6/6 mẫu muối gia vị ở Hà Nội đều nhiễm vi nhựa và nỗi lo lắng của người dân |
Vi nhựa: “Sát thủ thầm lặng” trong cơ thể con người
Mỗi ngày, con người vô tình tiêu thụ hàng chục nghìn hạt vi nhựa qua thực phẩm, nước uống và không khí. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Environmental Research, một người trưởng thành có thể hấp thụ từ 78.000 đến 211.000 hạt vi nhựa mỗi năm. Những hạt nhựa này không chỉ tồn tại trong máu, phổi mà còn có thể xâm nhập vào não, gan và hệ sinh sản, làm dấy lên mối lo ngại về sức khỏe toàn cầu. Vậy vi nhựa là gì, chúng đến từ đâu và ảnh hưởng thế nào đến cơ thể con người?
![]() |
Vi nhựa không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn tích tụ trong cơ thể con người, tiềm ẩn nguy cơ đối với tim mạch, hệ thần kinh và sức khỏe sinh sản. Ảnh: KT |
Vi nhựa có thể tồn tại hàng trăm năm trong môi trường
Vi nhựa là những hạt nhựa có kích thước dưới 5 mm, sinh ra từ quá trình phân hủy của nhựa hoặc được sản xuất trực tiếp để sử dụng trong mỹ phẩm, công nghiệp. Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), vi nhựa có thể tồn tại hàng trăm năm trong môi trường, gây ô nhiễm nghiêm trọng và len lỏi vào chuỗi thực phẩm của con người.
Có hai loại vi nhựa chính: vi nhựa nguyên sinh và vi nhựa thứ cấp. Vi nhựa nguyên sinh bao gồm các hạt nhựa được sản xuất với kích thước nhỏ ngay từ đầu, như hạt vi nhựa trong mỹ phẩm và công nghiệp.
Trong khi đó, vi nhựa thứ cấp hình thành từ sự phân rã của các sản phẩm nhựa lớn như túi nylon, chai nhựa, lốp xe, quần áo tổng hợp qua quá trình mài mòn và phân hủy trong môi trường.
Vi nhựa ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe con người?
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện vi nhựa trong máu, phổi, gan và tim con người. Sự hiện diện của các hạt nhựa siêu nhỏ này trong cơ thể đã làm dấy lên mối lo ngại về sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Tác động đến hệ tim mạch
Nghiên cứu đăng trên Tạp chí Scientific Reports cho thấy vi nhựa có thể gây tổn thương thành mạch máu, kích thích viêm nhiễm và dẫn đến xơ vữa động mạch. Các nhà khoa học đã phát hiện vi nhựa trong động mạch của bệnh nhân phẫu thuật tim, làm gia tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Điều này đặt ra mối lo ngại lớn về việc tiếp xúc với vi nhựa từ thực phẩm và nước uống có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch nghiêm trọng.
Tác động đến hệ thần kinh
Vi nhựa có thể vượt qua hàng rào máu - não, gây viêm nhiễm và suy giảm chức năng nhận thức. Trong bài viết đăng trên Tạp chí Brain Medicine, nhà nghiên cứu Nicholas Fabiano cảnh báo: “Chúng ta chưa lường hết hậu quả của vi nhựa đối với não bộ, các nghiên cứu cho thấy nó có thể gây tổn thương thần kinh nghiêm trọng”. Những hạt vi nhựa có thể gây ra tình trạng rối loạn thần kinh và tăng nguy cơ mắc các bệnh như Alzheimer và Parkinson.
Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản
Một nghiên cứu tại Mạng lưới Thực phẩm và Sức khỏe Phần Lan - Trung Quốc (Finland - China Food and Health Network) cho thấy vi nhựa đã xâm nhập vào tinh trùng, trứng và bánh rau, gây suy giảm chất lượng, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và có thể liên quan đến hiện tượng sinh non.
Nguy cơ ung thư
Vi nhựa chứa nhiều hóa chất độc hại như BPA, phthalates, PFAS - những hợp chất có liên quan đến nhiều loại ung thư. Theo nghiên cứu đăng trên The Guardian, vi nhựa có thể làm rối loạn nội tiết, gây tổn thương tế bào và kích thích sự phát triển của khối u ung thư. Việc tiêu thụ thực phẩm và nước uống chứa vi nhựa có thể là một trong những con đường dẫn đến nguy cơ ung thư gia tăng trong xã hội hiện đại.
Những loại thực phẩm chứa nhiều vi nhựa nhất và cách để tiêu thụ ít vi nhựa hơn
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mức độ vi nhựa trong thực phẩm đang ở mức đáng báo động. Một trong những nguồn vi nhựa lớn nhất đến từ nước đóng chai. Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy 1 lít nước đóng chai có thể chứa trung bình 240.000 mảnh nhựa, một số mảnh nhỏ đến mức không thể nhìn thấy bằng kính hiển vi. Do đó, chuyển sang sử dụng nước lọc bằng các hệ thống lọc chất lượng cao là một giải pháp được khuyến nghị để giảm hấp thụ vi nhựa vào cơ thể.
![]() |
Trung bình mỗi lít nước đóng chai của các thương hiệu phổ biến có thể chứa 240.000 mảnh nhựa, gấp từ 10-100 lần so với các ước tính trước đây, theo ước tính của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ. |
Thực phẩm chế biến sẵn và đóng gói trong bao bì nhựa cũng là nguồn vi nhựa phổ biến. CNN đã tổng hợp kết quả từ nhiều nghiên cứu và chỉ ra rằng, gạo ăn liền có lượng vi nhựa cao gấp 3 lần so với gạo thông thường.
Nghiên cứu của Environmental Research cũng phát hiện rằng táo là loại trái cây bị ô nhiễm vi nhựa nhiều nhất, với 1 gam táo chứa hơn 100.000 mảnh vi nhựa. Cà rốt, một loại củ phát triển dưới lòng đất, cũng có mức độ vi nhựa cao đáng kể. Tuy nhiên, rửa sạch thực phẩm bằng nước trước khi sử dụng có thể giúp loại bỏ một phần vi nhựa bám trên bề mặt.
Vi nhựa còn xâm nhập vào chế độ ăn uống qua muối ăn. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy muối hồng Himalaya chứa nhiều vi nhựa hơn đáng kể so với muối ăn thông thường và các loại muối biển khác. Nguyên nhân có thể đến từ quá trình khai thác và tinh chế muối.
Ngoài ra, trà túi lọc nylon cũng là một nguồn tiếp xúc vi nhựa nghiêm trọng. Một nghiên cứu của Đại học McGill ở Quebec phát hiện rằng mỗi túi trà ngâm trong nước nóng có thể giải phóng 11,6 tỷ vi nhựa và 3,1 tỷ hạt nano nhựa.
Theo một nghiên cứu của Environmental Research, 90% mẫu protein động vật và thực vật chứa vi nhựa có kích thước từ 5 mm xuống đến 1 micromet.
Những con số này cho thấy mức độ xâm nhập nghiêm trọng của vi nhựa vào chuỗi thực phẩm của con người. Trong bối cảnh vi nhựa xuất hiện rộng khắp, việc giảm thiểu tiếp xúc với loại hạt này là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
Theo bà Jane Muncke - Giám đốc, nhà nghiên cứu khoa học tại Diễn đàn Bao bì Thực phẩm (Food Packaging Forum), việc sử dụng nhựa thường là không thể tránh khỏi, nhưng có nhiều cách để giảm sự tương tác của thực phẩm với nhựa.
Một giải pháp quan trọng là hạn chế sử dụng đồ nhựa đựng thực phẩm, đặc biệt, nên sử dụng hộp thủy tinh khi hâm nóng đồ ăn trong lò vi sóng thay cho nhựa vì nhiệt độ cao có thể giải phóng nhiều vi nhựa hơn vào thực phẩm.
Tóm lại, sự xâm nhập của vi nhựa vào đời sống hiện đại đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một mối nguy tiềm ẩn đối với sức khỏe con người và môi trường. Các bằng chứng khoa học ngày càng củng cố quan ngại về tác động tiêu cực của chúng. Việc giảm thiểu tiếp xúc với vi nhựa không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường.
Tuy nhiên, hiện nay, việc giảm thiểu tiếp xúc với vi nhựa không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là yêu cầu cấp thiết để bảo vệ tương lai. Bên cạnh những thay đổi trong thói quen tiêu dùng hàng ngày, cần có sự chung tay của các nhà hoạch định chính sách, các nhà sản xuất và cộng đồng khoa học trong việc nghiên cứu, kiểm soát và tìm kiếm các giải pháp thay thế hiệu quả hơn. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giảm thiểu tối đa những hệ lụy mà vi nhựa gây ra và hướng tới một tương lai bền vững hơn.
![]() Hiện nay, tình trạng sử dụng túi nilong, hộp nhựa tái chế ngày càng phổ biến, vì nó tiện và giá thành rất rẻ. Tuy ... |
![]() Trong bối cảnh ô nhiễm nhựa ngày càng nghiêm trọng, việc tìm ra các giải pháp bền vững để giảm thiểu rác thải nhựa là ... |
![]() Báo chí đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, thúc đẩy các sáng kiến/giải pháp, chỉ ra những vấn đề ... |
Khỏe – Đẹp 17:38 | Thứ bảy, 22/03/2025
Nghỉ hưu sớm theo chính sách tinh giản biên chế giúp người lao động có thêm thời gian chăm lo sức khỏe và gia đình. Tuy nhiên, không ít người rơi vào khủng hoảng tâm lý vì mất mục tiêu sống, thu nhập giảm và cảm giác bị bỏ rơi. Làm sao để vượt qua giai đoạn chuyển tiếp đầy nhạy cảm này?
Khỏe – Đẹp 09:49 | Thứ năm, 20/03/2025
Nghị định 178/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy, bao gồm chính sách đối với người nghỉ hưu trước tuổi, cán bộ được kéo dài thời gian công tác, nghỉ thôi việc... Mặc dù được hưởng ứng và được xem như một chính sách nhân văn trong công cuộc tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại nguồn nhân lực, Nghị định 178 cũng có thể gây ra những tác động tâm lý lớn, làm thay đổi cuộc sống của người lao động. Đặc biệt với những đối tượng thuộc diện bị động, bắt buộc phải tinh giản, có thể có những ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần nếu không có sự chuẩn bị kỹ càng.
Khỏe – Đẹp 17:29 | Thứ tư, 19/03/2025
Thống kê của Bộ Y tế cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 trường hợp nghi sởi, 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Theo các chuyên gia, bệnh sởi tại Việt Nam trong thời gian tới còn có nguy cơ tiếp tục gia tăng, bùng phát. Vì vậy, việc tìm hiểu kỹ về bệnh sởi là điều rất cần thiết, để phòng và chăm sóc, điều trị hiệu quả.
Khỏe – Đẹp 08:16 | Thứ tư, 19/03/2025
Một bé trai hai tuổi ở Cao Bằng tử vong nghi do sởi, gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng dịch bệnh tái bùng phát tại các vùng khó khăn, nơi tỷ lệ tiêm chủng còn thấp và khả năng tiếp cận y tế hạn chế. Trên cả nước số ca mắc sởi đang tăng đột biến, nhiều biến chứng nghiêm trọng và nguy cơ bùng phát trên diện rộng. Nguyên nhân nằm ở đâu? Và làm thế nào để ngăn chặn đại dịch này trước khi quá muộn?
Khỏe – Đẹp 20:17 | Thứ ba, 18/03/2025
Một cú ngã tưởng chừng vô hại trong giờ ra chơi đã giúp phát hiện một bệnh lý nghiêm trọng và hiếm gặp ở trẻ em. Trường hợp của cháu N.G.B, một bé trai 8 tuổi ở Hà Nội mắc u nang bì trung thất, đang là lời cảnh báo quan trọng đối với các bậc phụ huynh về việc không chủ quan trước những dấu hiệu bất thường, dù là nhỏ nhất.
Khỏe – Đẹp 17:29 | 19/03/2025
Khỏe – Đẹp 20:17 | 18/03/2025
Công đoàn với ATVSLĐ 19:31 | 15/03/2025
Khỏe – Đẹp 14:53 | Thứ ba, 18/03/2025
Bệnh Glôcôm, căn bệnh gây mù lòa đứng thứ hai trên toàn cầu, hiện đang là một mối nguy hiểm đe dọa thị lực của hàng triệu người, trong đó có không ít bệnh nhân sử dụng thuốc chống đông máu.
Khỏe – Đẹp 07:00 | Thứ hai, 17/03/2025
Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh lý dạ dày, tiêu hóa ở công nhân, đặc biệt là nhóm nữ công nhân, như: tăng ca, ăn uống không khoa học, áp lực cuộc sống...
Khỏe – Đẹp 10:10 | Chủ nhật, 16/03/2025
Vừa qua, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã liên tục tiếp nhận và điều trị cho các ca bệnh ngộ độc nấm. Đáng báo động, có 2 bệnh nhân đã tử vong do ăn nấm tự hái trên rừng. Sự việc này gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm tiềm ẩn từ nấm hoang dại và tầm quan trọng của việc nhận biết nấm độc.
Khỏe – Đẹp 20:22 | Thứ bảy, 15/03/2025
Thực phẩm chức năng (hay thực phẩm bổ sung) ngày càng được nhiều người sử dụng với mong muốn cải thiện sức khỏe nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau sự phổ biến của các loại sản phẩm này là những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng quá mức. Các chuyên gia cũng khuyến cáo, các loại thực phẩm bổ sung không thể thay thế một chế độ ăn uống cân bằng.
Khỏe – Đẹp 16:57 | Thứ sáu, 14/03/2025
Sự xuất hiện của người nổi tiếng trong các chiến dịch quảng cáo kẹo Kera khiến nhiều người tiêu dùng tin tưởng. Nhưng liệu sản phẩm này có thực sự tốt như lời đồn? Hãy cùng lắng nghe phân tích từ các chuyên gia hàng đầu để có lựa chọn thông minh nhất cho sức khỏe của bạn.
Khỏe – Đẹp 17:44 | Thứ năm, 13/03/2025
Sau hành trình khẩn trương kéo dài 3 giờ 48 phút, trái tim từ một người hiến tạng ở TP.HCM đã hồi sinh cuộc đời anh N.V.C. (36 tuổi, Quảng Nam), bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối, tại Bệnh viện Trung ương Huế. Đây là ca ghép tim xuyên Việt lần thứ 15 thành công tại bệnh viện, minh chứng cho sự tiến bộ của y học Việt Nam và tinh thần nhân đạo cao cả.
Khỏe – Đẹp 17:28 | Thứ năm, 13/03/2025
Mới đây, một người đàn ông trung niên đã phải đối mặt với nguy cơ mất chân do thói quen chăm sóc vết thương sai cách sau khi bị ngã. Việc tự ý dán cao, xoa dầu không giúp vết thương hồi phục mà còn dẫn đến tình trạng hoại tử nghiêm trọng, suýt chút nữa anh đã phải cắt bỏ cẳng chân.
Khỏe – Đẹp 17:39 | Thứ tư, 12/03/2025
Trong những ngày qua, dư luận không khỏi bàng hoàng trước thông tin về hai trường hợp tử vong ở huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam, liên quan đến bệnh sởi. Đây là một minh chứng đau lòng về hậu quả của việc thiếu sự chăm sóc y tế kịp thời, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh gia tăng.
Khỏe – Đẹp 16:52 | Thứ ba, 11/03/2025
Áp lực học hành, gia đình vô tâm và nỗi cô đơn không tên đã đẩy nhiều trẻ ở lứa tuổi thanh thiếu niên rơi vào tình trạng tự gây thương tích không tự tử (NSSI). Đằng sau mỗi vết sẹo ấy không chỉ là nỗi đau thể xác, mà là tiếng gào thét từ tâm hồn non nớt đang khao khát được lắng nghe từ phía gia đình, nhà trường và xã hội.
Khỏe – Đẹp 09:04 | Thứ ba, 11/03/2025
Sản phẩm Kẹo Rau Củ Kera, với những lời quảng cáo gây xôn xao về việc thay thế rau xanh bằng một viên kẹo, đã tạo nên một cơn sốt trên mạng xã hội. Tuy nhiên, đằng sau những lời hứa hẹn ngọt ngào, liệu Kera có thực sự là giải pháp bổ sung chất xơ hiệu quả, hay chỉ là một chiêu trò quảng cáo đánh vào tâm lý người tiêu dùng?
Khỏe – Đẹp 09:08 | Chủ nhật, 09/03/2025
Thủng hành tá tràng, một cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm, đang ngày càng gia tăng ở người trẻ tuổi. Nguyên nhân chủ yếu là áp lực học tập, thói quen ăn uống thiếu khoa học và sự căng thẳng trong cuộc sống. Các bác sĩ khuyến cáo cần phát hiện sớm để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng.
Sống an toàn 08:00 | Thứ sáu, 07/03/2025
Tai nạn trong lao động và thể thao luôn tiềm ẩn những rủi ro khôn lường. Đôi khi, những sự cố tưởng chừng nhỏ lại có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe sinh sản của chúng ta. Câu chuyện cấp cứu mới đây tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam là một lời nhắc nhở sâu sắc về vấn đề này.
Khỏe – Đẹp 07:52 | Thứ sáu, 07/03/2025
Sự ra đi của diễn viên Quý Bình vì u não khiến nhiều người bàng hoàng. Câu hỏi u não là gì, nguyên nhân do đâu, triệu chứng nhận biết ra sao và làm thế nào để phòng ngừa đang được nhiều người quan tâm.
Khỏe – Đẹp 17:44 | Thứ năm, 06/03/2025
Tiêu chảy cấp do vi-rút Rota là mối lo ngại lớn của nhiều bậc cha mẹ, đặc biệt là những gia đình công nhân với điều kiện chăm sóc con còn hạn chế. Vắc-xin Rota, được ví như “lá chắn vàng”, giúp bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Trước đây, chi phí hơn 1,7 triệu đồng cho hai liều khiến nhiều phụ huynh đắn đo, nhưng nay tin vui là vắc-xin Rota đã được đưa vào Chương trình Tiêm chủng Mở rộng, giúp mọi trẻ em Việt Nam có cơ hội được bảo vệ miễn phí.
Khỏe – Đẹp 16:00 | Thứ năm, 06/03/2025
Tăng huyết áp – “kẻ giết người thầm lặng” – không chỉ là mối nguy đối với người cao tuổi mà ngày càng trẻ hóa, đe dọa sức khỏe của nhiều người trẻ. Lối sống thiếu khoa học, căng thẳng kéo dài và thói quen chủ quan với bệnh là những nguyên nhân khiến tình trạng này gia tăng.
Khỏe – Đẹp 16:42 | Thứ tư, 05/03/2025
Viêm tai giữa, mặc dù là một bệnh lý phổ biến và có thể gặp ở nhiều lứa tuổi, nhưng đối với người lớn, nếu không được điều trị kịp thời và triệt để, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, một căn bệnh cấp cứu nội khoa đe dọa tính mạng.
Khỏe – Đẹp 17:48 | Thứ ba, 04/03/2025
Vi-rút cúm có thể gây ra những biến chứng, mang nhiều hệ lụy cho cả mẹ và con như: bội nhiễm, sảy thai, sinh non, trẻ nhẹ cân... Đặc biệt, trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, cúm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi. Hơn thế, khi nhiễm cúm, bà bầu thường bị nặng hơn và thời gian bệnh kéo dài.
Khỏe – Đẹp 17:01 | Thứ hai, 03/03/2025
"Làm sao để chăm sóc da đúng cách? Có nên dùng tẩy trang và kem chống nắng hàng ngày? Nên để da tự nhiên hay sử dụng hóa mỹ phẩm? Làm thế nào để ngăn ngừa lão hóa da?" – Đây là những băn khoăn được nhiều lao động nữ đặt ra nhưng chưa có câu trả lời thỏa đáng.
Khỏe – Đẹp 16:34 | Thứ hai, 03/03/2025
Một bệnh nhân nữ bị nhiễm độc chất Sibutramin, tổn thương não nặng do uống thuốc, thực phẩm chức năng giảm cân không rõ nguồn gốc mua trên Tiktok.
Khỏe – Đẹp 16:08 | Thứ hai, 03/03/2025
Sáng 3/3, Hà Nội xếp thứ 8 trong danh sách 125 thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Chất lượng không khí của Hà Nội ở mức màu cam, nằm trong phạm vi "không tốt cho các nhóm nhạy cảm". Từ các bệnh hô hấp đến tim mạch, tác hại của ô nhiễm là không thể xem thường. Vậy làm sao để "sống chung" an toàn và khỏe mạnh?