Các cơ sở đào tạo, giáo dục, đặc biệt là đào tạo nghề, các doanh nghiệp đã có biện pháp lồng ghép giữa việc đào tạo kiến thức chuyên môn, nâng cao tay nghề với việc nâng cao trình độ, kỹ năng phòng ngừa tai nạn lao động, quản lý rủi ro, bảo đảm ATVSLĐ cho người lao động. Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 đã quy định chương trình đào tạo nghề nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu khoa học, hiện đại, hệ thống, thực tiễn, linh hoạt đáp ứng yêu cầu thị trường lao động; đáp ứng phân bố hợp lý giữa khối lượng kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp và định kỳ rà soát cập nhật, bổ sung cho phù hợp với kỹ thuật công nghệ trong sản xuất.

Cán bộ, viên chức, lao động Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương tham gia huấn luyện ATVSLĐ. Ảnh: Gia Thắng

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1982/QĐ-TTg ngày 18/10/2016 phê duyệt Khung trình độ quốc gia Việt Nam, trong đó đã quy định 8 bậc trình độ, nhằm chuẩn hóa năng lực, đưa ra chuẩn đầu ra để đánh giá đầy đủ cả về lý thuyết, kiến thức thực tế, kỹ năng và ứng xử. Luật Việc làm năm 2013, tại Điều 4 đã quy định 03 nguyên tắc về việc làm, trong đó có nguyên tắc bảo đảm việc làm trong điều kiện ATVSLĐ.

Nội dung giảng dạy ATVSLĐ trong các trường đại học đã được cải thiện, bao gồm các nội dung chính: Các quy định của pháp luật về ATVSLĐ; kỹ thuật ATVSLĐ; công tác ATVSLĐ tại doanh nghiệp. Trong đó, thời gian chủ yếu tập trung cho giảng dạy các nội dung chuyên môn kỹ thuật về ATVSLĐ. Thời lượng dành cho việc giảng dạy công tác ATVSLĐ cũng rất khác nhau dao động từ 15 tiết đến 360 tiết (không kể các trường chuyên ngành như trường Đại học Công đoàn, Đại học Tôn Đức Thắng 1.200 tiết).

Đối với chương trình giáo dục nghề nghiệp, việc giảng dạy nội dung ATVSLĐ được lồng ghép vào các môn học. Tuy nhiên, đa số các trường chỉ dạy lý thuyết mà không dạy thực hành, đây là một nhược điểm rất lớn trong công tác đào tạo, giảng dạy về ATVSLĐ.

Nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã chú trọng lồng ghép huấn luyện ATVSLĐ vào chương trình đào tạo. Ảnh: Hải An

Chương trình đào tạo, huấn luyện kỹ năng, phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã được chuẩn hóa. Triển khai Luật ATVSLĐ, Chính phủ đã quy định về Chương trình khung huấn luyện ATVSLĐ cho các nhóm đối tượng, từ cán bộ quản lý doanh nghiệp, người làm công tác ATVSLĐ và người lao động. Nghị định đã yêu cầu tổ chức huấn luyện đào tạo căn cứ Chương trình khung đã quy định để xây dựng các nội dung đào tạo, huấn luyện phù hợp thực tế, phù hợp với quá trình đổi mới công nghệ sản xuất trong từng lĩnh vực, nghề, công việc mà người lao động phải đảm nhận.

Các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp đã tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức cho viên chức, người lao động về nâng cao kiến thức công tác quản lý, khai thác hiệu quả các phòng thí nghiệm, tổ chức vận hành an toàn phòng thí nghiệm và xử lý sự cố phòng thí nghiệm...

Trung bình mỗi năm, các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố đã tổ chức hơn 46.000 lớp đào tạo, huấn luyện ATVSLĐ cho hàng triệu người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động. Công tác tuyên truyền đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động đã bước đầu được triển khai thực hiện thông qua các hoạt động trong Tháng hành động về ATVSLĐ. Tại một số địa phương, các huyện, thị đã tổ chức lễ phát động với sự tham gia của người lao động trong các doanh nghiệp và cả người lao động trong khu vực dân cư, làm việc không theo hợp đồng lao động; tổ chức xe tuyên truyền lưu động trên dọc tuyến đường quốc lộ, tỉnh lộ, khu đông dân cư trên địa bàn; phát hành tờ rơi, tranh và tài liệu tuyên truyền tới người dân.

Đối với lao động nông thôn, việc đào tạo, tập huấn kiến thức ATVSLĐ gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới

Từ năm 2013 đến nay ở cấp Trung ương đã tổ chức huấn luyện ATVSLĐ cho khoảng 20.000 người làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm, người làm công tác ATVSLĐ trong sản xuất nông nghiệp và ngành nghề nông thôn. Trong đó có khoảng 10.000 người làm các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, người làm công tác ATVSLĐ trong các cơ sở chế biến nông lâm thủy sản. Khoảng 10.000 người sử dụng máy, thiết bị, điện, hóa chất trong sản xuất nông nghiệp và ngành nghề nông thôn.

Cùng với đó, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã xây dựng kế hoạch tổ chức tập huấn chuyên sâu hoặc chuyên đề về công tác bảo hộ lao động hằng nằm như: Công tác đảm bảo an toàn lao động, phòng cháy, chữa cháy, công tác sơ cấp cứu người khi bị tai nạn lao động, tác hại và biện pháp phòng tránh việc tiếp xúc với hóa chất hoặc các loại thuốc bảo vệ thực vật; các biện pháp đảm bảo an toàn khi tham gia lao động sản xuất, nghiên cứu khoa học trong môi trường nhiệt độ thấp hoặc môi trường biển xa, núi cao cho người lao động thuộc các ngành nghề khác nhau.

Công tác đào tạo, nâng cao trình độ, kỹ năng phòng ngừa tai nạn lao động, bảo đảm ATVSLĐ đã được đưa vào các chương trình mục tiêu Quốc gia, gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đào tạo nghề cho bộ đội phục viên, xuất ngũ. Trên cơ sở Chương trình Quốc gia về ATVSLĐ và Chương trình mục tiêu Giáo dục nghề nghiệp - Việc làm - An toàn lao động giai đoạn 2016 - 2020 của Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã xây dựng các chương trình cấp tỉnh và bố trí kinh phí giao cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Y tế, LĐLĐ tỉnh, thành phố chủ trì và phối hợp với các ngành thực hiện thông tin, tuyên truyền về pháp luật ATVSLĐ cho các doanh nghiệp, người lao động.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác huấn luyện ATVSLĐ còn một số hạn chế. Đó là, môn học ATVSLĐ vốn được coi là một môn học phụ trong các trường học cho nên chưa nhận được sự quan tâm chỉ đạo của nhà trường và thái độ học tập của sinh viên cũng chưa thật sự coi trọng môn học này. Việc tuyên truyền, phổ biến thông tin và xây dựng văn hoá ATVSLĐ cho người lao động ngay từ khi còn trên ghế nhà trường chưa thật sự được chú ý và tác động mạnh tới tính cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam thể hiện qua sự an toàn, tính năng tiện dụng của sản phẩm.

Chỉ một bộ phận tổ chức đào tạo, huấn luyện và doanh nghiệp phát triển và sử dụng các chương trình, nội dung tương đối phù hợp với quá trình đổi mới công nghệ, quy trình sản xuất sát thực tế cho từng nơi làm việc, còn nhiều nội dung đào tạo, huấn luyện còn nặng lý thuyết, thiếu thực hành, thực tế điều kiện lao động và đặc điểm máy, thiết bị và công nghệ trong từng lĩnh vực, làm giảm hiệu quả phòng ngừa TNLĐ, BNN.

Tại khu vực không có hợp đồng lao động, công tác giáo dục, đào tạo, huấn luyện kỹ năng phòng ngừa TNLĐ cho người lao động ở khu vực không có hợp đồng lao động, hộ kinh doanh, nông dân nên kết quả còn hạn chế, chưa lan toả được đến đông đảo người lao động.

Để khắc phục tình trạng trên, Cục An toàn lao động đề nghị, cần có những giải pháp cụ thể nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 29-CT/TW, trong đó đẩy mạnh các hoạt động xã hội hóa công tác ATVSLĐ nói chung, công tác thông tin, tuyên truyền, huấn luyện nói riêng. Công tác thông tin, tuyên truyền cần hướng mạnh về vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc; gắn việc đẩy mạnh công tác ATVSLĐ với bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, bảo đảm công tác ATVSLĐ với nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người lao động.

Nhà nước có sự hỗ trợ khi cần thiết đối với các nhóm yếu thế như lao động tự do, khu vực các doanh nghiệp vừa và nhỏ, khu vực không có quan hệ lao động thông qua các hoạt động huấn luyện, tư vấn, đào tạo.

Đẩy mạnh việc chia sẻ các nguồn lực thông tin, công tác thông tin, tuyên truyền, huấn luyện, nâng cao nhận thức về cải thiện điều kiện lao động, đặc biệt trong lĩnh vực có nhiều yếu tố nguy hiểm, độc hại đe dọa tính mạng, sức khỏe người lao động.

Tăng cường phù hợp nội dung ATVSLĐ vào các chương trình giáo dục phổ thông, đại học, giáo dục nghề nghiệp theo hướng trước khi rời ghế nhà trường, các học sinh, sinh viên chuẩn bị đi làm phải nắm được một số kỹ năng tối thiểu về ATVSLĐ.

Phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức Công đoàn trong công tác ATVSLĐ Tổ chức Công đoàn là một chủ thể quan trọng trong việc tham gia bảo đảm an toàn và sức khỏe cho người lao động, ...

Cần xây dựng chung cơ sở Dữ liệu Quốc gia về an toàn, vệ sinh lao động Theo ông Lâm Văn Khánh - Tổng giám đốc Công ty CP Kiểm định kỹ thuật, an toàn và tư vấn xây dựng (INCOSAF), có ...

Nổ lốp xe tải, chủ gara ô tô và tài xế tử vong Vụ tai nạn lao động nổ lốp xe tải ở huyện Gia Viễn (tỉnh Ninh Bình) đã khiến một tài xế và chủ gara ô ...