Tầm quan trọng của nhận thức trong xây dựng văn hóa an toàn lao động

Áp dụng VHAT trong doanh nghiệp nhằm bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người lao động và những người xung quanh. Ảnh minh họa.

Văn hóa an toàn là gì?

Theo các nhà nghiên cứu, thuật ngữ “Văn hóa an toàn” (VHAT) xuất hiện lần đầu tiên sau sự cố nổ nhà máy hạt nhân Chernobyl thuộc Liên Xô (cũ) vào năm 1988. Cho đến nay, có một số định nghĩa khác nhau về thuật ngữ này. Trong đó, hai quan niệm sau đây được xem là tiêu biểu: “VHAT” của một tổ chức là sản phẩm của các giá trị cá nhân và nhóm, thái độ, nhận thức, năng lực và các mẫu của hành vi đó xác định các cam kết, và phong cách và trình độ, quản lý sức khỏe và an toàn của tổ chức (1); Các tổ chức với một nền VHAT tích cực được đặc trưng bởi thông tin liên lạc thành lập trên sự tin tưởng lẫn nhau, bởi nhận thức chung về tầm quan trọng của an toàn và niềm tin vào hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa (2).

Như vậy, có thể nói, VHAT hiểu theo cách giản lược là việc tuân thủ các quy định pháp luật, nội quy của doanh nghiệp nhằm bảo đảm an toàn vệ sinh lao động, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, phòng chống các bệnh nghề nghiệp. Nhận thức này được hình thành từ hai phía: một là từ người sử dụng lao động, hai là từ người lao động.

Tầm quan trọng của nhận thức trong xây dựng VHAT

Người lao động tại Công ty CP Thuỷ điện Đăkrinh tích cực tập luyện để chuẩn bị cho Hội thao ATVSLĐ – PCCN lần thứ XII của PV Power. Ảnh: congthuong.vn

Nếu người sử dụng lao động thực sự quan tâm đến vấn đề này thì các nội dung cụ thể sẽ được triển khai ở doanh nghiệp, được quán triệt đến từng người lao động, dù là lao động cá thể hay lao động theo nhóm đều phải ghi nhớ và thực hành, tạo nên nề nếp trong công việc. Sự bắt buộc dần dần trở thành tự giác đối với mỗi người lao động, trở thành phản xạ có điều kiện tích cực. Điều đó giúp bảo vệ và hỗ trợ cho chính bản thân họ trong nghề nghiệp của mình, góp phần tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả trong công việc và thúc đẩy doanh nghiệp phát triển.

Về phía người lao động, nếu có nhận thức tốt về an toàn lao động, họ sẽ tiếp thu nhanh, vận dụng thành thạo các quy tắc an toàn để bảo vệ chính mình, đồng nghiệp và xây dựng môi trường làm việc ngày một an toàn và hoạt động có hiệu quả, tránh được những tổn thất không đáng có cho cá nhân và cho doanh nghiệp.

Việc vận dụng quy tắc, bộ quy tắc phục vụ an toàn lao động đến một lúc nào đó đủ độ để thay đổi về chất sẽ chuyển hóa thành VHAT, biến thành tâm thế và hành vi tự giác, không chấp nhận những thái độ và hành vi làm mất an toàn lao động. Đây không chỉ là hành động có tính chất tự thân mà còn tương tác đến đồng nghiệp, đến môi trường xung quanh một cách tích cực và phát huy hiệu quả.

VHAT một khi đã thành máu thịt, “hóa thân” thành những neuron thần kinh lý trí và cảm xúc thì chắc chắn sẽ mang lại những hiệu quả rất đáng kể, thậm chí bất ngờ trong lao động. Đó là vai trò to lớn của VHAT trong lao động.

Vì vậy, cần phải xây dựng VHAT cho doanh nghiệp và cho người lao động một cách bài bản, nghiêm túc, bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức con người. Vì khi đã thay đổi nhận thức theo chiều hướng tích cực thì con người có khả năng làm được nhiều điều, kể cả những sáng tạo vượt bậc. VHAT sẽ là chất liệu vàng, góp phần đúc nên “chìa khóa thần kỳ” để doanh nghiệp tăng trưởng. Lúc đó, theo cách nói của câu chuyện cổ tích là có thể đứng trước hang đá im lìm và kiên cố mà tự tin, dõng dạc gọi câu thần chú: “Vừng ơi, mở cửa!”.

Văn hóa an toàn tác động đến người lao động như thế nào? Văn hóa rất khó định lượng và vẫn là một khía cạnh quan trọng của công tác an toàn tại nơi làm việc. Hầu hết ...

Văn hóa doanh nghiệp được định hình bởi văn hóa của "ông chủ" Trong bài thuyết trình của mình tại chương trình Directors Talk số 5 với chủ đề Văn hóa Hội đồng quản trị - kim chỉ ...

Làm gì để xóa bỏ “văn hóa đổ lỗi” trong xử lý tai nạn lao động Những năm qua, tình hình tai nạn lao động (TNLĐ) giảm ở tất cả các chỉ số. Đây là một tín hiệu đáng mừng. Tuy ...