Chủ nhật 26/10/2025 04:27

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại

Mỗi gia đình đều có một mâm cỗ vào những ngày Tết Nguyên đán để kính nhớ tổ tiên, ông bà và thể hiện mong ước cho một năm mới sung túc, thịnh vượng. Mỗi vùng miền sẽ có mâm cỗ ngày đầu năm với nhiều món ăn riêng biệt.
An toàn để vui xuân, đón Tết

Bản sắc văn hóa dân tộc

Trong ba miền, mâm cỗ Tết của miền Bắc mang tính chuẩn mực và giữ được nét truyền thống nhiều hơn cả. Người miền Bắc rất chú trọng hình thức, cầu kỳ trong cách chế biến các món ăn cổ truyền.

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại
Các món ăn thường gặp trong mâm cỗ ngày Tết. Ảnh: TL

Mâm cỗ Tết miền Trung lại tỉ mỉ, thường không thể thiếu bánh tét, nem chua, thịt giấm. Riêng người Huế thì mâm cỗ phải có đĩa giò lụa, đĩa thịt đông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc... Mâm cỗ của người miền Nam ngày Tết thường gồm bánh tét, củ kiệu trộn tôm khô, khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu...

Ngày nay, do cuộc sống bận rộn, phần lớn các gia đình đều làm giản tiện, rất ít người nấu đủ mâm cỗ như xưa, nhất là với những công nhân xa quê tất bận cả năm trời, vội vã trở về vào những ngày cận Tết. Họ vội vàng dọn dẹp nhà cửa, mua sắm cho năm mới. Rất ít gia đình nấu đủ mâm cỗ như xưa.

Nghệ thuật ẩm thực qua những mâm cỗ Tết được lưu truyền, gìn giữ qua các thế hệ, làm nên bản sắc văn hóa dân tộc. Tùy theo mỗi gia đình mà việc chuẩn bị những món ăn khác nhau, nhưng không thể thiếu những món chủ đạo như bánh chưng, dưa hành, giò lụa, giò thủ, nem, nộm su hào, canh bóng bì, canh măng chân giò, miến nấu và một đĩa xào... để mâm cỗ ngày Tết luôn trọn vẹn ý nghĩa đoàn viên, may mắn.

Quy tắc bài trí, thực đơn mâm cỗ trong các ngày Tết hầu như giống nhau nhưng điều cơ bản nhất: chuối quay ra, gà quay vào...

Quan niệm xưa “mâm cao, cỗ đầy” ý nói cách biện cỗ thể hiện sự sang trọng. Theo lệ xưa, với mâm 8 bát - 8 đĩa, các bát được bày bằng mâm đồng to ở dưới rồi lại để 1 mâm đồng nhỏ lên trên xếp các đĩa lên thành 2 tầng cỗ.

“Dù Tết xưa hay Tết thời hiện đại thì những bữa cơm chỉ ngon và thật sự ý nghĩa khi có mặt của đầy đủ các thành viên trong gia đình”.

Ngày nay, người ta thường bày cỗ theo cách: các bát cho vào giữa, các đĩa bày xung quanh để mâm cỗ được hài hòa. Các loại nước chấm thường được để vào giữa mâm để thể hiện tính quây quần. Thường trong một mâm cỗ Tết có 3 loại nước chấm cơ bản: một bát nước mắm nguyên chất với ớt và hạt tiêu để chấm giò, chả, thịt quay; một bát nước chấm nem (nếu có); một đĩa muối với tiết, hạt tiêu, lá chanh, chanh ớt để chấm thịt gà.

Sum họp làm nên ý nghĩa mâm cỗ Tết

Thời hiện đại cũng có nhiều món mới không đúng truyền thống do khẩu vị của từng người và từng gia đình. Nước chấm cũng có thể thêm nhiều loại như xì dầu, tương ớt... Trong mâm cỗ hiện đại đã thể hiện quy luật giao lưu, tiếp biến. Sự du nhập và ảnh hưởng của các nền văn hóa ẩm thực trên khắp thế giới đã làm thay đổi ít nhiều thực đơn của mâm cỗ ngày Tết. Những món ăn như gan ngỗng, xúc xích, salami, bánh mì đen, chân giò lợn đen, đùi gà xông khói, rượu vang... đã bổ sung mâm cỗ ngày Tết.

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại
Mâm cỗ ngày Tết thời hiện đại. Ảnh: TL

Nguyên liệu chế biến các món ăn ngày Tết ngày càng đa dạng, phong phú từ ngoại quốc: nếp gói bánh chưng đã dùng các loại nếp mới như nếp Lào, nếp Thái thay vì dùng nếp cái hoa vàng, nếp ngỗng...

Nếu như ngày xưa chỉ có chợ truyền thống để mua hàng thì bây giờ sự phổ biến của thương mại điện tử giúp con người có thể dễ dàng mua sắm trực tuyến, người dân có thể kết nối với một nền tảng “chợ trực tuyến” với đa dạng các mặt hàng hóa.

Xu hướng sắm Tết online thể hiện quy luật sáng tạo trong mâm cỗ ngày Tết. Dần dà, nhiều gia đình không còn câu nệ việc nấu mâm cỗ ngày Tết cầu kỳ mà bổ sung các món ăn ngon, lạ để gia đình thưởng thức; có thêm thời gian bên nhau sau những ngày làm việc vất vả, căng thẳng, thậm chí là xa nhà. Tuy nhiên, không thể phủ nhận mặt chưa tích cực của món ăn “công nghiệp” là chưa mang hồn cốt, tâm tư, tình cảm của người chế biến, nên có thể có vị, có sắc nhưng vô hồn, thậm chí không đảm bảo an toàn.

Chế biến sẵn hay tự tay làm mâm cỗ Tết là tùy theo ý thích của mỗi gia đình sao cho hợp lý, an toàn và không lãng phí. Dù Tết xưa hay Tết thời hiện đại thì những bữa cơm chỉ ngon và thật sự ý nghĩa khi có mặt của đầy đủ các thành viên trong gia đình.

Tết đã thay đổi và sẽ còn tiếp tục thay đổi. Chúng ta khó có thể hình dung, vài chục năm sau hay trăm năm sau, cộng đồng sẽ ăn Tết như thế nào. Dù mâm cỗ Tết có đủ sắc, hương, mỹ, vị thì vẫn phải có sự sum vầy, tề tựu đông đủ của gia đình. Như vậy ý nghĩa của mâm cỗ Tết, giá trị văn hóa và nhân văn sâu sắc sẽ mãi đồng hành lưu truyền cùng cộng đồng Việt.

Đảm bảo an toàn người bệnh Đảm bảo an toàn người bệnh

Là một trong hai trụ cột chuyên môn quan trọng nhất của ngành Y tế, lĩnh vực khám chữa bệnh đã, đang và tiếp tục ...

Xưởng X78:  Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật Xưởng X78: Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật

Với nhiệm vụ nặng nề, công việc vất vả, yêu cầu cao, môi trường làm việc phải đối mặt với ô nhiễm, độc hại, Đảng ...

An toàn để vui xuân, đón Tết An toàn để vui xuân, đón Tết

Tết là thời điểm công tác đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) cần được chú trọng hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, ...

Tin cùng chuyên mục

Lần đầu tiên ứng dụng máy bảo quản LifePort trong ghép thận, dấu mốc mới của ngành Y

Sống an toàn

Lần đầu tiên ứng dụng máy bảo quản LifePort trong ghép thận, dấu mốc mới của ngành Y

Bệnh viện Trung ương Huế (thuộc Bộ Y tế) ghi dấu mốc mới trong lịch sử y học Việt Nam khi thực hiện thành công ca ghép thận đầu tiên trong nước sử dụng công nghệ bảo quản thận liên tục có hạ nhiệt – LifePort Hypothermic Machine Perfusion (HMP).

Bệnh dại có xu hướng tăng, WHO hỗ trợ khẩn 9.000 liều vaccine cho 2 tỉnh nguy cơ cao tại Việt Nam

Sống an toàn

Bệnh dại có xu hướng tăng, WHO hỗ trợ khẩn 9.000 liều vaccine cho 2 tỉnh nguy cơ cao tại Việt Nam

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa trao tặng 9.000 liều vaccine phòng dại cho 2 tỉnh có nguy cơ cao là Phú Thọ và Tuyên Quang. Gói hỗ trợ này hướng đến bảo vệ các nhóm yếu thế như trẻ em và đồng bào dân tộc thiểu số.

Rửa tay - Một hành động đơn giản giúp phòng ngừa những đe dọa lớn

Khỏe – Đẹp

Rửa tay - Một hành động đơn giản giúp phòng ngừa những đe dọa lớn

Ngày Rửa tay Thế giới nhắc chúng ta rằng một hành động đơn giản - rửa tay bằng xà phòng - có thể cứu sống, bảo vệ trẻ em và củng cố cộng đồng.

"Chìa khóa vàng" cho sức khỏe phụ nữ trung niên

Khỏe – Đẹp

"Chìa khóa vàng" cho sức khỏe phụ nữ trung niên

“Thay đổi lối sống để hỗ trợ hành trình mãn kinh của bạn” là chủ đề của Ngày Mãn kinh Thế giới năm 2025.

Nhức nhối mang thai ở tuổi vị thành niên

Sống an toàn

Nhức nhối mang thai ở tuổi vị thành niên

Hiện nay, mang thai ở tuổi vị thành niên vẫn là một bài toán nhức nhối tại Việt Nam, gây hệ lụy cho sức khỏe cá nhân và cản trở sự phát triển bền vững. Nhân Ngày Tránh thai Thế giới 26/9, việc trao quyền lựa chọn cho người trẻ được nhấn mạnh như một giải pháp then chốt để các em có thể tự quyết định con đường tương lai của mình.

Đọc thêm

Tổng đài quốc gia 111: Lá chắn mới trong cuộc chiến chống mua bán người

An sinh - Xã hội

Tổng đài quốc gia 111: Lá chắn mới trong cuộc chiến chống mua bán người

Tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống mua bán người với đầu số 111 vừa chính thức được khai trương. Đây là bước tiến quan trọng, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc bảo vệ con người, đồng thời mở ra một kênh hỗ trợ toàn diện, miễn phí và hoạt động 24/7 cho các nạn nhân.

Báo động đái tháo đường thai kỳ: Cứ 5 thai phụ có 1 người mắc, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau

Sống an toàn

Báo động đái tháo đường thai kỳ: Cứ 5 thai phụ có 1 người mắc, nguy cơ di truyền sang thế hệ sau

Với thực trạng đáng báo động cứ 5 thai phụ tại Việt Nam có 1 người mắc bệnh, đái tháo đường thai kỳ không chỉ là mối đe dọa sức khỏe trước mắt mà còn tạo ra một vòng lặp nguy cơ di truyền sang các thế hệ tương lai. Trước tình hình này, Bộ Y tế đã ban hành “Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc và quản lý đái tháo đường thai kỳ”.

Ghép tủy đồng loại cho trẻ từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu lần đầu tại Việt Nam

Khỏe – Đẹp

Ghép tủy đồng loại cho trẻ từ mẹ ruột có bất đồng nhóm máu lần đầu tại Việt Nam

Bệnh viện Trung ương Huế vừa công bố ca ghép tủy Thalassemia thứ 11 thành công. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam thực hiện ca ghép tủy đồng loại với nguồn tủy từ mẹ ruột, có bất đồng nhóm máu.

Bộ Y tế cảnh báo: Bệnh tả bùng phát phức tạp trên toàn cầu, tỷ lệ tử vong tăng 46%

Khỏe – Đẹp

Bộ Y tế cảnh báo: Bệnh tả bùng phát phức tạp trên toàn cầu, tỷ lệ tử vong tăng 46%

Dù Việt Nam đã duy trì thành công 12 năm không ghi nhận ca bệnh tả, nhưng trước diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp trên thế giới với số ca tử vong tăng vọt, Bộ Y tế đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ bệnh xâm nhập và nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa chủ động trong cộng đồng.

Cứu sống bé 2 tuổi ngưng tim do đuối nước, làm gì để phòng đuối nước cho trẻ?

Khỏe – Đẹp

Cứu sống bé 2 tuổi ngưng tim do đuối nước, làm gì để phòng đuối nước cho trẻ?

Sau khi tiếp nhận bệnh nhi 2 tuổi bị tai nạn đuối nước ngưng tim tại nhà, các bác sĩ đặt nội khí quản, thở máy, sử dụng kháng sinh, vận mạch, đặc biệt áp dụng kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy giúp trẻ hồi sinh kỳ diệu.

Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu

Khỏe – Đẹp

Việt Nam đạt tỷ lệ bao phủ vắc xin cao hơn mức trung bình toàn cầu

Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong công tác bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh phòng ngừa được bằng vắc xin, theo số liệu ước tính mới nhất về tỷ lệ tiêm chủng toàn quốc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF (WUENIC) công bố mới đây.

Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Quảng Trị, cách chọn thịt lợn an toàn

Khỏe – Đẹp

Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Quảng Trị, cách chọn thịt lợn an toàn

Dịch tả lợn châu Phi đã bùng phát tại 11 xã ở tỉnh Quảng Trị, buộc tiêu hủy hơn 1.750 con lợn và có nguy cơ lan rộng hơn. Đây cũng là nỗi ám ảnh cho người tiêu dùng, vậy dấu hiệu nhận biết thịt lợn bệnh như thế nào?

Tự tiêm thuốc giảm đau, người đàn ông bị liệt tứ chi, suy hô hấp

Khỏe – Đẹp

Tự tiêm thuốc giảm đau, người đàn ông bị liệt tứ chi, suy hô hấp

Bị đau mỏi cổ - vai gáy, ông Đ.Đ.B, 70 tuổi (Quảng Ninh) tự tiêm thuốc giảm đau tại một phòng khám tư nhân. Sau tiêm, tình trạng không cải thiện mà ngày càng nặng: yếu chi, mất cảm giác, khó thở rồi liệt hoàn toàn từ cổ trở xuống, buộc phải chuyển tuyến khẩn cấp.

Ngăn chặn sốt xuất huyết bùng phát: Mỗi người dân là một mắt xích phòng dịch

Khỏe – Đẹp

Ngăn chặn sốt xuất huyết bùng phát: Mỗi người dân là một mắt xích phòng dịch

Dù số ca mắc sốt xuất huyết từ đầu năm 2025 (hơn 32.000 ca) hiện thấp hơn cùng kỳ, các chuyên gia cảnh báo không thể chủ quan. Nguy cơ một đợt dịch bùng phát vẫn rất cao, do chu kỳ dịch đang đến gần và thời tiết hiện tại rất thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sinh sôi.

"Bom" xe điện mùa nắng nóng: Chuyên gia cảnh báo rủi ro và cách phòng tránh

Sống an toàn

"Bom" xe điện mùa nắng nóng: Chuyên gia cảnh báo rủi ro và cách phòng tránh

Mùa hè đến, "bom" xe điện tiềm ẩn nguy cơ bùng nổ, đặc biệt trong điều kiện nắng nóng khắc nghiệt. Thực tế, mới đây đã có nhiều vụ cháy nổ xe điện xảy ra cả trong nhà và ngoài trời, đã khiến người dân rất hoang mang và lo sợ. Vì vậy, việc sử dụng xe điện thế nào cho an toàn luôn là điều mà nhiều bậc phụ huynh cũng rất quan tâm.

Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh

An sinh - Xã hội

Mỗi tháng cho trẻ bú mẹ hoàn toàn: Lợi ích tương đương trồng 300.000 cây xanh

Cục Bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) vừa có công văn hướng dẫn triển khai Tuần lễ thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025. Năm nay, sự kiện mang đến một thông điệp đột phá: lựa chọn nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ là nền tảng sức khỏe cho thế hệ tương lai mà còn là một hành động có sức ảnh hưởng lớn đến môi trường, tương đương với việc trồng cả một cánh rừng.

Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc

Khỏe – Đẹp

Kê đơn thuốc dài ngày cần cá thể hóa, không máy móc

Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế. Những điểm mới như cho phép kê đơn tối đa 90 ngày, đơn thuốc chỉ có giá trị 5 ngày tại nhà thuốc ngoài bệnh viện, hay cơ chế thống nhất đơn khi khám nhiều chuyên khoa… đang đặt ra yêu cầu mới cho cả bác sĩ và người bệnh.

Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày

Khỏe – Đẹp

Năm điều cần nghiêm túc thực hiện khi sử dụng thuốc kê đơn 90 ngày

Thông tư 26/2025/TT-BYT do Bộ Y tế ban hành ngày 30/6/2025 quy định chi tiết việc kê đơn thuốc điều trị ngoại trú đối với người có thẻ bảo hiểm y tế đã chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt là quy định cho phép bác sĩ kê đơn thuốc tối đa 90 ngày đối với một số bệnh mạn tính. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng đi lại, chi phí cho người bệnh, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị liên tục, ổn định.

Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!

Khỏe – Đẹp

Siết chặt kê đơn thuốc ngoại trú: Những điều người bệnh cần biết!

Thông tư 26/2025/TT-BYT vừa ban hành không chỉ bổ sung các trường thông tin bắt buộc trong đơn thuốc mà còn đưa ra quy định cụ thể về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, thời gian sử dụng. Thay đổi kỹ thuật nhỏ nhưng lại có ý nghĩa lớn với người bệnh. Thông tư cũng đặt ra nguyên tắc kê đơn chặt chẽ, tăng cường kiểm soát thuốc kháng sinh, thuốc gây nghiện – tiến tới thực hiện kê đơn điện tử toàn quốc từ năm 2026.

Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn

Khỏe – Đẹp

Tử vong do mắc liên cầu lợn ở Huế, ngành Y tế khuyến cáo khẩn

Bệnh viện Trung ương Huế (thành phố Huế) cho biết, từ đầu năm đến nay, đơn vị đã ghi nhận điều trị cho 30 trường hợp dương tính với liên cầu khuẩn Streptococcus Suis (liên cầu lợn). Trong đó, có trường hợp nhập viện trong tình trạng nặng, đã tử vong, ngành Y tế đưa ra khuyến cáo khẩn.

Y tế biển đảo: Hành trình nhân văn của sự phối hợp liên ngành

Sống an toàn

Y tế biển đảo: Hành trình nhân văn của sự phối hợp liên ngành

Giữa biển trời mênh mông của Tổ quốc, nơi đầu sóng ngọn gió, hành trình chăm sóc sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, trách nhiệm và sẻ chia. Trong ba năm qua, sự phối hợp giữa Công đoàn Y tế Việt Nam và Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã viết nên một hành trình nhân văn sâu sắc, kết nối trái tim của những người chiến sĩ áo trắng và lực lượng Hải quân, cùng hướng đến mục tiêu chung: bảo vệ sức khỏe và sự bình yên nơi biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Thu hồi hàng loạt sản phẩm mỹ phẩm, người tiêu dùng cẩn trọng

Sống an toàn

Thu hồi hàng loạt sản phẩm mỹ phẩm, người tiêu dùng cẩn trọng

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi hàng loạt sản phẩm lưu thông có công thức không đúng như hồ sơ đã công bố, và thông tin nhà sản xuất trên nhãn không đúng như hồ sơ công bố.

Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe

Khỏe – Đẹp

Chân gà không rõ nguồn gốc và nguy hiểm tiềm ẩn cho sức khỏe

Cơ quan chức năng thành phố Huế vừa phát hiện và tiến hành tiêu hủy 1 tấn chân gà không rõ nguồn gốc tại một hộ kinh doanh. Điều đáng lo ngại, nếu số chân gà này bị tuồn ra thị trường, người tiêu dùng có thể đối mặt với nguy cơ sử dụng thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến sức khỏe.

Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống

Sống an toàn

Sán dây dài 3 mét “tấn công” đường ruột vì thói quen ăn rau sống

Một trường hợp nhiễm sán dây dài tới hơn 3 mét vừa được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gióng lên hồi chuông cảnh báo về những thói quen ăn uống tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe.

Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa

Khỏe – Đẹp

Đặt niềm tin sai chỗ, gánh chịu biến chứng nghiêm trọng khi thẩm mỹ tại spa

Những mong muốn về một vẻ ngoài hoàn hảo đang đẩy nhiều người tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ như một giải pháp nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của những lời quảng cáo hấp dẫn là bóng tối của những hiểm họa khôn lường, khi không ít người đặt niềm tin sai chỗ vào các cơ sở thẩm mỹ không an toàn, kém chất lượng.