Đề xuất sửa đổi quy định đăng ký hiến và phòng chống mua bán mô, bộ phận cơ thể người

Hội thảo khoa học "Về đăng ký hiến và phòng, chống mua bán mô, bộ phận cơ thể người" được Bộ Y tế tổ chức sáng 6/2 tại Hà Nội nhằm góp phần hoàn thiện các chính sách quy định về đăng ký hiến và phòng chống mua bán mô, bộ phận cơ thể người.

Tham dự có, đại diện một số Vụ, Cục đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế; đại diện Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Ban Tôn giáo Chính phủ; một số bộ, ngành và đơn vị liên quan.

GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Bộ Y tế

Thực trạng khan hiếm dẫn đến mua bán bất hợp pháp

GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, cho biết nhu cầu ghép mô, bộ phận cơ thể người ở Việt Nam rất lớn. Ước tính có hàng chục ngàn người cần ghép thận, ghép tạng; hàng ngàn người cần ghép tim và các mô, bộ phận cơ thể khác. Nhu cầu đang ngày một tăng trong khi nguồn hiến lại khan hiếm. Nguồn tạng hiến từ người cho sống đang chiếm chủ yếu, với hơn 90% tổng số ca ghép tạng.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng nêu rõ, qua hơn 15 năm thi hành, nhiều quy định của Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác hiện hành đã bộc lộ những bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn, trong đó có quy định về đăng ký hiến và vấn đề phòng, chống mua bán mô, bộ phận cơ thể người. Điều này đã ảnh hưởng đến hoạt động hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người ở nước ta và việc thực hiện quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác của người dân.

Bên cạnh các hoạt động hợp pháp cũng đã phát sinh các hành vi mua, bán, môi giới mô, bộ phận cơ thể người, để lại hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Do đó, Bộ Y tế cho rằng phải hoàn thiện thể chế pháp lý và các giải pháp tổ chức thực hiện để ngăn chặn, phòng ngừa hành vi mua bán mô, bộ phận cơ thể người trong thời gian tới.

"Về phòng chống mua, bán mô, bộ phận cơ thể người, vấn đề đặt ra là bên cạnh hành vi nghiêm cấm mua bán mô, bộ phận cơ thể người, có cần thiết bổ sung hành vi nghiêm cấm người hiến và người nhận gặp nhau trong trường hợp hiến, ghép không cùng huyết thống không?", GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế đưa ra vấn đề.

Ông Thuấn cũng cho biết, nhu cầu ghép mô, bộ phận cơ thể người ở Việt Nam rất lớn. Ước tính có hàng chục ngàn người cần ghép thận, ghép tạng; hàng ngàn người cần ghép tim và các mô, bộ phận cơ thể khác. Nhu cầu đang ngày một tăng trong khi nguồn hiến lại khan hiếm. Nguồn tạng hiến từ người cho sống đang chiếm chủ yếu, với hơn 90% tổng số ca ghép tạng.

Về vấn nạn mua bán nội tạng trái phép, thượng tá Đinh Văn Trình, Phó trưởng Phòng 5, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), cho biết đã phát hiện các tội phạm mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người. Đối tượng môi giới thường tìm đến các khoa nội trú lấy thông tin bệnh nhân, làm quen tiếp cận, môi giới và lập thành đường dây mua, bán bộ phận cơ thể người. Sau đó, chúng lên mạng lập các nhóm ghép tạng, nhóm nhu cầu ghép thận... để trao đổi thông tin. Qua trinh sát, công an phát hiện có hàng trăm, thậm chí cả ngàn người trong các hội nhóm như trên. Đáng nói là người bán thận phần lớn có nhu cầu che giấu sự việc nên đối tượng dụ dỗ bán thận khó bị phát hiện.

Những kiến nghị, đề xuất về hiến tạng

Các đại biểu tham dự Hội thảo "Về đăng ký hiến và phòng, chống mua bán mô, bộ phận cơ thể người. Ảnh: Bộ Y tế

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, cần bổ sung hình thức đăng ký và cấp thẻ đăng ký hiến tặng mô tạng, tích hợp trên bằng lái xe hoặc căn cước công dân (CCCD).

Theo đó, mọi công dân khi đến tuổi trưởng thành đều được tiếp cận với việc hiến tạng. Khi người dân thi bằng lái xe hoặc làm CCCD sẽ được hỏi về việc có đồng ý hiến tạng hay không. Nếu ai đồng ý hiến tặng sẽ được tích hợp thông tin bằng hình ảnh biểu tượng hoặc chữ hiến tạng (hoặc cả hai) trên bằng lái xe hoặc CCCD.

"Điều này sẽ giúp tăng nguồn hiến tạng mô, tạng từ người chết não; hạn chế tệ nạn mua bán tạng từ người hiến sống", ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người nêu quan điểm.

Ngoài ra, để tăng nguồn hiến mô tạng từ nguồn chết não, Bộ Y tế đề xuất không giới hạn độ tuổi với người hiến chết não, mà theo di nguyện của họ và thân nhân. Tuy nhiên, với nguồn hiến tạng từ người cho sống, đại diện Bộ Y tế kiến nghị cần tăng độ tuổi người hiến sống không cùng huyết thống lên 30 tuổi thay vì 18 tuổi như quy định hiện nay.

Các chuyên gia cũng nêu một thực tế hiện nay, người hiến tạng vẫn phải tự chi trả các khoản chi phí khám sàng lọc, tư vấn, xét nghiệm, đánh giá đủ điều kiện hiến tặng mô… Điều này là bất hợp lý, nên cần bổ sung quy định về chế độ cho người hiến mô, tạng vào Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác.

Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đang tiến hành một ca ghép tạng. Ảnh: BVCC

Những điều cha mẹ cần biết để giúp con khỏe mạnh, hứng thú khi vào năm học mới Ít ngày nữa là trẻ sẽ chính thức bước vào năm học mới 2022-2023. Trẻ vào năm học mới sẽ phải tuân thủ những nề ...

5 dấu hiệu cơ thể cảnh báo không nên tắm trong mùa lạnh Thời tiết lạnh giá, khi tắm chúng ta nên hạn chế việc thay đổi thân nhiệt đột ngột, bằng cách tiếp xúc dần từng bộ ...

Lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc có thể lưu trú trong 10 năm Hàn Quốc sẽ áp dụng đặc cách có điều kiện để những lao động nước ngoài làm việc liên tục trong một thời gian dài ...