Tạt axit - hành vi tàn độc và cách sơ cứu khẩn cấp

Vụ tạt axít nghiêm trọng khiến 8 người thương vong

Khoảng 20h ngày 22/5, nhóm công nhân hơn 10 người ăn nhậu trước dãy nhà trọ trong hẻm 502, đường Huỳnh Tấn Phát, quận 7, TP.HCM bị tạt axit. Người tạt là Đặng Hoàng Toàn, 36 tuổi, bị bắt sáng 23/5…

Toàn khai do “bị nhiều người khiêu khích” nên đã cãi vã nhau, Toàn bỏ về phòng trọ trước và lên gác nằm ngủ. Tuy nhiên, Toàn vẫn nghe những người nhậu nói xấu mình nên bực tức lấy can axit, loại dùng tẩy sơn để trong nhà vệ sinh mang ra tạt lên 8 người bạn đang ngồi nhậu.

Hậu quả: Ông L. (30 tuổi) bị bỏng nặng dẫn đến tử vong. 7 người còn lại bị thương, nhập viện điều trị.

Tới ngày 24/5, người đàn ông sinh năm 1986, quê ở Long An đã tử vong tại Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy dù được các bác sĩ nỗ lực cứu chữa. Đây là nạn nhân thứ 2 tử vong trong vụ án này.

Khu vực xảy ra vụ việc Đặng Hoàng Toàn tạt axit lên bạn nhậu. Ảnh CTV.

Axit gây bỏng sâu, rộng, tàn phá cơ thể đến mức chết hoặc sống không bằng chết

Trong các tác nhân gây bỏng thì axit là loại nguy hiểm nhất vì gây bỏng sâu, rộng. Axit hủy hoại cấu trúc các mô da, mỡ, gân, cơ, mạch máu, thần kinh, thậm chí cả xương… theo cơ chế đông vón protein, hút nước (các loại axit đều háo nước) hủy hoại các liên kết peptit và các sợi collagen. Protein đông vón này vẫn còn ngậm nhiều axit nên tiếp tục gây bỏng sâu hơn.

Axit càng mạnh, càng đậm đặc, thời gian tiếp xúc với mô càng lâu thì bỏng và hoại tử càng nặng, càng sâu, mô chết hoàn toàn không hồi phục. Bỏng axit là loại chữa trị khó khăn nhất.

Axit vào miệng, sẽ đốt cháy hai môi và khoang miệng, thực quản, phế quản. Nguy hiểm là khi vào đường thở các loại axit mạnh, đậm đặc gây bỏng thanh, khí quản, hơi axit sẽ gây ra tình trạng phù nề đường hô hấp trên, làm khó thở, nặng có thể tử vong do nghẹt thở. Nếu hít vào phổi lượng lớn hơi axit mạnh sẽ gây phù phổi cấp, tử vong, lượng hơi ít hơn sẽ gây viêm phổi cấp.

Nguy hiểm nhất là axit bắn vào mắt, hủy hoại giác mạc hoặc sâu hơn đến tiền phòng (chứa thủy tinh dịch) hoặc thủy tinh thể - đều là các bộ phận trong suốt của mắt góp phần cho chức năng nhìn - làm suy giảm thị lực trầm trọng hoặc mù lòa. Có khi hủy hoại cả nhãn cầu…

Ở đầu, ngoài hủy hoại da, cơ, axit mạnh có thể phá hủy bản ngoài của xương sọ. Các bộ phận có mô sụn như tai, mũi bị axit tác động sẽ làm teo tóp, biến dạng, nặng nhất có thể bị bịt kín lỗ mũi hay điếc, làm cho thở, nghe, ăn uống, sinh hoạt vô cùng khó khăn nếu qua khỏi.

Tổn thương da qua lớp tế bào đáy (lớp sinh sản - do các tế bào da luôn sừng hóa, chết hàng ngày nên da liên tục sản sinh các tế bào mới và dần biệt hóa để thay thế) do bất kỳ nguyên nhân nào đều để lại sẹo.

Nhưng axit mạnh thường hủy hoại toàn bộ các lớp của da, đến lớp dưới da, cơ, thậm chí đến xương, nên các ca bỏng axit nếu qua khỏi được thường để lại di chứng rất nặng nề với đặc trưng là sẹo lồi lõm, nhăn nhúm, co kéo, làm mất chức năng bộ phận cơ thể (ví dụ muốn nhìn sang hai bên phải quay cả người vì mất khả năng xoay cổ) suốt đời.

Sẹo bỏng axit ảnh hưởng trầm trọng đến thẩm mỹ cơ thể, tâm lý người bị bỏng nặng nề suốt đời, đặc biệt là ở vùng đầu mặt, làm nhiều người trở thành “kinh dị”.

Theo khảo sát của Viện Bỏng Trung ương thì trong số 10% người bị bỏng qua được muốn tự sát, hầu hết là nạn nhân bỏng axit…

Cho dù phải phẫu thuật nhiều lần để tái tạo da, tốn kém rất lớn nhưng cũng chỉ cải thiện được phần nhỏ thẩm mỹ, chức năng vận động, cảm giác vùng bỏng, làm nạn nhân nhẹ bớt cảm xúc đau khổ, nặng nề, hoàn toàn không thể khôi phục nguyên trạng thẩm mỹ, vận động, cảm giác như trước bỏng.

Khi vùng bỏng tương đối phẳng việc cắt, vá da, tạo hình tương đối thuận lợi, nhưng nếu là các bộ phận như mũi, môi, mắt… sẽ rất khó khăn bởi những sẹo lồi sẽ gây ra những biến dạng thứ phát!...

Nan giải nhất là những sẹo lồi có đặc tính rất quái ác là cắt đi lại “mọc” lên, càng cắt mọc càng to, càng dài và không thể biết trước sẹo có “mọc” lại hay không? Sau lần cắt đầu nếu sẹo lại mọc là thất bại hoàn toàn!

Chưa hết, khi chữa lành bỏng nguy cơ không mọc tóc vùng bỏng ở đầu; sẹo giác mạc, viêm mống mắt (vòng cơ bao quanh đồng tử, nằm sau giác mạc, trước thủy tinh thể, được “ngâm” trong thủy tinh dịch) nếu axit bắn vào mắt, làm suy giảm thị lực, có khi rất trầm trọng…

Vì axit tàn phá cơ thể đến mức chết hoặc sống không bằng chết, nên tạt axit là hành vi tàn độc, man rợ.

Axit gây bỏng sâu, rộng, tàn phá cơ thể đến mức chết hoặc sống không bằng chết. Ảnh minh họa.

Sơ cứu khi bỏng axit

Axit dùng rộng rãi trong công nghiệp, y tế và nhiều ngành nghề sản xuất khác, vì thế tai nạn lao động do axit là không thể tránh khỏi. Khi bị bỏng axit (hoặc kiềm) có thời gian “vàng” sơ cứu giống như cấp cứu đột quỵ não.

Lập tức ngâm, rửa vết bỏng bằng nước sạch, lạnh nhiều lần để làm trôi axit dính trên da. Làm càng sớm càng tốt, chần chừ axit tiếp tục tác hại. Dùng nước ao hồ, sông nếu không có nước sạch…

Bỏng ở mặt, thì ngâm mặt trong nước với mắt nhắm chặt. Bỏng ở mắt thì úp mặt vào nước, mở mắt và chớp nhiều lần để làm trôi axit. Có thể trung hòa axit bằng rửa nước xà phòng loãng hay nước vôi trong.

Không rửa mắt bằng cồn, dùng dung dịch xà phòng loãng nếu bỏng không nghiêm trọng. Không dùng bơ, dầu, kem đánh răng hoặc xà phòng bôi lên vết bỏng. Không dùng đá lạnh chườm vết thương vì gây bỏng kép. Cắt mà không cởi phần quần áo dính với vết bỏng nặng, sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết bỏng.

Không dùng khăn, vải có sợi tơ lau vết bỏng, vì sợi dính vào vết bỏng, gây đau đớn khi gỡ ra và tăng nguy cơ nhiễm trùng vết bỏng. Băng nhẹ vết bỏng, cho uống oresol, uống nước chè đường ấm… Đưa bệnh nhân đến BV gần nhất càng sớm càng tốt.

Các loại axit đều nguy hiểm nhưng các axit vô cơ nguy hiểm nhất với thứ tự nguy hiểm (khi cùng nồng độ) là Sulfuric, Clohydric, Nitric, Photphoric… nên khi sử dụng cần hết sức cẩn thận.

Còn nhiều lỗ hổng trong quản lý, kiểm soát mua bán axit. Ảnh minh họa.

Mất kiểm soát buôn bán axit và lỗ hổng pháp lý

Trước đây, nhiều chợ từ Bắc vào Nam từng vô tư bán axit và được bà con gọi là “chợ tử thần”. Có chợ có hơn 20 sạp hóa chất có bán các loại axit khác nhau và công tác quản lý các mặt hàng này luôn gặp phải muôn vàn khó khăn. Có chợ có đủ các axit, cả những loại mạnh như Sunfuric (H₂SO₄), Clohydric (HCL)… được bày bán công khai. Trong khi Thông tư 28/2010 của Bộ Công Thương quy định những axit này thuộc danh mục hóa phải khai báo, mua bán phải có phiếu kiểm soát.

Thật ngạc nhiên khi thấy người bán không cần hỏi mục đích sử dụng của “thượng đế”. Theo quy định phải kiểm tra mục đích mua (ví dụ để làm đồ thủ công phải trình giấy phép kinh doanh) và phải kiểm tra căn cước… Có người bán còn rỉ tai, nếu không muốn đến cửa hàng, cứ để lại địa chỉ, tên tuổi, sản phẩm sẽ được “nhà hàng” giao đến tận nơi. Lại có nhiều cửa hàng lập cả fanpage bán công khai trên các trang mạng. Giá bán cũng khá rẻ, từ dăm chục ngàn đến vài trăm nghìn đồng một lít. Mua lẻ một chai axit Clohydric 0,5 lít, giá chỉ 35.000 đồng.

Axit là nguyên nhân dẫn đến những vụ việc đau lòng. Ảnh minh họa.

Do tình trạng mất kiểm soát và giá rẻ nên axit là nguyên nhân dẫn đến những vụ việc đau lòng. Vì thế nhiều người đề nghị bổ sung vào luật quy định xử lý trách nhiệm của người sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép axit. Bởi người sản xuất, buôn bán, kinh doanh axit trái phép chính là tiếp tay cho hủng thủ. Thiết nghĩ nên xóa lỗ hổng pháp lý này…

Liên quan đến đối tượng dùng axít hãm hại người khác, hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có điều khoản nào quy định riêng về loại tội phạm này. Nhiều người đề nghị nên có riêng điều luật về tạt axit và tăng mức hình phạt so với tội Cố ý gây thương tích hiện tại để tăng răn đe với những kẻ manh tâm độc ác…

Việc xử lý hành vi tấn công người khác bằng chất axit chưa đảm bảo tính răn đe, ngăn ngừa hành vi phạm tội. Khi kẻ thủ ác bị bắt thường khởi tố với hai tội danh “Cố ý gây thương tích” và “Giết người”. Tuy nhiên, người phạm tội không có ý định tước đoạt tính mạng của nạn nhân và nạn nhân được xác định tổn thương cơ thể từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017, thì người thực hiện hành vi tạt axit có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Cố ý gây thương tích" theo quy định tại khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Nếu tỷ lệ thương tật cao hơn lên tới trên 61% thì người có hành vi phạm có thể đối diện với mức phạt tù cao nhất là 14 năm.

Bên cạnh đó, nếu người phạm tội có ý định tước đoạt tính mạng của nạn nhân, việc nạn nhân không chết là ngoài ý muốn của người vi phạm thì hành vi này có thể cấu thành tội "Giết người" theo quy định tại khoản 2 Điều 123 Bộ luật Hình sự.

Mời xem thêm video:

Hà Nội: Đặt mục tiêu kiềm chế tai nạn lao động nghiêm trọng Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2024, thành phố Hà Nội đặt ra mục tiêu giảm thiểu tai nạn lao ...

Những yêu cầu về an toàn trong bảo quản hóa chất nguy hiểm Những ảnh hưởng của hóa chất đến sức khoẻ của người lao động (NLĐ) là vấn đề được quan tâm nhiều những năm gần đây. ...

Tích trữ xăng dầu -"mang" hiểm họa cháy, nổ về nhà Lo lắng khan hiếm xăng dầu, nhiều người dân Thủ đô đã mang chai, lọ, can nhựa, thậm chí thùng phuy... đi mua xăng về ...