Thực phẩm giả: Mối nguy hiểm tiềm tàng và thách thức trong công tác quản lý tại Việt Nam

Thực phẩm giả là những sản phẩm không đáp ứng yêu cầu chất lượng, không có công dụng đúng như đã công bố hoặc đã đăng ký, hoặc có nguồn gốc, xuất xứ giả mạo. Các loại thực phẩm này không chỉ gây hại trực tiếp đến sức khỏe mà còn làm mất lòng tin của người tiêu dùng. Tình trạng sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả tại Việt Nam ngày càng phức tạp với quy mô lớn, chủ yếu xuất phát từ việc vận chuyển hàng giả qua các tuyến biên giới, cửa khẩu và tiêu thụ qua các kênh bán lẻ, mạng xã hội hay sàn thương mại điện tử.

Theo số liệu thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), trong những năm qua, đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến thực phẩm giả. Cụ thể, trong năm 2024, các cơ quan chức năng đã xử lý hơn 350.000 cơ sở kinh doanh thực phẩm, trong đó có nhiều trường hợp liên quan đến thực phẩm giả, đặc biệt là thực phẩm bảo vệ sức khỏe và gia vị. Số tiền phạt đối với các cơ sở vi phạm lên đến hàng tỷ đồng.

Cơ quan chức năng kiểm tra và thu giữ sữa giả quy mô lớn. Ảnh ĐVCC

Trong thời gian gần đây, tình trạng sản xuất, buôn bán thực phẩm giả đã có những diễn biến đáng lo ngại. Các vụ việc điển hình như sữa bột giả, mì chính giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả đã được cơ quan công an phát hiện và xử lý. Các đối tượng vi phạm sử dụng chiêu trò tinh vi để sản xuất và phân phối các sản phẩm này, làm người tiêu dùng khó phân biệt được sản phẩm thật giả.

Đặc biệt, vụ sản xuất sữa giả quy mô lớn, trong đó có 12 sản phẩm thực phẩm dinh dưỡng dạng sữa bột bị xác định là hàng giả. Sau khi vụ việc được phát hiện, Cục An toàn thực phẩm đã yêu cầu các địa phương rà soát và thu hồi sản phẩm giả từ thị trường. Cùng với đó, các cơ quan chức năng đã phối hợp để xử lý nghiêm khắc các đối tượng vi phạm.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thực phẩm giả gia tăng là lợi nhuận cao và chi phí đầu tư thấp. Các đối tượng vi phạm lợi dụng những lỗ hổng trong cơ chế quản lý, như việc tự công bố sản phẩm theo Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ, để sản xuất và phân phối thực phẩm giả.

Bên cạnh đó, mức độ tinh vi trong việc sản xuất thực phẩm giả ngày càng cao khiến cho cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc phát hiện và xử lý. Các công ty vi phạm thường xuyên thay đổi hình thức, sử dụng bao bì giả mạo các thương hiệu nổi tiếng và bán hàng qua mạng xã hội hoặc sàn thương mại điện tử, khiến cho công tác kiểm soát càng trở nên phức tạp.

Bộ Y tế tăng cường kiểm tra, xử lý mạnh tay

Trước tình hình thực phẩm giả ngày càng gia tăng, Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt nhằm tăng cường công tác kiểm tra, hậu kiểm, đồng thời xử lý mạnh tay các hành vi vi phạm. Bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, chia sẻ rằng việc sản xuất thực phẩm giả không chỉ gây thiệt hại về mặt sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến uy tín của ngành thực phẩm trong nước.

Bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế tham gia phỏng vấn về thực phẩm giả. Ảnh: ĐVCC

Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ và các cơ quan chức năng ban hành các văn bản chỉ đạo về việc xử lý vi phạm liên quan đến an toàn thực phẩm. Cục An toàn thực phẩm cũng thường xuyên cập nhật và cảnh báo về các sản phẩm thực phẩm giả trên các phương tiện thông tin đại chúng. Một trong những biện pháp quan trọng là phối hợp với các cơ quan điều tra để thực hiện các cuộc kiểm tra, lấy mẫu và kiểm nghiệm sản phẩm để đảm bảo chất lượng thực phẩm lưu thông trên thị trường.

Bà Trần Việt Nga cho biết: "Chúng tôi đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ như kiểm tra, giám sát chặt chẽ các sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe và các sản phẩm dinh dưỡng. Mục tiêu của chúng tôi là bảo vệ người tiêu dùng và ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại liên quan đến thực phẩm giả."

Tăng cường nhận thức cộng đồng và quy định quản lý chặt chẽ

Để giải quyết triệt để vấn nạn thực phẩm giả, ngoài việc nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, Bộ Y tế cũng kêu gọi sự chung tay của người tiêu dùng. Bà Trần Việt Nga nhấn mạnh: "Mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, tìm hiểu kỹ về sản phẩm mình mua, kiểm tra thông tin nhãn mác, nguồn gốc và xuất xứ của sản phẩm để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình."

Bộ Y tế cũng đang tiếp tục tham mưu Chính phủ sửa đổi các quy định về quản lý thực phẩm, đặc biệt là việc tăng cường công tác hậu kiểm, kiểm nghiệm sản phẩm và xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả. Các cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người tiêu dùng hạn chế mua hàng qua các kênh không chính thức, đặc biệt là mạng xã hội và sàn thương mại điện tử, để tránh rủi ro về an toàn thực phẩm.

Chống thực phẩm giả: Bộ Y tế tăng cường kiểm tra, xử lý mạnh tay. Ảnh: ĐVCC

Vấn nạn thực phẩm giả đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng. Bộ Y tế cùng các cơ quan chức năng đã và đang nỗ lực triển khai các biện pháp đồng bộ nhằm ngăn chặn tình trạng này. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Sự thay đổi nhận thức cộng đồng và sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật là yếu tố quyết định trong công tác phòng chống thực phẩm giả.

Cùng với đó, việc tiếp tục cải thiện cơ chế quản lý, tăng cường công tác hậu kiểm, xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm sẽ là những giải pháp quan trọng để giải quyết vấn nạn thực phẩm giả, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và giữ gìn niềm tin của cộng đồng vào thị trường thực phẩm trong nước.

Mời theo dõi thêm video:

Thực phẩm chức năng không thể thay thế chế độ ăn uống lành mạnh Thực phẩm chức năng (hay thực phẩm bổ sung) ngày càng được nhiều người sử dụng với mong muốn cải thiện sức khỏe nhanh chóng. ...

Thận trọng với thực phẩm chức năng: Cách nhận diện và tránh hàng giả, kém chất lượng Trong năm 2025, tình trạng bắt giữ các vụ thực phẩm chức năng giả diễn ra với quy mô lớn và liên tiếp được các ...

Nhức nhối vấn nạn thuốc giả và thực phẩm chức năng giả Thuốc giả, thực phẩm chức năng giả là mối quan ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Vấn nạn đáng báo động này đã ...