Thứ bảy 27/04/2024 07:04

Một số vấn đề xây dựng văn hóa an toàn trong doanh nghiệp tại Việt Nam

Văn hóa bao gồm tất cả những sản phẩm của con người và xã hội, nói như một danh nhân, đó là “thiên nhiên thứ hai” do con người sáng tạo ra. Việc xây dựng văn hóa trong sản xuất, nhất là văn hóa an toàn (VHAT) có tác dụng tích cực phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (TNLĐ, BNN), góp phần phát triển bền vững.
Một số vấn đề xây dựng văn hóa an toàn trong doanh nghiệp tại Việt Nam
Công ty CP Gốm và Xây dựng Hạ Long 1 luôn đảm bảo ATVSLĐ cho công nhân, người lao động. Ảnh: HỮU BÌNH

Những đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp

Một trong những tiêu chí quan trọng hàng đầu mà các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển là giá trị theo đuổi; như sáng tạo các sản phẩm mới mang lại giá trị cho khách hàng; phấn đấu làm hài lòng khách hàng bằng chất lượng tốt và giá cả hợp lý; hợp tác cùng làm việc (đề cao sự hợp tác, chia sẻ thông tin, kiến thức, kinh nghiệm, quan hệ cộng đồng…).

Ngoài ra, các doanh nghiệp còn phải thiết lập một loạt các tiêu chí có giá trị khác, như tạo dựng niềm tin (không có niềm tin vào thành công thì thật khó có sức mạnh trong hợp tác); thái độ ứng xử (phù hợp với các chuẩn mực đạo đức của xã hội hiện đại, chia sẻ những khó khăn trong công việc, lãnh đạo biết lắng nghe, nhân viên tích cực…tạo ra một môi trường làm việc lành mạnh trong doanh nghiệp); hành vi giao tiếp (để lại ấn tượng và quan trọng là nó thể hiện các hành động mang tính văn hóa của doanh nghiệp); quy định thống nhất về các hành vi giao tiếp trong nội bộ, với khách hàng, bạn hàng và với các cơ quan quản lý nhà nước; sự tham gia của ban lãnh đạo và nhân viên, dẫn dắt các hoạt động văn hóa của doanh nghiệp.

Một số vấn đề xây dựng văn hóa an toàn trong doanh nghiệp tại Việt Nam
Công nhân Đội Hotline (Điện lực Đắk Nông) quán triệt quy định an toàn lao động trước khi tiếp cận lưới điện. Ảnh: Huy Hoàng.

Các quan điểm về VHAT, văn hóa phòng ngừa TNLĐ, BNN tại nơi làm việc

Theo Công ước 187 (5/12/2006) của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) thì “An toàn và sức khỏe mang tính phòng ngừa” để chỉ văn hóa, trong đó quyền về môi trường làm việc an toàn và lành mạnh được tôn trọng ở mọi cấp. Người sử dụng lao động (NSDLĐ) và NLĐ chủ động tham gia vào việc bảo đảm môi trường làm việc an toàn và lành mạnh thông qua một hệ thống các quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ được xác định, và ở đó nguyên tắc phòng ngừa được ưu tiên cao nhất”.

Trong thực tế, VHAT hay “văn hóa phòng ngừa” đã được sử dụng ở nhiều quốc gia khác nhau và được nhìn nhận như một “nền tảng” trong chiến lược tăng khả năng cạnh tranh, sự tin cậy và đảm bảo cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Cụ thể, Uỷ ban An toàn và Vệ sinh Vương quốc Anh (năm 1993) cho rằng VHAT tại nơi làm việc của một doanh nghiệp là sản phẩm của các nguyên tắc ứng xử, thái độ, sự nhận thức, năng lực và khuôn mẫu hành động; được định rõ và được cam kết thực hiện cùng với sự thành thạo trong việc quản lý về ATVSLĐ của doanh nghiệp.

Theo quan điểm của ILO thì VHAT tại nơi làm việc là văn hóa trong đó quyền có một môi trường làm việc an toàn và vệ sinh của NLĐ được tất cả các cấp tôn trọng. Chính phủ, NSDLĐ và NLĐ đều tham gia tích cực vào việc đảm bảo môi trường làm việc an toàn, vệ sinh. Thông qua một hệ thống các quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ được xác định và nguyên tắc phòng ngừa được đặt vào vị trí ưu tiên hàng đầu.

Thực hiện VHAT tại nơi làm việc ở Việt Nam

Nội dung phân cấp thực hiện VHAT tại nơi làm việc

Cấp quốc gia

Cần thể hiện rõ trong đường lối, chính sách và pháp luật về ATVSLĐ của nhà nước Việt Nam: Bộ luật Lao động và Luật ATVSLĐ quy định trách nhiệm của chính phủ, NSDLĐ, NLĐ và các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền về ATVSLĐ và các cơ chế đảm bảo việc thi hành pháp luật, hệ thống thanh tra lao động, vai trò của tổ chức Công đoàn…

Cấp Chính phủ

Từng bước hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật ATVSLĐ. Các chính sách, pháp luật ATVSLĐ nhằm đảm bảo các quyền được hưởng một môi trường làm việc an toàn, vệ sinh lao động của NLĐ, bắt buộc các cấp phải tôn trọng (thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, chăm sóc sức khoẻ NLĐ, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân cho NLĐ...) là cơ sở để đảm bảo thực hiện “VHAT lao động tại nơi làm việc”.

Kiện toàn tổ chức và đổi mới phương thức hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước về ATVSLĐ. Công tác quản lý nhà nước về ATVSLĐ được mở rộng sang lĩnh vực nông nghiệp, các làng nghề.

Công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức được đẩy mạnh; tư vấn, phổ biến kiến thức, pháp luật ATVSLĐ cho các doanh nghiệp thay vì chỉ đơn thuần thực hiện các biện pháp cưỡng chế.

Hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận các hệ thống quản lý ATVSLĐ (ILO-OSH MS 2001, ISO 45001: 2018); giới thiệu và hướng dẫn phương pháp cải thiện điều kiện lao động trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực có nguy cơ cao về mất an toàn…

Cấp doanh nghiệp

Về phía NSDLĐ

Đầu tư đổi mới thiết bị, công nghệ; cải tạo nhà xưởng, môi trường làm việc; trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân; đào tạo, huấn luyện ATVSLĐ cho NLĐ; đẩy mạnh công tác kiểm tra và tự kiểm tra.

Xây dựng các giải pháp phòng ngừa rủi ro và kế hoạch ứng cứu khẩn cấp khi có sự cố xảy ra... chủ động hoặc theo yêu cầu của đối tác đã đưa vào áp dụng các hệ thống quản lý theo bộ tiêu chuẩn ISO 45001, SA 8000, OSHAS 18001...

Cam kết với NLĐ thực hiện tốt các chế độ chính sách đối với NLĐ, về ATVSLĐ thông qua các TƯLĐTT; đảm bảo chế độ làm việc của NLĐ, các hoạt động phúc lợi xã hội; thực hiện quyền bình đẳng trong công việc và cư xử...

Về phía NLĐ

Ý thức trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong công tác ATVSLĐ.

Tham gia, đóng góp xây dựng TƯLĐTT, nội quy lao động của doanh nghiệp.

Cùng với NSDLĐ xây dựng hệ thống quản lý ATVSLĐ và trực tiếp tham gia các hoạt động: đánh giá rủi ro, cải thiện điều kiện lao động...

Nhận thức của NLĐ về ATVSLĐ được nâng cao, ý thức chấp hành các quy định về ATVSLĐ được cải thiện; hiểu, tôn trọng và nghiêm túc thực hiện các quyền và nghĩa vụ đối với công tác ATVSLĐ.

Để thực hiện VHAT tại doanh nghiệp có hiệu quả cao nhất, chúng ta nên ưu tiên tập trung hướng vào kiểm soát các khu vực có nguy cơ cao, những nơi làm việc/công việc có tỉ lệ tai nạn cao.

Một số vấn đề xây dựng văn hóa an toàn trong doanh nghiệp tại Việt Nam
Chu trình giải pháp xây dựng văn hóa an toàn tại doanh nghiệp.

Việt Nam là một nền kinh tế năng động, sáng tạo. Trong những năm gần đây, ngoài việc đẩy mạnh thu hút nguồn đầu tư từ các quốc gia phát triển bên ngoài, Chính phủ Việt Nam cũng luôn ưu tiên tập trung đầu tư nguồn lực cho các doanh nghiệp trong nước phát triển nhằm cung cấp các sản phẩm chất lượng, có thương hiệu đến các nước phát triển trên thế giới. Để thực hiện điều này một cách hiệu quả, chủ trương xây dựng VHAT tại nơi làm việc đối với các doanh nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm ưu tiên của Chính phủ Việt Nam. Thông qua hình thức hướng dẫn, khuyến khích, cùng với xây dựng các chế tài về pháp lý, các giải pháp và sự hỗ trợ khác nhằm giúp cho doanh nghiệp phát triển - mang lại khả năng cạnh tranh, uy tín và lợi ích cho cả quốc gia, doanh nghiệp và NLĐ. Đây cũng là chìa khóa để cải thiện điều kiện lao động, phòng ngừa các nguy cơ rủi ro, nhằm giảm thiểu TNLĐ, BNN một cách hiệu quả.

ThS. TRẦN XUÂN HIỂN - Cục An toàn lao động, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

Tin cùng chuyên mục

Yêu cầu doanh nghiệp phối hợp với công đoàn huấn luyện ATVSLĐ

An toàn lao động

Yêu cầu doanh nghiệp phối hợp với công đoàn huấn luyện ATVSLĐ

Sau vụ tai nạn lao động khiến 7 công nhân tử vong ở Công ty CP Xi măng và Khoáng sản Yên Bái, Bí thư Tỉnh uỷ Yên Bái đã yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp với công đoàn tăng cường huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động.

Nhân viên y tế lại bị hành hung: Vấn nạn đáng báo động

An toàn lao động

Nhân viên y tế lại bị hành hung: Vấn nạn đáng báo động

Một nhân viên y tế của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Long An vừa bị hành hung bởi 4 đối tượng ngay trong ca trực. Điều đáng nói, đây không phải là vụ việc cá biệt.

Quyết tâm làm tốt công tác ATVSLĐ, đảm bảo nguồn nhân lực cho phát triển bền vững

Văn hóa an toàn

Quyết tâm làm tốt công tác ATVSLĐ, đảm bảo nguồn nhân lực cho phát triển bền vững

Xây dựng văn hoá an toàn vừa trực tiếp thúc đẩy công tác an toàn, vệ sinh lao động, vừa góp phần bảo vệ tính mạng và sức khỏe lao động, đảm bảo nguồn nhân lực cho sự phát triển bền vững của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc để tạo môi trường làm việc an toàn

An toàn lao động

Phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc để tạo môi trường làm việc an toàn

Quấy rối tình dục (QRTD) tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận.

“Anh em cứ làm đúng quy phạm an toàn, tôi sẽ không ảnh hưởng đến dây chuyền sản xuất”

Văn hóa an toàn

“Anh em cứ làm đúng quy phạm an toàn, tôi sẽ không ảnh hưởng đến dây chuyền sản xuất”

Với tác phẩm “Chúng tôi vào lò”, tác giả Phạm Mạnh Hùng - Công đoàn Công ty than Mạo Khê (Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam, viết tắt là TKV) đoạt giả Ba Cuộc thi ảnh “Công nhân với công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2023”.

Đọc thêm

Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam với công tác an toàn, vệ sinh lao động

Văn hóa an toàn

Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam với công tác an toàn, vệ sinh lao động

Năm 2023, các cấp Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam đã tham gia xây dựng và giám sát việc thực hiện kế hoạch, quy định, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ), cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động (NLĐ). Phối hợp, giám sát việc giải quyết chế độ cho NLĐ bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định...

Công đoàn góp phần xây dựng văn hóa an toàn

Văn hóa an toàn

Công đoàn góp phần xây dựng văn hóa an toàn

Công đoàn Công ty TNHH TOTO Việt Nam phối hợp chặt chẽ với người sử dụng lao động tổ chức tốt các hoạt động nâng cao chất lượng công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) với các nội dung thiết thực, hiệu quả.

Xưởng X78:  Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật

An toàn lao động

Xưởng X78: Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật

Với nhiệm vụ nặng nề, công việc vất vả, yêu cầu cao, môi trường làm việc phải đối mặt với ô nhiễm, độc hại, Đảng ủy, Ban giám đốc Xưởng X78 (xã Ngọc Quan, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ) luôn đặc biệt quan tâm đến công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ).

Nỗi đau dai dẳng vụ công nhân Công ty Châu Tiến mắc bệnh nghề nghiệp

Văn hóa an toàn

Nỗi đau dai dẳng vụ công nhân Công ty Châu Tiến mắc bệnh nghề nghiệp

Cuộc sống của các gia đình công nhân Công ty TNHH Châu Tiến (tỉnh Nghệ An) sau khi mắc bệnh bụi phổi gặp rất nhiều khó khăn. Không ít người trong số họ phải gắng gượng vượt qua cú sốc tâm lý…

Nâng cao nhận thức về môi trường và sức khỏe cho người dân tộc thiểu số

Văn hóa an toàn

Nâng cao nhận thức về môi trường và sức khỏe cho người dân tộc thiểu số

Ngày 18/10, tổ chức APHEDA phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bắc Kạn tổ chức chương trình tập huấn về kỹ năng tuyên truyền nâng cao nhận thức về môi trường và sức khỏe cộng đồng

BSR: Được cấp Giấy chứng nhận huấn luyện 6 nhóm nhờ hàng chục triệu giờ công an toàn

Văn hóa an toàn

BSR: Được cấp Giấy chứng nhận huấn luyện 6 nhóm nhờ hàng chục triệu giờ công an toàn

Nhờ làm tốt công tác an toàn, vệ sinh lao động, Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đã đạt trên 40 giờ công an toàn, vận hành nhà máy đảm bảo an toàn cho con người và thiết bị, không để xảy ra sự cố cháy nổ.

Khẩn trương tổ chức điều tra bệnh nghề nghiệp đối với 4 công nhân tử vong do bụi phổi

Văn hóa an toàn

Khẩn trương tổ chức điều tra bệnh nghề nghiệp đối với 4 công nhân tử vong do bụi phổi

UBND tỉnh Nghệ An vừa chỉ đạo các sở, ngành và địa phương xử lý các nội dung về an toàn lao động, bảo vệ môi trường tại công ty TNHH Châu Tiến có nhiều công nhân đang phải điều trị bệnh bụi phổi tại bệnh viện, trong đó 4 công nhân đã tử vong.

Chương trình "7 thói quen hiệu quả"

Văn hóa an toàn

Chương trình "7 thói quen hiệu quả"

Chương trình 7 thói quen hiệu quả (viết tắt là 7Hs) khi triển khai đã mang lại những lợi ích rõ rệt, đóng góp vào quá trình sản xuất an toàn của Nhà máy Đạm Phú Mỹ (thuộc Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - PVFCCo).

Người lao động làm công việc vận hành công trình khí tối đa 12 giờ/ngày

Văn hóa an toàn

Người lao động làm công việc vận hành công trình khí tối đa 12 giờ/ngày

Thời giờ làm việc của người lao động vận hành công trình khí tối đa 12 giờ/ngày chính thức có hiệu lực thi hành theo Thông tư 12/2022/TT-BCT của Bộ Công thương

Đổi mới hoạt động công đoàn theo Nghị quyết 02 từ công tác an toàn, vệ sinh lao động

Văn hóa an toàn

Đổi mới hoạt động công đoàn theo Nghị quyết 02 từ công tác an toàn, vệ sinh lao động

Tổng LĐLĐ Việt Nam đang tiếp tục thí điểm, mở rộng triển khai phần mềm tập huấn an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động (NLĐ) nhằm tạo công cụ cho các cấp công đoàn trong công tác tham gia kiểm tra, giám sát về ATVSLĐ.

Phó Bí thư Chi bộ sáng kiến giúp môi trường làm việc được cải thiện, nâng cao

Văn hóa an toàn

Phó Bí thư Chi bộ sáng kiến giúp môi trường làm việc được cải thiện, nâng cao

Nhiều sáng kiến của anh Bùi Tiến Dũng ở Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro tập trung vào cải thiện điều kiện làm việc, môi trường lao động, từ đó động viên người lao động yên tâm gắn bó.

Tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Văn hóa an toàn

Tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Ngày 29/6, Cục An toàn lao động (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ bảo hiểm xã hội (BHXH) về tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Tham dự chương trình có 200 đại biểu là lãnh đạo, cán bộ làm công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ), cán bộ phụ trách công tác bảo hiểm và truyền thông trong các doanh nghiệp của tỉnh Thái Bình.

Cuộc thi ảnh "Công nhân với công tác an toàn, vệ sinh lao động" năm 2023

Văn hóa an toàn

Cuộc thi ảnh "Công nhân với công tác an toàn, vệ sinh lao động" năm 2023

Cuộc thi ảnh "Công nhân với công tác an toàn, vệ sinh lao động" năm 2023 nhằm tăng cường nhận thức về tầm quan trọng và triển khai hiệu quả việc bảo đảm an toàn, vệ sinh cho người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động.

Đoàn bay 919 - VNA:  Chăm lo sức khoẻ, đời sống đội ngũ phi công, cán bộ, nhân  viên

Văn hóa an toàn

Đoàn bay 919 - VNA: Chăm lo sức khoẻ, đời sống đội ngũ phi công, cán bộ, nhân viên

Năm 2022, Đoàn bay 919 - Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) thực hiện 124.322 chuyến bay với 251.504 giờ bay an toàn (tăng hơn 2 lần so với 2021).

Hưởng ứng Tháng Công nhân và Tháng Hành  động về  ATVSLĐ  năm 2023

Văn hóa an toàn

Hưởng ứng Tháng Công nhân và Tháng Hành động về ATVSLĐ năm 2023

Ngày 5/5, Công đoàn Giao thông vận tải tổ chức Lễ hưởng ứng Tháng Công nhân và Tháng Hành động về An toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2023. Đồng chí Huỳnh Thanh Xuân – Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam dự.

Cuộc thi trực tuyến "Nâng cao kiến thức pháp luật ATVSLĐ tại nơi làm việc"

Văn hóa an toàn

Cuộc thi trực tuyến "Nâng cao kiến thức pháp luật ATVSLĐ tại nơi làm việc"

Cuộc thi tiếp nối chương trình "Bảo vệ Blouse trắng" do Công đoàn Y tế Việt Nam và Tạp chí Lao động và Công đoàn khởi xướng từ năm 2019, đồng thời thiết thực hưởng ứng Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2023 trong các cấp công đoàn.

Công đoàn tham gia giảm căng thẳng tại nơi làm việc

Văn hóa an toàn

Công đoàn tham gia giảm căng thẳng tại nơi làm việc

Ngày 26/4, tại Hà Nội, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu căng thẳng tại nơi làm việc”. Hội thảo có sự tham gia của nhiều cán bộ công đoàn, chuyên gia về an toàn, sức khoẻ nghề nghiệp. Đồng chí Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam chủ trì Hội thảo.

Kết quả Cuộc thi "Nâng cao kiến thức pháp luật ATVSLĐ tại nơi làm việc"

Văn hóa an toàn

Kết quả Cuộc thi "Nâng cao kiến thức pháp luật ATVSLĐ tại nơi làm việc"

Ban Tổ chức Cuộc thi trực tuyến "Nâng cao kiến thức pháp luật an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) tại nơi làm việc" năm 2023 vừa ra Thông báo kết quả các tập thể, cá nhân đoạt giải. Dự kiến Lễ trao giải sẽ được tổ chức vào ngày 5/5/2023 tại tỉnh Thái Nguyên.

Người lao động góp cây xanh làm đẹp môi trường làm việc ở Thái Bình

Văn hóa an toàn

Người lao động góp cây xanh làm đẹp môi trường làm việc ở Thái Bình

Với phương châm: "An toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) là hạnh phúc của mỗi gia đình vì sự phát triển bền vững của Công ty", nhiều năm nay, cùng với sản xuất kinh doanh, Công ty CP Gốm sứ Long Hầu luôn đặt công tác ATVSLĐ lên hàng đầu.

Cục Hàng không yêu cầu đảm bảo an toàn bay trong điều kiện sương mù

Văn hóa an toàn

Cục Hàng không yêu cầu đảm bảo an toàn bay trong điều kiện sương mù

Theo Cục Hàng không Việt Nam, trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 hằng năm, một số sân bay ở khu vực miên Bắc có tình trạng thời tiết xấu, sương mù, mây bay thấp sẽ ảnh hưởng đến đảm bảo an toàn bay.