Chủ tịch Quốc hội: Nghiên cứu quy định tối ưu về hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Dự kiến thêm 1,1 triệu người có thể được hưởng

Tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Chính phủ đã đề xuất hai phương án liên quan hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần.

Quang cảnh phiên thảo luận sáng 17/8. (Ảnh: DUY LINH)

Trình bày tờ trình dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, Dự thảo luật bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng theo định hướng của Nghị quyết số 28 của Trung ương. Dự thảo luật điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng của ngân sách.

Một là, Dự thảo bổ sung quy định người lao động (NLĐ) chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng của NLĐ. Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách đảm bảo.

Quy định này giúp tăng thêm đối tượng hưởng trợ cấp hằng tháng mà ngân sách không phát sinh tăng nhiều. Dự kiến tổng số người được hưởng quyền lợi từ chính sách này tăng lên trên 800.000 người do giảm tuổi và khoảng 300.000 người do liên kết tầng trợ cấp hưu trí xã hội với tầng BHXH bắt buộc.

NLĐ có thời gian đóng bắt buộc 5 năm, nếu không hưởng một lần có thể được hưởng trợ cấp hằng tháng (với mức thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội) ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu, thay vì phải chờ đến 75 tuổi.

Hai là, Dự thảo luật sửa đổi theo hướng quy định NLĐ khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng. Quy định này nhằm tạo cơ hội cho một số nhóm đối tượng bắt đầu tham gia muộn (45 đến 47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc tham gia không liên tục hoặc làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng có cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng và được bảo đảm bảo hiểm y tế.

Đồng thời góp phần giảm số người hưởng BHXH một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu. NLĐ có thời gian đóng dài hơn thì vẫn được hưởng lương hưu, với tỉ lệ hưởng lương hưu cao hơn không thay đổi so với quy định hiện hành.

Thẩm tra nội dung trợ cấp hưu trí xã hội, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Xã hội và một số ý kiến các cơ quan Quốc hội, các cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham gia thẩm tra, góp ý nhất trí việc bổ sung tầng trợ cấp hưu trí xã hội như đề xuất. Đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Xã hội cho rằng quy định giảm số năm tối thiểu đóng xuống còn 15 năm là phù hợp. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần giải trình kỹ lưỡng, thuyết phục về thay đổi này ở cả khía cạnh nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ của bảo hiểm và đánh giá kỹ lưỡng hơn tác động của việc quy định trợ cấp hưu trí xã hội đối với ngân sách nhà nước. Cùng với đó là xung đột chính sách khi đưa các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh và áp dụng của Luật Người cao tuổi sang dự án luật này, ảnh hưởng đến chính sách khuyến khích NLĐ tham gia BHXH tự nguyện...

Chủ tịch Quốc hội cho ý kiến về chế độ BHXH một lần

Tờ trình Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) có nội dung đáng chú ý, đó là đề xuất hai phương án quy định về BHXH một lần.

Phương án 1 quy định hưởng một lần đối với hai nhóm NLĐ khác nhau gồm: Nhóm 1 (NLĐ đã tham gia trước khi luật (sửa đổi) có hiệu lực (1-7-2025), sau 12 tháng nghỉ việc, có nhu cầu được nhận một lần), nhóm 2 (NLĐ bắt đầu tham gia từ ngày luật sửa đổi có hiệu lực trở đi thì không được nhận một lần). Trừ các trường hợp đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng...

Phương án 2: Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bắt buộc, không tham gia tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm mà NLĐ có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng còn lại được bảo lưu để NLĐ tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.

Thẩm tra sơ bộ nội dung này, Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho rằng, mỗi phương án Chính phủ đưa ra đều có ưu điểm, nhược điểm nhất định. Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ tiếp tục tham vấn, lấy ý kiến công chúng, đối tượng chịu tác động trực tiếp vấn đề này. Tiếp tục rà soát, cân nhắc thêm các phương án khác, đánh giá toàn diện về cả bối cảnh, điều kiện thực tiễn về đời sống, tâm lý của NLĐ, dư luận xã hội để quyết định phương án... Cân nhắc để nghiên cứu quy định rõ ràng hơn để đảm bảo quyền lợi lâu dài cho NLĐ, cần thiết bổ sung điều khoản chuyển tiếp hợp lý. Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền để cho ý kiến chỉ đạo trước khi trình Quốc hội cho ý kiến.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng một trong những lý do được nêu ra về rút BHXH một lần là do thời gian đóng để hưởng quá dài. Thực tiễn cũng dài và so với thông lệ quốc tế cũng dài.

"Hiện nay là 20 năm. Người ta đi làm trong lúc khó khăn, thời kỳ đại dịch, giữa 20 năm sau với cái trước mắt thì đôi khi bắt buộc NLĐ phải chọn cái trước mắt bởi thấy dài quá", Chủ tịch Quốc hội nói.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, mỗi phương án theo tờ trình phân tích có ưu điểm và các ý kiến, mặt khác nhau, trong đó phương án 2 mềm dẻo, hài hòa hơn. Tuy nhiên qua nghiên cứu, cần đưa ra một phương án có thể tích hợp, sử dụng mặt tốt nhất của hai phương án trên.

Đổi mới hoạt động công đoàn theo Nghị quyết 02 từ công tác an toàn, vệ sinh lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam đang tiếp tục thí điểm, mở rộng triển khai phần mềm tập huấn an toàn, vệ sinh lao động cho người ...

Đà Nẵng: Cơ sở thẩm mỹ để lao công phẫu thuật cho khách hàng Công an quận Thanh Khê, TP. Đà Nẵng phát hiện, tại cơ sở thẩm mỹ Kangzin (Viện Thẩm mỹ 175 Sài Gòn), có một người ...

Cán bộ y tế mong muốn có chính sách đảm bảo an toàn, sức khỏe tại nơi làm việc Cán bộ y tế kiến nghị Bộ Y tế có chế độ chăm sóc, đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động, phòng, chống tai ...