Thực trạng đáng báo động về kiến thức sức khỏe của công nhân

Tại khu nhà trọ xã Đạo Đức, huyện Bình Xuyên (Vĩnh Phúc), phần lớn người thuê trọ là công nhân trẻ trong độ tuổi 19 đến 30, làm việc tại các nhà máy điện tử trong khu công nghiệp Bình Xuyên.

Chị Tạ Thị Yến, chủ một khu nhà trọ, cho biết, nhiều công nhân chỉ tập trung vào việc kiếm tiền, ít quan tâm đến sức khỏe cá nhân hay vệ sinh môi trường sống. Các bạn đi làm về chỉ mua đồ ăn sẵn, ăn xong thì bỏ túi rác ngay trước cửa.

Chị Yến kể về trường hợp một công nhân trẻ 18 tuổi, vừa vào làm việc tại công ty điện tử được hai tháng thì mắc COVID-19. “Bạn không hề biết phải làm gì và thậm chí không hiểu COVID-19 là gì. Khi chúng tôi hướng dẫn khai báo y tế, bạn mới nhận thức được tầm quan trọng của việc điều trị và cách ly.

Bên cạnh đó, nhiều công nhân đến từ vùng cao cũng không nắm rõ những kiến thức về y tế như bệnh sốt xuất huyết hay bệnh dại. Chẳng hạn, khi chúng tôi tuyên truyền về bệnh phòng dại, các bạn không biết rằng phải tiêm phòng sau khi bị chó cắn, họ nói ở quê chỉ đắp lá cây phòng dại. Nghe giải thích, các bạn mới biết rằng cần phải tiêm phòng dại sau khi bị chó cắn để phòng ngừa nguy hiểm,” chị Yến nói.

Cung cấp thông tin về sức khỏe cho công nhân nhập cư. Ảnh: B. Ngọc

Anh Chau Sóc In, Trưởng Ban Quản lý Ký túc xá Đông Quang (xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) cho biết, khu ký túc xá Đông Quang là nơi ở của nhiều công nhân Khmer, chủ yếu đến từ An Giang và các tỉnh lân cận. Anh Chau Sóc In cũng chia sẻ rằng trước đây đa số công nhân Khmer rất ít quan tâm đến các vấn đề liên quan đến dịch bệnh. Nguyên nhân chính là do cuộc sống bận rộn và rào cản ngôn ngữ khiến họ ngại tiếp xúc với chính quyền địa phương.

Chị Mai Thị Việt Thắng, tư vấn viên phát triển mạng lưới trong dự án "Tăng cường năng lực cho cấp cơ sở chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó đại dịch COVID-19 tại Việt Nam" (SPR-COVID) chia sẻ, nhiều lao động Khmer tại Đức Hòa (Long An) đã không hiểu thông tin phòng dịch do rào cản ngôn ngữ.

“Đợt dịch COVID-19 bùng phát, cả khu ký túc xá phải cách ly tập trung vì không ai kịp nắm thông tin hay biện pháp phòng tránh,” chị Thắng nói. Ngoài ra, công nhân thường làm ca kíp, nên họ khó tham gia các buổi truyền thông về sức khỏe vào ban ngày.

Câu chuyện từ những chủ nhà/khu trọ công nhân phần nào phản ánh tình trạng thiếu kiến thức về sức khỏe của nhiều công nhân trẻ, đặc biệt là những người từ vùng sâu, vùng xa hoặc mới bước chân vào thị trường lao động. Thường xuyên làm việc với cường độ cao, ca kíp kéo dài, công nhân cũng ít khi dành thời gian tìm hiểu về các dịch bệnh hay cách bảo vệ bản thân.

Video: Chị Tạ Thị Yến, chủ một khu nhà trọ ở huyện Bình Xuyên (Vĩnh Phúc) chia sẻ.

Vai trò của chủ nhà trọ trong việc nâng cao nhận thức về sức khỏe

Đại dịch COVID-19 đã phơi bày những lỗ hổng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với những nhóm dễ bị tổn thương như công nhân, lao động nhập cư. Việt Nam cũng rút ra một bài học lớn rằng việc tăng cường năng lực của các xã/phường, là yếu tố cốt lõi giúp chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó hiệu quả với các tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai.

Trong bối cảnh đó, dự án "Tăng cường năng lực cho cấp cơ sở chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó đại dịch COVID-19 tại Việt Nam" (SPR-COVID) đã được triển khai từ tháng 1/2022 đến tháng 12/2024 tại 27 xã thuộc 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Long An và Khánh Hòa. Kết quả dự án cho thấy, vai trò của chủ nhà trọ đã nổi lên như một "cánh tay nối dài" của các dự án y tế cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của công nhân.

Chủ nhà trọ tổ chức cuộc thi sân khấu hóa, nâng cao kiến thức về bảo vệ sức khỏe cho công nhân. Ảnh: H. Ngọc

Kết quả đánh giá độc lập cuối kỳ về Dự án. Sau 3 năm thực hiện, Dự án SPR-COVID đã đạt được tất cả mục tiêu quan trọng bao gồm: Nâng cao năng lực phối hợp liên ngành tại cấp cơ sở nhằm chuẩn bị và ứng phó với các tình huống y tế khẩn cấp; Tăng cường năng lực cho cán bộ y tế xã/phường về phòng ngừa lây nhiễm tại trạm y tế, duy trì các dịch vụ y tế cơ bản trong bối cảnh đại dịch và hỗ trợ điều trị, chuyển tuyến các ca nhiễm bệnh; Tăng cường năng lực truyền thông bao gồm cả truyền thông nguy cơ cho lực lượng tuyến đầu và thực hiện các sáng kiến truyền thông để nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng dịch cho người dân cộng đồng; Giảm thiểu tác động của COVID-19 đối với các nhóm dễ bị tổn thương.

Chủ nhà trọ không chỉ là người cung cấp chỗ ở mà còn là người gần gũi, hiểu rõ những khó khăn, thói quen sinh hoạt của người lao động. Dự án SPR-COVID đã nhận ra và khai thác hiệu quả tiềm năng này.

Tại Long An, dự án đã triển khai mô hình “chủ nhà trọ trung gian” ở các khu vực đông lao động nhập cư như Kim Sơn và Bến Lức. Chị Mai Thị Việt Thắng cho biết, chủ nhà trọ được tập huấn để trở thành những "tổ trưởng dân phố" bất đắc dĩ, giúp công nhân đăng ký tạm trú, tiếp cận y tế và truyền thông về dịch bệnh. Các chủ nhà trọ cũng được trang bị kiến thức và kỹ năng để cung cấp thông tin qua Zalo, gặp trực tiếp hoặc tổ chức các buổi truyền thông vào buổi tối cuối tuần, phù hợp với lịch trình làm việc ca kíp của công nhân.

Anh Chau Sóc In cho biết, Dự án không chỉ tập trung vào phòng chống COVID-19 mà còn mở rộng ra các dịch bệnh khác. Nhờ truyền thông trực tiếp, bà con giờ đây đã hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ sức khỏe và tích cực tham gia các chương trình y tế cộng đồng. Những thay đổi tích cực này không chỉ giúp công nhân ổn định cuộc sống mà còn nâng cao khả năng tự bảo vệ sức khỏe. Anh Sóc In nhấn mạnh: “Sự gắn kết giữa công nhân, chính quyền và doanh nghiệp chính là chìa khóa để đảm bảo đời sống và an toàn cho cộng đồng Khmer.”

Qua tham gia dự án SPR-COVID, chị Yến đã áp dụng nhiều cách hỗ trợ thiết thực cho công nhân trẻ, như tạo nhóm Zalo để cập nhật thông tin dịch bệnh và biện pháp phòng ngừa. “Họ không có thời gian đọc tài liệu dài, nên thông báo ngắn gọn qua mạng xã hội là phương pháp hiệu quả,” chị chia sẻ.

TS. Khuất Thu Hồng, Viện trưởng ISDS, Giám đốc Dự án nhấn mạnh rằng, việc hỗ trợ và nâng cao năng lực cho chủ nhà trọ là một hoạt động mang lại hiệu quả thiết thực. Khi chủ nhà trọ hiểu rõ vai trò của mình trong việc hỗ trợ công nhân phòng ngừa dịch bệnh, có kiến thức và kỹ năng tiếp cận cũng như khả năng kết nối, họ trở thành một tài sản quý giá mà dự án để lại cho địa phương.

Dự án SPR-COVID đã cho thấy vai trò quan trọng của chủ nhà trọ trong việc nâng cao kiến thức sức khỏe cho công nhân. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả hơn nữa vai trò này, cần có sự nỗ lực của cả cộng đồng, từ các cấp chính quyền, doanh nghiệp đến ý thức của chính bản thân người lao động. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của những người lao động, những người đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước.

Công nhân Vĩnh Phúc tham gia tập huấn nâng cao nhận thức về phòng ngừa dịch bệnh. Ảnh: H.Ngọc

Nâng cao ý thức chính trị cho giai cấp công nhân trong tình hình mới Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 28/1/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X nêu rõ “Giai cấp công nhân Việt Nam là một ...

Bệnh viện Việt Đức: Nâng cao chất lượng bữa ăn ca đảm bảo sức khỏe và hiệu suất lao động Nhân viên y tế tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thường xuyên phải đối mặt với áp lực công việc lớn, căng thẳng, mệt ...

Hiệu quả thiết thực từ mô hình Sức khỏe của bạn ở An Giang Mô hình Sức khỏe của bạn được LĐLĐ tỉnh An Giang phối hợp Sở Y tế triển khai từ năm 2017 đã phát huy hiệu ...