Phòng tránh ngộ độc bánh mì – lời khuyên từ chuyên gia công nghệ thực phẩm

Làm thế nào để phòng tránh ngộ độc thực phẩm là điều công nhân, người lao động rất quan tâm.

Nhận diện nguy cơ gây ngộ độc từ bánh mì

Ngày 30/4, tiệm bánh mì Cô Băng (phường Xuân Bình, TP. Long Khánh, Đồng Nai) bán hơn 1.100 ổ bánh mì thịt cho khách hàng. Đến sáng 1/5, nhiều người có triệu chứng tiêu chảy, nôn ói nên nhập viện cấp cứu.

Chủ tiệm bánh mì Cô Băng cho biết mua nguyên liệu, thực phẩm ở các cửa hàng nhỏ lẻ rồi về tự chế biến tại nhà. Trong đó, pate tự làm (gan heo, thịt mỡ), dưa muối chua tự làm (cà rốt, củ cải trắng), nước sốt tự làm (gồm nước hầm thịt heo, hạt nêm, bột ngọt, nước tương). Các nguyên liệu khác như chả lụa, thịt nguội, thịt heo... được mua từ nơi khác.

Hơn 560 người bị ngộ độc sau khi ăn bánh mì Cô Băng (Đồng Nai) ngày 30/4.

Qua xác minh, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai xác định, tiệm bánh mì không có giấy phép kinh doanh, không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Sự việc có dấu hiệu hình sự nên cơ quan chức năng đã chuyển hồ sơ sang Công an TP. Long Khánh thụ lý, điều tra. Theo hồ sơ này, tính đến ngày 7/5, số người ngộ độc sau khi ăn bánh mì tăng lên 568.

Trước đó, ngày 11 và 12/9/2023, 313 trường hợp bị ngộ độc sau khi ăn bánh mì mua từ tiệm bánh mì Phượng (Hội An). Theo điều tra, thịt heo được tiệm bánh mì Phượng mua của bà Liễu, chợ Hội An rồi về tự chế biến. Tại thời điểm kiểm tra, tiệm Phượng còn lưu giữ hợp đồng cung cấp thực phẩm. Còn rau xà lách, rau răm, hành, dưa leo mua của nhiều người buôn bán ở chợ Hội An, đem về rửa nước sạch, không ngâm muối.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên cán bộ Viện khoa học công nghệ và Thực phẩm – ĐH Bách Khoa Hà Nội). Ảnh: NVCC.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên cán bộ Viện Khoa học công nghệ và Thực phẩm – ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, những vụ ngộ độc bánh mì trong thời gian qua là do pate, xúc xích, dưa chuột, tương ớt, rau sống... trong bánh mì bị nhiễm khuẩn.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh phân tích thêm: Các cơ sở sản xuất thường làm pate nguyên khối, nghĩa là xay gan ra, cho thêm mỡ lợn rồi hấp chín – đây là quá trình thanh trùng, nhưng nếu thanh trùng không hết thì vi khuẩn chỉ chết khoảng 90%, sau khi để ra ngoài thì vi khuẩn lại có cơ hội phát triển. Ngoài ra, gan rất dễ thiu vì chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng cao.

"Trong con lợn thì gan là bẩn nhất và dễ bị nhiễm trùng nhất. Thứ hai, do trong gan chứa nhiều dinh dưỡng nên nếu bị nhiễm khuẩn thì vi sinh vật phát triển rất nhanh. Không có môi trường nào vi khuẩn sinh trưởng nhanh như pate. Trong phòng xét nghiệm, pate được dùng để cấy nuôi vi khuẩn, chính vì thế nếu quá trình chế biến không đạt tiêu chuẩn vệ sinh, lúc bán để quá lâu, không được che đậy thì vi khuẩn có thể phát triển", PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh.

Đối với những thực phẩm khi đã nhiễm độc tố, mặc dù đun sôi ở nhiệt độ cao các vi sinh vật có thể bị tiêu diệt nhưng độc tố chúng sinh ra không mất đi, vẫn có nguy cơ gây ngộ độc. Trong đó, những thực phẩm như thịt, trứng, sữa, pate, giò chả... là môi trường giàu dinh dưỡng, protein, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển độc tố.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh khẳng định, những loại nhân để làm bánh mì (pate, thịt, ruốc, dưa góp, rau sống, tương ớt không rõ nguồn gốc xuất xứ) để trong thời tiết nắng nóng tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

"Thời tiết nắng nóng tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi rất nhanh, nhất là với điều kiện bảo quản thực phẩm kém hơn khi bán hàng ở xe kéo, vỉa hè, đường phố... Nhiều khi không phải do nguyên liệu chế biến không đảm bảo mà là do khâu bảo quản chưa đúng cách, dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm", chuyên gia khẳng định.

Những bệnh nhân bị ngộ đọc bánh mì Băng ở Đồng Nai. Ảnh: CTV

Những triệu chứng khi bị ngộ độc, cách xử trí và phòng ngừa

Cơ quan chức năng xác định, nguyên nhân thường gặp nhất trong các vụ ngộ độc bánh mì phần lớn là do nhiễm khuẩn Ecoli và Salmonella. Trong đó, nhiễm khuẩn Salmonella gây độc tố rất lớn và thường xuyên nhất.

Vào cơ thể người qua thức ăn uống, vi khuẩn Salmonella sinh độc tố làm tổn thương niêm mạc ruột, gây ra đau bụng, nôn ói, tiêu chảy. Nếu không bù nước kịp thời, người bệnh mất nước, giảm huyết áp, tụt huyết áp, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong. Lượng vi khuẩn lớn có thể xâm nhập máu gây nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng.

Salmonella phát triển rất nhanh ở môi trường nóng ẩm (35-37 độ C). Khi mổ thịt gia súc, gia cầm, nếu không làm sạch sẽ, vi khuẩn Salmonella sẽ phát tán ra môi trường và bám vào thực phẩm như thịt, trứng gia cầm. Ăn trứng sống, luộc trứng không kỹ, người dân cũng có thể nhiễm vi khuẩn Salmonella. Rau và sữa cũng dễ nhiễm Salmonella phát tán từ phân động vật ra.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, ngộ độc Salmonella có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như: Mất nước nặng, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong. Đặc biệt, trẻ em và người già là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nặng nề bởi ngộ độc Salmonella do hệ miễn dịch của họ còn yếu.

Khuẩn Salmonella gây độc tố rất lớn. Ảnh minh họa.

Còn Ecoli là vi khuẩn thường xuất hiện trong sản phẩm tươi sống, thịt bò, sữa tươi, nước trái cây, phô mai, trái cây và rau sống...

So với Ecoli, ngộ độc do Salmonella triệu chứng nặng, nguy hiểm hơn. Ngộ độc thực phẩm do Salmonella có thể xuất hiện một ngày sau ăn, nhưng cũng có trường hợp sau 4-5 ngày.

Nhìn chung khi bị ngộ độc, người bệnh có những triệu chứng như: nhâm nhẩm đau bụng, đi ngoài phân lỏng thậm chí bị tiêu chảy. Điều này rất dễ cảm nhận, nếu ăn xong mà đau bụng ngay thì hãy nghĩ ngay đến việc bị đau bụng do ngộ độc… và cần nghĩ ngay đến việc tiêu độc.

“Cách tốt nhất là tìm cách tự mình nôn ra bằng cách rửa tay sạch, cúi xuống khua vào cuống họng là nôn được. Khi nôn sẽ nhẹ bụng và độc tố bị tống ra ngoài nên lượng độc tố giảm đi rất nhiều", PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết.

Nôn và tiêu chảy là phản xạ của cơ thể để đào thải chất độc, do đó tuyệt đối không nên uống thuốc cầm nôn hay cầm tiêu chảy. Khi cơ thể đào thải hết độc tố thì sức khỏe cải thiện dần.

Người bệnh cần nhanh chóng bù nước bằng điện giải, uống oresol. Trẻ em nhiễm khuẩn salmonella cần được theo dõi sát, bù nước theo đường uống, kể cả trường hợp bị nôn cũng phải bổ sung nước.

"Nếu không thể bù nước bằng đường uống, bệnh nhân phải đi viện để truyền dịch hoặc can thiệp thuốc". Nếu triệu chứng không giảm thì nên đến bệnh viện luôn để bác sĩ sử dụng các biện pháp tháo dạ/ rửa ruột”, PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh khuyến cáo.

Để phòng ngừa ngộ độc Salmonella và Ecoli, người dân cần lưu ý ăn chín, uống chín, đặc biệt là thịt gia súc, gia cầm, trứng và hải sản; rửa sạch tay trước khi chế biến và ăn uống; rửa sạch rau củ quả trước khi ăn; bảo quản thực phẩm đúng cách.

Để tránh những vụ ngộ độc đáng tiếc xảy ra, theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, điều quan trọng nhất là các cơ sở sản xuất phải nhận thức được, sản phẩm của mình rất dễ bị nhiễm độc nên cần bán nhanh - làm đến đâu bán đến đó để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Pate cũng cần nấu thật chín và bảo quản trong điều kiện lạnh sâu.

Voice: PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên cán bộ Viện Khoa học công nghệ và Thực phẩm – ĐH Bách Khoa Hà Nội) phân tích nguy cơ và cách phòng ngừa ngộ độc bánh mì.

Doanh nghiệp cung cấp bữa ăn tự ý hủy mẫu lưu sau khi 10 công nhân nghi ngộ độc Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh Thái Bình không lấy được mẫu suất ăn của Công ty TNHH Dịch vụ và ăn ...

Thông tin chính thức vụ nhiều người nghi ngộ độc thực phẩm ở Đà Nẵng Chiều 26/6, trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tấn Hải - Trưởng ban Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP. Đà Nẵng (BQL ...

Cứu thành công 2 trường hợp trẻ bị ngộ độc do ăn sữa chua tự làm ở nhà Ngày 13/7, thông tin từ Bệnh viện Phụ sản - Nhi Quảng Nam cho biết, các bác sĩ Khoa Cấp cứu Hồi sức tích cực ...