Công việc điều khiển hệ thống máy móc tiềm ẩn nguy cơ gây căng thẳng nghề nghiệp. Ảnh: Cuộc sống an toàn

Vấn đề sức khoẻ tâm thần ở Việt Nam đã ở mức cần được đặc biệt lưu ý

Tại Việt Nam, kinh tế số được coi là một trong những động lực tăng trưởng trong những thập niên tới, cho phép Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị “Về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” đã xác định: Phát triển kinh tế số là trụ cột, nhiệm vụ trọng tâm, chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia những năm tiếp theo và đề ra mục tiêu vào năm 2025 kinh tế số Việt Nam sẽ chiếm 20% tổng sản phẩm quốc nội và tăng lên 30% vào năm 2030.

Theo khảo sát của Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường tại một khoa Hồi sức cấp cứu, gần 23% số nhân viên có điểm stress (căng thẳng) ở mức cao, 42% có điểm stress ở mức trung bình. Hơn 20% số điều dưỡng than phiền rằng họ thường xuyên cảm thấy nhức đầu, có cảm giác lo âu và căng thẳng tinh thần, giấc ngủ bất thường… Các nghiên cứu đã báo cáo cho thấy tỷ lệ công nhân bị stress trong ngành Da dày là 20,7%, May mặc đã lên đến 71%, ở điều dưỡng viên và nhân viên y tế 18,5% đến 56,9%. Tỷ lệ NLĐ bị các rối loạn trầm cảm và lo âu trong các nghiên cứu trên tương đương là 18,4% đến 26,5% và 14,7% đến 33,2%. Hay tỷ lệ căng thẳng nghề nghiệp của ngành sản xuất gạch men là 13,5%.

TS. Nguyễn Anh Thơ - Viện trưởng Viện Khoa học ATVSLĐ. Ảnh: TL

Dẫn ví dụ về nguy cơ gây căng thẳng nghề nghiệp, TS. Nguyễn Anh Thơ cho biết, một khảo sát của Viện Sức khỏe nghề nghiệp đối với công nhân trong ngành Công nghệ thông tin cho thấy có 38,5% lao động bị stress nghề nghiệp. Năm 2022, Phân Viện Khoa học ATVSLĐ và Bảo vệ Môi trường Miền Nam đã tiến hành khảo sát đánh giá tình trạng sức khỏe tâm thần của 200 nữ công nhân thuộc ngành Dệt may. Kết quả điều tra sơ bộ cho thấy, có 28% người có biểu hiện stress nghề nghiệp mức độ trung bình và 18,5% người có biểu hiện trầm cảm ở các mức độ khác nhau. Đáng lưu ý là có 8,5% lao động có biểu hiện trầm cảm mức độ trung bình và đặc biệt có 1,5% người có biểu hiện trầm cảm nặng. Trong số người có biểu hiện trầm cảm thì có tới 8% có ý định gây tổn hại bản thân, 49,5% NLĐ thường xuyên cảm thấy buồn chán.

“Stress là căn bệnh “thời đại” mà ngày càng nhiều người phải đối mặt, nhất là những NLĐ làm việc với cường độ cao. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra hậu quả của căng thẳng nghề nghiệp kéo dài liên tục làm ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe tâm thần của con người, đồng thời cũng ảnh hưởng đến thể chất của NLĐ. Nguyên nhân dẫn đến rối loạn tâm thần là do NLĐ phải làm việc quá giờ, công việc nặng nhọc, mức lương không thỏa đáng, căng thẳng tâm lý, công việc có nguy cơ bị tai nạn...” - TS. Nguyễn Anh Thơ cho biết.

Căng thẳng kéo dài còn dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, thần kinh, tiêu hóa, suy nhược toàn thân… và làm tăng nguy cơ đột quỵ. Đồng thời là nguyên nhân dẫn đến rối loạn tâm thần như trầm cảm và lo âu. Đây là hai bệnh lý tâm thần phổ biến hiện nay, ảnh hưởng không chỉ chất lượng cuộc sống của người bệnh, mà còn để lại nhiều hậu quả kinh tế - xã hội. Như vậy, vấn đề sức khoẻ tâm thần ở Việt Nam đã ở mức cần được đặc biệt lưu ý.

Một số giải pháp giảm stress và căng thẳng tại nơi làm việc

Theo TS. Nguyễn Anh Thơ, đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến toàn bộ đời sống kinh tế - chính trị - xã hội nước ta và cũng là cơ hội để Việt Nam đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi công nghệ số đã tạo ra xu hướng mới về việc làm. Chuyển đổi công nghệ số ngày càng hiện hữu và đã có tác động trực tiếp đến thị trường lao động cũng như giải quyết việc làm nhưng cũng thay đổi cách thức làm việc của con người, tạo ra nhiều áp lực mới trong công việc. Lực lượng lao động sẽ đối mặt với vấn đề sức khỏe nghề nghiệp (trong đó có sức khỏe tâm thần, đặc biệt là tâm lý, rối loạn lo âu). Do vậy, Nhà nước và tổ chức Công đoàn cần có chiến lược, chương trình kiểm soát vấn đề sức khỏe tâm thần cho NLĐ.

Chăm sóc sức khoẻ tâm thần của NLĐ là vấn đề cần đặt ra ở nước ta và tổ chức Công đoàn. Ảnh: Cuộc sống an toàn

Một số giải pháp giúp giảm căng thẳng cho NLĐ trong quá trình chuyển đổi số như: Tăng cường sự hỗ trợ từ các nhà quản lý và đồng nghiệp, chuyên gia về tâm lý học nhằm tạo ra môi trường làm việc thoải mái, an toàn và linh hoạt hơn. Ngoài ra, việc sử dụng các công cụ hỗ trợ như phần mềm quản lý thời gian và công cụ quản lý cũng giúp cho NLĐ có thể quản lý công việc hiệu quả hơn và thích nghi với những thay đổi mới.

Đào tạo và phát triển kỹ năng cho NLĐ, giúp họ cảm thấy tự tin hơn khi làm việc với công nghệ mới. Tăng cường giao tiếp và hỗ trợ trong quá trình chuyển đổi công nghệ sẽ giúp họ cảm thấy được quan tâm và động viên. Sử dụng công nghệ để giảm căng thẳng, ví dụ như ứng dụng giúp người dùng tập trung hoặc giải trí.

Người sử dụng lao động cần quan tâm hơn nữa tới điều kiện lao động và chế độ phúc lợi của NLĐ như: Cải thiện môi trường lao động và vị trí lao động hợp lý tránh đau mỏi, Căng thẳng. Cải thiện chế độ lao động - nghỉ ngơi: Giảm làm ca đêm, giảm tăng ca, bố trí thời gian nghỉ giữa ca phù hợp. Thực hiện phương pháp thư giãn cơ toàn thân và mắt cho công nhân vào thời gian nghỉ ngắn giữa ca. Thành lập các phòng, tổ tư vấn giúp đỡ, giải đáp vướng mắc về sức khỏe đời sống tâm thần cho công nhân. Quan tâm đến đời sống tinh thần, vật chất cho công nhân, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong công việc hằng ngày. Khám sức khỏe định kỳ, phát hiện bệnh lý kịp thời cho công nhân. Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho công nhân có chất bổ sung Vitamin A, B, D... cũng sẽ giảm nguy cơ căng thẳng nghề nghiệp ở NLĐ...

Cải thiện chế độ dinh dưỡng trong bữa ăn ca của NLĐ cũng là một cách giảm căng thẳng. Ảnh: Laodongcongdoan.vn

Công đoàn tham gia giảm căng thẳng tại nơi làm việc Ngày 26/4, tại Hà Nội, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu căng thẳng tại nơi ...

Căng thẳng tại nơi làm việc - thực trạng và giải pháp phòng ngừa Có nhiều nguyên nhân dẫn đến căng thẳng tại nơi làm việc (stress) như áp lực công việc, môi trường làm việc, kĩ năng làm ...

Vai trò của công đoàn trong giảm nguy cơ căng thẳng của NLĐ tại nơi làm việc Theo đồng chí Uông Quang Huy - Phó Chủ tịch Công đoàn Điện lực Việt Nam, có 4 nhóm giải pháp Công đoàn có thể ...