Hàng loạt thực phẩm chức năng được quảng cáo sai sự thật

Theo PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam, hiện tượng quảng cáo sai sự thật trong ngành thực phẩm chức năng đang trở nên tràn lan. Các hình thức vi phạm bao gồm lừa gạt, giả mạo, quảng cáo phóng đại công dụng, và nhắm vào các đối tượng nhạy cảm như bệnh nhân ung thư.

"Một số thông điệp quảng cáo như "dội bom" vào nhận thức của công chúng, cam kết điều trị dứt điểm, không khỏi không lấy tiền, trị tận gốc, đẩy lùi mọi biến chứng, thần dược...", PGS.TS Trần Đáng đã nêu rõ tại hội thảo về đạo đức trong quảng cáo thực phẩm chức năng, ngày 29/5/2024.

Thống kê của Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam, trong năm 2023, gần 19.000 sản phẩm vi phạm đã bị phát hiện. Riêng quý I/2024, có gần 200 sản phẩm vi phạm.

Các quảng cáo vi phạm thường sử dụng hình ảnh bác sĩ, người nổi tiếng làm đại diện, cắt ghép video giả mạo truyền hình, và thổi phồng công dụng sản phẩm.

PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, hiện tượng quảng cáo sai sự thật trong ngành thực phẩm chức năng đang trở nên tràn lan. Ảnh: T.H

Nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng được quảng cáo trên các trang mạng xã hội và website như "thần dược," với các từ ngữ hấp dẫn như "số 1," "tốt nhất," "cứu tinh," "cam kết không tái phát," "chữa dứt điểm đau xương khớp,"... Tình trạng này đánh vào tâm lý của người tiêu dùng, khiến họ tin tưởng một cách mù quáng và dẫn đến hậu quả tiền mất, tật mang.

Một trong rất nhiều trường hợp điển hình là Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận một bệnh nhân bị biến chứng nặng do tin vào quảng cáo sai sự thật về một sản phẩm thực phẩm chức năng trên mạng xã hội. Người này bị lừa mua thực phẩm chức năng trên trang Facebook giả danh BS Trần Văn Chiển - Phó Chủ nhiệm Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Sau dùng thuốc, bệnh nhân bị biến chứng nặng, dẫn đến chỉ số đường huyết tăng cao, sụt 10kg.

Quảng cáo vi phạm tràn lan trên mạng

Trang web chính thức của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), liên tục nêu tên các nhãn hàng, doanh nghiệp vi phạm trong hoạt động quảng cáo thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Thậm chí, có doanh nghiệp giả mạo đài truyền hình, lồng ghép video tinh vi để quảng cáo sai về thực phẩm chức năng. Nhiều người còn giả mạo bác sĩ, lương y của các bệnh viện lớn để tư vấn về thực phẩm chức năng... như thuốc chữa bệnh.

Một số doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm chức năng, sản phẩm làm đẹp, giảm cân đã mời diễn viên, ca sĩ, nghệ sĩ, người nổi tiếng quay quảng cáo. Nhiều sản phẩm trong số đó đã bị thổi phồng về công dụng…

Trang web chính thức của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), liên tục nêu tên các nhãn hàng, doanh nghiệp vi phạm trong hoạt động quảng cáo thực phẩm chức năng. Ảnh chụp màn hình.

Ngày 1/4/2024, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã cảnh báo về sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Thập Vị Xoan, được quảng cáo như có tác dụng điều trị bệnh. Các quảng cáo vi phạm xuất hiện trên nhiều trang web và mạng xã hội, sử dụng hình ảnh bác sĩ và ý kiến bệnh nhân để tạo lòng tin cho người tiêu dùng.

Tương tự, sản phẩm Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Shikawa cũng bị cảnh báo vì vi phạm quảng cáo, sử dụng hình ảnh bác sĩ và ý kiến bệnh nhân để quảng bá công dụng sai sự thật. Công ty sản xuất sản phẩm này cũng phủ nhận mọi liên quan.

Gần đây, Cục An toàn thực phẩm đã liên tục cảnh báo về hàng loạt sản phẩm khác vi phạm quảng cáo.

Đáng chú ý, ngày 14/8/2024, Cục An toàn thực phẩm đã phát cảnh báo về việc sản phẩm Insuna được quảng cáo vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo. Một số trang web như webchinhhang.vn, droppii.xyz, và pharmacity.vn đã quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Insuna vi phạm quy định pháp luật về quảng cáo thực phẩm. Những quảng cáo này không chỉ gây hiểu nhầm về công dụng của sản phẩm, khiến người tiêu dùng nhầm tưởng Insuna có tác dụng như thuốc chữa bệnh, mà còn không phù hợp với nội dung đã được xác nhận trong giấy phép quảng cáo.

Ngoài ra, tại một số đường link:

https://nhathuocthanthien.com.vn/san-pham/tinh-dau-thong-do-sam-ngoc-linh/

https://bigonline.com.vn/san-pham/green-health-tinh-dau-thong-do-sam-ngoc-linh

- đã quảng cáo sản phẩm Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Green Health tinh dầu thông đỏ sâm Ngọc Linh vi phạm quy định của pháp luật về quảng cáo thực phẩm. Nội dung quảng cáo sản phẩm gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc chữa bệnh; quảng cáo không phù hợp với giấy xác nhận nội dung quảng cáo đã được cấp.

Thống kê của Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cho thấy, có tới 80% các quảng cáo trong lĩnh vực phòng và hỗ trợ điều trị bệnh gây bức xúc hiện nay trên môi trường internet, mạng xã hội, nền tảng thương mại điện tử... là "trá hình" thực phẩm chức năng.

Tuy nhiên, theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), mặc dù các cơ quan chức năng đã nỗ lực kiểm soát và xử lý, việc quản lý quảng cáo thực phẩm chức năng vẫn gặp nhiều khó khăn. Khi được mời lên làm việc với Cục, đại diện các công ty công bố, chịu trách nhiệm sản phẩm và đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo cho sản phẩm đều khẳng định không thực hiện và không ủy quyền cho bất cứ tổ chức, cá nhân nào thực hiện hành vi quảng cáo vi phạm đó. Điều này gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xử lý vi phạm.

Lạm dụng hình ảnh của các bác sỹ, dược sỹ có uy tín để tạo niềm tin cho người tiêu dùng

Cũng theo Cục An toàn thực phẩm, trên một số trang mạng xã hội đang có tình trạng sử dụng hình ảnh, danh nghĩa của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế để quảng cáo cho các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, gây hiểu lầm cho người sử dụng. Đặc biệt là tình trạng lạm dụng hình ảnh của các bác sỹ, dược sỹ có uy tín đã nghỉ hưu để tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Đường link “https://mydb.mynature.site/...” đang bịa đặt ra một câu chuyện gây sốc liên quan tới bác sĩ Nguyễn Quang Tuấn (Tuấn “tim”) để quảng cáo cho sản phẩm Lipixgo.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 27 Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm:

“Không sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế, thư cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm.”

Như vậy, việc làm trên là vi phạm quy định của pháp luật.

Cần tỉnh táo trước những quảng cáo "thần kỳ"

BS Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga, Bộ Quốc phòng, cảnh báo rằng việc quảng cáo quá mức về công dụng của thực phẩm chức năng, nhất là những lời hứa hẹn không thực tế như "chữa khỏi hoàn toàn", "dùng vài tuần có hiệu quả rõ rệt", đã khiến nhiều người tiêu dùng bỏ qua các phương pháp điều trị chính thống, dẫn đến tình trạng bệnh tật ngày càng nghiêm trọng hơn.

BS Nguyễn Huy Hoàng nhấn mạnh: "Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra các phản ứng dị ứng, thậm chí sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng".

PGS.TS Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng nhấn mạnh nguy hại của quảng cáo gian dối trong lĩnh vực y tế không chỉ là vấn đề tài chính. Trong khi người mắc bệnh nan y nếu phát hiện sớm, điều trị sớm có thể khỏi nếu không thì cũng có thể kéo dài sự sống. Nếu sử dụng những sản phẩm thực phẩm chức năng được quảng cáo sai sự thật về dùng không khỏi, người bệnh có thể bỏ lỡ thời gian vàng điều trị, ảnh hưởng tới hiệu quả xạ trị, phẫu thuật, thậm chí còn có các sản phẩm có chứa chất cấm.

Để bảo vệ người tiêu dùng, các cơ quan chức năng đã ban hành quy chế đạo đức trong quảng cáo thực phẩm chức năng, nêu rõ những hành vi vi phạm và biện pháp xử lý. Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam khuyến nghị cần có tiêu chí đánh giá đạo đức doanh nghiệp để xếp hạng và công khai trên các nền tảng xã hội.

Việc quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Người tiêu dùng cần cảnh giác và cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Video: Luật sư Trần Tuấn Anh – Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch chia sẻ: Người bị hành vi quảng cáo gian dối gây thiệt hại trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp có thể khởi kiện.

Tỉnh táo trước chiêu trò lừa đảo tuyển dụng online "việc nhẹ - lương cao" ngày càng tinh vi Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên cảnh báo, nhiều người vẫn sập bẫy chiêu trò tuyển dụng cộng tác ...

Cảnh giác chiêu trò quảng cáo “thần dược” Lipixgo - Kỳ 1: Bịa đặt thông tin, thổi phồng công dụng Đường link “https://mydb.mynature.site/...” đang bịa đặt ra một câu chuyện gây sốc liên quan tới bác sĩ Nguyễn Quang Tuấn (Tuấn “tim”) để quảng cáo ...

Cảnh giác chiêu trò quảng cáo “thần dược” Lipixgo - Kỳ 2: Những cuộc gọi thúc giục chốt đơn Đường link quảng cáo về loại “thuốc Lipixgo" lặng lẽ được lan truyền trên mạng xã hội, cho biết không thể tìm thấy sản phẩm ...

Cảnh giác chiêu trò quảng cáo “thần dược” Lipixgo - Kỳ 3: Tội quảng cáo gian dối có thể bị xử lý hình sự Luật sư Trần Tuấn Anh – Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch khẳng định rằng đường link quảng cáo sản phẩm Lipixgo đã vi ...