Quảng Nam: Vì sao sởi lại gây tử vong ở những vùng khó khăn?

Theo báo cáo từ Cục Phòng, chống bệnh tật (Bộ Y tế), từ ngày 25 tháng 1 đến 10 tháng 3 năm 2024, huyện Nam Trà My (Quảng Nam) đã ghi nhận 255 trường hợp trẻ em mắc bệnh sởi. Trong số đó, 149 trẻ đã khỏi bệnh, trong khi 2 trẻ không qua khỏi. Cả hai trường hợp tử vong đều là những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, không được tiêm phòng đầy đủ và không được đưa đến cơ sở y tế kịp thời.

BSCKI. Huỳnh Công Quang – PGĐ CDC Quảng Nam phối hợp với y tế huyện Nam Trà My khám sàng lọc các trường hợp sốt phát ban tại xã Trà Dơn. (Ảnh: CDC Quảng Nam)

Trường hợp đầu tiên là của bé H.T.M.N, sinh năm 2017, sống tại thôn 3, xã Trà Dơn. Bé bị ho, sốt cao và tiêu chảy từ ngày 26 tháng 2, nhưng gia đình không đưa đi khám mà chỉ cúng bái tại nhà. Sau vài ngày, bé không ăn uống được, nôn mửa và suy kiệt, dẫn đến tử vong vào ngày 5 tháng 3.

Trường hợp thứ hai là bé H.T.N.D, sinh năm 2015, cũng bị ho, sốt và tiêu chảy từ ngày 2 tháng 3. Dù đã có sự vận động từ các nhân viên y tế và giáo viên, gia đình bé vẫn từ chối đưa trẻ đi khám vì điều kiện kinh tế khó khăn. Bé đã tử vong vào sáng sớm ngày 9 tháng 3.

Điều đáng chú ý là cả hai gia đình này đều không nhận thức đầy đủ về mức độ nguy hiểm của bệnh sởi và không đưa trẻ đi khám chữa bệnh kịp thời. Hơn nữa, việc thiếu vắc xin sởi trong năm 2023 đã làm giảm tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ em trên địa bàn huyện, tạo ra một khoảng trống miễn dịch trong cộng đồng. Đây là yếu tố then chốt khiến bệnh sởi dễ dàng bùng phát và lây lan mạnh mẽ.

Các BS thăm khám cho bệnh nhân tại TTYT Nam Trà My. (Ảnh: CDC Quảng Nam)

Có thể thấy, để ngăn chặn tình trạng như đã xảy ra tại huyện Nam Trà My, ngoài việc tiêm vắc xin đầy đủ cho trẻ em, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh sởi và các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội trong việc vận động người dân, đặc biệt là tại những vùng khó khăn, thực hiện các biện pháp phòng bệnh sớm và kịp thời.

TS. Mai Văn Mười, Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam, khẳng định hiện nay ngành Y tế tỉnh đang tiếp tục cử nhiều đoàn cán bộ xuống các huyện, đặc biệt là huyện Nam Trà My, để phối hợp với y tế địa phương tiến hành tầm soát ca bệnh, đồng thời tuyên truyền, vận động người dân đưa trẻ đến ngay trạm y tế xã khi có các dấu hiệu mắc bệnh.

Theo đó, TS. Mai Văn Mười đã chỉ đạo các đơn vị y tế địa phương đẩy nhanh chiến dịch tiêm sởi, đồng thời đảm bảo đủ cơ số thuốc, tổ chức khám bệnh và cấp phát thuốc theo dõi điều trị cho các trẻ đang mắc bệnh. Trung tâm Y tế (TTYT) các huyện cần bố trí đủ giường bệnh để sẵn sàng tiếp nhận, cách ly, điều trị các ca bệnh nặng chuyển từ trạm y tế lên.

Nhiều công nhân và gia đình lao động chưa tiêm vắc xin sởi cho con

Việc thiếu tiêm vắc xin không chỉ diễn ra tại các địa phương vùng sâu, vùng xa như huyện Nam Trà My (Quảng Nam), thực tế cũng còn tồn tại ở nhiều khu công nghiệp - nơi những công nhân, lao động làm việc và sinh sống.

Chị L. làm việc tại Khu công nghiệp Thăng Long (Hà Nội), có một bé gái 2 tuổi. Mới đây, bé đã phải nhập viện vì biến chứng của bệnh sởi. Chị L. chia sẻ: "Do công việc phải làm theo ca, cả ngày lẫn đêm, nên tôi để con cho ông bà nội chăm sóc là chủ yếu. Tôi cũng không thường xuyên theo dõi được lịch tiêm chủng của cháu. Thế nên khi cháu bị sởi, tôi mới phát hiện ra cháu chưa được tiêm phòng vắc xin sởi."

Trường hợp của chị L. không phải là hiếm gặp hiện nay, nhất là với những gia đình công nhân, lao động. Theo PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), qua khảo sát, "chúng tôi thấy những người lao động, công nhân thường không nhớ và ít quan tâm đến việc tiêm vắc xin phòng sởi cho bản thân cũng như con trẻ. Vì thế, các đối tượng này rất dễ cảm nhiễm với virus sởi."

"Thứ hai, những người công nhân sống trong môi trường khu công nghiệp đông người, thuê nhà ở tập thể, điều kiện sống không được tốt, ví dụ như điều kiện thông khí, vệ sinh hàng ngày kém, khu đông đúc, chật chội khiến không khí không được lưu thông, dẫn đến dễ bị phơi nhiễm. Do đó, việc phòng chống bệnh sởi trong những khu công nghiệp, khu công nhân tập trung cần phải được quan tâm." - BS Cường cho biết.

Bệnh sởi có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, và thậm chí là tử vong. Do đó, việc tiêm vắc xin đầy đủ là cần thiết để tạo miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn sự lây lan của bệnh và bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

Tuy nhiên, chính vì những hạn chế về cơ sở vật chất, nhân lực y tế và nhận thức của người dân, dịch bệnh vẫn có cơ hội lây lan trong cộng đồng. Chỉ khi người dân hiểu rõ về tác hại của bệnh sởi và tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin, chúng ta mới có thể ngăn chặn được dịch bệnh này và bảo vệ sức khỏe cho thế hệ trẻ.

Voice: Chia sẻ của PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai).

Cảnh báo: Bệnh sởi có nguy cơ bùng phát thành dịch Tính từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã ghi nhận hơn 2.000 ca mắc sởi, trong đó tại TP. HCM ghi nhận hơn 500 ...

Bệnh sởi gia tăng ở người lớn, vì sao có thể lây lan nhanh ở khu công nhân? Tuần qua, số ca mắc bệnh sởi ở người lớn có xu hướng gia tăng trên phạm vi nhiều tỉnh, thành phố, đặc biệt ở ...

Ghi nhận nhiều trẻ mắc sởi biến chứng nặng, bác sĩ khuyến cáo quan trọng Thông tin từ Bệnh viện Trung ương Huế (TP. Huế), từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã ghi nhận 131 ca bệnh cho ...