Chỉ số AQI và tác động đến sức khỏe

Chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người được đánh giá bằng chỉ số chất lượng không khí (viết tắt là AQI). Chất lượng không khí tốt (màu xanh) là khi khoảng giá trị AQI nằm từ 0 – 50. Màu vàng tương ứng với chất lượng không khí trung bình và chỉ số AQI rơi vào khoảng từ 51-100.

Chỉ số AQI từ 101-150 là chất lượng không khí kém tương ứng với màu da cam. Ở chỉ số này những người nhạy cảm như người già, trẻ em, người mắc các bệnh hô hấp, tim mạch… dễ gặp phải các vấn đề về sức khỏe, còn với người bình thường thì ít bị ảnh hưởng.

Màu đỏ tương ứng với chất lượng không khí xấu, chỉ số AQI từ 151-200. Ở môi trường không khí này những người bình thường bắt đầu có các ảnh hưởng tới sức khỏe, nhóm người nhạy cảm có thể gặp những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Không khí ô nhiễm nghiêm trọng tại thời điểm người dân bắt đầu đi làm. Ảnh minh họa.

Khi chỉ số AQI trong khoảng từ 201-300, chất lượng không khí rất xấu tương ứng với màu tím. Với màu sắc cảnh báo tím mọi người bị ảnh hưởng tới sức khỏe nghiêm trọng hơn. Cuối cùng là màu sắc cảnh báo nâu, chất lượng không khí nguy hại khi chỉ số AQI trong khoảng từ 301-500. Ở mức độ cảnh báo nguy hại, toàn bộ dân số bị ảnh hưởng tới sức khỏe tới mức nghiêm trọng.

Những ngày qua, do điều kiện thời tiết không thuận lợi cộng với nguồn phát thải lớn nên tình trạng ô nhiễm không khí xảy ra ngày càng nghiêm trọng ở miền Bắc. Các tỉnh Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Giang chỉ số AQI luôn ở mức cao, theo ghi nhận trên hệ thống theo dõi chất lượng không khí của Bộ Tài nguyên và Môi trường (VN air). Các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam chỉ số cảnh báo cũng ở mức tím. Điều này cho thấy ô nhiễm không khí đã lan rộng và trở thành một vấn đề cấp bách.

Hậu quả khôn lường đối với sức khỏe

Ô nhiễm không khí không chỉ gây khó chịu mà còn là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:

Các bệnh về hô hấp: Viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), và thậm chí ung thư phổi.

Các bệnh về tim mạch: Tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Suy giảm trí nhớ, mất ngủ, rối loạn tâm thần.

Suy giảm miễn dịch: Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng.

Ảnh hưởng đến thai kỳ và trẻ em: Nguy cơ sinh non, trẻ bị dị tật bẩm sinh, chậm phát triển.

Trước tình hình ô nhiễm không khí nghiêm trọng, Bộ Y tế đã đưa ra những khuyến cáo khẩn cấp.

Đối với người bình thường, cần tránh các hoạt động ngoài trời trong thời gian dài hoặc tham gia các hoạt động vận động cần gắng sức;

Khuyến khích thực hiện các hoạt động trong nhà;

Tránh hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí cao. Nếu phải hoạt động tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao nên sử dụng các loại khẩu trang có thể ngăn ngừa bụi mịn (là bụi có đường kính khí động học ≤ 2,5 μm).

Khi tham gia giao thông, người dân nên tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng xe máy, xe đạp để giảm tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm. Hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng. Vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Bộ Y tế khuyến khích người dân thực hiện các hoạt động trong nhà khi chất lượng không khí ở mức tím. Ảnh minh họa.

Còn đối với những người nhạy cảm, Bộ Y tế khuyến cáo các trường hợp này nên tránh tất cả các hoạt động ngoài trời, chuyển sang các hoạt động trong nhà hoặc chuyển sang ngày khác khi chỉ số chất lượng không khí tốt hơn. Hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.

Trong trường hợp bắt buộc phải ra khỏi nhà cần hạn chế tối đa thời gian thực hiện các hoạt động ngoài trời và sử dụng các loại khẩu trang có thể ngăn ngừa bụi mịn. Vệ sinh mũi, súc họng sáng - tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Bên cạnh đó, người nhạy cảm cũng cần theo dõi sức khoẻ, nếu xuất hiện các triệu chứng cấp tính như khó thở, ho, sốt cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Lưu ý đặc biệt cho trẻ em

Trẻ em là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với ô nhiễm không khí. Bác sĩ Nguyễn Trọng Bảo, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, chia sẻ cách để đảm bảo sức khỏe cho trẻ: “Cần giữ ấm cho trẻ, vệ sinh cá nhân sạch sẽ trong khi tắm đảm bảo nước ấm và kín gió. Khi ra ngoài đường, đến nơi công cộng đông người, bố mẹ nên đeo khẩu trang cho trẻ tránh bụi bặm, giảm thiểu việc viêm nhiễm”.

Đồng thời theo bác sĩ Bảo, bố mẹ thường xuyên theo dõi, kịp thời đưa trẻ đến các cơ sở y tế khi có những dấu hiệu viêm nhiễm đường hô hấp. Định kỳ thăm khám sức khỏe để đánh giá sức khỏe toàn diện của trẻ. Khi trẻ có những dấu hiệu viêm nhiễm rồi ta sử dựng nước súc miệng kháng khuẩn.

Bác sĩ Bảo cũng lưu ý để dùng được nước súc miệng thì trẻ phải đủ lớn để hợp tác cùng bố mẹ tránh trường hợp nguy hiểm khi nuốt phải. Khi trời trở lạnh khô hanh kể cả ở trong nhà cũng rất dễ bị viêm, người lớn có thể dùng thêm các chế phẩm nước muối xịt mũi dạng phun sương để giữ ẩm mũi cho trẻ nó sẽ giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm, tổn thương của niêm mạc mũi. Việc vệ sinh nhà cửa sạch sẽ cũng giúp hạn chế vi khuẩn.

Voice: Chia sẻ của bác sĩ Nguyễn Trọng Bảo, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa.

Thời điểm trước Tết Nguyên đán, nhu cầu đi lại tăng cao, lượng khói bụi từ xe cộ thải ra lớn... dẫn đến chất lượng không khí ngày càng xấu đi. Bên cạnh đó, các hoạt động sản xuất tăng cường phục vụ dịp tết khiến lượng phát thải ra môi trường cao cũng là nguyên nhân tác động xấu đến môi trường không khí. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức, chủ động bảo vệ bản thân và gia đình, đồng thời chung tay góp sức để cải thiện môi trường sống.

Hà Nội ô nhiễm không khí thứ 3 thế giới: Chuyên gia khuyến cáo gì? Sáng 14/9, với chỉ số AQI trung bình là 164, Hà Nội là thành phố có mức độ ô nhiễm không khí cao thứ 3 ...

Công nhân ở nhà trọ: Nguy cơ bệnh tật vì môi trường ô nhiễm Thu nhập thấp khiến nhiều công nhân làm việc tại khu công nghiệp Thăng Long (huyện Đông Anh, Hà Nội) phải thuê trọ trong những ...

Malaysia: Không đăng kiểm ô tô cá nhân, trừ khi bán xe hay độ chế Malaysia không đăng kiểm ô tô cá nhân, trừ một số trường hợp bắt buộc được quy định cụ thể theo luật.