Du lịch làng nghề: hướng đi mới trong phát triển kinh tế địa phương

Du lịch làng nghề là mô hình kinh tế mới phát huy tối đa được các giá trị văn hóa. Ảnh: baotintuc.vn

Làng nghề tự hào mang những nét độc đáo riêng

Theo thống kê của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cả nước hiện có khoảng hơn 5.400 làng nghề, trong đó có khoảng gần 2.000 làng nghề truyền thống, với 115 nghề truyền thống đã được công nhận. Thực tế cho thấy, kinh tế làng nghề đã góp phần thay đổi diện mạo nhiều làng quê Việt Nam, đồng thời đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước. Bên cạnh đó, làng nghề được đánh giá như một tài nguyên du lịch nhân văn có ý nghĩa bởi những cảnh quan hấp dẫn, văn hoá đặc sắc. Du lịch làng nghề đang là hướng đi đầy triển vọng của du lịch Việt Nam nói chung và các địa phương nói riêng.

Những làng nghề truyền thống có quá trình phát triển lâu đời thường mang những nét rất riêng và đặc trưng. Có thể kể đến những làng nghề có “tuổi đời” lâu năm như: Gốm Bát Tràng, Lụa Vạn Phúc hay Làng tranh dân gian Đông Hồ,… Tất cả đều mang những nét bình dị đặc trưng. Cuộc sống hiện đại bon chen và hối hả khiến mọi du khách có xu hướng tìm về những nơi bình yên để thư giãn và tìm hiểu, khám phá.

Làng lụa Vạn Phúc – một trong những làng nghề có tuổi đời lâu năm nhất Hà Nội. Ảnh: langngheviet.com

Kết hợp với du lịch phát triển kinh tế địa phương

Nổi bật ở mô hình này chính là du khách cùng hòa vào cuộc sống của người dân địa phương, cùng ăn, cùng ở, cùng làm. Chính vì vậy, nhu cầu về dịch vụ lưu trú, ăn uống, mua sắm cũng tăng theo. Chính những điều này tạo cơ hội bán hàng tại chỗ, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân qua dịch vụ du lịch, góp phần tăng nguồn thu cho người dân, tăng ngân sách cho địa phương và xã hội.

Rõ ràng, bên cạnh những lợi ích về kinh tế - xã hội, thì quan trọng hơn, du lịch làng nghề còn có nhiều đóng góp cho công cuộc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc trong thời kỳ hội nhập. Hiện nay có 2 mô hình làng nghề du lịch đang được đầu tư phát triển. Một là, phát huy làng nghề truyền thống trên cơ sở vốn có tồn tại từ xa xưa của địa phương. Hai là, các doanh nghiệp đầu tư xây dựng khu du lịch rồi đưa mô hình làng nghề vào đó phục dựng không gian truyền thống để khai thác các giá trị sản phẩm văn hóa.

Du khách hào hứng tham gia các hoạt động sản xuất ở làng nghề. Ảnh: vietnambiz.vn

Lựa chọn mô hình du lịch làng nghề nào để phát triển kinh tế cần được địa phương và doanh nghiệp nghiên cứu kỹ. Để mô hình này phát triển bền vững và được nhân rộng, cần sự hỗ trợ, đồng lòng trong chính sách và chiến lược của cả chính quyền, doanh nghiệp và người dân, lao động tại địa phương. Người dân cần được giáo dục ý thức, nâng cao nhận thức đúng và đủ về du lịch cộng đồng; hiểu về du lịch cộng đồng là giải pháp tạo ra công ăn việc làm, bảo đảm sinh kế, nâng cao thu nhập, ...; từ đó, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa làng nghề của địa phương.