Trẻ bị chậm phát triển trí tuệ, đừng vì cả tin mà nhận “trái đắng”

Niềm tin đặt không đúng chỗ

Cháu Q. gần 3 tuổi, con ông N (cư trú ở TP. Huế) có dấu hiệu chậm nói, chậm đi, gia đình nghi cháu bị chậm phát triển trí tuệ nên đã gửi con cho ông Q. ở Lâm Đồng điều trị. Ông này tự xưng là đã từng học ở Anh về chuyên ngành Tật học, cũng như từng học ở khoa Tâm lý của một trường đại học ở Huế, có khả năng chữa trị bệnh chậm phát triển cho trẻ và từng chữa trị cho nhiều người. Theo chia sẻ của ông N. thì hai bên đã biết nhau từ 5 năm trước và có mối quan hệ khá thân thiết. Chi phí điều trị là 200 triệu đồng/tháng, thời gian điều trị từ 2-3 năm. Ông Q. yêu cầu gia đình đặt cọc trước 600 triệu đồng.

Căn nhà nơi ông Q. thuê làm nơi chữa bệnh cho trẻ chậm phát triển. Ảnh: tienphong.vn

Tuy nhiên, sau gần 1 tháng gửi con cho ông Q. chữa trị, ông N. nhận được điện thoại của ông Q. nói rằng, xin được ra gặp trực tiếp gia đình ở TP. Huế. Khi gặp, ông Q. thông báo với gia đình là cháu Q. đã mất vì mắc COVID-19. Ông Q còn nói, do lo sợ quá trình chuyển thi thể cháu từ Lâm Đồng ra đến TP. Huế bị phân hủy nên ông này đã tự ý dùng củi thiêu thi thể cháu Q. rồi lấy tro cốt đưa ra Huế cho gia đình lo hậu sự.

Sau vài lần trì hoãn vì lo tai tiếng và lo ảnh hưởng đến sức khỏe người thân, đến khi đủ bình tâm suy xét lại sự việc thấy có rất nhiều điểm bất thường, ông N đã quyết định làm đơn tố cáo ông Q. và mong muốn cơ quan công an tỉnh Thừa Thiên Huế làm rõ nguyên nhân thực sự khiến con mình tử vong.

Ông N. (trong ảnh) và gia đình mong muốn Cơ quan CSĐT sớm làm rõ nguyên nhân cái chết đầy uẩn khúc của con mình. Ảnh: tienphong.vn

Sau khi nhận tin báo, Công an TP. Huế đã mời ông L.M.Q. đến làm việc. Tại cơ quan điều tra bước đầu, ông này đã khai nhận các hành vi trên. Theo đó, ông Q. thừa nhận từ lúc cháu mất đến khi tổ chức thiêu thi thể rồi đưa ra Huế, ông này không liên lạc với bất kỳ với ai là thân nhân của cháu.

Mặc dù ông Q. thuê căn nhà số 54/39 đường Phan Châu Trinh, tổ 4B (phường Lộc Tiến, TP. Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng) làm nơi chữa bệnh cho trẻ khuyết tật, nhưng Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lâm Đồng khẳng định, địa chỉ nói trên chưa từng đăng ký làm trung tâm bảo trợ. Bản thân ông Q. cũng không có đăng ký hoạt động khám chữa bệnh tại địa phương.

Góc nhìn của chuyên gia

Câu chuyện thương tâm và nhiều uẩn khúc trên cho đến nay vẫn chờ cơ quan công an làm sáng tỏ. Tuy nhiên, vụ việc phản ánh sự cả tin đến mù quáng của thân nhân cháu bé xấu số và cảnh báo nguy cơ mất an toàn từ những “lăng băm, lang vườn”, từ những cơ sở chăm sóc, điều trị trẻ chậm phát triển trí tuệ, trẻ tự kỉ hoạt động “chui”, không được cấp giấy phép hoạt động và cũng không đăng kí hoạt động khám chữa bệnh tại địa phương.

Để giúp độc giả hiểu rõ hơn về đặc thù của lĩnh vực chăm sóc, can thiệp cho trẻ khuyết tật trí tuệ nói chung và trẻ tự kỉ nói riêng, phóng viên Cuộc sống An toàn đã có cuộc trao đổi với Thạc sĩ Dương Thị Thanh Vân (chuyên ngành Giáo dục đặc biệt), Giám đốc Trung tâm hỗ trợ trẻ khuyết tật Hoa Anh Đào (quận Long Biên, TP. Hà Nội).

ThS. Dương Thị Thanh Vân, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ trẻ khuyết tật Hoa Anh Đào (Q.Long Biên, Hà Nội). Ảnh: NVCC

PV: Qua câu chuyện này, với góc nhìn của một người nhiều năm làm công tác quản lý giáo dục đặc biệt, một chuyên gia am hiểu về lĩnh vực giáo dục can thiệp cho trẻ chậm phát triển, trẻ tự kỉ, chị có cảm nhận, suy nghĩ như thế nào?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Trường hợp của bé ở Thừa Thiên Huế là một sự việc hết sức đáng tiếc. Với tâm lý của các bậc làm cha làm mẹ, ai cũng vậy, sẽ rất sốc khi con được chẩn đoán mắc hội chứng tự kỷ hoặc chậm phát triển trí tuệ. Lúc này bố mẹ cần phải hết sức bình tĩnh, tỉnh táo và có tâm lý vững vàng để tìm hiểu các phương pháp can thiệp tốt nhất hỗ trợ cho con. Trước khi cho con tới các cơ sở can thiệp, bố mẹ cũng cần tìm hiểu thật kĩ xem cơ sở đó có đầy đủ giấy phép hoạt động của nhà nước hay chưa nhằm tránh các tình trạng “tiền mất tật mang” xảy ra.

PV: Một cơ sở chăm sóc, giáo dục trẻ tự kỉ, chậm phát triển cần phải đảm bảo các tiêu chí như thế nào, thưa chị?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Một cơ sở chăm sóc, giáo dục trẻ tự kỉ, chậm phát triển cần phải đảm bảo các tiêu chí sau:

Thứ nhất, cơ sở phải có quyết định thành lập hoặc quyết định cho phép thành lập của Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Thứ hai, cơ sở phải có đủ các cơ sở vật chất, phương tiện trang thiết bị và dịch vụ hỗ trợ phù hợp với đặc điểm của trẻ tự kỉ, chậm phát triển trí tuệ.

Thứ ba, cơ sở phải có đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên hỗ trợ giáo dục có trình độ chuyên môn về giáo dục đặc biệt phù hợp với các phương thức giáo dục trẻ khuyết tật.

Thứ tư, cơ sở phải có những nội dung chương trình, tài liệu về giáo dục cá nhân với các trẻ ở các dạng khác nhau.

PV: Trong câu chuyện này, ông Q. đã khẳng định cháu bé bị bệnh chậm phát triển trí tuệ, bệnh tự kỉ và hứa sẽ điều trị khỏi cho cháu. Dùng từ “bệnh” và từ “điều trị” trong trường hợp này có đúng không? Mong chị giải thích rõ hơn về điều này?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Tự kỉ được gọi tên đầy đủ là hội chứng tự kỉ chứ không gọi là bệnh tự kỉ vì nó không thể chữa khỏi hoàn toàn hoặc làm cho nó mất đi. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và can thiệp thích hợp có thể giúp trẻ tự kỉ phát triển được các chức năng ngôn ngữ, giao tiếp, thích ứng xã hội tốt hơn.

Thực ra từ “điều trị” thường được dùng trong lĩnh vực y tế, còn trong lĩnh vực tâm lý giáo dục thì hoạt động hỗ trợ cho trẻ tự kỉ, chậm phát triển thường được gọi với cái tên là can thiệp hoặc trị liệu cá nhân.

PV: Chi phí điều trị "thầy lang" Q. đưa ra là 200 triệu/ tháng. Đấy là một mức chi phí quá lớn so với tưởng tượng. Vậy trên thực tế tại Trung tâm Hoa Anh Đào và các Trung tâm khác mức phí cho một trẻ trung bình là bao nhiêu, thưa chị?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Việc thu mức phí 200 triệu/ tháng là một mức phí quá cao. Các cơ sở can thiệp hiện nay có mức phí khoảng từ 2- 6 triệu đồng/ tháng, được cho là phù hợp với mức sống của phụ huynh học sinh. Với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn các cơ sở thường có chính sách miễn giảm học phí để các con đều có cơ hội can thiệp.

PV: Nhiều người nhận định cha mẹ của em bé xấu số trong câu chuyện này thật đáng thương nhưng cũng lại đáng trách. Chị đánh giá thế nào về nhận định này?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Theo tôi, chính sự thiếu hiểu biết của một số bậc phụ huynh đã dẫn tới những hậu quả khôn lường. Vì vậy, để tránh được những sự việc đáng tiếc xảy ra cho con thì bố mẹ cần phải tìm hiểu kĩ về tình trạng khuyết tật của con mình. Sau đó tìm ra hướng can thiệp thích hợp là vô cùng quan trọng nhất là với trẻ trước 3 tuổi.

PV: Chị có lời khuyên nào dành cho các bậc phụ huynh có con mắc chứng tự kỉ, chậm phát triển?

ThS. Dương Thị Thanh Vân: Khi bạn được thông báo rằng, con bạn có thể mắc hội chứng tự kỷ, chậm phát triển, bạn chắc chắn vô cùng băn khoăn, lo lắng. Chẩn đoán tự kỉ là một chẩn đoán đáng sợ. Bạn không biết phải làm gì, bối rối. Mặc dù đúng là tự kỉ không thể mất đi nhưng có nhiều phương pháp can thiệp giúp trẻ học được các kỹ năng và vượt qua các trở ngại trong cuộc sống. Với một kế hoạch trị liệu đúng đắn và với tình yêu thương, con bạn vẫn có thể đi học, lớn lên và trở thành một người trưởng thành. Vì vậy, bố mẹ hãy mang con tới một cơ sở giáo dục uy tín và hãy đồng hành cùng con kết quả trị liệu sẽ tốt hơn.

PV: Xin cảm ơn chị về cuộc trò chuyện này!

Lạm dụng nước muối sinh lý khiến mũi dễ viêm nhiễm Rẻ tiền, hiệu quả, lại có thể dùng cho cả trẻ em và người lớn – đó là lý do cho sự có mặt của ...

Làm gì để quạt điện không trở thành ‘sát thủ’ với trẻ nhỏ? Sử dụng các thiết bị điện không đúng cách, đặc biệt là quạt điện, có thể dẫn đến tai nạn thương tâm, thậm chí là ...

Chưa có bằng chứng khoa học nào về vaccine phòng COVID-19 ảnh hưởng tới sức khoẻ trẻ em Trên thế giới, nhiều nước đã tiêm vaccine phòng COVID-19 mũi 3, mũi 4, hơn 80 quốc gia đã tiêm vaccine cho trẻ từ 5 ...