Phát hiện hàng tấn giò, chả chứa hàn the: Chất cấm có thể làm chậm phát triển thần kinh, gây ngộ độc cấp |
Trong dịp Tết Nguyên Đán, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng mạnh, dẫn đến việc sử dụng các chất bảo quản nhằm kéo dài thời gian bảo quản và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, nếu sử dụng chất bảo quản không đúng cách, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Để giúp độc giả hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Cuộc sống an toàn đã có buổi trò chuyện với PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Nguyên Trưởng khoa Công nghệ Thực phẩm, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội, chuyên gia về an toàn thực phẩm.
![]() |
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - Nguyên Trưởng khoa Công nghệ Thực phẩm, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội. |
PV: Thưa PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, trong dịp Tết, việc sử dụng chất bảo quản thực phẩm có xu hướng gia tăng. Vậy ông có thể cho biết thông tin về các loại chất bảo quản phổ biến hiện nay?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Chất bảo quản thực phẩm có thể chia thành hai nhóm chính: Chất bảo quản tự nhiên và chất bảo quản nhân tạo.
Các chất bảo quản tự nhiên như Vitamin C có sẵn trong thiên nhiên, thường rất an toàn và không có hại cho sức khỏe con người. Bên cạnh đó, các gia vị chúng ta sử dụng hàng ngày như: muối, đường, dầu ăn… Các chất bảo quản này không làm biến đổi chất lượng của thực phẩm, giữ được màu sắc và chất lượng của sản phẩm thực phẩm ban đầu nên thường được sử dụng phổ biến trong thực phẩm.
Tuy nhiên, với các chất bảo quản nhân tạo hiện nay thường dùng như: BHA (butylated hydroxyanisole) và BHT (butylated hydroxytoluene), Formaldehyde (phoóc môn), Sodium Nitrat và Sodium Nitrit, Sodium benzoat, Lưu huỳnh đioxít (SO2)… mặc dù hiệu quả trong việc chống nấm mốc, giữ thực phẩm tươi lâu nhưng mỗi chất đều có những độc tố nhất định. Chúng có thể gây đau đầu, nôn mửa, ngộ độc, thậm chí ảnh hưởng tới các cơ quan nội tạng nếu sử dụng lâu dài hoặc không đúng liều lượng.
PV: Vậy, ông có thể phân tích kỹ hơn về mỗi hóa chất bảo quản và mức độ độc hại của chúng như thế nào?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Các chất bảo quản được phép sử dụng trong thực phẩm đều có quy định rõ ràng về liều lượng từ Bộ Y tế. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá mức, chúng có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe.
Đối với chất BHA và BHT được sử dụng để bảo quản chất béo, có đặc tính chống oxy hóa, ngăn chặn sự ôi thiu của thực phẩm. Khi cơ thể dung nạp quá nhiều các chất này sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như bệnh ung thư, gan to, chậm phát triển tế bào. Đặc biệt nguy hiểm đến sự phát triển của thai nhi nếu phụ nữ mang thai ăn nhiều thực phẩm có chứa 2 chất này.
2 hóa chất Nitrat và Nitrit có tác dụng giữ màu đỏ tự nhiên cho thịt, ức chế vi khuẩn, tuy nhiên nó có thể làm giảm hemoglobin và tăng methaemoglobin trong máu có thể gây co mạch, tăng huyết áp, tạo thành nitrosamin, một chất có khả năng gây ung thư. ADI đối với nitrit 0 - 0,2 mg/kg/ngày và nitrat là 0 - 5 mg/kg/ngày.
![]() |
Để sản xuất khoai tây nghiền ăn liền, người ta thường sử dụng butylhydroxyanisole (ВiT, А320). Chất này bị cấm ở Nhật Bản và một số nước châu Âu. (Ảnh minh hoạ) |
Đối với hóa chất Sodium Benzoat, mặc dù chất này được coi là an toàn với con người, tuy nhiên khi kết hợp với axit ascorbic có trong những thực phẩm có tính axit sẽ tạo nên Benzen, một loại hóa chất độc hại. Benzen có độc tính với máu và cơ quan tạo máu, tổ chức thần kinh. Theo nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra benzen làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu cấp ở người tiếp xúc với hóa chất này ở nồng độ vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Sodium Benzoat được sử dụng để bảo quản nước ép hoa quả đóng chai và đồ uống có ga.
Hóa chất Lưu huỳnh (SO2) và các muối sulfit (natri sulfit, natri hydrogen sulfit, natri metabisulfit, kali metabisulfit, và canxi sulfit) chứa khoảng 52–68% active SO2 có tác dụng chống vi khuẩn và nấm mốc được sử dụng để bảo quản một số sản phẩm như: rượu vang, hoa quả sấy khô, măng khô, nước trái cây, thịt và sản phẩm thịt… Việc sử dụng SO2 trong bảo quản thực phẩm có thể gây ra một số tác hại như: gây dị ứng, hen phế quản… Đối với nhóm SO2 và các muối sulfit, WHO và FAO đã đưa ra mức tiêu thụ hằng ngày có thể chấp nhận được (ADI) là 0 - 0,7 mg/kg/ngày
Carbon monoxit (CO) cũng là một trong hóa chất được sử dụng nhiều trong bảo quản thực phẩm và rau quả tươi. Chất này giúp hoa quả, thực phẩm tươi sống được bền lâu hơn, màu sắc đỏ tươi, bắt mắt hơn. Tuy nhiên, nếu sử dụng nồng độ cao của chất CO sẽ gây những phẩn ứng phụ như ảnh hưởng trên hệ thần kinh, nhức đầu, chóng mặt, nôn mửa…
Hóa chất Formaldehyde có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn. Nếu người sử dụng ăn phải thực phẩm có chứa chất này có thể làm biến đổi DNA gây dị tật thai nhi, khi sử dụng với liều nhỏ có thể gây kích thích da, niêm mạc…Liều gây chết trung bình (LD50) của formaldehyde là 500 mg/kg.
Chất 2,4 D và Dioxin sử dụng trong nhiều loại hoa quả muốn giữ được tươi ngon và lâu hơn. Tuy nhiên, 2,4 D là một chất độc và được các chuyên gia khuyến cáo không sử dụng.
![]() |
Bảng giới hạn tối đa cho một số nhóm chất bảo quản của Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm Quốc gia. |
PV: Vâng, trong các hóa chất bảo quản thực phẩm trên, thì những chất nào được phép sử dụng và có những chất nào bị cấm không thưa ông?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Chắc chắn có một số chất bảo quản cực kỳ nguy hiểm và bị cấm sử dụng trong thực phẩm. Một trong số đó là Formaldehyde, chất này từng được sử dụng nhưng hiện nay đã bị cấm vì nguy cơ gây ung thư và tác hại lâu dài đối với sức khỏe.
Ngoài ra, chất 2,4-D (thuốc diệt cỏ) cũng rất độc hại, có thể gây quái thai và các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
Đặc biệt, carbon monoxide (CO) dù là chất bảo quản được liệt kê, nhưng thực tế, nó là một chất cực kỳ độc, có thể gây tử vong nếu sử dụng trong điều kiện không kiểm soát. Chất này đã bị cấm ở các quốc gia như Canada, Nhật Bản và các nước thuộc Cộng đồng chung châu Âu.
Với các hóa chất còn lại, mặc dù nằm trong danh mục được phép nhưng sử dụng bảo quản quá mức cho phép cũng có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, gây đau đầu, nôn mửa. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, việc tiếp xúc lâu dài với các chất bảo quản sai cách có thể gây tổn thương cho gan, thận, hệ thần kinh và thậm chí có thể gây ung thư. Do đó, người sản xuất thực phẩm cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về liều lượng của Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
PV: Vậy người tiêu dùng cần lưu ý gì khi lựa chọn thực phẩm trong dịp Tết, thưa ông?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Người tiêu dùng cần đặc biệt chú ý đến nguồn gốc và chất lượng của thực phẩm, đặc biệt là những sản phẩm có sử dụng chất bảo quản. Người tiêu dùng cần lựa chọn những sản phẩm có nhãn mác rõ ràng, có thông tin về các chất bảo quản đã được Bộ Y tế phê duyệt.
Đối với những thực phẩm như bánh chưng, giò, chả, bún hay các món ăn dễ bị hư hỏng nếu không bảo quản đúng cách có thể cần dùng chất bảo quản, nhưng cần phải tuân thủ đúng quy định. Còn đối với các thực phẩm như kẹo, bánh quy hay mật ong, thường không cần sử dụng chất bảo quản vì chúng có khả năng tự bảo vệ khỏi vi sinh vật nhờ vào thành phần tự nhiên như đường.
Để đảm bảo hãy sử dụng thực phẩm tươi, không nên sử dụng thực phẩm có hoá chất bảo quản mà không rõ nguồn gốc. Với một quả cam hay quả táo để hàng tháng không ủng, bạn hãy thận trọng vì rất có thể chúng chứa một lượng cao các chất bảo quản. Hãy tránh xa những thực phẩm ôi thiu đã được tẩy mùi làm “tươi” lại, vì rất có thể hôm nay chúng ta ăn, ngày mai chúng ta mắc bệnh.
Hi vọng rằng, mọi người sẽ chú ý đến sức khỏe của bản thân và gia đình, lựa chọn thực phẩm an toàn và phù hợp với các quy định về bảo quản thực phẩm.
PV: Cuối cùng, ông có lời khuyên nào cho người sản xuất thực phẩm trong dịp Tết?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh: Tôi khuyến cáo người sản xuất thực phẩm cần tuân thủ các quy định của Bộ Y tế, đảm bảo sử dụng chất bảo quản đúng liều lượng, không lạm dụng hoặc sử dụng các chất bị cấm. Theo đó, khuyến nghị các cơ quan chức năng cần giám sát chặt chẽ, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, đặc biệt trong dịp Tết khi nhu cầu tiêu thụ thực phẩm rất cao.
PV: Xin cảm ơn PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh về những thông tin bổ ích này.
Voice: PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh chia sẻ nguyên tắc sử dụng chất bảo quản thực phẩm.
![]() Thời gian vừa qua đã xảy ra một số vụ ngộ độc rượu làm nhiều người phải nhập viện cấp cứu, trong đó có trường ... |
![]() Vụ việc giá đỗ ngâm "nước kẹo" 6-Benzylaminopurine (BAP) gây xôn xao dư luận thời gian qua đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về ... |
![]() Dịp Tết là thời điểm cần đặc biệt lưu ý đến công tác phòng cháy chữa cháy để bảo vệ an toàn cho gia đình ... |
Khỏe – Đẹp 10:27 | Thứ sáu, 07/02/2025
Trước tình hình rét đậm, rét hại kéo dài trên diện rộng, Bộ Y tế vừa ban hành công văn khẩn số 557/BYT-MT, yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố từ Hà Giang đến Thừa Thiên Huế tăng cường các biện pháp bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt là người lao động ngoài trời, người già và trẻ em.
Khỏe – Đẹp 09:41 | Thứ sáu, 07/02/2025
Cúm mùa (do virus cúm A, B gây ra) dễ lây lan và gây biến chứng trong mùa lạnh. Để phòng và trị cúm an toàn, hiệu quả, hãy tham khảo ngay 4 bài thuốc Đông y đơn giản từ dược liệu vườn nhà.
Sống an toàn 15:21 | Thứ năm, 06/02/2025
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị 8 bệnh nhân mắc cúm, trong đó có một trường hợp nguy kịch phải can thiệp ECMO. Trước nguy cơ dịch cúm A, B vẫn có thể bùng phát, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên chủ quan.
Sống an toàn 09:03 | Thứ năm, 06/02/2025
Các đại dịch cúm trong lịch sử nhân loại đã định hình phản ứng y tế công cộng qua nhiều thập kỷ. Những sự kiện lịch sử này cũng nhắc nhở chúng ta về tác động tiềm ẩn của các đợt bùng phát virus cúm đối với sức khỏe con người.
Sống an toàn 17:09 | Thứ tư, 05/02/2025
Mỗi năm, cúm mùa gây ra hàng trăm nghìn ca tử vong trên toàn thế giới, nhưng tại Việt Nam, mức độ nguy hiểm của căn bệnh này vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Các chuyên gia cảnh báo, nếu có hai biểu hiện suy hô hấp là thở nhanh, thở nông và SpO2 giảm dưới 95%, người bệnh cần nhập viện ngay để tránh biến chứng nguy hiểm.
Sống an toàn 15:18 | 30/01/2025
Sáng kiến an toàn 15:16 | 30/01/2025
Khỏe – Đẹp 14:54 | Thứ ba, 04/02/2025
Dịp Tết vừa qua, các bệnh viện đã chứng kiến sự gia tăng đáng báo động về số ca cấp cứu và đột quỵ, đặc biệt ở người trẻ. Theo thống kê từ Bệnh viện Bạch Mai, số ca đột quỵ nhập viện cấp cứu tăng tới 30-40% so với ngày thường. Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đáng lo ngại này và làm thế nào để phòng tránh "cơn bão" đột quỵ, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình?
Sống an toàn 15:19 | Thứ sáu, 31/01/2025
Tết Nguyên đán là dịp đoàn tụ gia đình, bạn bè, và là thời gian cho những bữa tiệc thịnh soạn, những chuyến đi chơi sau một năm làm việc vất vả. Vì vậy, chế độ ăn uống và sinh hoạt của nhiều gia đình có sự thay đổi, có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
Sống an toàn 08:42 | Thứ năm, 30/01/2025
Tết Nguyên Đán đang cận kề, nhưng niềm vui sum họp đôi khi lại đi kèm với những lo toan về sức khỏe. Vậy làm thế nào để có một mùa Tết an vui, khỏe mạnh? Phóng viên (PV) Tạp chí LĐ&CĐ đã có cuộc trao đổi cùng TS. BS. Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam.
Khỏe – Đẹp 06:07 | Thứ tư, 29/01/2025
Tết là thời điểm người công nhân có thể thư giãn, tận hưởng “cuộc sống chậm”. Đi đâu, chơi gì là câu hỏi của không ít người. Dưới đây là một số gợi ý NLĐ có thể tham khảo, dành thời gian khám phá dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 để vui và “nạp” thêm năng lượng tích cực.
Khỏe – Đẹp 09:29 | Thứ hai, 27/01/2025
Tết Nguyên Đán 2025 là cơ hội để người lao động Huế khám phá vùng đất Cố đô với vẻ đẹp rất khác, đồng thời hòa mình vào đời sống văn hóa của địa phương có bề dày lịch sử bằng các hoạt động trải nghiệm, lễ hội truyền thống thú vị và an toàn.
Sống an toàn 06:50 | Thứ hai, 27/01/2025
Ngày Tết là dịp người người, nhà nhà sum vầy bên nhau, cũng là thời điểm người Việt sử dụng rượu bia nhiều hơn. Bên cạnh niềm vui, việc lạm dụng rượu bia, đặc biệt là rượu không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe. Bác sĩ Trần Văn Phúc, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), một trong 10 thầy thuốc trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2014, chủ kênh Youtube “Bác sĩ Trần Văn Phúc Official” với hàng trăm nghìn người đăng ký theo dõi đã chia sẻ với phóng viên (PV) Tạp chí Lao động và Công đoàn những thông tin quan trọng về tác động của rượu bia, cách phòng tránh ngộ độc và lời khuyên để mọi người đón Tết an toàn, ý nghĩa.
Khỏe – Đẹp 11:06 | Chủ nhật, 26/01/2025
Vụ cháy đáng tiếc đã xảy ra tại một căn hộ ở phố Tôn Thất Thiệp (phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội) vào ngày 25/1, khi chủ nhà vắng mặt để về quê đón Tết Nguyên đán. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ cháy nổ gia tăng trong dịp lễ Tết, đặc biệt là khi người dân thường có xu hướng đi xa nhà.
Khỏe – Đẹp 16:51 | Thứ sáu, 24/01/2025
Mới đây, Trung tâm Nhi Khoa và Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận cấp cứu 32 bệnh nhi bị ngộ độc, do nghi ngờ uống nhầm thuốc diệt chuột.
Khỏe – Đẹp 16:30 | Thứ sáu, 24/01/2025
Điều trị ung thư là một cuộc chiến dài, đòi hỏi người bệnh phải có nền tảng sức khỏe thật tốt. Việc bổ sung dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng, giúp người bệnh tăng cường sức đề kháng và mang lại hiệu quả điều trị cao nhất.
Khỏe – Đẹp 09:24 | Thứ sáu, 24/01/2025
Thời tiết rét đậm, rét hại khiến nhu cầu sưởi ấm của người lao động tăng cao. Việc sử dụng các thiết bị sưởi hoặc than, củi không đúng cách tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, ngạt khí. Bên cạnh đó, dịp Tết Nguyên đán, các hoạt động như thắp hương, đốt vàng mã cũng có thể gây ra những vụ hỏa hoạn nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn cháy nổ, mỗi gia đình cần nâng cao ý thức và tuân thủ các khuyến cáo từ lực lượng chức năng.
Khỏe – Đẹp 17:39 | Thứ năm, 23/01/2025
Diva Hồng Nhung bất ngờ thông tin bị mắc bệnh ung thư vú khiến đồng nghiệp và người hâm mộ rất hoang mang. Bên cạnh đó, không ít người muốn tìm hiểu dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư vú, bởi thời gian qua thấy nàng Bống không có biểu hiện của ốm bệnh.
Khỏe – Đẹp 09:20 | Thứ năm, 23/01/2025
Bình gas mini tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ, đặc biệt khi nhu cầu sử dụng tăng cao vào dịp Tết. Chỉ trong tháng 1, nhiều vụ việc thương tâm đã xảy ra, gây hậu quả nặng nề cho người bị nạn.
Khỏe – Đẹp 08:56 | Thứ tư, 22/01/2025
Theo dự báo, thời tiết dịp Tết Nguyên đán ở miền Bắc giảm sâu, rét đậm rét hại. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và sinh hoạt của người dân. Vậy, làm thế nào để có thể giữ gìn sức khỏe vui Xuân?
Sống an toàn 15:05 | Thứ ba, 21/01/2025
Mới đây, Trung tâm Phẫu thuật tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai vừa phẫu thuật một trường hợp người bệnh nuốt nhiều dị vật gây biến chứng thủng đại tràng. Người bệnh được chẩn đoán mắc hội chứng Pica, hay còn gọi là hội chứng thích ăn các đồ vật không phải thức ăn.
Sống an toàn 08:30 | Thứ hai, 20/01/2025
Trong những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo (AI) đã không ngừng phát triển và xâm nhập vào mọi lĩnh vực của đời sống, và y học cũng không phải là ngoại lệ. Việc ứng dụng AI vào chẩn đoán bệnh đang mở ra một kỷ nguyên mới, hứa hẹn mang lại những bước tiến vượt bậc trong việc chăm sóc sức khỏe con người.
Sống an toàn 10:47 | Thứ bảy, 18/01/2025
Hiện nay, nhiều bệnh nhân ở tuổi còn rất trẻ bị tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề khi chỉ xuất hiện một số cơn đau đầu, đột ngột nói khó, giảm thị lực, tê hoặc yếu tay chân… Triệu chứng tưởng như bị đột quỵ, nhưng nguyên nhân lại là do dị dạng mạch máu não.
Sống an toàn 15:23 | Thứ năm, 16/01/2025
Mùa Tết, nhu cầu mua sắm bánh kẹo tăng cao, tạo điều kiện cho hàng giả, hàng nhái tung hoành. Nếu không cảnh giác, người tiêu dùng rất dễ "mắc bẫy", mua phải những sản phẩm kém chất lượng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Hãy cùng chúng tôi khám phá thị trường bánh kẹo Tết và tìm hiểu những thông tin quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
Sống an toàn 06:30 | Thứ năm, 16/01/2025
Với biến động thời tiết Hà Nội khắc nghiệt khi không khí lạnh liên tục tràn về đã khiến không ít người lao động bị ảnh hưởng đến sức khỏe, giảm hiệu quả lao động.
Khỏe – Đẹp 05:58 | Thứ năm, 16/01/2025
Tết Nguyên đán là dịp lễ lớn nhất trong năm, thời điểm mọi người sum vầy, đoàn tụ bên gia đình, bạn bè. Đây cũng là lúc nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng cao do nhu cầu tiêu thụ thực phẩm lớn, quá trình lựa chọn, chế biến, bảo quản có thể không được đảm bảo. Đặc biệt, đối với người lao động thường xuyên bận rộn với công việc, việc chủ động bảo vệ sức khỏe, tránh ngộ độc thực phẩm ngày Tết càng trở nên quan trọng.
Khỏe – Đẹp 06:00 | Thứ tư, 15/01/2025
Sự biến đổi thời tiết thất thường ở Hà Nội không còn là chuyện nhỏ. Nó đang tạo ra những "cú sốc" liên tục cho cơ thể, đặc biệt là người lao động. Viêm đường hô hấp, dị ứng da, thậm chí là đột quỵ... tất cả đều là những nguy cơ rình rập nếu không có biện pháp phòng ngừa kịp thời.