California đối mặt cháy rừng thảm khốc

Trong tuần qua, bang California, Mỹ, đã trải qua những vụ cháy rừng nghiêm trọng, đặc biệt tại khu vực Los Angeles. Với những thảm họa thiên nhiên này, người dân có nguy cơ phải đối mặt với những tác động lâu dài về sức khỏe, tâm lý.

Các vụ cháy rừng bùng phát ở California trở thành một trong những thảm họa thiên nhiên tàn khốc nhất trong lịch sử khu vực này. Đến nay, ước tính có 24 người tử vong, 16 người mất tích. Các đội cứu hộ vẫn tiếp tục nỗ lực tìm kiếm nạn nhân tại các khu phố bị tàn phá nặng nề.

Tính đến ngày 13/1, tổng diện tích bị thiêu rụi trong thảm họa cháy rừng tại California, đặc biệt là khu vực Los Angeles, đã đạt khoảng 13.750 hecta (tương đương khoảng 34.000 mẫu Anh). Hai đám cháy lớn nhất tại Palisades và Eaton chỉ mới được kiểm soát lần lượt 11% và 15%.

Biển lửa bao trùm California. Ảnh: AP

Thảm họa này không chỉ gây ra thiệt hại về người mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng và đời sống của người dân. Hơn 180.000 người dân đã được lệnh di tản khỏi các khu vực bị ảnh hưởng. Nhiều trường học đã phải đóng cửa do hỏa hoạn, ảnh hưởng đến việc học tập của hơn 600.000 học sinh trong khu vực.

Ước tính thiệt hại kinh tế từ các vụ cháy rừng này có thể lên tới từ 135-150 tỷ USD, khiến chúng có khả năng trở thành các vụ cháy rừng tốn kém nhất trong lịch sử Mỹ.

Các vụ cháy rừng ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của những người sống ở khu vực xung quanh, chủ yếu thông qua việc tiếp xúc với khói và các sự cố liên quan trực tiếp đến cháy. Các tác động đến sức khỏe có thể là ngay lập tức và lâu dài, ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần.

Nguy cơ ngạt khói trong các vụ cháy

Ngạt khói là nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong trong nhiều trường hợp hỏa hoạn. Khi hít phải khói, con người sẽ bị thiếu oxy, dẫn đến thở nhanh, gấp, lâu dần yếu đi. Cùng đó, một lượng lớn oxide carbon sinh ra từ những vật liệu cháy xâm nhập và tạo áp lực lớn trong đường hô hấp, gây bỏng đường hô hấp. Nặng hơn, ngạt khói có thể gây co giật, bất tỉnh.

Theo tác dụng hóa sinh trong cơ thể, khi đi vào trong cơ thể, khí CO cạnh tranh với oxy để kết hợp với hemoglobin trong máu tạo thành cacboxy hemoglobin (HbCO). Chất này sinh ra ngăn chặn khả năng giải phóng oxy trong tế bào, làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, dẫn đến tình trạng thiếu oxy.

Các loại khí độc sinh ra trong đám cháy như carbon monoxide (CO), hydro cyanide (HCN) làm nạn nhân bị ngạt, hít phải lượng lớn có thể bị ngộ độc dẫn đến tử vong.

Một người bị kẹt trong khu vực đang cháy sẽ gặp các triệu chứng ngạt khói gần như ngay lập tức, phổ biến nhất trong số đó là ho, khó thở, khàn tiếng, đau đầu, đau bụng, nôn, buồn ngủ, lú lẫn... do không nhận đủ oxy. Ở giai đoạn này, nạn nhân có thể mất ý thức hoặc ngưng thở hoàn toàn.

Cách nhận biết người bị ngạt khói: Triệu chứng tổn thương bị ngạt khí là khó thở, mất định hướng, mất tri giác, bị bỏng, cháy da, lông, tóc… nặng thì bỏng đường thở, rối loạn các chức năng do nhiễm độc khí. Nếu nhẹ, nạn nhân thường có biểu hiện thở dốc, buồn nôn, đau đầu.

Ở mức độ trung bình, nạn nhân cảm thấy đau đầu dữ dội, chóng mặt, rối loạn thần kinh, buồn nôn, ngất xỉu. - Nặng sẽ bị ngất, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, trụy mạch và tử vong.

Để hạn chế nguy cơ bị ngạt khói khi gặp hỏa hoạn, cần xác định hướng gió để chọn góc lánh nạn hợp lý, làm giảm sự ảnh hưởng từ ngọn lửa như sức nóng, khói thổi...

Bên cạnh đó, trước khi tìm lối thoát ra ngoài phải làm ướt mình, lấy khăn ướt che kín, miệng, mũi. Lúc này, tấm vải sẽ trở thành mặt nạ phòng độc, giúp lọc khí và thở dễ dàng hơn. Khi di chuyển cần cúi thấp người xuống sàn vì khói thường nhẹ hơn không khí nên thường bốc lên cao. Vì vậy phía dưới sát sàn thường có một lượng oxy đủ để thở và tránh được việc ngạt khói. Ngoài ra, không la to vì sẽ bị ngạt khói ngay.

Tác động lâu dài của cháy rừng đến sức khỏe và các biện pháp bảo vệ

Khi xảy ra cháy rừng, ngoài nguy cơ bị ngạt khói ngay lập tức, người dân còn phải đối mặt với những tác động lâu dài đến sức khỏe.

Các vấn đề về hô hấp: Khói cháy rừng chứa các hạt bụi mịn (PM2.5) có thể xâm nhập sâu vào phổi, làm trầm trọng thêm các tình trạng hô hấp hiện có như hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Các triệu chứng bao gồm ho, khó thở và kích ứng cổ họng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với khói cháy rừng có liên quan đến việc tăng số ca nhập viện do các vấn đề về hô hấp.

Tác động đến tim mạch: Hít phải khói cũng có thể làm sức khỏe tim mạch xấu đi, dẫn đến tăng tỷ lệ đau tim và đột quỵ. Những người có tiền sử bệnh tim đặc biệt dễ bị tổn thương.

Hậu quả về sức khỏe tâm thần: Tác động về mặt tâm lý của cháy rừng có thể rất sâu sắc, với tỷ lệ lo lắng, trầm cảm và rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) tăng cao được báo cáo trong số những người bị ảnh hưởng. Căng thẳng do phải sơ tán và mất mát tài sản cũng gây ra những thách thức về sức khỏe tâm thần này.

Rủi ro sức khỏe chung: Ngoài các vấn đề về hô hấp và tim mạch, khói bụi từ cháy rừng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe khác, bao gồm kích ứng mắt, đau đầu và mệt mỏi. Những nhóm dân số dễ bị tổn thương - như trẻ em, người già và những người có bệnh lý nền - có nguy cơ cao hơn bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Do đó, việc bảo vệ sức khỏe trong và sau các sự kiện cháy rừng là vô cùng quan trọng. Để giảm thiểu các rủi ro sức khỏe liên quan đến cháy rừng, các chuyên gia y tế khuyến nghị một số biện pháp sau:

Ở trong nhà: Sau khi xảy ra cháy, trong thời gian khói bụi dày đặc, người dân nên ở trong nhà, đóng cửa sổ và cửa ra vào để giảm thiểu tiếp xúc với khói bụi, các chất ô nhiễm không khí ngoài trời, giúp ngăn ngừa các triệu chứng hô hấp trầm trọng hơn. Hạn chế các hoạt động ngoài trời và tránh tập thể dục khi chất lượng không khí kém.

Sử dụng máy lọc không khí: Nếu có, máy lọc không khí HEPA (High Efficiency Particulate Air -bộ lọc khí đặc biệt có khả năng loại bỏ hầu hết các hạt bụi, phấn hoa, vi khuẩn và virus có kích thước từ 0,3 micromet trở lên) có thể giúp giảm ô nhiễm không khí trong nhà bằng cách lọc các hạt mịn ra khỏi không khí.

Đeo khẩu trang phù hợp: Khi không thể tránh khỏi việc ra ngoài, đeo khẩu trang P2 hoặc N95 có thể bảo vệ một phần không hít phải các hạt có hại. Khẩu trang vải đơn giản không có hiệu quả chống lại các hạt khói.

Tránh các hoạt động tạo khói: Không đốt nến, nhang, hoặc thực hiện các hoạt động nấu nướng tạo khói trong nhà.

Duy trì chế độ ăn uống cân bằng để hỗ trợ sức khỏe tổng thể trong thời điểm căng thẳng này.

Theo dõi tình trang sức khỏe: Cảnh giác với các triệu chứng như ho, kích ứng cổ họng hoặc khó thở, nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu các triệu chứng vẫn tiếp diễn hoặc trở nên trầm trọng hơn.

Thủ tướng yêu cầu hướng dẫn người dân sử dụng thiết bị điện an toàn Liên quan đến vụ ngạt khí xảy ra tại tỉnh Bình Dương, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện 666/CĐ-TTg, yêu cầu các cơ ...

Cách phòng tránh bị ngạt khí khi gặp hỏa hoạn Trong thời gian qua, hàng loạt vụ hỏa hoạn xảy ra để lại hậu quả thương tâm. Trang bị cho bản thân những kỹ năng ...

Thoát hiểm khi có cháy: Đừng đi thẳng, hãy khom lưng Để thoát khỏi đám cháy một cách an toàn nhất, tuyệt đối không di chuyển trong tư thế đứng vì sẽ hít phải khí độc ...