Nhiều trường hợp đột quỵ tại nhà ngay sau khi tắm khuya

Mới đây, Bệnh viện TWQĐ 108 đã tiếp nhận một bệnh nhân nam Đ.V.Đ 45 tuổi (Hà Nội) trong tình trạng hôn mê sâu. Khai thác tiền sử, bệnh nhân không có tiền sử bệnh lý, nhưng bị hôn mê sau khi tắm khuya. Kết quả chẩn đoán cho thấy xuất huyết não với khối máu 90 cm³, và bệnh nhân buộc phải phẫu thuật mở sọ để giải ép áp lực não, phải điều trị tích cực, duy trì thở máy, tiên lượng rất nặng.

Bệnh nhân N.X.K 42 tuổi (Hải Dương) sau khi tắm đêm thấy đột ngột đau đầu, ý thức chậm dần đi vào hôn mê, đã được sơ cứu tuyến trước, chuyển đến Bệnh viện TWQĐ 108 giờ thứ 3, mặc dù đã được hồi sức cấp cứu tích cực, tuy nhiên tổn thương đột quỵ chảy máu não quá nặng, bệnh nhân hôn mê sâu không còn khả năng cứu chữa.

2 bệnh nhân trên chỉ là trong số nhiều người bệnh được cấp cứu kịp thời. Thực tế, nhiều trường hợp đã đột tử tại nhà ngay sau khi tắm khuya, nhất là vào mùa lạnh. Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ tại các khu vực nông thôn nhiều hơn tại thành phố lớn.

Theo các chuyên gia, thời tiết lạnh không chỉ gây co thắt mạch máu làm tăng huyết áp, mà còn làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến cả đột quỵ do xuất huyết não và nhồi máu não. Đặc biệt, thói quen tắm khuya – một vấn đề phổ biến ở Việt Nam – đã trở thành nguyên nhân gây ra nhiều trường hợp đáng tiếc.

Bệnh nhân Đ.V.Đ nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu. (Ảnh: BV TWQĐ 108)

Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?

BS Nguyễn Ngọc Uyển, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết, theo nhiều nghiên cứu trên thế giới việc tiếp xúc với lạnh là yếu tố nguy cơ thúc đẩy sự gia tăng đột quỵ não, cả đột quỵ chảy máu não và đột quỵ nhồi máu não.

Theo đó, BS Uyển cũng chia sẻ thêm về một số cơ chế bệnh sinh của vấn đề này như sự thay đổi theo mùa và nhiệt độ tác động tới các yếu tố nguy cơ đột quỵ (tăng huyết áp, tăng đường huyết, tăng lipid máu, rung nhĩ) làm gia tăng nguy cơ đột quỵ.

Co thắt mạch máu: có mạch ngoại vi và tăng huyết áp đột ngột thoáng qua sau khi tiếp xúc với lạnh có thể gây vỡ mạch máu não, gây đột quỵ xuất huyết não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ xuất huyết não thường cao nhất vào ngày đầu tiếp xúc với lạnh.

Thêm vào đó, hiện tượng co mạch giúp giữ cơ thể không mất nước cũng làm tăng độ nhớt của máu. Nhiệt độ giảm cũng làm cơ thể tăng sản xuất hồng cầu và tiểu cầu nhằm tăng sự trao đổi chất của cơ thể, dẫn đến hình thảnh cục máu đông. Từ đó, tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu dẫn đến nhồi máu não. Điều này lý giải cho hiện tượng đột quỵ nhồi máu não thường xảy ra sau vài ngày tiếp xúc với lạnh.

4 nguyên tắc vàng nhận biết đột quỵ

Theo các chuyên gia, các dấu hiệu đột quỵ mùa lạnh cũng tương tự như các dấu hiệu thông thường. Người bệnh và những người thân có thể dựa theo nguyên tắc FAST để nhận biết đột quy, bao gồm:

F (Face - Mặt): Khuôn mặt lệch, tê hoặc yếu một bên.

A (Arms - Tay): Yếu hoặc không nâng được một bên tay.

S (Speech - Lời nói): Nói khó, nói lắp hoặc không hiểu lời nói.

T (Time - Thời gian): Cấp cứu ngay lập tức, vì thời gian vàng trong 6 giờ đầu quyết định hiệu quả điều trị.

Ngoài ra, cũng cần chú ý đến các triệu chứng khác như đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thị lực hoặc mất thăng bằng đột ngột,…

Cách phòng ngừa đột quỵ hiệu quả trong mùa lạnh

Theo BS Thái Đàm Dũng, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện TWQĐ 108, đột quỵ được xem là bệnh lý cấp tính, hay xảy ra rất đột ngột và hậu quả thường gây tử vong hay tàn phế về sau. Tuy nhiên, đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được.

Theo đó, BS Dũng khuyến cáo một số chú ý và cách phòng ngừa đột quỵ hiệu quả trong mùa lạnh:

Giữ ấm cơ thể: Việc giữ ấm cơ thể, nhất là vùng đầu và cổ trong mùa lạnh rất quan trọng. Cần lưu ý việc thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây sốc nhiệt. Khi tham gia hoạt động thể chất, nên mặc nhiều lớp áo, khi cơ thể ấm lên sau vận động thì có thể cởi bỏ bớt và mặc vừa đủ giữ ấm cơ thể. Nếu đang hoạt động ngoài trời lạnh và thấy mình đổ mồ hôi, như vậy cơ thể đang bị quá nóng và không ổn; nhất là đối với người có bệnh tim mạch thì tốt nhất nên nghỉ ngơi, cởi bớt áo khoác và vào ngay trong nhà..

Kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp định kỳ, nhất là với người có tiền sử tăng huyết áp.

Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo, đường, muối.

Vận động thường xuyên: Tăng cường hoạt động thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ tim mạch cần tuân theo nguyên tắc không hoạt động quá sức. Bởi khi trời lạnh, cơ thể chúng ta phải gắng sức hơn bình thường nhằm giữ nhiệt độ cơ thể ổn định. Do vậy, việc đi bộ nhanh hơn bình thường gặp khi gió lạnh thổi vào mặt và cơ thể cũng đã là gắng sức.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Những thói quen này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Khám sức khỏe định kỳ: chủ động tầm soát , phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ để đề phòng đột quỵ mùa lạnh.

Video hướng dẫn phân biệt giữa trúng gió và đột quỵ, tránh nguy hiểm tính mạng

Nguồn: Bệnh viện Bạch Mai

Làm việc nhiều giờ có thể làm tăng tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch và đột quỵ Theo số liệu ước tính của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thời giờ làm việc ...

Các biện pháp bảo vệ sức khỏe người lao động trong mùa lạnh Cục Quản lý Môi trường y tế - Bộ Y tế vừa có công văn đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ ...

Cảnh báo tăng huyết áp ở người trẻ: Nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ Tình trạng trẻ hóa đột quỵ đang ngày càng gia tăng, trong đó tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh này. ...