"Có những bệnh nhân mắc bệnh phổi kẽ tiến triển ác tính hơn cả ung thư"

Đó là nhận định của PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Bệnh phổi kẽ, trong buổi lễ ra mắt Chương trình Bệnh phổi kẽ, diễn ra vào sáng nay (19/12).

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Bệnh phổi kẽ phát biểu tại buổi ra mắt Chương trình Bệnh phổi kẽ. Ảnh: HẢI YẾN

Tại Bệnh viện Phổi Trung ương, một người phát hiện ung thư phổi sớm, từ giai đoạn 1, bệnh nhân được điều trị hiệu quả, tỷ lệ sống trên 5 năm là 80%, có những trường hợp dù được phát hiện ở giai đoạn muộn nhưng cũng có thể sống trên 3 năm. Nhưng bệnh nhân mắc bệnh phổi kẽ thì tiến triển ác tính hơn cả ung thư phổi. Từ lúc được chẩn đoán mắc bệnh phổi kẽ, thời gian sống thêm trung bình của bệnh nhân rất ngắn, 50% bệnh nhân sống thêm khoảng 2,5 năm và chỉ 20% bệnh nhân sống thêm 5 năm.

Bệnh phổi kẽ là tên gọi chung của một nhóm hơn 200 bệnh gây tổn thương tổ chức kẽ của phổi (vách phế nang, tổ chức kẽ liên phế nang, mạch máu phổi…). Một số bệnh phổi kẽ nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tổn thương phổi có thể không hồi phục và tiến triển thành mãn tính, gây xơ phổi và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp, cuộc sống của người bệnh.

Bệnh nhân bị bệnh phổi kẽ phải sống trong tình trạng khó thở và thiếu ôxy từ mức độ nhẹ đến nặng. Tổn thương gây sẹo tiến triển ở phổi không hồi phục, nên bệnh nhân ngày càng khó thở. Bệnh thường tăng nặng trong những ngày giá rét.

Công nhân ngành than, khai thác mỏ... là đối tượng dễ mắc bệnh phổi kẽ

Theo BS Chuyên khoa II. Nguyễn Ngọc Hồng, Trưởng Khoa Bệnh phổi nghề nghiệp, Bệnh viện Phổi Trung ương, những người do nghề nghiệp hoặc bị ảnh hưởng của môi trường sống, tiếp xúc lâu dài với một số chất độc hại như hít phải bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, hít khói, hóa chất, xăng dầu, amoniac, khí clo... Hít phải các chất hữu cơ như bụi ngũ cốc, mía đường, bụi nấm mốc là đối tượng nhiều nguy cơ mắc các bệnh phổi kẽ.

Công nhân ngành Than có nhiều nguy cơ mắc bệnh phổi kẽ. Ảnh minh họa.

Cụ thể, bác sỹ Hồng cho biết, bệnh bụi phổi silic là một trong những bệnh thuốc nhóm bệnh phổi kẽ. Công nhân làm việc ở những nơi như là các mỏ, khu vực khai thác đá, đúc, xây dựng, ở các phân xưởng kính, gốm, các phân xưởng mài, phân xưởng nề có nguy cơ bị bệnh bụi phổi silic cao.

Ngoài ra, người lao động làm trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, ngành dệt may dễ tiếp xúc với hóa chất, bụi khí có nguy cơ cao mắc bệnh lý phổi nói chung và bệnh phổi kẽ nói riêng cao hơn.

Công nhân và những người trong nhóm dễ mắc bệnh nói trên, nếu tiến triển sang bệnh phổi kẽ sẽ có các biểu hiện như sau: khó thở và ho khan thường là dấu hiệu ban đầu, khó thở ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, đặc biệt là trong hoặc sau khi lao động hay vận động thể lực mức độ vừa và nặng. Thường xuyên ho khan và thở khò khè kèm theo đau ngực. Khi bệnh đã tiến triển thời gian lâu, móng tay bệnh nhân có đường cong trên các đỉnh gọi là dấu hiệu (club). Nhìn chung các triệu chứng của bệnh có xu hướng nặng dần theo thời gian. Bệnh nhân ngày càng bị khó thở, sau đó khó thở diễn ra thường xuyên dù chỉ làm việc nhẹ như mặc quần áo, ăn uống, đi lại.

Khi bệnh phổi kẽ đã tiến triển thời gian lâu, móng tay bệnh nhân có đường cong trên các đỉnh gọi là dấu hiệu (club).

Phòng bệnh là quan trọng nhất

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, tại BV Phổi Trung ương, từ 3 năm nay đã thành lập Hội đồng đa chuyên khoa để chẩn đoán bệnh phối kẽ dựa trên các bằng chứng lâm sàng, cận lâm sàng. Trước mỗi ca bệnh, cần phối hợp đa chuyên khoa từ hô hấp, chẩn đoán hình ảnh, giải phẫu bệnh, hóa sinh miễn dịch, thăm dò phục hồi chức năng...

Từ tiền đề đó, Chương trình bệnh phổi kẽ ra đời với mong muốn huy động được sự tham gia của đông đảo các chuyên gia trong nước và quốc tế cũng như huy động nguồn lực và cơ chế hợp tác phát triển kỹ thuật hiện đại, xây dựng mạng lưới để người bệnh tiếp cận được thuận lợi và hiệu quả với phương pháp điều trị bệnh phổi kẽ ngay trong nước theo chuẩn kỹ thuật quốc tế.

Bệnh phổi kẽ là một bệnh tiến triển chậm nhưng ngày càng nặng, không hồi phục, điều trị rất khó khăn, vì thế việc phòng bệnh là rất quan trọng. Các biện pháp phòng bệnh đơn giản và hiệu quả gồm: Công nhân cần sử dụng quần áo và các phương tiện bảo hộ lao động trong các nghề nghiệp phải tiếp xúc với các chất ô nhiễm, bụi silic, sợi amiăng, bụi kim loại, khói, hoá chất, bụi hữu cơ, chăn nuôi...

Ngoài ra, người bệnh cần khám và điều trị triệt để các bệnh nhiễm khuẩn toàn thân và ở phổi. Những bệnh nhân đã trị liệu bức xạ, hóa trị liệu hoặc dùng các thuốc điều trị bệnh tim mạch, thuốc tâm thần và một số thuốc kháng sinh... cần chú ý khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh phổi kẽ và điều trị kịp thời.

Ở những vùng giá rét, bệnh nhân cần mặc ấm, đội mũ, quàng khăn giữ ấm vùng đầu, cổ, ngực để hạn chế các triệu chứng bệnh tăng nặng.

Nỗi lo bệnh nghề nghiệp của công nhân ngành Dệt may Ngành Dệt may đáp ứng nhu cầu mặc của con người và tạo ra việc làm cho nhiều lao động. Nhưng nếu công nhân phải ...

Công nhân lao động cần được quan tâm trong khám, chữa bệnh Góp ý Dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị bổ sung công nhân lao động (CNLĐ) là ...

Công nhân ngành khai thác mỏ đối mặt với hàng loạt bệnh nghề nghiệp Thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, điều kiện làm việc khắc nghiệt khiến cho công nhân ngành khai thác mỏ có nguy ...