TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh chụp tháng 11/2021. Ảnh: MINH KHÔI

Vụ việc mới, phức tạp

Nhớ lại thời điểm tiếp nhận các bệnh nhân, TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Nó giống rất nhiều bệnh, chỉ biết là một loại ngộ độc gì đó, hoặc là bệnh nhiễm trùng bởi vì xảy ra theo cụm, gồm nhiều người. Sau đó, chúng tôi kiểm tra nguyên nhân nhiễm trùng và làm xét nghiệm các chất độc thường gặp thì không thấy có. Chúng tôi còn tiến hành hội chẩn với các chuyên gia nước ngoài chuyên về y học lao động, bệnh nghề nghiệp, họ có đưa ra các hướng nhưng khi xét nghiệm thì không phát hiện được. Chúng tôi khá lo lắng, nhất là tại thời điểm ấy đã có 1 ca tử vong, các ca còn lại đang rất nặng”.

Các bác sĩ tiến hành lọc máu cấp cứu cho các bệnh nhân và nhận thấy kết quả tích cực. Sau khi nghiên cứu tài liệu nước ngoài, BS. Nguyễn Trung Nguyên phát hiện một cụm ca bệnh ở công ty sản xuất nhựa tại Trung Quốc với những triệu chứng tương tự các bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm. Tài liệu nêu họ được xác định bị nhiễm độc thiếc hữu cơ.

Sau đó, dưới sự giúp đỡ của Viện Hoá học, các bệnh nhân tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai được chỉ định làm xét nghiệm định lượng kim loại thiếc. Kết quả cho thấy nồng độ thiếc trong máu và nước tiểu cao gấp vài chục lần ngưỡng cho phép.

Ông Nguyễn Phúc Thiện – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương nhận định vụ nhiễm độc thiếc xảy ra tại Công ty TNHH Quảng Phong Việt Nam là vụ việc mới, phức tạp, chưa có tiền lệ ở Việt Nam, trên thế giới cũng rất hiếm.

Công nhân nhiễm độc thiếc chờ giám định sức khỏe. Ảnh: MINH KHÔI

Ông Thiện nói, ngay sau khi ngành Y tế Hải Dương nhận được thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai về việc có một nhóm công nhân bị nhiễm độc thiếc, chúng tôi đã xác định phải xử lý nhanh và chuẩn xác, nếu không sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng.

Tại thời điểm đó, ngành Y tế Hải Dương xác định công việc quan trọng nhất là cách ly công nhân khỏi nơi có nguy cơ cao, đặc biệt là 2 phòng nghiền liệu tái chế - nơi các bệnh nhân làm việc; đồng thời tìm ra các yếu tố nguy cơ về môi trường, bảo hộ lao động, máy móc, nguyên vật liệu, ... trong nhà máy để làm sao ngăn chặn tình trạng nhiễm độc thiếc tiếp tục xảy ra. Bên cạnh đó, tiến hành 3 đợt khám sàng lọc nhiễm độc thiếc cho toàn bộ công nhân trong Công ty, theo nguyên tắc vết dầu loang.

Khó lường trước

TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thiếc là một kim loại hoàn toàn không có vai trò sinh lý trong cơ thể con người. Thiếc gồm có thiếc dạng nguyên thể kim loại, các hợp chất thiếc vô cơ và các hợp chất thiếc hữu cơ. Thiếc kim loại và thiếc vô cơ về cơ bản không độc. Trong khi đó, các hợp chất thiếc hữu cơ có độc tính rất cao, dễ hấp thu qua đường hô hấp, qua da và đường tiêu hóa. Đặc biệt, các hợp chất thiếc triethyl và thiếc trimethyl rất độc. Đây là các hợp chất có công dụng là chất ổn định nhựa (plastic stabilizer), ổn định nhiệt (heat stabilizer), được cho vào nhựa giúp nhựa bền vững với nhiệt.

Khi xâm nhập vào cơ thể, nó gây tổn thương tại nhiều vị trí não và khiến cho bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tâm thần, kích động, mất trí nhớ, có hành vi khác thường, ... Ngoài ra, nhiễm độc thiếc còn ảnh hưởng đến thận, gây hạ kali máu, nhiễm toan và tổn thương các vị trí khác. Có bệnh nhân bị mất thị lực hoàn toàn, liệt, thậm chí có bệnh nhân tử vong.

“Cái đích quan trọng nhất chúng tôi mong muốn hiện nay là nồng độ thiếc trên cơ thể của các bệnh nhân trở về mức độ bình thường. Phải mất hàng tháng mới ổn định. Tuy nhiên việc sau này họ có gặp phải di chứng hay không thì không thể nói trước, bởi đây là bệnh mới đối với cả Việt Nam và trên thế giới, chúng tôi cần tiếp tục tổng hợp, theo dõi, nghiên cứu. Có những chất dù đã ra hết khỏi cơ thể nhưng vẫn để lại hậu quả về sau”, TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên cho biết.

TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên đưa ra khuyến cáo đối với các bệnh nhân đã điều trị nhiễm độc thiếc rằng tùy theo tình trạng và nồng độ thiếc ban đầu trong cơ thể mà có kế hoạch theo dõi, xét nghiệm định kỳ. Ngoài ra, tuyệt đối tuân thủ theo đơn thuốc và hướng dẫn của bác sĩ, ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý, đầy đủ; khi có vấn đề bất thường về sức khỏe cần đi kiểm tra lại.

“Quan trọng nhất là họ phải ngừng tiếp xúc với thiếc, không được làm việc tại môi trường đó nữa. Môi trường lao động phải tuyệt đối an toàn”, TS. BS. Nguyễn Trung Nguyên nói.

Ông Nguyễn Phúc Thiện – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương. Ảnh chụp tháng 11/2020. Ảnh: MINH KHÔI

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Phúc Thiện – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương đưa ra lời khuyên đối với những người đã bị nhiễm độc thiếc rằng không được quay lại môi trường làm việc chưa đảm bảo an toàn, nơi làm việc quá kín, có nhiều khói bụi.

Cũng theo ông Thiện, người lao động đã từng nhiễm độc thiếc nên làm việc ở nơi có môi trường tốt, thoáng khí, có bảo hộ lao động tốt. Nếu có yếu tố khói bụi thì phải có bảo hộ lao động tốt, đảm bảo vệ sinh thân thể và vệ sinh ăn uống. Cần ăn nhiều rau quả, uống nhiều nước và các chất nâng cao sức đề kháng, đảm bảo chất dinh dưỡng, điều kiện nghỉ ngơi đầy đủ. Nên ngủ đủ giấc vì đã từng bị ảnh hưởng đến thần kinh.

Ông Nguyễn Phúc Thiện cho rằng: “Người lao động từng nhiễm độc thiếc cần phải tuân thủ khuyến cáo của bác sĩ. Bởi vì, việc thải thiếc ra khỏi cơ thể cần một quá trình dài và cũng cần một quá trình để hồi phục các tổn thương”.

Vụ nhiễm độc thiếc ở Hải Dương: Kỳ 1 - Ám ảnh về những di chứng ghê rợn Hai năm trước, người dân làng Đồng Mỹ, xã Quỳnh Lâm, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình xôn xao về việc một số người làng ...

Vụ nhiễm độc thiếc ở Hải Dương - Kỳ 2: Hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường Sau khi tiếp nhận báo cáo về vụ nhiễm độc thiếc xảy ra tại Công ty Quảng Phong, tháng 7/2020, Phòng Cảnh sát Phòng, chống ...