Vụ triệt phá đường dây sản xuất sữa giả

Tháng 4/2025, Công an thành phố Hà Nội phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ đã triệt phá một đường dây sản xuất, buôn bán sữa bột giả quy mô lớn do Công ty CP Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty CP Dược dinh dưỡng Hacofood Group điều hành.

Đường dây này đã hoạt động hơn 4 năm, sản xuất và tiêu thụ gần 600 nhãn hiệu sữa bột giả với doanh thu gần 500 tỉ đồng, trong đó có cả các loại sữa dành cho các nhóm đối tượng đặc biệt như trẻ sinh non, trẻ em, người tiểu đường, suy thận, phụ nữ mang thai.

Lực lượng chức năng thu giữ hàng nghìn hộp sữa bột giả để phục vụ điều tra. (Ảnh: NLĐ)

Các sản phẩm giả mạo được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội, các kênh thương mại điện tử và phân phối rộng rãi qua hệ thống siêu thị, cửa hàng bỉm sữa tại nhiều tỉnh thành. Kết quả giám định cho thấy nhiều mẫu sữa không đúng thành phần công bố (ví dụ chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột mắc ca...) mà thay vào đó là các phụ gia không rõ nguồn gốc, chỉ đạt dưới 70% tiêu chuẩn dinh dưỡng, gây nguy hiểm cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ có nguy cơ suy dinh dưỡng, chậm phát triển thể chất và trí tuệ.

Điều đáng nói, rất nhiều bác sĩ, chuyên gia y tế, nghệ sỹ và người nổi tiếng đã từng quảng cáo cho các sản phẩm sữa giả này. Vụ việc đã khiến người tiêu dùng hoang mang, nhiều gia đình bị ảnh hưởng sức khỏe, đặc biệt là các bệnh nhân và trẻ nhỏ.

Hàng chục loại sữa giả trong danh sách bị thu giữ. (Ảnh: MXH)

Vụ triệt phá gần 600 loại sữa giả với quy mô lớn vừa qua đã phơi bày thực trạng nghiêm trọng của thị trường sữa giả tại Việt Nam, gây nguy hại lớn cho sức khỏe cộng đồng và làm giảm niềm tin của người tiêu dùng. Đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh về sự cần thiết phải tăng cường quản lý, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này

Người tiêu dùng hoang mang, mất niềm tin vào sữa sản xuất trong nước

Khi những sản phẩm sữa cho trẻ em, người già hay người bệnh bị phát hiện là hàng giả, không đạt chất lượng, niềm tin của người tiêu dùng bị lung lay nghiêm trọng. Các bậc phụ huynh, vốn tin tưởng vào những thương hiệu sữa uy tín để nuôi dưỡng con cái, nay không khỏi lo lắng về chất lượng của các sản phẩm mà họ đã từng tin dùng. "Làm sao tôi có thể an tâm cho con uống khi biết rằng sản phẩm có thể là giả?" – là câu hỏi mà nhiều người tiêu dùng đặt ra.

Hậu quả sức khỏe khi sử dụng sữa giả là điều không thể xem nhẹ. Các chuyên gia y tế đã cảnh báo rằng sữa giả có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng như dị ứng, tiêu chảy, suy dinh dưỡng và thậm chí là ngộ độc, đặc biệt đối với trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu. Một ví dụ đáng lo ngại là việc sử dụng sorbitol – một chất tạo ngọt hóa học – trong sữa giả, có thể gây rối loạn tiêu hóa nếu sử dụng lâu dài.

Trước tình hình này, người tiêu dùng đã có những phản ứng mạnh mẽ. Họ không chỉ tẩy chay các sản phẩm nghi ngờ mà còn tìm cách bảo vệ gia đình bằng cách kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm, lựa chọn các thương hiệu uy tín và tránh xa các sản phẩm có giá thành quá rẻ. Một số người tiêu dùng thậm chí đã chuyển sang các sản phẩm nhập khẩu hoặc từ các nhà sản xuất có thương hiệu lâu dài, để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Những loại sữa giả bị thu giữ. (Ảnh: MXH)

Một người mẹ có tên Nguyễn Kiều Vy (Lào Cai) chia sẻ trên facebook: “Con Em được sinh ra bình thường, khoẻ mạnh như những đứa trẻ khác. Em không có sữa mẹ nên cho con dùng sữa ngoài hoàn toàn từ lúc sinh ra 100%. Và em có mua tại shop trẻ em, được nhân viên tư vấn dòng sữa HAYOON là tốt là tăng đề kháng, tăng cân, nhiều dinh dưỡng và được nhiều mẹ tin dùng, nhưng cơ quan chức năng đã thông báo sữa HAYOON là sữa giả, sữa kém chất lượng thuộc CTy CP Dược Quốc Tế RANCE PHARMA sản xuất và đại lý nơi em mua sữa cho con suốt năm vừa qua.

Không biết nguyên nhân do đâu mà con em hơn 1 tuổi đã bị viêm cầu thận cấp, ốm đau liên tục, đi hết viện Lào Cai rồi lại Hà Nội, lấy máu chọc ven tới nát hết người, thiếu máu thiếu chất, suy nhược cơ thể. Em cần hướng giải quyết thỏa đáng của chị cho em cũng như các mẹ bỉm khác ạ.”

Anh Nguyễn Văn Tâm, công nhân một nhà máy tại Đông Anh (Hà Nội) chia sẻ: “Trước đây, tôi từng mua sữa bột cho con uống nhưng không ngờ đó là hàng giả, con tôi bị đau bụng, tiêu chảy liên tục. Khi đi khám mới biết nguyên nhân do sữa không đảm bảo chất lượng.”

BS Nguyễn Huy Hoàng: Hiểm họa sức khỏe cộng đồng và bài học đắt giá từ vụ sữa giả Hacofood

BS Nguyễn Huy Hoàng, Phụ trách Trung tâm Ô xy Cao áp Việt – Nga (Bộ Quốc Phòng) cho biết, theo pháp luật Việt Nam, sữa giả được định nghĩa là sản phẩm có chất lượng thấp hơn 70% so với chỉ tiêu công bố, hoặc sử dụng bao bì, tem nhãn giả mạo. Tuy nhiên, chính ngưỡng 70% này đang tạo ra một "vùng xám" nguy hiểm. Rất nhiều sản phẩm, dù không bị xếp vào hàng giả theo định nghĩa này, nhưng vẫn thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ lớn cho người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người bệnh.

BS. Nguyễn Huy Hoàng: Các thủ đoạn làm sữa giả ngày càng tinh vi và xảo quyệt. (Ảnh: BSCC)

“Các thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi và xảo quyệt. Chúng không chỉ dừng lại ở việc thay thế protein bằng bột ngũ cốc rẻ tiền, loại bỏ vitamin, DHA, mà còn sử dụng phụ gia độc hại, kim loại nặng và sản xuất trong môi trường ô nhiễm. Bao bì được sao chép tinh xảo, tem nhãn QR, mã chống giả được làm giả tinh vi, khiến ngay cả người tiêu dùng tinh ý cũng khó lòng phát hiện. Sự đầu tư bài bản vào hệ thống phân phối, quảng cáo qua người nổi tiếng, thậm chí là bác sĩ, càng khiến việc nhận diện sữa giả trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.” – BS Hoàng cho biết thêm.

Không ai khác, chính là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong xã hội: trẻ nhỏ, người bệnh và phụ nữ mang thai.

Trẻ sơ sinh: Hệ tiêu hóa còn non nớt khiến các chất độc hại dễ gây tiêu chảy, ngộ độc, suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển trí tuệ và chiều cao.

Người bệnh (tiểu đường, suy thận, tim mạch): Việc sử dụng sữa giả có thể gây mất kiểm soát bệnh lý, dẫn đến biến chứng nặng, thậm chí tử vong, đặc biệt khi họ phụ thuộc vào các sản phẩm sữa chuyên biệt.

Phụ nữ mang thai: Thiếu hụt dinh dưỡng trong sữa có thể ảnh hưởng đến thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non, suy dinh dưỡng bào thai.

Điều đáng phẫn nộ là những kẻ làm giả lại cố tình nhắm đến những nhóm đối tượng yếu thế này để trục lợi. Vụ Hacofood là một minh chứng đau lòng, khi gần 600 nhãn sữa giả của chúng đều nhắm vào trẻ em, người bệnh tiểu đường, người suy thận, người già và phụ nữ mang thai.

Hậu quả do sữa giả gây ra là vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cả trước mắt và lâu dài:

Cấp tính: Tiêu chảy, nôn mửa, dị ứng, ngộ độc, thậm chí sốc phản vệ.

Lâu dài: Suy dinh dưỡng, tổn thương gan - thận, suy giảm miễn dịch, chậm phát triển trí tuệ và nguy cơ ung thư do phơi nhiễm chất độc trong thời gian dài.

Cũng theo BS Hoàng, tổn thất không chỉ nằm ở sức khỏe mà còn tác động kinh tế - xã hội từ vấn nạn sữa giả là vô cùng to lớn:

Xói mòn lòng tin của công chúng: Người tiêu dùng quay lưng với sản phẩm nội địa, tạo ra tâm lý hoang mang kéo dài.

Doanh nghiệp chân chính lao đao: Sụt giảm doanh thu, mất thị phần, tốn chi phí khôi phục niềm tin.

Chi phí y tế tăng cao: Do phải điều trị các bệnh do sữa giả gây ra.

Tác động bất bình đẳng: Người nghèo dễ trở thành nạn nhân nhất vì bị hấp dẫn bởi giá rẻ.

Ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia: Hàng giả hoành hành gây lo ngại về môi trường đầu tư và xuất khẩu.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Hàm lượng dưới 70% và những góc khuất đáng lo ngại

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, việc hàm lượng dinh dưỡng trong sữa giả chỉ đạt dưới 70% so với tiêu chuẩn không phải là vấn đề duy nhất đáng lo ngại. Quan trọng hơn, chúng ta cần phải biết "30% còn lại" là gì?. Nếu 30% đó chỉ là những chất độn vô hại như bột, tinh bột, thì nguy cơ không quá lớn. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là có thể có sự xuất hiện của các thành phần khác.

Chuyên gia này cũng cho rằng, các cơ quan quản lý cần phải phân tích rõ ràng và công bố công khai về "30% còn lại" trong sữa giả, để người tiêu dùng có thông tin đầy đủ và chính xác nhất.

Bên cạnh đó, ông Thịnh cũng cho biết, nạn nhân của thị trường sữa giả thường là những người lao động, bởi giá sản phẩm thấp. Mặt khác, người lao động không có nhiều thời gian, điều kiện để tiếp cận với những thông tin khoa học, thông tin chính xác của sản phẩm. Vì vậy, người lao động dễ bị dụ hoặc lừa sử dụng sản phẩm kém chất lượng hay giả này.”

Lời khuyên từ các chuyên gia

Trước ma trận sữa giả trên thị trường, PGS Thịnh khuyên người tiêu dùng nên cẩn trọng và tỉnh táo trong việc lựa chọn sản phẩm. Chuyên gia này khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn các sản phẩm sữa của các hãng có uy tín, thương hiệu đã được khẳng định trên thị trường. Ông khuyến khích mọi người nên tự nâng cao nhận thức, tránh tâm lý tham rẻ khi mua các sản phẩm liên quan đến sức khỏe.

Còn theo BS Hoàng, biện pháp phòng ngừa khả thi nhất hiện nay vẫn là: Mua hàng tại các chuỗi sản xuất/phân phối chính hãng, uy tín; Tránh mua hàng "xách tay", gian hàng không xác minh trên các kênh trực tuyến; Giữ lại hóa đơn và theo dõi phản ứng sau khi sử dụng sản phẩm.

Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp tình thế. Vụ sữa giả không chỉ là lời cảnh tỉnh đau đớn về đạo đức kinh doanh mà còn đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với hệ thống quản lý chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Khi hàng giả có thể len lỏi vào cả siêu thị, bệnh viện, cửa hàng mẹ và bé – nơi đáng ra phải là vùng an toàn tuyệt đối – thì không ai có thể đứng ngoài cuộc.

Các cơ quan chức năng cần hành động quyết liệt hơn: Tăng cường kiểm tra hậu kiểm, siết chặt cấp phép sản xuất, truy cứu trách nhiệm hình sự không khoan nhượng. Người tiêu dùng không thể chỉ là nạn nhân – hãy trở thành người tiêu dùng thông minh: tỉnh táo, kiểm tra nguồn gốc, và nói không với “giá rẻ bất thường”. Doanh nghiệp chân chính cần lên tiếng, minh bạch thông tin, bảo vệ thương hiệu và người tiêu dùng bằng sự tử tế.

Đây là cuộc chiến không của riêng ai. Chỉ khi mỗi cá nhân, tổ chức, cơ quan quản lý cùng chung tay, chúng ta mới có thể dọn sạch “ma trận sữa giả”, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tái thiết lại niềm tin vào những giá trị thật.

Xem thêm video được nhiều người quan tâm:

Vì sao nuôi con bằng sữa mẹ vẫn là lựa chọn tốt nhất? Trong bối cảnh thị trường sữa công thức ngày càng mở rộng với những quảng cáo đầy hấp dẫn, nhiều bà mẹ đang đối mặt ...

Tư vấn cho các bà mẹ làm việc tại nhà máy, doanh nghiệp về nuôi con bằng sữa mẹ Nuôi con bằng sữa mẹ là một phần quan trọng trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, đặc biệt là khi bà ...

Bệnh viện Việt Đức: Nâng cao chất lượng bữa ăn ca đảm bảo sức khỏe và hiệu suất lao động Nhân viên y tế tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thường xuyên phải đối mặt với áp lực công việc lớn, căng thẳng, mệt ...