Người nhà gào thét và lao vào tấn công nhân viên y tế đang cấp cứu bệnh nhân. Ảnh: Chụp màn hình cắt từ video

Không thể chấp nhận bất kỳ lý do nào

Ngày 25/4/2025, tại Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ, ông Khuất Văn Sinh (sinh năm 1984, trú tại xã Hanh Cù, huyện Thanh Ba) đã có hành vi hành hung nhân viên y tế trong lúc các bác sĩ đang cấp cứu cho con trai ông – cháu K.B.L (sinh năm 2013) bị tai nạn giao thông. Dù sau đó ông Sinh đã công khai xin lỗi và nhận thức được hành vi sai trái, sự việc vẫn khiến nhiều người không khỏi bàng hoàng và phẫn nộ.

Không lâu sau, một vụ việc tương tự xảy ra tại Nam Định, khi một bác sĩ đang điều trị tại khoa hồi sức cấp cứu bị tấn công bởi người nhà bệnh nhân. Những sự việc nối tiếp nhau như vậy cho thấy đây không còn là hiện tượng cá biệt, mà là dấu hiệu của một thực trạng đáng báo động.

Trao đổi với phóng viên, TS.BS Hà Anh Đức – Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế khẳng định: “Dù nguyên nhân là gì, hành vi hành hung nhân viên y tế, đặc biệt khi họ đang làm nhiệm vụ cứu người, là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Dù ai sai ai đúng, thì khi bác sĩ đang làm nhiệm vụ chuyên môn, phải được đảm bảo an toàn để hoàn thành công việc”.

Ngay sau khi các vụ việc xảy ra, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo chấn chỉnh toàn ngành, yêu cầu các Sở Y tế làm việc với công an địa phương để phối hợp đảm bảo an ninh, an toàn cho nhân viên y tế. Theo thông tin từ Sở Y tế Phú Thọ, hành vi của ông Khuất Văn Sinh tuy chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, nhưng đã bị đề nghị xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định tại Nghị định số 117/2020/NĐ-CP.

Ông Khuất Văn Sinh đã xin lỗi công khai đối với các y, bác sỹ, nhân viên y tế tham gia cấp cứu cháu L và gửi lời cảm ơn đến Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba. Nguồn: Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Phú Thọ.

Áp lực đè nặng lên vai người thầy thuốc

Lý giải vì sao các sự việc hành hung nhân viên y tế lại liên tục xảy ra, TS.BS Hà Anh Đức cho rằng, đây là vấn đề đã tồn tại từ nhiều năm và xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.

Lĩnh vực khám chữa bệnh vốn mang nhiều áp lực, mỗi năm có khoảng 200 triệu lượt khám chữa bệnh, bình quân mỗi ngày có hàng trăm ngàn người được chữa bệnh. Có những bệnh viện rất đông, có những ngày lượt khám đến gần chục nghìn người, trong khi đó, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực y tế có lúc có nơi chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người bệnh. Trong khi đó, tâm lý người bệnh muốn được khám nhanh, kỹ lưỡng, cộng thêm số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh đôi khi có những lúc có thể tạo áp lực lớn nên cán bộ nhân viên y tế và trong một số tình huống khiến một bộ phận cán bộ y tế ứng xử chưa tốt.

Một số tình huống đáng tiếc cũng có thể xảy ra do cán bộ y tế ứng xử chưa tốt, chưa đủ kiên nhẫn hoặc thiếu kỹ năng mềm. Tuy nhiên, điều đó không thể là lý do để hợp thức hóa các hành vi xúc phạm, hành hung cán bộ y tế.

Nhiều giải pháp đã và đang triển khai

Trước thực trạng đáng lo ngại này, ngành Y tế đã ban hành nhiều văn bản, quy chế liên quan đến đạo đức nghề nghiệp, ứng xử trong môi trường y tế, lấy người bệnh làm trung tâm. Từ năm 2014, Bộ Y tế đã ký quy chế phối hợp với Bộ Công an nhằm đảm bảo an ninh trật tự tại các cơ sở khám chữa bệnh. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới các khu vực dễ phát sinh xung đột như khoa cấp cứu, hồi sức tích cực.

Bộ Y tế cũng kêu gọi các giám đốc bệnh viện tăng cường lực lượng bảo vệ, thiết lập hệ thống camera giám sát, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn kỹ năng xử lý tình huống cho cán bộ, nhân viên y tế.

Bên cạnh đó, về mặt pháp lý, ngành Y tế cũng đang nghiên cứu đề xuất xây dựng các chính sách cụ thể để tăng cường bảo vệ cán bộ y tế, từ khía cạnh hành lang pháp lý cho đến hỗ trợ tâm lý, tài chính cho những trường hợp bị hành hung trong lúc làm nhiệm vụ.

TS.BS Hà Anh Đức – Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế. Ảnh: ĐVCC

Tài chính – nguyên nhân tiềm ẩn?

Một khía cạnh khác góp phần tạo căng thẳng tại cơ sở khám chữa bệnh là vấn đề viện phí. Theo TS.BS Hà Anh Đức, mặc dù Luật Khám chữa bệnh đã quy định cụ thể về đóng viện phí, song trong thực tế, nhiều bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn chưa thể chi trả kịp thời. Đây cũng là nguyên nhân dễ gây hiểu nhầm hoặc phản ứng tiêu cực từ phía người nhà bệnh nhân.

Để tháo gỡ khó khăn này, các bệnh viện hiện đã thành lập Phòng Công tác xã hội để kết nối với các tổ chức, cá nhân thiện nguyện, huy động quỹ hỗ trợ người bệnh. Ngoài ra, Nghị định 60 về tự chủ tài chính cho phép các cơ sở y tế thành lập các quỹ tài chính hỗ trợ bệnh nhân trong các trường hợp đặc biệt như bệnh nhân không có khả năng chi trả hoặc không may tử vong.

Từ những vụ việc vừa qua, có thể thấy bảo vệ nhân viên y tế không chỉ là câu chuyện về lực lượng bảo vệ hay chế tài xử phạt, mà cần một hệ thống giải pháp đồng bộ và lâu dài.

Theo TS.BS Hà Anh Đức, trước hết cần xây dựng quy trình đón tiếp bệnh nhân một cách chuyên nghiệp để giảm căng thẳng ban đầu. Cán bộ y tế cần được đào tạo kỹ năng giao tiếp, giải quyết xung đột. Đồng thời, các cơ quan chức năng phải vào cuộc kịp thời và quyết liệt mỗi khi có sự việc xảy ra.

Đặc biệt, về cơ chế tài chính, cần rà soát, điều chỉnh để tạo ra sự thông thoáng, giảm rào cản cho người bệnh. Mọi chính sách, giải pháp phải lấy người bệnh làm trung tâm, nhưng không được xem nhẹ vai trò và sự an toàn của người thầy thuốc.

Cần sự đồng hành của cả xã hội

Hành hung, xúc phạm nhân viên y tế là hành vi vi phạm pháp luật và cần bị xử lý nghiêm minh. Song song với các biện pháp hành chính, pháp lý, rất cần sự đồng hành của cả xã hội để bảo vệ những người đang ngày đêm nỗ lực vì sức khỏe cộng đồng. Mỗi người dân khi đến bệnh viện cần có cái nhìn thông cảm, hợp tác và tôn trọng với đội ngũ thầy thuốc.

Vụ việc tại Phú Thọ tuy đã được xử lý bằng hình thức hành chính, và người vi phạm đã công khai xin lỗi, nhưng là một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ. Để đội ngũ y bác sĩ yên tâm cống hiến, xã hội cần chung tay xây dựng một môi trường y tế an toàn, nhân văn – nơi mà bác sĩ được bảo vệ và người bệnh được chăm sóc tận tình.

Xem thêm video:

Tìm giải pháp phòng tránh bệnh nghề nghiệp cho nhân viên Y tế Công đoàn và chính quyền có vai trò quan trọng trong việc phối hợp để đưa ra các biện pháp phòng, tránh bệnh nghề nghiệp ...

Giải pháp nào để giảm căng thẳng, giữ sức khỏe tinh thần cho nữ nhân viên y tế? Dù là bác sĩ, y tá, điều dưỡng hay nhân viên hành chính, tài chính, lao động nữ trong ngành y đều đang đối mặt ...

Tăng cường an toàn vệ sinh lao động, bảo vệ sức khỏe nhân viên y tế Bộ Y tế vừa ban hành công văn gửi các đơn vị trực thuộc và Sở Y tế các tỉnh, thành phố nhằm tăng cường ...