Giải quyết chế độ TNLĐ cho người bị tai nạn trước năm 1995: Hành trình dài

Tháo gỡ vướng mắc về TNLĐ, bệnh nghề nghiệp (BNN) cho người lao động trước năm 1995

Một số người lao động bị TNLĐ trước năm 1995 chưa được giải quyết chế độ do vướng mắc hồ sơ, thủ tục. Ảnh minh hoạ.

Từ năm 2012, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã làm việc với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam để bàn hướng giải quyết chế độ TNLĐ, BNN còn vướng mắc, chưa được hưởng từ việc tập hợp qua các cấp công đoàn.

Theo báo cáo của 25/63 LĐLĐ tỉnh, thành và 5/20 Công đoàn ngành, Công đoàn Tổng Công ty, hiện còn 65 trường hợp vướng mắc về TNLĐ, BNN trước năm 1995. Trong đó, 21 trường hợp NLĐ chưa được giải quyết hưởng trợ cấp TNLĐ (gồm 4 trường hợp chết do TNLĐ) và 44 trường hợp là những người đã được Tổng LĐLĐ Việt Nam giải quyết chế độ TNLĐ trước năm 1995 (trước khi bàn giao sang BHXH Việt Nam), nhưng đến thời điểm năm 2012 không được hưởng trợ cấp TNLĐ do nhiều nguyên nhân khác nhau (trong đó có 12 trường hợp đã hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng, đề nghị hưởng thêm trợ cấp TNLĐ và 30 trường hợp hồ sơ TNLĐ không đầy đủ giấy tờ).

Tổng LĐLĐ Việt Nam thấy rằng, đa số họ đều là “người thật, việc thật”, có hoàn cảnh khó khăn và việc chưa được giải quyết chế độ chủ yếu do lỗi của đơn vị sử dụng lao động. Vì vậy nếu không xem xét giải quyết thì rất thiệt thòi cho người lao động vì một số trường hợp đã được Thanh tra lao động và LĐLĐ các tỉnh tổ chức phúc tra lại TNLĐ theo tinh thần Công văn số 908/TLĐ của Tổng LĐLĐ Việt Nam.

Đối với 44 trường hợp còn lại là những trường hợp đã được Tổng LĐLĐ Việt Nam giải quyết chế độ TNLĐ nhưng hiện nay không được hưởng trợ cấp TNLĐ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Khi người lao động yêu cầu được hưởng TNLĐ, BNN thì được cơ quan chức năng trả lời do hồ sơ không đầy đủ và nhiều lý do khác (như lý do hết hạn giải quyết theo quy định, là một trong những vướng mắc về chế độ TNLĐ khi thực hiện Luật BHXH nên phải chờ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn...).

Để bảo vệ quyền lợi người lao động tham gia BHXH, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đề xuất phương án giải quyết với các bộ, ngành chức năng về những trường hợp trên như sau: Đối với 4 trường hợp bị chết do TNLĐ đã được giải quyết chế độ tử tuất theo quy định trước đây thì không xem xét lại hồ sơ hưởng TNLĐ, BNN. Đối với các trường hợp TNLĐ trước năm 1995 chưa được giám định thương tật (12 trường hợp), hoặc chưa được giải quyết trợ cấp TNLĐ (5 trường hợp) do hồ sơ còn thiếu, Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội tiếp tục cho giải quyết theo tinh thần Công văn số 843/LĐ-TBXH ngày 24/3/1996 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Đối với các trường hợp đã được Tổng Công đoàn Việt Nam (nay là Tổng LĐLĐ Việt Nam) ra quyết định trợ cấp hoặc cấp thẻ, sổ trợ cấp thương tật hoặc phiếu lĩnh trợ cấp nhưng hồ sơ không đầy đủ (44 trường hợp) thì đề nghị giải quyết theo nguyên tắc: Đã được xếp hạng thương tật, không hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì được xem xét hưởng trợ cấp TNLĐ, BNN theo hạng thương tật trước đây và được điều chỉnh hưởng theo quy định hiện hành; những đối tượng đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì xem xét làm rõ họ có được hưởng thêm trợ cấp TNLĐ, BNN hay không.

Với những trường hợp không đầy đủ hồ sơ TNLĐ, BNN thì cơ quan chức năng rà soát cho ý kiến là không tiếp tục xem xét giải quyết, hay điều tra, xác minh lại và phải trả lời bằng văn bản một cách thống nhất cho người lao động.

Hướng giải quyết này của Tổng LĐLĐ Việt Nam đã được các bộ, ngành, cơ quan liên quan tham dự cuộc họp đồng tình. Đồng thời thống nhất sẽ phối hợp rà soát, giải quyết dứt điểm trong năm 2012.

Vẫn còn trường hợp tồn đọng

Đến ngày 3/2/2015, Tổng LĐLĐ Việt Nam tiếp tục có Công văn số 145/TLĐ về việc giải quyết các trường hợp vướng mắc TNLĐ, BNN gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Nội dung Công văn nêu rõ: Căn cứ Kết luận tại Hội nghị liên ngành ngày 07/9/2012 về việc giải quyết các trường hợp vướng mắc về hồ sơ TNLĐ, BNN trước năm 1995, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1582 QĐ/TLĐ thành lập Tổ giúp việc liên ngành gồm đại diện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam và Tổng LĐLĐ Việt Nam để xem xét, thẩm định các hồ sơ vướng mắc về TNLĐ, BNN do các LĐLĐ tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương tập hợp gửi về theo Công văn số 1319/TLĐ ngày 15/8/2011 của Tổng LĐLĐ Việt Nam.

Trên cơ sở 75 hồ sơ nhận được và ý kiến thẩm định của Tổ giúp việc liên ngành, Tổng LĐLĐ Việt Nam báo cáo kết quả và đề xuất phương án giải quyết các trường hợp vướng mắc như sau:

Đối với 3 trường hợp đã được giải quyết hưởng trợ cấp TNLĐ: Tổng LĐLĐ Việt Nam thông báo về LĐLĐ tỉnh Đắk Lắk và Công đoàn Đường sắt Việt Nam biết, trả hồ sơ về cho người lao động.

Đối với 3 trường hợp đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng: Đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn trả lời cho người lao động theo quy định của pháp luật.

Đối với 3 trường hợp Tổng Công đoàn (cũ) đã chứng nhận là TNLĐ, bệnh nghề nghiệp nhưng hồ sơ không đầy đủ. Trong đó, có 12 trường hợp đang hưởng lương hưu; 10 trường hợp không có tên trong phần mềm quản lý của BHXH Việt Nam và 03 trường hợp chưa kiểm tra trên phần mềm quản lý của BHXH Việt Nam. Tổng LĐLĐ Việt Nam gửi danh sách để Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nghiên cứu, cho ý kiến giải quyết đối với 25 trường hợp cụ thể này và các trường hợp tương tự phát sinh sau này.

Đối với 7 hồ sơ người lao động đã chết và 16 trường hợp TNLĐ, BNN trước năm 1995 chưa được giám định thương tật hoặc chưa được xem xét giải quyết TNLĐ, BNN: Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho ý kiến giải quyết.

Phúc đáp Công văn số 145/TLĐ ngày 03/02/2015 của Tổng LĐLĐ Việt Nam về việc giải quyết vướng mắc về TNLĐ, BNN trước năm 1995, Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội có Công văn số 1592/LĐTBXH-BHXH ngày 5/5/2015, nêu ý kiến như sau:

Một là, về việc giải quyết chế độ TNLĐ, BNN:

Theo quy định của pháp luật về BHXH, đối với những người vừa có đủ điều kiện hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng vừa có đủ điều kiện hưởng chế độ trợ cấp khác thì chỉ được hưởng một chế độ trợ cấp cao hơn. Như vậy, đối với 24 trường hợp đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hằng tháng thì không thuộc diện hưởng trợ cấp TNLĐ. Đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam chỉ đạo LĐLĐ tỉnh, thành phố giải thích, trả lời để người lao động được biết.

Đối với các trường hợp đã được Tổng Công đoàn cấp giấy chứng nhận thương tật, sổ trợ cấp thương tật TNLĐ, BNN và các trường hợp chưa được giám định thương tật hoặc chưa được xem xét, giải quyết, đề nghị Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với LĐLĐ, cơ quan BHXH và các cơ quan liên quan thẩm định, lập hồ sơ giải quyết như đối với các trường hợp tồn đọng cá biệt.

Trường hợp có vướng mắc, đề nghị giải trình và đề xuất phương án giải quyết trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố xem xét, kết luận và có văn bản gửi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Không có cơ sở để xem xét đối với 07 trường hợp người lao động đã chết, hồ sơ không đầy đủ theo quy định.

Hai là, đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam chỉ đạo LĐLĐ các tỉnh, thành phố tập hợp hồ sơ, phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để xem xét, giải quyết.

Ba là, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố kiểm tra phần mềm quản lý, hồ sơ lưu trữ, phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và LĐLĐ xem xét, giải quyết theo hướng dẫn nêu trên.

Đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam, BHXH Việt Nam chỉ đạo LĐLĐ, BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội xem xét, giải quyết đối với các trường hợp nêu tại Công văn số 145/TLĐ nêu trên và các trường hợp tương tự khác.

75 trường hợp vướng mắc về giải quyết chế độ TNLĐ, BNN được tập hợp trong cả nước nói trên chưa phải con số cuối cùng. Từ năm 2018 đến nay vẫn có một số trường hợp người lao động bị TNLĐ trước năm 1995 gửi kiến nghị tới Tổng LĐLĐ Việt Nam, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam về xem xét giải quyết chế độ TNLĐ.

Trong đó có trường hợp của ông Nguyễn Hợp (sống tại Hà Nội) kiến nghị giải quyết vướng mắc về chế độ TNLĐ cho chú của ông - nguyên là một thợ hàn làm việc trong một doanh nghiệp thuộc Bộ Xây dựng. Ngày 28/10/1985, chú ông bị TNLĐ (khi mới 25 tuổi), được cấp cứu và xuất viện ngày 30/11/1985. Từ năm 1997 đến nay, chú ông đã làm hồ sơ hưởng chế độ TNLĐ nhưng chưa được giải quyết.

Hồ sơ gửi đến cơ quan chức năng gồm: Biên bản hiện trường TNLĐ viết tay, có chữ ký của người lập biên bản, Tổ trưởng sản xuất, Kỹ thuật công trình, Chủ nhiệm công trình, Phó giám đốc xí nghiệp, Công đoàn xí nghiệp ký đóng dấu (Biên bản gốc lập năm 1985); Giấy ra viện của Bệnh viện Quân y 5, nơi cấp cứu, điều trị (bản gốc lập năm 1985); văn bản của người sư dụng lao động gửi Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Ninh Bình, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Ninh Bình, Trung tâm Giám định Y khoa tỉnh Ninh Bình đề nghị cho giám định thương tật để giải quyết chế độ cho NLĐ theo quy địn hiện hành (bản gốc lập năm 1997); văn bản Thanh tra Nhà nước về an toàn lao động của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Ninh Bình về việc nạn nhân được hưởng chế độ TNLĐ (bản gốc lập năm 1997).

Ông Hợp hỏi, chú của ông có thể làm đề nghị được hưởng chế độ TNLĐ không? Nếu được thì hồ sơ đầy đủ gồm những gì? Thủ tục thế nào? Căn cứ văn bản pháp lý nào? Trách nhiệm của cơ quan chức năng tỉnh Ninh Bình trước đây không giải quyết chế độ thì như thế nào? Có được truy lĩnh chế độ TNLĐ của thời gian trước đó không?

Giải đáp trường hợp này, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, giai đoạn trước năm 1995, chế độ TNLĐ do Tổng Công đoàn Việt Nam quản lý và tổ chức thực hiện. Từ ngày 1/1/1995 trở đi, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội được Chính phủ giao thực hiện quản lý Nhà nước về BHXH. BHXH Việt Nam được giao tổ chức thực hiện các chế độ, chính sách về BHXH (trong đó bao gồm cả chế độ TNLĐ).

Theo quy định, trách nhiệm lập, hoàn thiện hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ cho người lao động bị TNLĐ thuộc trách nhiệm của cơ quan, đơn vị quản lý lao động khi bị TNLĐ.

Việc giải quyết chế độ đối với các trường hợp bị TNLĐ trước ngày 1/1/1995 nhưng chưa được giải quyết hưởng chế độ TNLĐ được thực hiện theo điểm 3 Công văn số 843/LĐ-TBXH ngày 25/3/1996 về việc hướng dẫn thực hiện một số chế độ BHXH và Công văn số 3173/LĐTBXH-BHXH ngày 23/9/2002 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn chấm dứt giải quyết tồn đọng về BHXH theo Công văn số 843/LĐ-TBXH ngày 25/3/1996.

Tiếp đến ngày 5/5/2015, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có Công văn số 1592/LĐTBXH-BHXH gửi Tổng LĐLĐ Việt Nam, BHXH Việt Nam và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc giải quyết vướng mắc về TNLĐ, bệnh nghề nghiệp trước năm 1995.

Trường hợp chú ông Hợp bị TNLĐ trước ngày 28/10/1985, điều trị xong ra viện ngày 30/11/1985, năm 1997 đã lập hồ sơ đề nghị nhưng chưa được giải quyết - là trường hợp tồn đọng, bị TNLĐ trước năm 1995, chưa được giám định mức suy giảm khả năng lao động do tai nạn và chưa được giải quyết chế độ TNLĐ. Tuy nhiên, do người lao động cung cấp chưa đầy đủ thông tin và hồ sơ cụ thể nên Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội không có cơ sở trả lời cụ thể.

Vụ tai nạn liên hoàn tại Hà Nội: 2/14 nạn nhân nhập viện E trong tình trạng rất nặng Thông tin từ BV E cho biết, khoa Cấp cứu Bệnh viện E đã tiếp nhận và cấp cứu kịp thời cho 14 người, trong ...

Hải Dương: Công nhân lay lắt chờ bồi thường sau tai nạn lao động Gần nửa năm sau vụ tai nạn lao động, anh Nguyễn Huy Hải – công nhân Công ty TNHH Hợp Sáng Technology (huyện Tứ Kỳ, ...

Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hải Dương yêu cầu sớm giải quyết chế độ cho công nhân bị TNLĐ Sau phản ánh của Tạp chí Lao động và Công đoàn về trường hợp công nhân bị tai nạn lao động nhưng chưa nhận được ...