Chuyên gia người Nhật Bản đang chia sẻ về bảo hộ lao động tại hội thảo. Ảnh: Trường Đại học Tôn Đức Thắng

Quy định về bộ phận an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) được quy định tại khoản 1 Điều 72 Luật ATVSLĐ. Quy định cụ thể về tổ chức bộ phận ATVSLĐ nằm trong khoản 1, khoản 2 Điều 36 Nghị định số 39/NĐ-CP ngày 15/5/2016 như sau:

"1. Đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong các lĩnh vực, ngành nghề khai khoáng, sản xuất than cốc, sản xuất sản phẩm dầu mỏ tinh chế, sản xuất hóa chất, sản xuất kim loại và các sản phẩm từ kim loại, sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim, thi công công trình xây dựng, đóng và sửa chữa tàu biển, sản xuất, truyền tải và phân phối điện, người sử dụng lao động phải tổ chức bộ phận ATVSLĐ bảo đảm các yêu cầu tối thiểu sau đây:

a) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng dưới 50 người lao động phải bố trí ít nhất 01 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ bán chuyên trách;

b) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng từ 50 đến dưới 300 người lao động phải bố trí ít nhất 01 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ chuyên trách;

c) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng từ 300 đến dưới 1.000 người lao động, phải bố trí ít nhất 02 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ chuyên trách;

d) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng sử dụng trên 1.000 người lao động phải thành lập phòng ATVSLĐ hoặc bố trí ít nhất 03 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ chuyên trách.

2. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong các lĩnh vực, ngành nghề khác với lĩnh vực, ngành nghề quy định tại Khoản 1 Điều này, người sử dụng lao động phải tổ chức bộ phận ATVSLĐ tại cơ sở bảo đảm các yêu cầu tối thiểu sau đây:

a) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng dưới 300 người lao động, phải bố trí ít nhất 01 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ bán chuyên trách;

b) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng từ 300 đến dưới 1.000 người lao động, phải bố trí ít nhất 01 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ chuyên trách;

c) Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng sử dụng trên 1.000 người lao động, phải thành lập phòng ATVSLĐ hoặc bố trí ít nhất 2 người làm công tác ATVSLĐ theo chế độ chuyên trách".

Những năm qua, tình hình tai nạn lao động ở nước ta vẫn diễn biến phức tạp. Tính riêng năm 2022, theo báo cáo của 62/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, toàn quốc đã xảy ra 7.718 vụ tai nạn lao động với 7.923 người bị nạn (bao gồm cả khu vực có quan hệ lao động và khu vực người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động). Trong đó, số vụ tai nạn lao động chết người là 720 vụ với 754 người chết. Số người bị thương nặng là 1.647 người. Thiệt hại sơ bộ do tai nạn lao động của năm 2022 là 14.385 tỷ đồng. Ngoài ra, số tiền này chưa tính tới tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là hơn 143.468 ngày.

Tai nạn lao động có đa tác động, đối với người lao động là ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, cuộc sống của bản thân họ và gia đình. Đối với doanh nghiệp là tổn hại về nhân lực, chi phí. Đối với xã hội là gánh nặng về an sinh xã hội khi mất đi lực lượng lao động đang trong độ tuổi và những người phụ thuộc của họ.

Công tác ATVSLĐ được Đảng, Nhà nước và các Bộ, ngành coi trọng. Đặc biệt, ngày 18/9/2013, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 29 -CT/TW về đẩy mạnh công tác an toàn lao động, vệ sinh lao động trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Sau hơn 10 năm triển hai thực hiện, với sự nỗ lực của các ngành, công tác ATVSLĐ đã có nhiều chuyển biến. Tuy nhiên, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội đã và đang đặt ra những thách thức cho công tác ATVSLĐ, trong đó có vấn đề thiếu nguồn cung ứng nhân lực chuyên sâu, đào tạo bài bản về lĩnh vực này.

Anh Trần Văn Minh, Trưởng phòng An toàn lao động của Công ty CP Tập đoàn An Phú Hưng (Hà Nội) cho biết, là doanh nghiệp đầu tư xây dựng cơ bản, đơn vị rất muốn tuyển cán bộ có kinh nghiệm làm công tác ATVSLĐ chuyên trách để tham mưu, giúp việc về nội dung này. Tuy nhiên, công ty đăng thông tin tuyển dụng gần 1 năm nay mà chưa nhận được hồ sơ như mong muốn.

Thiếu nhân lực đầu vào cho ngành học ATVSLĐ là thực tế diễn ra tại không ít cơ sở đào tạo trong cả nước. Những cơ sở đào tạo có uy tín về lĩnh vực này như Đại học Công đoàn, Đại học Tôn Đức Thắng hay những chuyên ngành mới mở của Đại học Thủ đô Hà Nội cũng tuyển được lượng người học khiêm tốn mỗi năm.

Ngày nay, các thí sinh nhiều ngành học để lựa chọn và thường có xu hướng lựa chọn ngành dịch vụ, kinh tế, xã hội, thương mại mà không mặn mà với những ngành học kỹ thuật nói chung, kỹ thuật ATVSLĐ nói riêng dù cho đây là ngành học rất dễ tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp.

Trong bối cảnh hiện nay, để đảm bảo phát triển xanh, phát triển bền vững, các doanh nghiệp nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác ATVSLĐ. Do vậy, không ít doanh nghiệp đang rất mong muốn tìm kiếm nhân sự được đào tạo bài bản về công tác ATVSLĐ để quản lý ATVSLĐ trên các công trường, tại các nhà máy, nhất là các nhà máy thuộc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (là những nơi tuân thủ tốt pháp luật ATVSLĐ ở nước ta), các công trình trọng điểm, các lĩnh vực nguy cơ cao về mất an toàn lao động như khai thác khoáng sản, xây dựng, điện, viễn thông...

Theo TS Nguyễn Anh Thơ - Viện trưởng Viện Khoa học ATVSLĐ, theo quy định của Luật ATVSLĐ, bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần các cán bộ thực hiện, triển khai công tác ATVSLĐ, tùy theo quy mô và lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp. Cả nước hiện có hơn 800.000 doanh nghiệp, trong đó có 200.000 đến 300.000 doanh nghiệp sản xuất nên rất cần cán bộ có chuyên môn về ATVSLĐ để thực hiện các công việc theo quy định.

Đặc biệt, những doanh nghiệp có nguy cơ cao về tai nạn lao động phải có cán bộ chuyên trách. Có những doanh nghiệp có quy mô Phòng An toàn lao động tới vài trăm người chuyên làm nhiệm vụ tham mưu, giám sát, thẩm tra, đánh giá các biện pháp đảm bảo ATVSLĐ.

"Thị trường cần tuyển số lượng rất lớn nhân lực ngành ATVSLĐ nhưng nguồn cung lại khan hiếm. Cả nước chỉ có Trường Đại học Công đoàn, Trường Đại học Tôn Đức Thắng đào tạo cử nhân, kỹ sư chuyên ngành Bảo hộ lao động. Trường Đại học Thủ đô Hà Nội cũng mới mở chuyên ngành đào tạo về Bảo hộ lao động. Tuy nhiên, số lượng cơ sở đào tạo quá ít, chỉ tiêu đào tạo hằng năm còn hạn chế. Một số trường đại học khác có đào tạo nhưng lại đa ngành hoặc không chuyên trách ATVSLĐ mà thiên về kỹ thuật môi trường nên khi ra trường chưa hẳn đáp ứng ngay được yêu cầu công việc. Nhiều doanh nghiệp đặt hàng các kỹ sư Bảo hộ lao động ngay từ những năm cuối đại học. Nhiều người theo học ngành môi trường cũng chuyển hướng sang làm cán bộ an toàn của doanh nghiệp nhưng về mặt chuyên môn chuyên sâu, các cán bộ học đúng chuyên ngành có thể đáp ứng yêu cầu công việc tốt hơn”, TS Nguyễn Anh Thơ cho biết.

Kết luận về công tác ATVSLĐ của Công ty TNHH Công nghiệp chính xác Việt Nam 1 Thanh tra Cục An toàn lao động (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đã có kết luận về thực hiện công tác ...

Hướng dẫn thanh tra an toàn lao động trong xây dựng Thời gian gần đây, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra tại các công trình xây dựng gây thiệt hại lớn về người và ...

Đại hội Công đoàn EVNCPC lần thứ XI: Chú trọng công tác an toàn lao động Trong 2 ngày (13 và 14/7), Công đoàn Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã tổ chức thành công Đại hội Công đoàn ...