Lao động thường xuyên tiếp xúc bùn đất: Cảnh giác với "vi khuẩn ăn thịt người" gây bệnh Whitmore

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám bệnh nhân Whitmore. Ảnh: BVCC

Triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với bệnh lao, nhiễm khuẩn tụ cầu

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết bệnh Whitmore có các triệu chứng tương tự như bệnh lao và nhiễm khuẩn tụ cầu, khiến nhiều bệnh nhân bị chẩn đoán nhầm.

Những người có bệnh nền như đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính, hay sử dụng corticoid kéo dài dễ mắc phải căn bệnh này. Khi xuất hiện triệu chứng sốt cao, khó thở và áp xe nhiều cơ quan (phổi, gan, cơ xương khớp...), cần cân nhắc khả năng mắc bệnh Whitmore.

Thời gian qua, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới đã tiếp nhận nhiều ca bệnh với triệu chứng điển hình như sốt, kém ăn, sụt cân, sưng và áp xe ở một số vị trí trên cơ thể. Các triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với lao hoặc nhiễm khuẩn tụ cầu. Tuy nhiên, nguyên nhân thực sự là vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây bệnh Whitmore.

Bệnh nhân T.V.L, 58 tuổi (Sóc Sơn, Hà Nội) vào viện trong tình trạng viêm phổi, áp xe tiền liệt tuyến, trực tràng, kém ăn, sụt cân. Áp xe chính là các ổ nhiễm trùng do vi khuẩn tạo ra. Theo bệnh nhân chia sẻ, xung quanh khu vực sinh sống cũng từng có trường hợp nhiễm bệnh Whitmore tử vong.

Bệnh nhân P.C.G, 48 tuổi (Can Lộc, Hà Tĩnh) nghề nghiệp làm ruộng, thợ xây, hay tiếp xúc với bùn đất. Bệnh nhân vào viện trong tình trạng sốt, sưng đau, áp xe tay trái, đau nhức trong xương. Trước đó, bệnh nhân đã từng nhiều lần bị áp xe ở các vị trí khác nhau trên cơ thể, tái đi tái lại, điều trị ở tuyến trước không tìm ra nguyên nhân.

Một trường hợp khác là bệnh nhân V.Đ.L, 45 tuổi (Trực Ninh, Nam Định), tiền sử khoẻ mạnh bình thường. Bệnh nhân bị sốt cao nhiều ngày, sưng đau mông phải, ho đờm, khó thở, vào viện trong tình trạng sốc nhiễm khuẩn nặng.

Cả ba bệnh nhân trên đều có bệnh nền đái tháo đường: Có người đã và đang điều trị đái tháo đường, duy trì tiêm insulin; có người sau khi vào viện điều trị sốt, viêm phổi, sưng áp xe phát hiện nền bệnh đái tháo đường. Có bệnh nhân Whitmore đã xâm nhập vào tận xương, gây viêm.

Sau khi tiếp nhận, các bác sĩ Trung tâm Bệnh Nhiệt đới chẩn đoán nghi ngờ ca bệnh Whitmore, nhanh chóng tiến hành cấy máu, mủ từ các vị trí áp xe.

Các bệnh nhân nhanh chóng được đưa vào phác đồ điều trị kháng sinh theo khuyến cáo của Bộ Y tế, đồng thời phối hợp với các chuyên khoa khác để xử lý áp xe, kiểm soát đường huyết và nâng cao thể trạng.

Hiện tại, sức khỏe của các bệnh nhân đã cải thiện rõ rệt. Họ đã cắt sốt, ổ áp xe được xử lý, và có thể ăn uống, đi lại bình thường.

Bệnh nhân Whitmore bị sưng đau, áp xe tay trái, ổ vi khuẩn vào tận xương. Ảnh: BVCC

Mới đây, Trung tâm lại tiếp nhận một ca đặc biệt. Nam bệnh nhân L.D.D, 45 tuổi (Thái Bình), tiền sử đái tháo đường và làm nghề lái tàu trên biển, bệnh nhân được phát hiện có ổ áp xe trong não; vào viện Trung tâm Thần kinh cấy máu, mủ phát hiện vi khuẩn Whitmore, được chuyển sang điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới.

Sau hơn 20 ngày điều trị kháng sinh và hồi sức tích cực, bệnh nhân đã đỡ sốt, đỡ đau đầu, xét nghiệm ổn định. Tuy nhiên bệnh nhân cần được điều trị kháng sinh và theo dõi kéo dài ít nhất trong 6 tháng tiếp theo.

“Việt Nam là vùng dịch tễ lưu hành Whitmore. Khi người bệnh bị sốt, có các ổ viêm, áp xe nhiều nơi cần nghĩ ngay đến nguy cơ mắc Whitmore, đặc biệt người có bệnh nền đái tháo đường. Việc cấy phát hiện Whitmore sớm rất quan trọng trong lộ trình, phác độ điều trị, giảm thiểu nguy cơ tử vong”, PGS.TS. Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.

Tỷ lệ tử vong cao, có thể lên đến 40%

Whitmore là bệnh do vi khuẩn có tên Burkholderia pseudomallei gây ra. Bệnh có diễn biến đa dạng, phức tạp và dễ bỏ sót, chính vì vậy bệnh nhân có thể tử vong do viêm phổi, nhiễm trùng máu và sốc nhiễm khuẩn.

Bệnh Whitmore thường diễn biến cấp tính với các biểu hiện: Viêm phổi, nhiễm trùng xương khớp, hệ thần kinh, gan, lách, tuyến tiền liệt, nhiễm trùng huyết, hoặc sốc nhiễm khuẩn. Bệnh có thể diễn biến mạn tính với biểu hiện viêm phổi như bệnh lao hoặc áp xe nhiều cơ quan như nhiễm khuẩn tụ cầu.

Bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với môi trường có chứa vi khuẩn. Đặc biệt là khi có vết trầy xước trên da, nguy cơ lây nhiễm càng cao và bệnh nhanh tiến triển hơn.

Những người có một hoặc nhiều bệnh nền như đái tháo đường, nghiện rượu, bệnh phổi, thận, gan mạn tính, trong đó đặc biệt là bệnh đái tháo đường nguy cơ nhiễm bệnh cao, dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm, khó lường và có thể dẫn đến tử vong.

Ngoài giai đoạn điều trị tấn công, bệnh nhân cần được điều trị phác đồ duy trì để tránh tái phát. Nếu được điều trị đúng và đủ phác đồ, bệnh nhân có thể được chữa khỏi, tuy nhiên tỷ lệ tử vong cao, có thể lên đến 40%.

Những điều cần biết về bệnh Whitmore. Nguồn: Bộ Y tế.

Bệnh có diễn biến và triệu chứng lâm sàng đa dạng, cần chẩn đoán phân biệt với nhiều bệnh. Khi được chẩn đoán và điều trị không đúng, bệnh có tỷ lệ tử vong cao, có thể lên tới 40%.

Để giảm thiểu nguy cơ mắc Whitmore, PGS.TS. Đỗ Duy Cường khuyến cáo: “Người dân không nên tiếp xúc trực tiếp với đất nước bẩn, ứ đọng lâu ngày, đặc biệt là khi có vết thương ngoài da, vết trầy xước, chảy máu hoặc người có nhiều bệnh lý nền. Nên mang dụng cụ bảo hộ lao động khi làm việc để ngăn ngừa nhiễm trùng qua chân tay. Các nhân viên y tế, bác sĩ cần đảm bảo bảo hộ khi tiếp xúc với người bệnh, để ngăn chặn tối đa sự nhiễm trùng”.

Mời xem thêm video: Công nhân khám bệnh ngoài giờ hành chính có được hưởng BHYT không?

Bệnh đậu mùa khỉ nguy hiểm như thế nào? Trước những nguy hiểm của bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế đã có hướng dẫn và khuyến cáo người dân nhận biết các triệu ...

Cảnh báo: Bệnh sởi có nguy cơ bùng phát thành dịch Tính từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã ghi nhận hơn 2.000 ca mắc sởi, trong đó tại TP. HCM ghi nhận hơn 500 ...

Chủ động phòng chống dịch bệnh trong mùa mưa bão Trong và sau mưa bão, lũ lụt, vô số các vi sinh vật, bụi, rác, chất thải… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ...