tìm mình thì làm thế nào và nếu muốn sẽ dễ dàng kiểm tra được thông tin họ đã nói.

Người sợ người ta biết mình là ai, tên gì, ở đâu, … thông tin cá nhân khó kiểm tra đúng sai, là người mờ ám, ta không nên giao dịch, làm ăn với họ.

2. Kẻ giả mạo thì hay vội vàng. Có người lạ xưng là người này, người kia đến gặp hoặc gọi điện hay nhắn tin, rồi đưa ra lý do có vẻ rất có lý để thúc giục ta phải làm gấp một việc gì đó hay chuyển tiền gấp. Ta biết đó là kẻ lừa đảo. Do kẻ giả mạo rất sợ kéo dài các giao dịch sẽ bị phát hiện các thủ đoạn nên thường tạo cớ để thúc giục bạn chuyển tiền gấp trong thời gian nào đó, “nếu không (đe dọa) sẽ hỏng việc”.

Người đàng hoàng thì không như vậy. Với số tiền càng lớn thì người ta lại càng bình tĩnh, thong thả. Thế nên, trước khi làm gì có liên quan đến ai, hay theo yêu cầu của ai, đặc biệt là trước khi đưa hay chuyển tiền cho ai thì không được quên yêu cầu họ cung cấp thông tin cá nhân như: Họ tên, điện thoại, chỗ ở, nơi làm việc, ...

Nếu họ từ chối cung cấp thông tin như vậy, thì họ không đáng tin cậy để ta chuyển tiền. Sau khi họ cung cấp thì phải kiểm tra, xác thực thông tin.

3. Nguyên tắc trong mọi giao dịch: Phải luôn đảm bảo sẽ tìm được người mình định chuyển tiền nếu mình muốn tìm người đó. Nếu không có được sự đảm bảo như vậy thì không chuyển tiền cho bất cứ ai.

Những kẻ lừa đảo thường nắm bắt tâm lý của đối tượng, nhắm vào điểm yếu để thực hiện. Sau đây là 2 tình huống mà người ta thường mắc phải:

1. Đánh vào lòng tham: Khi lòng tham của con người nổi lên thì sẽ bị che mờ cả mắt, che mờ cả trí. Khi tham, nhất thời, người thông minh bỗng nhiên trở lên ngu đần, người cẩn thận bỗng dưng rất sơ hở. Bọn lừa đảo đưa ra những mối lợi lớn để nhử (ví dụ: "Đầu tư lãi rất cao, chẳng cần làm gì cả cũng giàu, ..."). Người thường thấy rất vô lý nhưng người tham thì chẳng còn nghĩ được, chỉ nghĩ đến mình sẽ giàu nhanh và làm theo hướng dẫn của chúng.

Rất nhiều vụ lừa đảo lặp lại cùng một chiêu thức, người trước đã bị lừa mất tiền nhưng người sau vẫn "dính" như thường. Nên để tránh bị lừa, thì phải tự chữa bệnh tham. “Đừng mong không làm mà vẫn hưởng, đừng tưởng không khó mà vẫn giàu”.

2. Đánh vào nỗi sợ hãi: Khi sợ hãi, người ta sẽ mất sự khôn ngoan. Nên nếu có điều gì mà bạn phải lo sợ thì bọn lừa đảo luôn bám vào đó để thực hiện các thủ đoạn. Trò lừa “đánh vào nỗi sợ hãi” ở đây không phải là trò tống tiền như ta thường thấy, mà là “đánh vào nỗi sợ hãi khiến cho mất tỉnh táo” để thực hiện hành vi lừa. Sau khi mất tiền bạn mới biết là mình bị lừa.

Ví dụ: Bạn làm ăn với người nước ngoài, tuy không phải là việc bị pháp luật cấm nhưng cũng có thể có những thủ tục pháp lý gì đó còn chưa hoàn thiện. Bọn lừa đảo biết được điều đó, chúng giả danh là người của cơ quan an ninh gọi điện hoặc đến "nói bóng gió" ẩn ý đe dọa, yêu cầu bạn cung cấp thông tin hay nộp tiền để chúng “giúp đỡ giải quyết cho êm thấm”. Sự “sợ hãi làm mất trí khôn” nhất thời đã làm cho bạn không còn bình tĩnh được.

Để chữa bệnh sợ hãi này, hãy nhớ rằng: Đừng làm gì vì sợ hãi, chỉ làm vì thấy nên làm. Dù bạn có điểm yếu với pháp luật, bọn lừa đảo còn sợ đối diện pháp luật hơn nhiều. Nên kéo dài thời gian, chúng sẽ bỏ từ bỏ. Còn nếu đúng là cơ quan chức năng thật sự tìm ra sai phạm của bạn để làm việc với bạn thì họ cũng chẳng cần vội vàng gì, bạn có nhanh cũng chẳng thoát được tội. Cho nên, dù thế nào cũng không được vội vàng mà làm theo chỉ dẫn của ai khi họ hăm dọa mình.

Giữ cho mình không tham, không sợ hãi thì kẻ lừa đảo sẽ tránh xa mình trước.