Cháy chợ - hiểm họa khó lường

Những vụ cháy chợ xảy ra trên khắp thế giới đã trở thành bài học đau lòng. Ngày 4/1/2025, một vụ cháy lớn tại chợ Liguang, Trung Quốc, đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 8 người và làm 15 người bị thương.

Tại Việt Nam, cháy chợ không phải chuyện hiếm. Vào ngày 10/8/2024, vụ cháy tại chợ Mỹ Đức (An Giang) đã thiêu rụi 15 kiốt, thiệt hại ước tính hơn 1,2 tỷ đồng.

Trước đó, ngày 13/7/2022, cháy tại chợ Đọ Xá (Bắc Ninh) đã phá huỷ 120 gian hàng, thiệt hại lên đến 33,18 tỷ đồng.

Đám cháy tại chợ phá hủy hoàn toàn các kiot hàng hóa của tiểu thương (Ảnh: Vietnamnet)

Những con số thống kê này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Hằng năm, vẫn có không ít các vụ cháy chợ khác xảy ra, gây ra những thiệt hại không nhỏ về tài sản của các tiểu thương và người dân. Điều này không chỉ là hồi chuông cảnh báo về ý thức phòng cháy, mà còn là một lời nhắc nhở về sự cần thiết phải có những hành động cụ thể, thiết thực để đảm bảo an toàn cho các chợ trong dịp Tết Nguyên đán.

"Điểm mặt" những nguyên nhân gây cháy chợ

Vậy đâu là nguyên nhân gây ra những vụ cháy chợ thương tâm? Theo các chuyên gia phòng cháy chữa cháy, những nguyên nhân chính thường gặp bao gồm:

Hệ thống điện quá tải: Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Trong dịp Tết, nhu cầu sử dụng điện tăng cao để phục vụ cho việc chiếu sáng, bảo quản hàng hóa, làm tăng nguy cơ chập cháy. Các đường dây điện cũ kỹ, không được kiểm tra thường xuyên, đấu nối không đúng kỹ thuật, hoặc việc sử dụng nhiều thiết bị điện cùng một lúc đều làm gia tăng nguy cơ này.

Sử dụng nguồn nhiệt không an toàn: Nhiều tiểu thương vẫn có thói quen nấu ăn, đun nước trực tiếp tại quầy bằng bếp than, bếp gas hoặc bếp điện. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất lớn nếu không được giám sát cẩn thận. Thói quen hút thuốc lá và vứt tàn thuốc bừa bãi cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến hỏa hoạn.

Hàng hóa dễ cháy, bố trí lộn xộn: Chợ là nơi tập trung rất nhiều loại hàng hóa dễ cháy như vải vóc, giấy, nhựa, hóa chất… Việc sắp xếp hàng hóa không khoa học, chất đống hoặc che chắn lối đi sẽ làm tăng tốc độ lan truyền của đám cháy và gây khó khăn cho công tác cứu hộ.

Cơ sở vật chất phòng cháy chữa cháy còn thiếu thốn: Nhiều chợ chưa được trang bị đầy đủ các phương tiện phòng cháy chữa cháy như bình chữa cháy, vòi nước, hệ thống báo cháy tự động. Thậm chí, nếu có thì các thiết bị này cũng không được kiểm tra, bảo trì thường xuyên, dẫn đến tình trạng hư hỏng, không hoạt động hiệu quả.

Ý thức phòng cháy chữa cháy còn hạn chế: Nhiều tiểu thương chưa thực sự coi trọng công tác phòng cháy chữa cháy, chưa tuân thủ các quy định an toàn, sử dụng nguồn nhiệt bất cẩn, không có kỹ năng ứng phó khi có sự cố xảy ra. Bên cạnh đó, công tác quản lý của ban quản lý chợ còn lỏng lẻo, chưa thực hiện kiểm tra định kỳ và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Các yếu tố khác: Ngoài các nguyên nhân trên, cháy chợ còn có thể xuất phát từ việc kinh doanh hóa chất không được kiểm soát, hoặc do hành vi phá hoại, sơ ý của con người.

Phương tiện chữa cháy đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn phòng cháy. Ảnh: Đình Trung

Giải pháp phòng cháy chợ: Cần sự chung tay của cả cộng đồng

Để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy cho các chợ trong dịp Tết, cần phải có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt từ nhiều phía:

Nâng cao ý thức phòng cháy cho tiểu thương và người dân: Tổ chức các buổi tập huấn về PCCC, cung cấp kiến thức về phòng cháy, kỹ năng sử dụng các thiết bị chữa cháy, cách xử lý khi có sự cố xảy ra.

Trong buổi tuyên truyền tại Chợ đầu mối Thanh Hoá, Thượng úy Bùi Văn Khoa (Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Thanh Hoá) nhấn mạnh: “Để đảm bảo an toàn về điện, người dân phải tuyệt đối không đấu nối tùy tiện và tắt toàn bộ thiết bị điện khi khỏi chợ.”

Khi có cháy, theo ông: “Cần hô hoán, di chuyển đến nơi an toàn, và sử dụng bình chữa cháy dập tắt ngọn lửa nhỏ trước khi lan rộng.”

Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện định kỳ: Thay thế các thiết bị điện cũ, không đảm bảo chất lượng. Đảm bảo hệ thống điện được lắp đặt và vận hành đúng tiêu chuẩn.

Trang bị đầy đủ các phương tiện PCCC: Đảm bảo các chợ có đủ bình chữa cháy, vòi nước, hệ thống báo cháy tự động. Các thiết bị này cần được kiểm tra, bảo trì thường xuyên để đảm bảo hoạt động hiệu quả.

Sắp xếp hàng hóa khoa học, gọn gàng: Không để hàng hóa chắn lối đi, không tích trữ quá nhiều hàng hóa dễ cháy.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát: Ban quản lý chợ và các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về PCCC.

Cải thiện cơ sở hạ tầng: Thiết kế chợ theo đúng tiêu chuẩn an toàn PCCC, đảm bảo có đủ lối thoát hiểm rộng rãi, thông thoáng, có hệ thống chiếu sáng khẩn cấp.

Phối hợp diễn tập PCCC: Tổ chức diễn tập PCCC định kỳ để nâng cao khả năng ứng phó của lực lượng tại chỗ và người dân khi có sự cố xảy ra.

Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy tuyên truyền cho người dân. Ảnh: Đình Trung

An toàn phòng cháy chữa cháy không chỉ là trách nhiệm của riêng ai, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Mỗi người dân, mỗi tiểu thương cần phải nâng cao ý thức, chủ động phòng ngừa, trang bị kiến thức để bảo vệ chính mình và những người xung quanh. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể đón một cái Tết an lành, vui vẻ và hạnh phúc.

Mỗi nhân viên là một chiến sĩ phòng cháy chữa cháy Ngày 30/7/2024, một vụ hỏa hoạn nguy hiểm đã bất ngờ xảy ra tại Petrolimex - Cửa hàng 02 trên đường Lý Tự Trọng, TP. ...

Những khuyến cáo quan trọng phòng ngừa nguy cơ cháy nổ dịp Tết Dịp Tết là thời điểm cần đặc biệt lưu ý đến công tác phòng cháy chữa cháy để bảo vệ an toàn cho gia đình ...

Đề xuất mức phạt 100 triệu với lỗi vi phạm về an toàn phòng cháy chữa cháy Bộ Công an đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng ...