Vắc-xin Rota rất hiệu quả trong phòng bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rota. Ảnh: UNICEF Việt Nam

Hàng trăm nghìn trẻ phải nhập viện mỗi năm do Vi-rút Rota

Bệnh tiêu chảy cấp do Vi-rút Rota là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây qua đường tiêu hóa, gây thành dịch và có thể gây tử vong ở trẻ em. Tại Việt Nam, vi-rút Rota là nguyên nhân gây ra tiêu chảy cấp cho 20% đến trên 50% trẻ nhỏ trong giai đoạn 2016-2023.

Bệnh tiêu chảy cấp do vi-rút Rota ở trẻ nhỏ thường bắt đầu bằng nôn, sốt có thể kèm đau bụng, tiếp theo là tiêu chảy. Nôn và tiêu chảy có thể kéo dài từ 3 đến 7 ngày. Tiêu chảy diễn biến từ mức độ nhẹ đến nặng và có thể dẫn đến mất nước. Sốt và đau bụng cũng khá thường gặp và kéo dài không quá 2-3 ngày kể từ khi khởi phát bệnh. Bệnh có xu hướng nặng hơn ở trẻ từ 3-24 tháng tuổi.

Mất nước nghiêm trọng là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh. Cả ba triệu chứng của bệnh tiêu chảy cấp do vi-rút Rota (sốt, nôn mửa và tiêu chảy) đều khiến trẻ mất nước. Nôn mửa đặc biệt nguy hiểm vì rất khó để bù dịch đường tiêu hóa nếu trẻ bị nôn liên tục. Tiêu chảy nhẹ thường không gây mất nước đáng kể, nhưng tiêu chảy vừa hoặc nặng sẽ khiến trẻ mất nước nghiêm trọng.

Tình trạng mất nước có thể gây ra co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong. Ngoài hiện tượng mất nước, trẻ bị tiêu chảy kéo dài còn dẫn tới biến chứng chán ăn, bỏ ăn, dần dần suy dinh dưỡng và kiệt sức. Trẻ suy giảm miễn dịch có thể mắc bệnh nặng hơn hoặc dai dẳng hơn.

Mỗi năm, ước tính hàng trăm nghìn trẻ phải nhập viện và hàng ngàn trẻ phải cấp cứu do vi-rút Rota. Điều này gây áp lực không nhỏ lên hệ thống y tế, gánh nặng tài chính đối với gia đình cũng như ảnh hưởng đến sự phát triển khỏe mạnh của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Với những gia đình công nhân chưa có điều kiện tiếp cận với vắc xin phòng bệnh trong tiêm chủng dịch vụ, chi phí điều trị bệnh là gánh nặng lớn, ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình.

Ảnh hưởng của vi-rút Rota đến trẻ nhỏ. Nguồn: UNICEF Việt Nam

Vắc-xin Rota đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc phòng ngừa tiêu chảy do vi-rút Rota. Theo các nghiên cứu, vắc-xin có tỷ lệ hiệu quả từ 85%-98% trong việc ngăn ngừa tiêu chảy nặng và từ 74%-87% đối với tiêu chảy cấp do vi-rút Rota ở mọi mức độ trong năm đầu tiên sau khi uống.

Với lịch sử triển khai rộng rãi và an toàn tại hơn 120 quốc gia, vắc-xin Rota không chỉ đảm bảo an toàn mà còn góp phần giảm đáng kể số ca tử vong và nhập viện ở trẻ nhỏ. Bác sỹ Nguyễn Huy Du, Chuyên gia Y tế, UNICEF Việt Nam khẳng định: “Vắc-xin Rota rất hiệu quả trong phòng bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rota. Các nghiên cứu chứng minh rằng vắc xin có hiệu quả cao từ 85% đến 98% trong việc ngăn ngừa bệnh tiêu chảy nặng do vi rút rota và 74%-87% trong việc ngăn ngừa bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rota ở bất kỳ mức độ nào trong năm đầu tiên sau uống vắc xin. Vắc-xin làm giảm 96% số trẻ phải nhập viện vì bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rota”.

Chủ động phòng bệnh – Bảo vệ tương lai của con

Để bảo vệ sức khỏe trẻ em Việt Nam, vắc-xin Rota đã được đưa vào Chương trình Tiêm chủng Mở rộng. Theo Quyết định số 1596/QĐ-BYT ngày 10/06/2024 của Bộ Y tế, vắc-xin Rota sẽ được tiêm chủng miễn phí cho trẻ em tại 32 tỉnh miền núi, khó khăn từ năm 2024 và mở rộng dần ra toàn quốc theo lộ trình đến năm 2026.

Năm 2024, vắc-xin Rota đã được triển khai tại các tỉnh: Hà Giang, Sơn La, Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Bắc Giang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Nghệ An, Hòa Bình, Tuyên Quang, Quảng Trị, Bình Định, Khánh Hòa, Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Nam, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Nông, Sóc Trăng, Bình Phước, Lâm Đồng, Trà Vinh, Cà Mau, An Giang.

Năm 2025, chương trình sẽ mở rộng thêm 9 tỉnh: Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Quảng Ngãi, Phú Yên, Hậu Giang, Kiên Giang, Vĩnh Long, Bến Tre.

Uống vắc-xin Rota là bước quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm do vi-rút Rota. Ảnh: UNICEF Việt Nam

Việc uống vắc-xin Rota là bước quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm do vi-rút Rota. Tuy nhiên, vai trò của cha mẹ không dừng lại ở việc đưa trẻ đến trạm y tế mà còn nằm ở quá trình theo dõi, chăm sóc sau khi uống vắc-xin. Sự hiểu biết đầy đủ về các tác dụng phụ và dấu hiệu bất thường sẽ giúp cha mẹ đảm bảo trẻ được bảo vệ an toàn, toàn diện.

Cha mẹ và người chăm sóc cần theo dõi toàn thân của trẻ, bao gồm: tinh thần; tình trạng ăn, ngủ; nhiệt độ; phát ban. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu sốt, cần đo nhiệt độ cho trẻ.

Để vắc-xin Rota phát huy tối đa hiệu quả, cha mẹ cần lưu ý lịch uống vắc-xin như sau:

Liều 1: Khi trẻ đủ 2 tháng tuổi.

Liều 2: Ít nhất 1 tháng sau liều 1.

Theo Bộ Y tế, điều quan trọng là phải đảm bảo trẻ uống đúng lịch và sử dụng cùng một loại vắc-xin của nhà sản xuất trong cả hai liều.

Nếu trẻ không được uống liều đầu tiên đúng thời điểm, hãy đưa trẻ đến trạm y tế càng sớm càng tốt để uống bù và hoàn thành đủ 2 liều trước khi trẻ tròn 6 tháng tuổi.

Bệnh tiêu chảy cấp do vi-rút Rota lây qua đường tiêu hóa, do đó, cha mẹ cần chú ý giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, rửa tay thường xuyên, đảm bảo thức ăn và nước uống an toàn.

Cha mẹ hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về bệnh tiêu chảy cấp do vi-rút Rota và chủ động đưa con đi tiêm chủng đầy đủ, cho con một khởi đầu khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

An toàn tiêm chủng: Ưu tiên hàng đầu trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng An toàn trong tiêm chủng là yếu tố quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. PGS. TS Trần Đắc Phu (nguyên Cục ...

VNVC triển khai tiêm đầu tiên vắc xin sốt xuất huyết cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn Ngày 20/9/2024, gần 200 trung tâm trong hệ thống tiêm chủng VNVC đã chính thức triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết của Takeda, ...

Cúm mùa bùng phát: Mẹo hay từ Y học cổ truyền giúp phòng và điều trị hiệu quả Trong bối cảnh cúm mùa đang lây lan, Y học cổ truyền nổi lên như một giải pháp hiệu quả để phòng ngừa và điều ...