Thứ bảy 27/04/2024 15:47

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại

Mỗi gia đình đều có một mâm cỗ vào những ngày Tết Nguyên đán để kính nhớ tổ tiên, ông bà và thể hiện mong ước cho một năm mới sung túc, thịnh vượng. Mỗi vùng miền sẽ có mâm cỗ ngày đầu năm với nhiều món ăn riêng biệt.
An toàn để vui xuân, đón Tết

Bản sắc văn hóa dân tộc

Trong ba miền, mâm cỗ Tết của miền Bắc mang tính chuẩn mực và giữ được nét truyền thống nhiều hơn cả. Người miền Bắc rất chú trọng hình thức, cầu kỳ trong cách chế biến các món ăn cổ truyền.

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại
Các món ăn thường gặp trong mâm cỗ ngày Tết. Ảnh: TL

Mâm cỗ Tết miền Trung lại tỉ mỉ, thường không thể thiếu bánh tét, nem chua, thịt giấm. Riêng người Huế thì mâm cỗ phải có đĩa giò lụa, đĩa thịt đông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa chả Huế, đĩa thịt heo luộc... Mâm cỗ của người miền Nam ngày Tết thường gồm bánh tét, củ kiệu trộn tôm khô, khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu...

Ngày nay, do cuộc sống bận rộn, phần lớn các gia đình đều làm giản tiện, rất ít người nấu đủ mâm cỗ như xưa, nhất là với những công nhân xa quê tất bận cả năm trời, vội vã trở về vào những ngày cận Tết. Họ vội vàng dọn dẹp nhà cửa, mua sắm cho năm mới. Rất ít gia đình nấu đủ mâm cỗ như xưa.

Nghệ thuật ẩm thực qua những mâm cỗ Tết được lưu truyền, gìn giữ qua các thế hệ, làm nên bản sắc văn hóa dân tộc. Tùy theo mỗi gia đình mà việc chuẩn bị những món ăn khác nhau, nhưng không thể thiếu những món chủ đạo như bánh chưng, dưa hành, giò lụa, giò thủ, nem, nộm su hào, canh bóng bì, canh măng chân giò, miến nấu và một đĩa xào... để mâm cỗ ngày Tết luôn trọn vẹn ý nghĩa đoàn viên, may mắn.

Quy tắc bài trí, thực đơn mâm cỗ trong các ngày Tết hầu như giống nhau nhưng điều cơ bản nhất: chuối quay ra, gà quay vào...

Quan niệm xưa “mâm cao, cỗ đầy” ý nói cách biện cỗ thể hiện sự sang trọng. Theo lệ xưa, với mâm 8 bát - 8 đĩa, các bát được bày bằng mâm đồng to ở dưới rồi lại để 1 mâm đồng nhỏ lên trên xếp các đĩa lên thành 2 tầng cỗ.

“Dù Tết xưa hay Tết thời hiện đại thì những bữa cơm chỉ ngon và thật sự ý nghĩa khi có mặt của đầy đủ các thành viên trong gia đình”.

Ngày nay, người ta thường bày cỗ theo cách: các bát cho vào giữa, các đĩa bày xung quanh để mâm cỗ được hài hòa. Các loại nước chấm thường được để vào giữa mâm để thể hiện tính quây quần. Thường trong một mâm cỗ Tết có 3 loại nước chấm cơ bản: một bát nước mắm nguyên chất với ớt và hạt tiêu để chấm giò, chả, thịt quay; một bát nước chấm nem (nếu có); một đĩa muối với tiết, hạt tiêu, lá chanh, chanh ớt để chấm thịt gà.

Sum họp làm nên ý nghĩa mâm cỗ Tết

Thời hiện đại cũng có nhiều món mới không đúng truyền thống do khẩu vị của từng người và từng gia đình. Nước chấm cũng có thể thêm nhiều loại như xì dầu, tương ớt... Trong mâm cỗ hiện đại đã thể hiện quy luật giao lưu, tiếp biến. Sự du nhập và ảnh hưởng của các nền văn hóa ẩm thực trên khắp thế giới đã làm thay đổi ít nhiều thực đơn của mâm cỗ ngày Tết. Những món ăn như gan ngỗng, xúc xích, salami, bánh mì đen, chân giò lợn đen, đùi gà xông khói, rượu vang... đã bổ sung mâm cỗ ngày Tết.

Giữ hương vị truyền thống trong mâm cỗ Tết thời hiện đại
Mâm cỗ ngày Tết thời hiện đại. Ảnh: TL

Nguyên liệu chế biến các món ăn ngày Tết ngày càng đa dạng, phong phú từ ngoại quốc: nếp gói bánh chưng đã dùng các loại nếp mới như nếp Lào, nếp Thái thay vì dùng nếp cái hoa vàng, nếp ngỗng...

Nếu như ngày xưa chỉ có chợ truyền thống để mua hàng thì bây giờ sự phổ biến của thương mại điện tử giúp con người có thể dễ dàng mua sắm trực tuyến, người dân có thể kết nối với một nền tảng “chợ trực tuyến” với đa dạng các mặt hàng hóa.

Xu hướng sắm Tết online thể hiện quy luật sáng tạo trong mâm cỗ ngày Tết. Dần dà, nhiều gia đình không còn câu nệ việc nấu mâm cỗ ngày Tết cầu kỳ mà bổ sung các món ăn ngon, lạ để gia đình thưởng thức; có thêm thời gian bên nhau sau những ngày làm việc vất vả, căng thẳng, thậm chí là xa nhà. Tuy nhiên, không thể phủ nhận mặt chưa tích cực của món ăn “công nghiệp” là chưa mang hồn cốt, tâm tư, tình cảm của người chế biến, nên có thể có vị, có sắc nhưng vô hồn, thậm chí không đảm bảo an toàn.

Chế biến sẵn hay tự tay làm mâm cỗ Tết là tùy theo ý thích của mỗi gia đình sao cho hợp lý, an toàn và không lãng phí. Dù Tết xưa hay Tết thời hiện đại thì những bữa cơm chỉ ngon và thật sự ý nghĩa khi có mặt của đầy đủ các thành viên trong gia đình.

Tết đã thay đổi và sẽ còn tiếp tục thay đổi. Chúng ta khó có thể hình dung, vài chục năm sau hay trăm năm sau, cộng đồng sẽ ăn Tết như thế nào. Dù mâm cỗ Tết có đủ sắc, hương, mỹ, vị thì vẫn phải có sự sum vầy, tề tựu đông đủ của gia đình. Như vậy ý nghĩa của mâm cỗ Tết, giá trị văn hóa và nhân văn sâu sắc sẽ mãi đồng hành lưu truyền cùng cộng đồng Việt.

Đảm bảo an toàn người bệnh Đảm bảo an toàn người bệnh

Là một trong hai trụ cột chuyên môn quan trọng nhất của ngành Y tế, lĩnh vực khám chữa bệnh đã, đang và tiếp tục ...

Xưởng X78:  Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật Xưởng X78: Chủ động bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang thiết bị kỹ thuật

Với nhiệm vụ nặng nề, công việc vất vả, yêu cầu cao, môi trường làm việc phải đối mặt với ô nhiễm, độc hại, Đảng ...

An toàn để vui xuân, đón Tết An toàn để vui xuân, đón Tết

Tết là thời điểm công tác đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) cần được chú trọng hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, ...

ThS. Trịnh Văn Khoa - Viện trưởng Viện nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng Việt Nam

Đọc thêm

Lạp sườn gác bếp

Khỏe & Đẹp

Lạp sườn gác bếp

Gần Tết, qua điện thoại, mẹ bảo: “Thích ăn lạp sườn để mẹ làm, cuối tuần mẹ gửi nhé”. Nước miếng, nước mắt tự nhiên cùng chảy. Nhớ về quê nhà đâu phải bởi miếng ăn, mà là những ân tình chất chứa trong đó. Nơi ấy, có dáng mẹ ngồi cặm cụi sớm mai, có mùi khói bếp hoang hoải, có lòng mẹ thương con gái lấy chồng xa…

Kinh hãi mức nhiễm khuẩn vượt 60 lần từ 3 tấn thịt bẩn bị bắt ở Huế

Khỏe & Đẹp

Kinh hãi mức nhiễm khuẩn vượt 60 lần từ 3 tấn thịt bẩn bị bắt ở Huế

Lực lượng cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thừa Thiên Huế vừa bắt hơn 3 tấn thịt động vật, chủ yếu là thịt lợn có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Kinh hãi hơn là kết quả xét nghiệm sau đó cho thấy phần lớn chúng đều nhiễm khuẩn, có mẫu mức nhiễm khuẩn gấp 60 lần giới hạn.

Có 91 người ngộ độc thực phẩm nghi do ăn bánh mỳ ở Hội An

Ăn uống an toàn

Có 91 người ngộ độc thực phẩm nghi do ăn bánh mỳ ở Hội An

Chiều 13/9, Sở Y tế Quảng Nam xác nhận, số lượng bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm nghi do ăn bánh mỳ tại cửa hàng bà P., TP. Hội An là 91 người. Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đã có công văn yêu cầu Sở Y tế Quảng Nam tiếp tục cấp cứu và điều trị tích cực, đảm bảo hồi phục sức khỏe cho các bệnh nhân. Bên cạnh đó, tạm thời đình chỉ hoạt động của cơ sở bánh mỳ.

Gần Tết Trung thu, phát hiện nhiều loại bánh nhập lậu, không rõ nguồn gốc

Ăn uống an toàn

Gần Tết Trung thu, phát hiện nhiều loại bánh nhập lậu, không rõ nguồn gốc

Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 1 thuộc Cục QLTT TP. Đà Nẵng đã tổ chức kiểm tra đột xuất đối với cửa hàng P.L. ở đường Hoàng Diệu và T.T.F., ở đường Lê Duẩn và tạm giữ gần 150 đơn vị sản phẩm là mặt hàng bánh các loại.

Quảng Nam yêu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm trong dịp Tết Trung thu

Ăn uống an toàn

Quảng Nam yêu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm trong dịp Tết Trung thu

UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành về an toàn thực phẩm; tập trung thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng thực phẩm được tiêu dùng nhiều trong dịp Tết Trung thu như: Bánh trung thu, bánh kẹo, nước giải khát,...

Dinh dưỡng hợp lý cho con công nhân những năm đầu đời

Ăn uống an toàn

Dinh dưỡng hợp lý cho con công nhân những năm đầu đời

5 năm đầu đời là giai đoạn vàng để con phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Công nhân với mức lương eo hẹp vẫn có thể đảm bảo những chế độ dinh dưỡng phù hợp cho con nếu biết cân đối chi tiêu hợp lý.

Bộ Y tế đề nghị thanh, kiểm tra các cơ sở sản xuất bánh trung thu

Ăn uống an toàn

Bộ Y tế đề nghị thanh, kiểm tra các cơ sở sản xuất bánh trung thu

Bộ Y tế vừa có văn bản đề nghị các địa phương triển khai hoạt động thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh bánh trung thu, bánh kẹo, nước giải khát, thực phẩm truyền thống sản xuất tại các làng nghề, cơ sở nhỏ lẻ…

Công nhân SEV: “Bữa cơm công đoàn” thân tình và chu đáo với đoàn viên

Ăn uống an toàn

Công nhân SEV: “Bữa cơm công đoàn” thân tình và chu đáo với đoàn viên

Thưởng thức bữa cơm công đoàn nhân dịp kỷ niệm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam, không ít đoàn viên, người lao động Công ty Samsung Electronic Việt Nam (Bắc Ninh) bày tỏ tình cảm trân trọng trước sự chăm sóc chu đáo của tổ chức Công đoàn và sự gần gũi, thân tình của quản lý, lãnh đạo doanh nghiệp.

Cứu thành công 2 trường hợp trẻ bị ngộ độc do ăn sữa chua tự làm ở nhà

Ăn uống an toàn

Cứu thành công 2 trường hợp trẻ bị ngộ độc do ăn sữa chua tự làm ở nhà

Ngày 13/7, thông tin từ Bệnh viện Phụ sản - Nhi Quảng Nam cho biết, các bác sĩ Khoa Cấp cứu Hồi sức tích cực - Chống độc và Bệnh lý sơ sinh đã cứu thành công 2 trường hợp trẻ bị ngộ độc do ăn sữa chua tự làm ở nhà.

Thông tin chính thức vụ nhiều người nghi ngộ độc thực phẩm ở Đà Nẵng

Ăn uống an toàn

Thông tin chính thức vụ nhiều người nghi ngộ độc thực phẩm ở Đà Nẵng

Chiều 26/6, trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tấn Hải - Trưởng ban Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP. Đà Nẵng (BQL ATTP) cho biết, Đoàn điều tra, xử lý ngộ độc thực phẩm của đơn vị đã tiếp cận bệnh nhân tại Bệnh viện 199 và tiến hành điều tra, xác minh nguyên nhân vụ việc nghi ngộ độc thực phẩm trên địa bàn TP. Đà Nẵng.

Đà Nẵng: Bệnh viện 199 tiếp nhận nhiều người nghi ngộ độc thực phẩm

Ăn uống an toàn

Đà Nẵng: Bệnh viện 199 tiếp nhận nhiều người nghi ngộ độc thực phẩm

Trưa 26/6, Bệnh viện 199 thông báo, đã tiếp nhận gần 10 ca nghi ngộ độc thực phẩm, trong đó có 2 trẻ nhỏ. Thông tin ban đầu, trước khi nhập viện, họ tiếp xúc với thức ăn không an toàn từ một quán ăn không rõ địa chỉ trên địa bàn quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng.

Bồi dưỡng kiến thức an toàn thực phẩm cho cán bộ, nhân viên phụ trách bếp ăn tập thể

Ăn uống an toàn

Bồi dưỡng kiến thức an toàn thực phẩm cho cán bộ, nhân viên phụ trách bếp ăn tập thể

TP Hồ Chí Minh đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về an toàn thực phẩm cho cán bộ quản lý, nhân viên phụ trách bếp ăn tập thể trong các doanh nghiệp thuộc Khu chế xuất và công nghiệp.

Bộ Y tế yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Khỏe & Đẹp

Bộ Y tế yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Theo Bộ Y tế trong thời gian qua vẫn xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể, đặc biệt là bếp ăn tập thể trong khu công nghiệp và trường học, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người lao động và học sinh.

An Giang: 88 người ngộ độc khi ăn chè, 1 người đã tử vong

Ăn uống an toàn

An Giang: 88 người ngộ độc khi ăn chè, 1 người đã tử vong

88 người dân ở huyện Chợ Mới (tỉnh An Giang) bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn chè của một người dân phát miễn phí. Tối ngày 7/2, trong số 35 người nhập viện, 1 người đã tử vong do suy đa tạng.

Bánh chưng mốc: Đừng vì tiếc mà rước bệnh vào người!

Khỏe & Đẹp

Bánh chưng mốc: Đừng vì tiếc mà rước bệnh vào người!

Thời tiết nóng ẩm thất thường trong những ngày Tết Quý Mão 2023 khiến cho bánh chưng nhiều nhà bị mốc. Nhiều người băn khoăn, bánh chưng mốc còn ăn được hay không?

Người dân chọn xu hướng đón Tết Xanh để bảo vệ môi trường

Ăn uống an toàn

Người dân chọn xu hướng đón Tết Xanh để bảo vệ môi trường

Ăn Tết sao cho vừa tăng cường sức khỏe, vừa bảo vệ môi trường, giảm bớt lượng rác thải là xu hướng được đông đảo người dân hướng đến trong dịp tết Quý Mão.

Các bệnh thường gặp trong ngày Tết và biện pháp dự phòng

Ăn uống an toàn

Các bệnh thường gặp trong ngày Tết và biện pháp dự phòng

Tết Nguyên đán là dịp mọi người, CNLĐ nghỉ ngơi, “xả hơi” sau một năm làm việc vất vả. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm các bệnh, vụ ngộ độc rượu bia, thức ăn gia tăng, cùng với đó là biến chứng của các bệnh nền, bệnh mạn tính... Bởi vậy, để có một dịp Tết vui khỏe, đầm ấm bên gia đình, việc phòng bệnh của mỗi người, trong đó có CNLĐ là rất quan trọng.

Tăng cường kiểm tra và tiêu dùng an toàn thực phẩm trong ngày Tết

Ăn uống an toàn

Tăng cường kiểm tra và tiêu dùng an toàn thực phẩm trong ngày Tết

Những ngày cuối năm, hành vi vi phạm an toàn thực phẩm (ATTP) ngày càng diễn biến phức tạp. Lúc này người tiêu dùng cần mua sắm tỉnh táo, thông minh. Chỉ mua hàng tại những cơ sở uy tín, lâu năm, không nên lựa chọn các mặt hàng trôi nổi trên thị trường.

TP.HCM: Thị trường hàng Tết bắt đầu nóng nhờ giảm giá sâu

Ăn uống an toàn

TP.HCM: Thị trường hàng Tết bắt đầu nóng nhờ giảm giá sâu

Chỉ còn 1 tuần nữa sẽ đến tết Nguyên đán Quý Mão 2023, lượng tiêu thụ hàng hóa Tết trên thị trường đã bước vào cao điểm. Nhiều đơn vị, nhãn hàng ồ ạt tung các chương trình giảm giá, thu hút người tiêu dùng, kích cầu sức mua.

Vụ ngộ độc rượu tại rẫy cà phê ở Lâm Đồng: Nạn nhân thứ 2 đã tử vong

Ăn uống an toàn

Vụ ngộ độc rượu tại rẫy cà phê ở Lâm Đồng: Nạn nhân thứ 2 đã tử vong

Sau một tuần điều trị tích cực, nạn nhân trong bữa rượu gồm 8 người tham gia tại rẫy cà phê ở Lâm Đồng đã không qua khỏi. Trước đó, đã có 1 người tử vong do cùng nguyên nhân là ngộ độc rượu.