Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Ảnh: Duy Linh

Báo cáo tờ trình của dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, một trong những điểm đáng chú ý của dự thảo Luật bổ sung quy định quản lý thu, đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và BHXH tự nguyện theo hướng cơ quan quản lý nhà nước về BHXH và cơ quan quản lý quỹ BHXH có thẩm quyền xử phạt các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi BHXH, bảo hiểm thất nghiệp.

Đặc biệt, quy định này nhằm kịp thời ngăn chặn tình trạng gian lận, trục lợi chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp.

Thời quan qua, tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, địa phương, bình quân trên 10.000 tỷ đồng/năm, trong đó có nhiều khoản khó đòi gây khó khăn trong việc giải quyết quyền lợi cho người lao động.

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội đề xuất các chế tài: Quy định nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền trốn đóng (như lĩnh vực thuế); quyết định ngừng sử dụng hóa đơn đối với người sử dụng lao động trốn đóng BHXH từ 6 tháng trở lên; quyết định hoãn xuất cảnh đối với người sử dụng lao động trốn đóng BHXH từ 12 tháng trở lên; cơ quan BHXH có thể kiến nghị khởi tố đối với trường hợp có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Để đảm bảo quyền lợi của người lao động, dự thảo Luật còn bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, kịp thời mà gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.

Góp ý kiến về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, Luật Bảo hiểm xã hội không chỉ giải quyết vấn đề bảo đảm an sinh xã hội, đảm bảo ổn định xã hội mà còn liên quan đến hoạt động của các doanh nghiệp. Có mối quan hệ hữu cơ mật thiết trong "tam giác quan hệ" giữa việc đóng bảo hiểm xã hội - công tác bảo đảm an sinh xã hội - hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Việc xây dựng các quy định về bảo hiểm xã hội cần hài hòa, bảo đảm cho doanh nghiệp phát triển, mới tạo ra nguồn thu, việc làm và lượng đóng bảo hiểm xã hội mới nâng lên.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và cộng đồng doanh nghiệp cơ bản nhất trí với dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp quan tâm về tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội (hiện giữ nguyên theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014).

Dẫn ví dụ các nước trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia, Philipines, Thái Lan, ông Phạm Tấn Công có mức đóng thấp hơn (Indonesia mức đóng là 10%, Philippines là 8%, Thái Lan là 5%). Còn ở Việt Nam, riêng mức đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp cho người lao động là 17,5%, nếu cộng cả phần đóng của người lao động, các khoản bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, tổng mức đóng khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc là 32%. Tỷ lệ này cao khiến sức cạnh tranh của doanh nghiệp khó khăn hơn. Do vậy, doanh nghiệp kiến nghị xem xét, cân nhắc tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội.

Đồng chí Đào Ngọc Dung - Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thu Hằng

Góp ý kiến bổ sung quy định về trốn đóng bảo hiểm xã hội tại Điều 43, ông Phạm Tấn Công cho biết, Luật hiện hành có hành vi chậm đóng, nhưng dự thảo Luật sửa đổi loại bỏ hành vi "chậm đóng", chỉ còn hành vi "trốn đóng" với chế tài rất thấp. Liên đoàn Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ủng hộ Dự thảo luật có chế tài với doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội. Để ngăn ngừa hành vi vi phạm này ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh của Việt Nam, ngăn ngừa các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khi vào Việt Nam vi phạm pháp luật thì cần khôi phục khái niệm "chậm đóng" bảo hiểm xã hội.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp kiến nghị không áp dụng chế tài xử lý vi phạm trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn hoặc hoãn xuất cảnh, vì sẽ gây cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc mất cơ hội phục hồi, ảnh hưởng đến đời sống của người lao động. Thay vào đó, vi phạm về tài chính sẽ xử lý bằng các biện pháp kinh tế tài chính, quy định có mức phạt tăng dần theo thời gian chậm nộp.

Thêm vào đó, Bộ luật Hình sự đã có chế tài xử lý hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, nhất là Điều 216 nên không cần tăng thêm chế tài trong Luật Bảo hiểm xã hội.

Tiếp thu ý kiến góp ý này, đồng chí Đào Ngọc Dung - Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chia sẻ cơ quan soạn thảo sẽ cố gắng phân rõ hai loại "chậm đóng" và "trốn đóng", nghiên cứu thêm Nghị quyết 05 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao để cụ thể hóa vào luật.

Đề xuất giải pháp khắc phục tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội Góp ý kiến đến Hội thảo "Hoàn thiện quy định của pháp luật và cơ chế bảo vệ quyền lợi của người lao động bị ...

Kiến nghị cho phép công đoàn các cấp được khởi kiện doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội Theo ông Vũ Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật công đoàn (LĐLĐ tỉnh Đồng Nai), qua thực tiễn cho thấy, ...

Đề xuất quy định tiến tới người đóng bảo hiểm xã hội không được rút một lần Tờ trình Quốc hội về Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) của Chính phủ đề xuất hai phương án đối với quy ...