Vì vậy, kể lại và rút kinh nghiệm từ một vụ TNLĐ cụ thể, như vụ TNLĐ xảy ra tại công trình xây dựng nhà xưởng sản xuất thuộc Công ty AV Healthcare, KCN Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai hồi tháng 5/2020.

Hiện trường sự cố sập tường khiến 10 người chết, 15 người bị thương xảy ra tháng 5/2020. Ảnh: A Lộc.

Vụ tai nạn thảm khốc

Tóm tắt vụ TNLĐ như sau: Lúc 14h 15 phút, ngày 14/05/2020, tại công trình xây dựng nhà xưởng sản xuất thuộc Công ty CP AV Healthcare (100% vốn Hàn Quốc) tại lô 18, đường số 8, KCN Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai, khi các công nhân đang tiến hành tô bức tường cao 8 mét, dài 109 mét thì bất ngờ bức tường đổ sập xuống vùi lấp hàng chục công nhân đang làm việc. vụ TNLĐ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng làm 10 người chết và 15 người bị thương.

Theo kết luận của cơ quan chức năng, công ty TNHH Hà Hải Nga do ông Hà Huy Hải làm giám đốc là đơn vị thi công công trình nhà máy Công ty CP AV Healthcare. Trong quá trình thực hiện, do chủ đầu tư là Công ty CP AV Healthcare không có năng lực giám sát nên đã thỏa thuận với đơn vị thi công là Công ty TNHH Hà Hải Nga thuê đơn vị giám sát độc lập.

Tuy nhiên, mặc dù chưa ký hợp đồng giám sát vì cho rằng giá thành cao, ông Hà Huy Hải đã không báo lại cho chủ đầu tư biết mà vẫn tiến hành tổ chức thi công. Quá trình thi công, ông Hải tổ chức thi công không đúng với sơ đồ làm việc của kết cấu theo hồ sơ thiết kế, không bố trí Chỉ huy trưởng công trình, NLĐ không được ký kết hợp đồng lao động...

Ngày 30/12/2021, Tòa án Nhân dân tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa xét xử sơ thẩm hình sự và tuyên phạt bị cáo Hà Huy Hải 8 năm tù về tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, đồng thời buộc bị cáo bồi thường hơn 1,1 tỷ đồng cho Công ty CP AV Healthcare; cấp dưỡng nuôi con các nạn nhân cho đến khi đủ 18 tuổi...

Vấn đề pháp lý đặt ra

Có thể thấy, trước, trong quá trình tiến hành tổ chức thi công xây dựng công trình, nếu có sự giám sát, tư vấn của đơn vị giám sát độc lập thì có thể ngăn chặn được vụ TNLĐ thảm khốc này. Hành vi tổ chức thi công không đúng với sơ đồ làm việc của kết cấu theo hồ sơ thiết kế có thể bị phát hiện và ngăn chặn kịp thời.

Đoàn công tác của Bộ Xây dựng, Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội cùng lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đến hiện trường vụ sập tường làm 10 người chết - Vụ việc có dấu hiệu vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Ảnh: Lệ Tuyết

Bởi lẽ, trong hoạt động tổ chức thi công và xây dựng, vai trò của đơn vị tư vấn giám sát, nhất là các đơn vị giám sát độc lập là vô cùng quan trọng. Đơn vị tư vấn giám sát sẽ theo dõi, giám sát thường xuyên công tác thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị của nhà thầu theo đúng thiết kế được duyệt; kiểm tra tiến độ, biện pháp thi công của nhà thầu và các biện pháp bảo đảm an toàn; kiểm tra chất lượng, xuất xứ, chủng loại các vật tư thiết bị đưa vào sử dụng đúng với các điều kiện cam kết; phối hợp các bên để giải quyết các vướng mắc trong quá trình thi công; lập báo cáo sự cố và các công việc không đạt chất lượng, phối hợp đưa ra biện pháp xử lý...

Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức thi công, việc Công ty TNHH Hà Hải Nga không bổ nhiệm hay bố trí chức danh Chỉ huy trưởng công trình hay Ban điều hành công trình cũng là một thiếu sót nghiêm trọng; bởi đây là một quy định có tính chất pháp lý bắt buộc đối với nhà thầu, đơn vị thi công.

Nhiệm vụ và quyền hạn của Chỉ huy trưởng công trình là người thừa hành nhiệm vụ của Giám đốc (Tổng giám đốc), chủ doanh nghiệp trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc tổ chức thi công xây dựng công trình tại hiện trường. Chỉ huy trưởng công trình phải lập và kiểm tra kế hoạch thi công công trình theo đúng thiết kế, phương án thi công đã được phê duyệt, đảm bảo chất lượng vật tư, an toàn lao động tại công trình; kiểm tra, nghiệm thu nội bộ công việc, bộ phận, hạng mục công trình, phân công và giao nhiệm vụ hàng ngày cho kỹ thuật, tổ trưởng; tổ chức kiểm tra việc đăng ký, kiểm định và đưa vào khai thác, sử dụng các loại máy, thiết bị, vật tư, các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ; tổ chức huấn luyện định kỳ về an toàn lao động cho công nhân, NLĐ; lập bản vẽ hoàn công bộ phận công trình, hạng mục công trình và công trình xây dựng hoàn thành…

Kinh nghiệm đúc rút từ các chuyên gia

Ông Đỗ Hoàng, kỹ sư xây dựng cầu đường, phụ trách mảng thiết kế thi công Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả cho biết, theo quy định của pháp luật hiện hành, các công trình hay dự án điều phải có tư vấn giám sát.

Các công trình dự án công do nhà nước làm chủ đầu tư thì bắt buộc phải có tư vấn giám sát độc lập để giám sát đơn vị thi công. Tư vấn giám sát không chỉ có chức năng giám sát đơn vị thi công mà còn có nhiệm vụ phải hướng dẫn đơn vị thi công thực hiện đúng theo hồ sơ thiết kế đã lập, hoặc có ý kiến thay đổi thiết kế khi cần thiết.

“Thực trạng hiện nay xuất hiện nhiều đơn vị thi công vì doanh thu, lợi nhuận, họ thường làm ăn gian dối mà không xem trọng đến chất lượng công trình, dẫn đến có khả năng gây mất an toàn, thậm chí chết người trong quá trình khai thác, vận hành công trình sau này. Vì vậy cần thiết phải có đơn vị tư vấn giám sát độc lập để giám sát chặt chẽ hơn”, ông Đỗ Hoàng nói.

Ông Đặng Quang Thời, Phó Trưởng phòng Quản lý Dự án Thiết kế thi công, Công ty VGSI (GS E&C) Hàn Quốc thì nêu quan điểm, nếu trong quá trình tổ chức thi công xây dựng công trình mà không có đơn vị giám sát độc lập thì sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý sau:

1. Sai sót trong thi công không được phát hiện kịp thời. Khi đơn vị thi công tự kiểm tra, họ dễ dàng bỏ qua hoặc che giấu các sai sót để tiết kiệm chi phí hoặc đẩy nhanh tiến độ. Sai lệch thiết kế có thể dẫn đến việc công trình không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, ảnh hưởng đến độ bền và an toàn lâu dài.

2. Vi phạm an toàn lao động: Các quy định về an toàn lao động có thể không được tuân thủ đầy đủ nếu thiếu người giám sát độc lập. Điều này làm tăng nguy cơ xảy ra TNLĐ nghiêm trọng.

3. Chất lượng công trình không đảm bảo: Vật liệu xây dựng kém chất lượng hoặc không đúng quy cách dễ bị đưa vào sử dụng, làm giảm tuổi thọ và độ an toàn của công trình. Các sai sót trong kết cấu hoặc thi công kém chất lượng có thể gây hậu quả ngay tức thì hoặc khó khắc phục về sau (công trình đổ sập, gây tai nạn lao động...).

4. Khó khăn trong nghiệm thu và bàn giao: Nếu các lỗi không được phát hiện sớm, đến giai đoạn nghiệm thu, việc sửa chữa sẽ tốn kém hơn nhiều cả về thời gian lẫn chi phí. Có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý giữa các bên tham gia dự án...

“Do vậy, vai trò của đơn vị giám sát độc lập là không thể thay thế. Một đơn vị giám sát độc lập đóng vai trò như “người bảo vệ” lợi ích chung, đảm bảo tính minh bạch, công khai, công bằng và tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành. Không chỉ giúp phát hiện vấn đề mà họ còn hỗ trợ giải quyết, đưa ra các giải pháp tối ưu để tránh sai sót tái diễn hoặc nguy cơ TNLĐ có thể xảy ra. Vì thế, việc thuê đơn vị giám sát độc lập là khoản đầu tư cần thiết, giúp đảm bảo công trình đạt chất lượng cao, an toàn và không có rủi ro lớn về lâu dài”, ông Đặng Quang Thời khẳng định.

Nhiều điểm mới trong Chương trình đánh giá, công bố các doanh nghiệp bền vững tại Việt Nam (CSI) năm 2024 Điểm mới đáng chú ý trong Chương trình CSI 2024 là chia hệ thống đánh giá doanh nghiệp theo 3 lĩnh vực: sản xuất, thương ...

Sau khi thi tiếng Hàn và kiểm tra tay nghề Chương trình EPS, người lao động lưu ý gì? Từ ngày 5/3 đến ngày 6/8/2024, Trung tâm Lao động ngoài nước (COLAB) đã phối hợp với Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn ...

Ông Nguyễn Đăng Trình được bổ nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc PVOIL Ông Nguyễn Đăng Trình giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy PVOIL nhiệm kỳ 2020-2025, Tổng Giám đốc, Người đại diện theo pháp luật của ...